گروه سیاسی/ مواضع اروپایی‌ها مبنی بر ضرورت بازگشت دولت جدید امریکا به برجام صریح‌تر و جدی‌تر می‌شود. بعد از گفت‌و‌گوی تلفنی امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه با جو بایدن رئیس جمهوری منتخب امریکا درباره توافق هسته‌ای ایران، حالا نخست‌وزیر انگلیس هم گفت‌و‌گوی مشابهی با بایدن داشته و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم با دفاع از اصل برجام گفته است که دولت جدید امریکا هم خواهد فهمید که حتی تغییر توافق برجام برایش گران تمام می‌شود.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که سیاست دولت جو بایدن در قبال دو موضوع تغییرات زیست محیطی و توافق هسته‌ای ایران، صحنه بین‌المللی را دگرگون خواهد کرد. به گزارش روزنامه ال پائیس اسپانیا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشستی مطبوعاتی با اتحادیه رسانه‌های اروپایی لِنا (LENA) که به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد، درباره احتمال بازگشت امریکا به توافق برجام، گفت: مسأله ایران، امر پیچیده و حساستری بوده و ایران همیشه برای امریکا موضوع دشواری به شمار می‌رفته است. من فکر می‌کنم دولت تازه امریکا خواهد فهمید که حتی تغییر توافق برجام نیز برایش گران تمام می‌شود. حال باید ببینیم چه اتفاقی خواهد افتاد. وی همچنین با یادآوری دوران ۱۲ ساله روند امضای برجام افزود: ما امیدواریم دولت بایدن این را درک کند که مسأله، کنار گذاشتن یک توافق و ایجاد قراردادی تازه نیست.
در همین حال بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس هم در گفت‌و‌گویی تلفنی با جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب امریکا خبر داد که درباره همکاری‌های احتمالی امریکا درباره موضوعات مهم بین‌المللی از جمله ایران صحبت کرده است. نخست‌وزیر انگلستان به دنبال آن است که جو بایدن را برای بازگشت به برجام تشویق کند. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه هم در واکنش به سیاست احتمالی دولت بایدن درباره ایران تأکید کرد که سیاست خارجی امریکا در دولت جو بایدن بویژه درباره ایران و تغییرات آب و هوایی مشابه سیاست دولت باراک اوباما خواهد بود.
از سوی دیگر عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان هم در گفت‌و‌گو با شبکه پاکستانی «جی‌ان‌ان» با تأکید بر اینکه منتظر دیدن سیاست آتی کاخ‌سفید در قبال ایران، خاورمیانه و تحولات شبه‌قاره است، گفت: سازش دولت آتی واشنگتن با تهران و حتی تبعیت جو بایدن از توافق هسته‌ای به سود پاکستان است و باعث هموار شدن مسیر تجارت با تهران می‌شود.
کشورهای مختلف جامعه بین‌الملل از جمله شرکای توافق هسته‌ای در حالی می‌کوشند که دولت آینده امریکا را به بازگشت به برجام ترغیب کنند که به نظر می‌رسد مقام‌های دولت ترامپ در تلاش هستند با افزایش فشار حداکثری بر تهران، راه مذاکرات آتی و بازگشت بایدن به برجام را دشوار سازند. چنانکه «الیوت آبرامز»، نماینده ویژه امریکا در امور ایران و ونزوئلا جهت رایزنی درباره ایران در چند روز گذشته به اسرائیل، امارات متحده عربی و عربستان سعودی سفر کرده است تا پیرامون افزودن تحریم‌های ضد ایرانی گفت‌و‌گو کند. «آبرامز» چهارشنبه گذشته در دیدار با مقامات سعودی و دولت مستعفی یمن بر لزوم «اقدامات مشترک جهت مقابله با فعالیت‌های مخرب و خشونت‌آمیز ایران در منطقه» تأکید کرد. او بعد از سفر به اسرائیل و عربستان راهی امارات شد و با مقام‌های این کشور نیز درباره ایران گفت‌و‌گو کرد.
