امام صادق(ع):  از دو خصلت بپرهیز: بى حوصلگى و تنبلى، زیرا اگر کم حوصله باشى بر حق شکیبایى نکنى و اگر سست و تنبل باشى حقّى را ادا نکنى.
امالى صدوق، ص ۶۳۶

استاد حاج رضا لنکرانی یکی ازتعزیه خوانان پیشکسوت ایران و پدرپیشه تعزیه خوانی بود و سبک و سیاق خاصی در هنر خود داشت اما متأسفانه هیچکدام ثبت و ضبط نشد. گردآوری تاریخ شفاهی تعزیه کار یک نفر نیست بلکه نیازمند یک تیم و حمایت است.ما تیم ثبت و ضبط تاریخ شفاهی تعزیه را داریم اما حامی نه. هر کسی نمی تواند تاریخ شفاهی تعزیه را جمع کند زیرا این گردآوری کار افرادی است که به تعزیه آشنا باشند و بدانند که چه باید بپرسند و چه پاسخ هایی بگیرند.
بخشی از گفت و گوی مهر
با  یکی از هنرمندان باسابقه عرصه نمایش های آیینی، سنتی و تعزیه

زهرا اجاق
سرپرست پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات
حدود 10 ماه از ورود بیماری کرونا به ایران و همه گیر شدن آن در کشور می‌گذرد. در این چند ماه هر روز و به شکل‌های مختلف لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک در رسانه‌ها آموزش داده شده است اما چرا همچنان کسانی هستند که در جامعه پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند یا برای استفاده از ماسک مقاومت می‌کنند؟
باید این مسأله را با نگاهی به برنامه‌های رسانه‌هایی چون تلویزیون بررسی کرد. رسانه‌های رسمی مانند تلویزیون از فاز انکار شروع کردند و منکر ورود بیماری شدند تا اکنون که اصرار دارند پروتکل‌ها را رعایت کنید تا زنجیره بیماری قطع شود. وقتی درباره محتوای رسانه‌ها در این زمینه صحبت می‌کنیم باید به موج‌های مختلف کرونا توجه کنیم و اینکه در موج‌های مختلف کرونا چه عملکردی داشته‌ایم. به نظر من عملکرد رسانه‌های رسمی بخصوص صداوسیما در موج اول خوب نبود و حتی در اسفند ماه تلاش می‌کردند نام بیماری کرونا را نبرند و کم کم شروع به آموزش کردند. اما در موج‌های دوم و سوم کسی نمی‌توانست وجود این بیماری و عوارض آن را حاشا کند و در این مرحله رسانه‌ها خوب عمل کردند و آموزش دادند. اما اینها در بخش‌های تبلیغات بود. درباره تلویزیون باید بگوییم که در دل برنامه‌ها کارشناسان مختلف، آموزش‌های غلط به مردم می‌دادند و نمی‌توانیم بگوییم تمام محتوای آموزشی این رسانه درست بوده است. بخصوص با استفاده از کارشناسان طب سنتی که معمولاً نظرات‌شان اثبات نشده است و هرچه متخصصان رشته‌اند، پنبه می‌کنند. چون باید به این نکته توجه کنیم که در این برنامه‌ها و از سوی این کارشناسان معمولاً درمان‌های مختلفی مطرح می‌شود که پایه و اساس ندارند و ذهن مردم را منحرف می‌کنند. در صورتی که به‌دلیل اعتمادی که مردم به طب سنتی و اسلامی دارند و از بحث‌های مطرح شده در این برنامه‌ها تأثیر می‌گیرند باید بسیار با احتیاط از این موارد حرف بزنیم که متأسفانه این اتفاق نمی‌افتد.
میزان اعتماد مردم به رسانه‌ها مسأله دیگری است که در این زمینه باید بررسی کنیم. رسانه‌های رسمی، منابع خبری رسمی دارند و وقتی اخباری که درباره مسائلی مانند بیماری کرونا از سوی آنها منتشر می‌شود با اطلاعاتی که افراد از منابع دیگر مانند ماهواره‌ها و شبکه‌های اجتماعی دریافت می‌کنند در تعارض قرار می‌گیرد، مردم دچار بی‌اعتمادی می‌شوند. باید به این نکته توجه کنیم که متأسفانه اطلاعات مورد نیاز مردم در زمان لازم به آنها داده نشده است. اکنون شهروندان سه دسته هستند؛ یا کسانی هستند که تا به حال مبتلا به کرونا نشده‌اند، یا کسانی هستند که اکنون مبتلا به کرونا هستند و گروه سوم تشکیل شده از کسانی است که بهبود پیدا کرده‌اند. رسانه‌ها باید اطلاعات متناسب با هر گروه و برنامه‌های آموزشی ویژه تولید کرده و در اختیارشان بگذارند. در صورت فقدان این استراتژی‌ها اخبار غلط از سوی منابعی مانند شبکه‌های اجتماعی به سرعت میان مردم بازتاب پیدا می‌کند و باید بگوییم که براساس تحقیقات انجام شده اطلاعات اشتباه در شبکه‌های اجتماعی 5 بار بیشتر دیده می‌شوند و این یعنی اطلاعات غلط بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند. این اخبار و اطلاعات اشتباه در شرایطی که اکنون داریم، ما را آسیب پذیرتر می‌کند.

یگانه خدامی

#واکسن_کرونا

پست اینستاگرامی ‏رئیس کل بانک مرکزی درباره خرید واکسن کرونا بازتاب زیادی داشت‌. عبدالناصر همتی در اینستاگرامش نوشت: «از آنجا که خرید ‎واکسن کرونا (covax) باید از مسیر رسمی سازمان بهداشت جهانی انجام گیرد تاکنون هر طریقی برای پرداخت و انتقال ارز مورد نیاز به خاطر تحریم امریکا و ضرورت اخذ مجوز «اوفک» با مانع مواجه شده است.» کاربران زیادی پست او را بازنشر کردند و درباره تأثیر تحریم‌ها در این شرایط نوشتند: «‏دسترسی رایگان به واکسن استاندارد کرونا در کوتاه‌ترین زمان حق مسلم تمام مردم ایران است.»، «‏در آینده شاهد سفرهایی با مضامین، تور 3 روزه واکسن کرونا، 3 روز و 2 شب با چسب زخم اضافه و.... شاهد خواهیم بود»، «‌‎با تلاش بانک مرکزی پول ‎ویلموتس را پرداخت کردیم...با تلاش بانک مرکزی پول ‎برانکو را پرداخت کردیم...با تلاش بانک مرکزی پول ‎شفر رو پرداخت کردیم...جناب ‎همتی چرا با تلاش ‎بانک مرکزی پول ‎واکسن کرونا رو نمی‌توانیم پرداخت کنیم؟ یک ماهه که ‎تحریم شدیم؟»، «‏همتی:خرید واکسن کرونا به‌دلیل تحریم امریکا با مانع مواجه شده است. برسد به دست نمایندگانی که افتخارشون تصویب خروج از برجامه»، «‏نمونه‌ای واضح از ادعای حمایت از حقوق بشر نظام استکبار»، «‏دلمون خوش بود به واکسن کرونا. که اون هم آقای همتی گفته به علت تحریم نمی‌توانیم خرید کنیم.»، «‏خب، بعد از اینکه ‎واکسن آنفلوانزا نرسید و ‎انسولین هم نایاب شد، حالا همتی ریاست بانک مرکزی گفته امکان انتقال پول برای خرید واکسن ‎کرونا میسر نشده است»، «‏کاری که ترامپ با مردم ایران کرد هیچ اسمی جز جنایت و آدم‌کشی نداره. از این به بعد هرکی بگه دارو تحریم‌ نیست بهش می‌گم امیدوارم سروکارت بیفته به داروخونه»، «‏ما مردم این همه سال فشار اقتصادی و تحریم‌ها را به خاطر هسته‌ای کشور داریم تحمل می‌کنیم، مسئولان عزیز هم یه کم از خواسته هاشون کوتاه بیان حداقل FATF را تصویب کنن که بتونن ‎واکسن کرونا را وارد کنن»، «‏آخرش همه دنیا واکسن زدن و به زندگى نرمالشون برگشتن ما مثل مردماى آخر زمان تنها نقطه توى دنیا میشیم که کرونا توش هست.»‌