در همین راستا، رئیس‌جمهوری امریکا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که وضعیت اضطرار ملی این کشور در برابر ایران را تمدید کرده است. به گزارش ایسنا، پایگاه اینترنتی کاخ سفید شامگاه پنجشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد: در ۱۴ نوامبر سال ۱۹۷۹ رئیس‌جمهوری امریکا در فرمان اجرایی ۱۲۱۷۰ پیرو قانون اختیارات اقتصادی در شرایط اضطراری بین‌المللی، نسبت به ایران وضعیت اضطرار ملی اعلام کرد و اقدامات مرتبط را برای مواجهه با تهدیدهای غیرمعمول نسبت به امنیت ملی، سیاست خارجی و اقتصاد امریکا که به موجب وضعیت ایران ایجاد می‌شد، انجام داد. در ادامه بیانیه دونالد ترامپ آمده است: روابط ما با ایران هنوز عادی‌سازی نشده است و روند اجرای توافقنامه‌ها با ایران از تاریخ ۱۹ ژانویه ۱۹۸۱ ادامه دارد. به همین دلیل، وضعیت اضطراری اعلام‌شده در ۱۴ نوامبر ۱۹۷۹ و اقدامات انجام‌شده بر اساس آن برای سر و کار داشتن با این اضطرار در واقع باید بیشتر از ۱۴ نوامبر ۲۰۲۰ ادامه پیدا کند. بنابراین طبق بند مقررات اضطرار ملی، یک سال دیگر وضعیت اضطرار ملی درباره ایران را که در فرمان اجرایی ۱۲۱۷۰ آمده است، ادامه می‌دهم.
وندی شرمن: تحریم‌ها کار بایدن را سخت کرده است
در چنین شرایطی که گمانه‌زنی‌ها از آغاز مذاکرات احتمالی برای بازگشت امریکا به برجام حکایت می‌کند، وندی شرمن، مذاکره‌کننده ارشد دولت باراک اوباما در مذاکرات هسته‌ای ضمن یادآور شدن توانمندی ایران در این مذاکرات، گفت که مسیر دولت بایدن برای بازگشت به توافق هسته‌ای و مذاکره با ایران با وجود اقداماتی که دولت ترامپ علیه این توافق و ایران انجام داده است، مسیری دشوار خواهد بود.
شرمن در گفت‌و‌گو با پایگاه رادیویی امریکایی «پی.آر.آی» درباره اینکه دولت جو بایدن رئیس جمهور منتخب امریکا چگونه در صورت بازگشت احتمالی به توافق هسته‌ای با ایران تعامل خواهد کرد، گفت: «ما در سال ۲۰۱۶ نیستیم. در سال ۲۰۲۰ و تقریباً در ۲۰۲۱ هستیم. زمان گذشته است. اوضاع تغییر کرده است. اگرچه این توافق توسط متحدان اروپایی ما و توسط روسیه و چین در سال گذشته زنده نگه‌ داشته شده است، می‌خواهم بگویم که کمی از هم گسیخته شده است. با وجود اینکه ایران هم گفته است اقداماتش در راستای کاهش تعهدات هسته‌ای داوطلبانه‌اش بازگشت‌پذیر است، باز هم در موقعیت قبلی قرار نداریم. بنابراین مشکل خواهد بود و کار سخت می‌شود. به گمانم بایدن و گروه او ابتدا کار را با مذاکره با متحدان اروپایی‌مان، فرانسه، انگلیس، آلمان و اتحادیه اروپا و سپس با روسیه و چین شروع کنند تا ببینند که بهترین مسیر رو به جلو چیست».
شرمن در واکنش به درخواست ایران برای جبران خسارات ناشی از خروج امریکا از برجام، مذاکره‌کنندگان ایرانی را بسیار سرسخت توصیف کرد و گفت: «آنها تا جای ممکن خواسته‌هایشان را پیش از مذاکره با دولت جدید امریکا مطرح خواهند کرد».
او درباره اینکه دولت ترامپ وعده داده است در هفته‌های نهایی روی کار بودنش تحریم‌های جدیدی را بر ایران اعمال کند تا کار دولت بایدن برای احیای توافق هسته‌ای و ملحق شدن دوباره امریکا به آن سخت باشد، افزود: «دولت ترامپ در تلاش است هر کاری از دستش بر می‌آید انجام دهد تا کار برای رئیس جمهوری منتخب و کاملا هریس، معاون او با روی کار آمدن ، سخت شود. اما بسیاری از این تحریم‌ها در واقع مشابه همان‌هایی خواهند بود که پیش از این اعمال شده‌اند و فقط نامشان جدید خواهد بود. اما فکر می‌کنم تحریم‌های اساسی تغییر نخواهند کرد. تحریم‌ها موجب بازگرداندن ایران به میز مذاکره نشدند و رفتار آن در منطقه را تغییر ندادند».
شرمن ابراز اطمینان کرد که رئیس جمهوری منتخب درباره موضوع ایران، گروهی توانمند و با کفایت را تشکیل خواهد داد که بر اساس گزارش‌های رسیده شامل ۵۰۰ کارشناس توانمند هستند که کارشان را بلدند.

محمدعلی دستمالی
کارشناس مسائل سیاسی منطقه
انتخابات ریاست جمهوری امریکا، هنوز هم در موقعیتی است که تردید در به‌‌ دار بودن و به ‌‌بار بودن پیروزی جو بایدن، تماماً رفع نشده است و دو قدرت و بازیگر مهم خاورمیانه یعنی ایران و ترکیه همچون دیگر کشورهای جهان، بر فرجام رقابت زوم کرده‌‌اند. در این ماجرا، یکی از شباهت‌‌های تهران و آنکارا، این است که مسئولین هر دو سو، می‌‌گویند برایشان فرقی نمی‌‌کند چه کسی به کاخ سفید برود، اما کیست که نداند بین این موضع اعلامی و دغدغه‌‌های حقیقی، فاصله بسیار است. چرا که با وجود لایتغیر بودن برخی مبانی معدود سیاسی و امنیتی امریکا، بین دونالد و جو، توفیر هست و بلاشک، هر کدام از آنان، ساز را از پرده‌‌ای دیگر می‌‌نوازند. پس همچنان که نتیجه، برای اتحادیه‌‌ اروپا، چین، روسیه، ناتو و بسیاری از کشورهای عربی اهمیت دارد، برای ایران و ترکیه نیز مهم است.
گفتیم؛ شباهت. آری مواضع وانمودی تهران و آنکارا در مورد نتایج انتخابات امریکا، مانند هم بود. اما تفاوت بزرگ در این است که مجموع شرایط سیاسی و اقتصادی داخلی و پیرامونی هر دو کشور، نشان می‌‌دهد که ترجیح نهایی و درونی این دو، یکی نیست. بنا به دلایل بسیار، تصور می‌‌شود که ترکیه و دولت اردوغان، با پیروزی دونالد ترامپ حال و روز بهتری خواهند داشت و آمدن بایدن برای آنکارا نویدبخش روزهای خوب و خوش نیست. در همین حال، باز هم بنا به دلایل بسیار، تصور می‌‌شود که تداوم اقتدار ترامپ، شرایط را برای مردم ایران دشوارتر می‌‌کند و یحتمل با آمدن بایدن، امید به گذار از گردنه، بیشتر خواهد بود.