حاشیه‌های رهنما

حرف‌های بهاره رهنما در برنامه «شام ایرانی» حاشیه‌های زیادی ایجاد کرد. حرف‌هایی که باعث شد لرهای ایران از آن ناراحت شوند و از این بنویسند که این بازیگر به آنها توهین کرده است و سایر کاربران هم با آنها همراه شدند و از رهنما انتقاد کردند. پس از این حاشیه‌ها رهنما در اینستاگرامش با نوشتن پستی از لرها عذرخواهی کرد و گفت منظورش فیلم «دختر لر» بوده و قصد توهین نداشته است. اما با وجود این عذرخواهی انتقادها به رهنما ادامه دارد: «‏با افتخار من یک دختر لُرم. خانم ‎بهاره رهنما اینو بدون ما اولین افتخارمون لر بودنه و یه گلونی داریم اندازه تمااام تیپ و لباس‌های تو ارزش داره...هرچند نیاز به توئیت زدن و نوشتن هم نیست. اصالت و مرام و معرفت لرها از قدیم و ندیم زبانزد خاص و عام بوده و هست.»، «‏خیلی سخته هم بودجه بذاری هم وقت که یه عده رو بیاری جلوی دوربین، به مردم توهین کنن. بهتر و آسونتر نبود این بودجه صرف لایروبی و ساخت راه‌آب می‌شد، زندگی مردم رو آب نمی‌برد؟!»، «‌‏وقتی توهین قومیتی بهاره رهنما رو دیدم بیشترین چیزی که منو به وجد آورد حمایت تمام قد تک تک شما عزیزان بود. گویا تمام ایران «لُر» شده بود. به‌عنوان یک «لُر» از همتون سپاسگزارم و دست‌های پر مهر همه شما رو می‌بوسم»، «‏خانم بهاره رهنما من به‌عنوان یک لر شما رو نه هنرمند میدونم نه انسانی که بتونه نظری در مورد قوم لُر بلکه و هیچ کدام از اقوام بزرگ ایرانی بده»، «‏من تقریباً سه سال است که در توئیتر فعالم. در فیسبوک هم که ۱۰ سالی شده است. در این مدت تقریباً «صفر» جوک یا تمسخر قومیتی دیدم که واقعاً نشانه‌ای از رشد فرهنگی فوق‌العاده جامعه در این زمینه است. سلبریتی‌هایی مثل بهاره رهنما از متوسط جامعه ایران هزار بار عقب‌ترند.»، «‏به‌عنوان یک ‎لر هر حرکتی که توهین به هر یک از اقوام ایرانی باشه رو محکوم می‌کنم. ایران با قومیت‌های مختلفش زیباست»، «اینها را خودمان بزرگ کردیم، دقیقاً زمانی که برای بی‌محتوا‌ترین و سبک‌ترین سخن، اندیشه و کارهایشان کف زدیم و میلیونی در پیج‌های اینستاگرامیشان هوادارشان شدیم. نانشان در حاشیه است و تولید محتوای زرد و مزخرف. روزی بازار مکاره اینها هم از رونق خواهد افتاد»، «‌‏من یه لُرم و طرز فکرم و فرهنگم انقدر غنی هستش که برای خندوندن مردم قومیت‌ها رو تخریب نکنم. کاش توام با اون ظاهر نیکول کیدمنی یکم از فرهنگ من بهره می‌بردی»، «بهاره رهنما من یه دختر ‎لرم که نه ظاهرم شبیه نیکل کیدمن و نه مثل تو مجسمه بلاهت برام مدرک فوق‌لیسانس آبکی مهمه چون یاد گرفتم شعور و شخصیت آدما با هر‌نژاد و قومیتی که باشن مهمه. من به قیمت خندون آدما پا نمیذارم روی هیچ قومیت و نژادی. کاش شما هم طرز فکرت همینقدر لری بود»، «‌‎بهاره رهنما در اینستاگرام چهار میلیون و هفتصدهزار فالوئر دارد.»، «‏اینکه یکی به خودش اجازه توهین قومیتی میده عجیبه، اینکه پنج میلیون نفر فالوش کردن عجیب‌تر.»