در ادامه، باید این نکته را هم به میان آوریم که ورای تمام تفاوت‌‌هایی که می‌‌توان با آسودگی خاطر، آنها را تنازع منافع ایران و ترکیه نام نهاد؛ باز هم دو شباهت و اشتراک مهم، در منافع این دو کشور وجود دارد: نخست اینکه با تداوم اقتدار دونالد ترامپ، عربستان سعودی و امارات، که هم در چشمان ایران و هم در دیدگان ترکیه، بسی گوشت تلخ و آزاررسان شده‌‌اند؛ برای تحقق آمال، روزگار بهتری خواهند داشت. دوم اینکه در دوران ترامپ و با تلاش‌‌های ویژه‌‌ داماد او کوشنر، اسرائیل بیش از هر دوران دیگری، ملت مظلوم فلسطین را تحت فشار گذاشت و به آرزوهای بسیاری رسید. بدون شک، هم ترکیه و هم ایران، در این 4 سال سخت، بیش از تمام دوران‌‌های پیشین، نگران فلسطین شدند. اما با وجود اهمیت این دو موضوع پیرامونی مهم، از باب درجه‌‌بندی اولویت‌‌های حیاتی و استراتژیک، باز هم جمع‌‌بندی نهایی و مورد توافق گسترده، این است که به قدرت رسیدن جو بایدن، از برخی جهات له ایران و در پاره‌‌ای موارد، علیه ترکیه خواهد بود. اما پرسش مهم اینجاست: چرا چنین است؟ آیا اهمیت اثرگذاری آمدن و نیامدن جو بر موقعیت ایران و ترکیه، صرفاً به خاطر این است که امریکا، قدرت نخست نظامی و اقتصادی عالم است؟ البته که خیر. در مورد هر دو کشور، مسأله‌‌ حیاتی و مهم در این است که اولاً دو دولت و دو حکومتی که میراث‌‌داران دو امپراطوری عظیم عالم هستند و زمانی که آنها برای جهان تعیین تکلیف می‌‌کردند، امریکایی نبود، نتوانسته‌‌اند چنان نظام‌‌های اقتصادی و سیاسی کارآمد و بتُن مسلحی بسازند که با یک تهدید لفظی لیره بر خاک نیفتد و با یک تحریم تازه، ریال از حال نیفتد. ممکن است در برابر این دیدگاه، چنین پرسشی مطرح شود: کدام قدرت اقتصادی در برابر امریکا تاب و توان دارد که ایران و ترکیه داشته باشند؟ چنین پاسخی می‌‌توان داد: حق با شماست! حتی قدرت‌‌های اقتصادی بزرگی همچون چین و هند، در برابر حملات اقتصادی امریکا دچار دردسر می‌‌شوند. این قاعده، برای اغلب اعضای اتحادیه‌‌ اروپایی و بسیاری از کشورهای دیگر نیز صادق است. چنین چیزی، دلایل پیچیده و چندلایه ندارد. مسأله، نه توان تسلیحاتی و نفوذ منطقه‌‌ای است نه آمادگی مقابله عمومی. موضوع ساده‌‌تر از این چیزهاست: اهمیت حیاتی و استراتژیک ذخایر ارزی.
به گواه نوشته‌‌های تحلیلگران اقتصادی و آمارهای رسمی اعلام شده در رسانه‌‌های ترکیه، این کشور در یک سال اخیر، برای جلوگیری از پرواز نرخ دلار امریکا و به کما رفتن لیره، مبلغی بیش از یکصد میلیارد دلار از منابع ارزی بانک مرکزی، با نرخ پایین به بازار تزریق کرد تا دلار به 7 لیره نرسد. اما تدبیر کارگر نیفتاد و نه تنها 7 که 8 را هم از سر گذراند. اما در تمام این دوران سخت، دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه با برجسته کردن موضوعاتی همچون «دکترین وطن آبی» در شرق مدیترانه، مشارکت در جنگ قره‌‌باغ و چندین و چند پرونده‌‌ دیگر، نشان داد که احتمالاً نزد مقامات حزب مزبور، هدف مهمی به نام تبدیل شدن به دولت کارآمد، توسعه محور و حقوق محور، نمی‌‌تواند به اندازه‌‌ تبدیل شدن به قدرت نظامی اثرگذار، اهمیت داشته باشد. این سوتر و در ایران نیز، وضعیت تحریم، نداشتن امکان فروش نفت، نرخ دلار، ته کشیدن منابع ارزی و دشواری‌‌های