محدثه واعظی‌پور
روزنامه‌نگار
در میان انبوه جشنواره‌هایی که در ایران برگزار می‌شوند و من و شما خوب می‌دانیم بعضی از آنها چقدر سوت و کور و بی‌خاصیت هستند، موقعیت چند جشنواره  از جهات مختلف خاص و استثنایی است. جشنواره فیلم فجر، محبوب‌ترین و مؤثرترین جشنواره ایران است. به‌دلیل موضوعش مخاطبان بسیاری دارد،حتی مردمی که حاضر نیستند در طول سال  به سینماها سر بزنند و فیلمی را ببینند، دست‌کم یک بار در ایام جشنواره برای دیدن فیلم به سینما رفته‌اند و بابت این افتخار به خود بالیده‌اند. جشنواره فیلم فجر، باسابقه و جذاب است؛ مهم نیست کیفیت فیلم‌ها، کار هیأت انتخاب یا بازی‌های پشت پرده، هرسال چه چیزی را مقابل چشم سینما دوستان قرار می‌دهد، بسیاری، جشنواره و حال و هوایش را دوست دارند؛ در میان جشنواره‌هایی که مخاطب خاص دارند، «سینماحقیقت» (جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران) و فیلم کوتاه تهران محبوب هستند و به‌دلیل قدمتی که دارند، در ادوار مختلف صاحب جایگاه و اعتبار شده‌اند.
«سینماحقیقت» به‌دلیل نمایش فیلم‌های مستند خارجی و آثار جذاب سینمای مستند ایرانی، دوستداران و مخاطبان پرشماری دارد؛ بسیاری از فیلم‌هایی که در جشنواره «سینماحقیقت» کشف و دیده می‌شوند مهم‌ترین گوهرهای سینمای مستند ایران در آن سال هستند و معمولاً حضوری موفق در جشنواره‌های خارجی دارند؛ در سال‌های اخیر، بسیاری از مستندهای جذاب و جنجالی «سینماحقیقت» در سالن‌هایی مملو از تماشاگر روی پرده رفته و میل به دیدن فیلم‌های ایرانی و خارجی این جشنواره، بویژه در مخاطبان جوان و تحصیلکرده بسیار بوده است.
چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» که 25 آذرماه آغاز به کار می‌کند با دوره‌های قبل تفاوتی بزرگ دارد، شیوع ویروس کرونا این جشنواره را هم آنلاین کرده و «سینماحقیقت» وارد فضایی تازه شده است. چالش‌های برگزاری جشنواره آنلاین، حالا دیگر کم و بیش برای همه آشکار است. جشنواره‌های قبلی در فضای آنلاین حرکت کرده‌اند و توانسته‌اند تجربه‌هایی در این زمینه به دست بیاورند؛ برای جشنواره «سینماحقیقت» اگرچه برگزاری آنلاین نمی‌تواند آن گرما و شور را به نمایش بگذارد و علنی کند، اما یک دستاورد است، دستاوردی که شاید برگزاری فیزیکی نمی‌توانست بسرعت و در یک بازه زمانی کوتاه مدت به آن دست یابد. برگزاری آنلاین، امکانی است گسترده تا همه ایرانیان در هر شهر و روستا که دسترسی به اینترنت دارند از برنامه‌های این رویداد فرهنگی بهره‌مند شوند؛ دانشجویان، تحصیل کردگان و علاقه‌مندانی که در همه شهرها و روستاهای ایران زندگی می‌کنند و تعدادشان کم نیست. آنهایی که نمی‌توانستند زمان برگزاری جشنواره در تهران باشند، با این شیوه قادرند از جذابیت‌های این جشنواره استفاده کنند؛ جشنواره‌ای که همین حالا و روی کاغذ هم می‌توان متوجه شد از فیلم‌های خاص و مهم سینمای مستند جهان (شورای شهر) تا مهم‌ترین رویدادهای اجتماعی (بخش کرونا) در آن رد پایی هست. چهره‌های شاخص سینمای مستند و منتقدان بین‌المللی همراه «سینماحقیقت» هستند و این ویژگی را شاید نتوان در هیچ یک از جشنواره‌های ایرانی سراغ گرفت.
 این روزها، کرونا دیگر آن میهمان ناخوانده یک سال پیش نیست، رقیبی است که برای سرقت کیفیت زندگی و رؤیاهای ما آمده، به مشکلات اقتصادی دامن زده و احوال همه را دگرگون کرده است. با این همه، در شرایطی که روزگار تلخی را انتخاب کرده، به کمک سینما و هنر باید از این باتلاق بگذریم. «حقیقت آنلاین» دریچه‌ای است به جهانی رنگارنگ و زیبا، به فردا.‌