مشهود معیشت مردم، پیداتر از خورشید است و بی‌‌نیاز از قیل و قال. پس شاید لازم باشد در چنین شرایطی، هم ایران و هم ترکیه، به عنوان دو قدرت مهم منطقه، به جای آنکه وقت خود را صرف نگارش انشا در مورد بی‌‌رحمی و بی‌‌انصافی نظام بین‌‌الملل و جهان‌‌خواری امریکا کنند، در اندیشه‌‌ این باشند که در دیدگاه‌‌های سیاسی، حقوقی، اقتصادی و اجتماعی‌‌شان، چه نسبتی بین سیاست خارجی، توازن، ظرفیت‌‌های داخلی و ویژگی‌‌های عینی و واقعی اثرگذاری امریکا بر منطقه و جهان وجود دارد. شاید بهتر است به این بیندیشیم که در مشی سیاسی و اجرایی هر دو کشور و همچنین در تعریف کنش و واکنش موافق و مخالف، چه گلوگاه‌‌ها و گیر و گورهایی وجود دارند که باعث می‌‌شوند آمدن یا نیامدن جو، برای آنها تا این اندازه مهم و اثرگذار باشد.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که بی‌‌تعارف، هر دو حالت نتیجه‌‌ نهایی رقابت در واشنگتن، برای ایران و ترکیه، معادل تنازع منافع است. اما خوشبختانه در چند سال گذشته، تهران و آنکارا نشان داده‌‌اند که با وجود برخی غرزدن‌‌ها و گلایه‌‌ها، به درجه‌‌ای از درایت و ظرافت سیاسی دست یافته‌‌اند که رخصت ندهند سیر تحولات، بر اصل رابطه، اثر منفی ماندگار بگذارد.

در دیدار لعیا جنیدی و سفیر جدید دولت نروژ در ایران که در دفتر معاون حقوقی رئیس‌جمهوری صورت گرفت دو طرف ضمن تأکید بر عمق و سابقه روابط دوستانه بین دو کشور در خصوص دغدغه‌ها و همکاری‌های مشترک بین دو کشور به تبادل نظر پرداختند. آینده برجام در فضای جدید بین‌المللی، موانع پیوستن جمهوری اسلامی ایران به FATF، همکاری در خصوص مقابله با انتشار ویروس کووید۱۹ و مقابله با تغییرات اقلیمی از مباحث مطرح شده در این جلسه بود. به‌گزارش ایسنا، معاون حقوقی رئیس‌جمهوری در این دیدار با بیان اینکه آنچه در سال‌های اخیر در عرصه بین‌المللی برای ملت ایران اتفاق افتاده است قطعاً غیرعادلانه و غیر قانونی بوده است، رفتار ایالات متحده امریکا بویژه در دوره اخیر را مغایر با نزاکت و آداب سیاسی و نیز قواعد معاهداتی و عرفی بین‌المللی دانست. جنیدی در پاسخ به پرسش سفیر نروژ در مورد وضعیت نهایی اجرای استانداردها و لوایح «اف‌ای‌تی‌اف» گفت: جمهوری اسلامی ایران قوانین مربوط به مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و اصلاحیه‌های آن را تصویب کرده است، برخی از معاهدات مانند معاهده مقابل با فساد(مریدا) را حدود ۱۰ سال پیش به تصویب رسانده و اجرایی کرده ولی دو معاهده مقابله با جرایم سازمان یافته فراملی(پالرمو) و معاهده مقابله با تأمین مالی تروریسم نهایی نشده و بحت و بررسی‌ها در جریان است. «سیگو الدتومین هائوگر» سفیر جدید دولت نروژ در جمهوری اسلامی ایران نیز با تأکید بر سابقه بزرگ تمدنی و فرهنگی ایران، ایران را کشوری بزرگ دانست که روابط دوستانه با آن برای دولت نروژ از اهمیت بسزایی برخوردار است. وی با بیان اینکه آنچه برای ملت ایران اتفاق افتاده است و شرایط سخت دولت و ملت ایران را درک می‌کند ابراز امیدواری کرد در فضای جدید بین‌المللی بسیاری از مشکلات حل شود.پیش از این محمدرضا میرتاج الدینی نماینده مجلس هم گفته بود که اگر تحریم‌ها رفع شود امکان اصلاح در لوایح یاد شده برای تصویب آنها وجود دارد.