«بابا الهوا» منتشر شد. اثری به کوشش محسن شـــــــــریفیان نوازنـــــــــده و پژوهشگر موسیقی که به موضوع موسیقی و مردم‌شناسی بومیان کیش پرداخته است. کشور پهناور ایران دارای گنجینه‌ای از آداب و رسوم مختلف است که هرکدام بیانگر بخشی از فرهنگ و هنر ایران‌زمین بوده، یکی از این مناطق جزیره کیش است که آداب و سنن جالب و متفاوتی را در خود جای داده است، به عنوان نمونه «الهوا» که شریفیان در این کتاب به آن اشاره کرده است. به معنای عشق است و در جنوب ایران به «باد» و «زار» هم تعبیر می‌شود؛ اما بومیان کیش همواره توجه ویژه‌ای به موسیقی داشته‌اند و به سرپرست گروه نوازندگان در جشن عروسی، «بابا الهوا» و اعضای اصلی گروه را «ولد الهوا» می‌گویند. درواقع هرکدام از محله‌های قدیمی کیش یک «بابا الهوا» داشته که بسیار مورد احترام مردم و شیخ محل بوده است. اهل الهوا، آداب و مراسم خاص خود را داشته‌اند. برای مثال، هنگام نواختن، پای خود را برهنه می‌کردند تا به کار خود جنبه تقدس ببخشند یا رسوم دیگری که در این کتاب پژوهشی به آن اشاره شده است.
کتاب «بابا الهوا» که نهمین اثر مکتوب محسن شریفیان است ضمن توجه و تأکید بر توسعه گردشگری فرهنگی با تکیه بر داشته‌های موسیقایی منطقه به معرفی و احیای آیین‌های جذاب و اسرارآمیز بومیان جزیره کیش هم می‌پردازد که از سوی انتشارات نگاه منتشر شده و ۱۹ آذرماه طی یک برنامه رسمی به همت و‌ حمایت «سازمان منطقه آزاد کیش» رونمایی می‌شود.

18 آذر
تولدها
ملک الشعرای بهار: محمدتقی بهار نویسنده و شاعر معاصر ایران سال 1265 در چنین روزی به دنیا آمد. او ادبیات فارسی را از پدرش که ملک الشعرای آستان قدس رضوی بود یاد گرفت و از 7 سالگی شعر می‌گفت و پس از مرگ او لقب ملک الشعرا به فرمان مظفرالدین شاه به او رسید؛ در سنین جوانی و با انقلاب مشروطه از مشروطه خواهان شد و در سال 1328 روزنامه «نوبهار» را منتشر کرد که تعطیل شد و بلافاصله پس از آن روزنامه «تازه بهار» را تأسیس کرد. اشعار سنتی و محلی، تصنیف‌ها و ترانه‌ها و کتاب‌هایی مانند «منظومه چهار خطابه»، «احوال فردوسی»، «تاریخ سیستان»، «سبک شناسی»، «شعر در ایران»، «دیوان اشعار»، «فردوسی نامه بهار» و «بهار و ادب فارسی» از ملک الشعرای بهار به جا مانده است. او سال 1330 درگذشت.
مسعود جعفری جوزانی: کارگردان سینما و تلویزیون ایران سال 1327 در چنین روزی متولد شد. مسعود جعفری جوزانی کارگردانی را از سال 1364 و با ساخت فیلم «جاده‌های سرد» آغاز کرد و همان سال مشاور هنری فیلم «شهر موش ها» بود. پس از آن فیلم‌های «شیر سنگی»، «در مسیر تندباد»، «یک مرد یک خرس»، «دل و دشنه»، «بلوغ»، «ایران برگر» و «پشت دیوار سکوت» با کارگردانی جعفری جوزانی ساخته شد. او سال 1387 سریال «در چشم باد» را برای تلویزیون ساخت که بسیار هم مورد توجه قرار گرفت. مسعود جعفری جوزانی که فیلمنامه نویس کارهایش هم بوده سال 1365 و برای فیلمنامه «شیر سنگی» سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم فجر را گرفت.
ژرژ ملی‌یس: فیلمساز فرانسوی سال 1861 به دنیا آمد. ژرژ ملی‌یس از کودکی به هنر علاقه داشت و عروسک‌های خیمه شب بازی درست می‌کرد؛ در دوران جوانی علاقه او به سمت شعبده بازی کشیده شد و تا آخر عمر هم این کار را ادامه داد اما از سال 1896 فیلمسازی را هم شروع کرد. فیلم‌های ملی‌یس به‌دلیل نوآوری‌هایش در شیوه روایت فیلم و استفاده از تکنیک‌های نوین فیلمسازی شهرت دارد. او در آن سال‌ها از جلوه‌های ویژه استفاده می‌کرد و نقش مهمی هم در ابداع و تکمیل جلوه‌های ویژه‌ای مانند نوردهی چندگانه، تصویربرداری زمان گریز، دیزالو و فیلم رنگی داشت؛ از 1896 تا 1913 ملی‌یس 531 فیلم ساخت که «سفری به ماه» و «سفر غیرممکن» مشهورترین آنهاست؛ فیلم‌هایی که اکنون جزو مهم‌ترین فیلم‌های علمی - تخیلی تاریخ سینما محسوب می‌شوند. از او فیلم‌هایی مانند «ورق‌های بازی»، «شب مزخرف»، «سیندرلا»، «ژان دارک»، «سفرهای گالیور»، «فاوست در جهنم»، «از پاریس تا مونت کارلو»، «شوالیه» و «شبح» به جا مانده است. او سال 1938 درگذشت.
   سالروز تولد کیاوش صاحب نسق آهنگساز، هوراس شاعر رومی، بیورنستیرن بیورنسون نویسنده نروژی، ژرژ فیدو نمایشنامه‌نویس فرانسوی، دیه گو ریورا نقاش مکزیکی، جیمز تربر نویسنده و کارتونیست امریکایی، جیمی اسمیت نوازنده ارگ امریکایی، ماکسیمیلیان شل بازیگر اتریشی، جیمز گال وی نوازنده فلوت انگلیسی، جیم موریسون آهنگساز امریکایی، جان بنویل نویسنده ایرلندی، مارتی فریدمن گیتاریست امریکایی، دومینیک مانهن بازیگر انگلیسی، حامد محمدی داستان‌نویس و محمود مشرف آزاد تهرانی شاعر هم امروز است.
‌درگذشت‌ها
روشن وزیری: مترجم ایرانی که با ترجمه آثار لهستانی به فارسی شهرت دارد سال 1393 در چنین روزی درگذشت. روشن وزیری متولد 1312 بود و در لهستان پزشکی خوانده بود و بعد از بازنشستگی ترجمه را آغاز کرد و در واقع تنها مترجم ایرانی بود که آثار لهستانی را به فارسی ترجمه می‌کرد. «پشت پرده مهیج‌ترین رویدادهای قرن بیستم»، «آبنوس»، «سرزمین موعود»، «تب تند امریکای لاتین»، «قبضه قدرت»، «روسلان وفادار»، «بانوی بهشتی»، «زندگی بدون تزویر» و «زندگی و آثار فئودور داستایوفسکی» کتاب‌هایی است که با ترجمه وزیری منتشر شد. او سال 1995 نشان لهستانی شایستگی فرهنگی را به پاس معرفی و ترویج ادبیات لهستان دریافت کرد.
تورج شعبانخانی: آهنگساز و خواننده ایرانی سال گذشته در چنین روزی درگذشت. تورج شعبانخانی متولد 1329 بود و کارش را به‌صورت حرفه‌ای از 17 سالگی و با حضور در تلویزیون به‌عنوان نوازنده آغاز کرد؛ پس از حضور در کلاس‌های مرتضی حنانه به‌عنوان آهنگساز مشغول به کار شد و آهنگسازی فیلم «آدمک» اولین تجربه او بود که با آن فریدون فروغی را هم به‌عنوان خواننده معرفی کرد؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم با هنرمندانی مانند ناصرعبداللهی و خشایار اعتمادی همکاری کرد و ترانه «بهار بهار» را هم با صدای او شنیدیم.
   میرمحمد تجدد بازیگر، جان لنون خواننده و ترانه‌سرای انگلیسی، الینور پارکر بازیگر امریکایی، ایوان گوندولیچ شاعر باروک کروات، آنتون صقال شاعر سوری، آنتونیو کارلوس ژوبیم نوازنده گیتار برزیلی و پیام صابری بازیگر و چهره‌پرداز هم در چنین روزی درگذشتند.

سورن سولکر عکاس دانمارکی که بیشتر با عکاسی از چهره های مشهور سینما و موسیقی مانند دیوید لینچ شناخته می‌شود کتابی از عکس هایش از سارها منتشر کرده که بسیار مورد توجه قرار گرفته است.  او با الهام گرفتن از نقاشی‌های سنتی ژاپنی چهار سال گذشته را صرف عکاسی از پرواز دسته‌جمعی سارها کرده و نتیجه عکاسی او از توده‌های عظیم سیاه‌رنگی که در آسمان مناطق مردابی جنوب دانمارک دیده می‌شوند در کتابی با عنوان «خورشید سیاه» منتشر شده است.