روایت میرباقری از زوایای حریم خاص و غیبی قم

 خبر اول اینکه، یک عضو مجلس خبرگان رهبری در سخنانی با اشاره به اینکه مهاجرت حضرت محمد(ص) از مکه به مدینه و همچنین هجرت حضرت معصومه به قم یک زوایای ظاهری و یک جنبه‌های پنهانی و غیبی دارد، گفت: شهر قم و ورود حضرت به این شهر و رحلت حضرت در این شهر یک زوایای پنهان غیبی دارد که باید انسان‌ها به این اخبار غیبی ایمان بیاورند. به گزارش خبرگزاری حوزه،  حجت‌الاسلام‌ میرباقری افزود: پذیرفتن اخبار و حقایق غیبی مدار زندگی انسان را متحول می‌کند چراکه شهر قم دارای  یک حریم خاصی است و طبق اخبار غیبی مقرر بوده اتفاقات خاصی در این شهر و منطقه روی دهد. طبق روایت اگر کسی به زیارت حضرت معصومه سلام‌الله علیها برود وارد بهشت خواهد شد. رئیس فرهنگستان علوم اسلامی یادآور شد: زمانی که سرآغاز و مبدأ تحولات عظیم و تشکیل یک امت تاریخی بر مبنای هجرت رسول خدا باشد الآن هم می‌توان گفت هجرت حضرت معصومه سلام‌الله علیها با یک مأموریت ویژه سرآغاز یک تحول تاریخی برای شکل گرفتن یک حرم و حرمی برای اتفاقات غیبی بوده است. وی افزود: شخصیت بانوی کرامت به حدی باعظمت است که می‌توانند تمام شیعیان را تطهیر و وارد  بهشت نمایند و با  مقام شفاعتی که دارند  صفات رذیله را از شیعیان پاک کنند و این جایگاه و مقام را خداوند به حضرت معصومه سلام‌الله علیها داده است.

پیشنهاد تشکیل «خانه گفت‌وگو» در شهرها

 خبر دیگر اینکه، رئیس فراکسیون مستقلین مجلس یازدهم به ضرورت تشکیل «خانه گفت‌وگو» اشاره کرد. به گزارش ایلنا، محمد باقری بنابی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه در رابطه با طرح گفت‌وگو در میان نخبگان نمایندگان مجلس دهم گفت‌وگوی ملی را مطرح کردند، آیا نمایندگان مجلس یازدهم چنین طرحی دارند یا خیر ، اظهار داشت: اطلاع از طرح خاصی ندارم، اصولاً گفت‌وگو خوب است چرا که امروز در کشور جای خالی‌اش بشدت احساس می‌شود. وی ادامه داد: چه اشکالی دارد وقتی جایی خانه ورزش ساخته می‌شود خانه گفت‌وگو هم در شهرها بنا شود و نخبگان جامعه چه اصولگرا، چه اصلاح‌طلب و چه مستقل حرف بزنند چرا که گفت‌وگو لازمه رسیدن به یک راه حل برای حل مشکلات است.

نماینده قزوین: ساعت کار عطاری‌ها افزایش یابد!

 دست آخر اینکه، دبیر کمیسیون بهداشت و سلامت مجلس در جلسه ستاد کرونای استان قزوین مدعی شد: طب سنتی برای کنترل کرونا در چین بسیار نقش داشته و مطالعات نیز ثابت کرده که شیرین بیان ضد کووید ۱۹ است. به گزارش ایلنا، فاطمه محمدبیگی، نماینده قزوین توصیه کرده: این روزها ساعات کاری عطاری‌ها باید افزایش یابد. عطاری‌ها نباید همانند مغازه‌های دیگر تعطیل شوند، عطاری‌ها باید همانند داروخانه‌ها با ارائه داروهای گیاهی به مردم خدمت کنند و این موضوع باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد. سخنان این نماینده مجلس درباره تأثیر شیرین‌بیان بر درمان کرونا با واکنش‌های زیادی در فضای مجازی همراه شد. این در حالی است که هفته گذشته نیز زهرا شیخی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس از افتتاح «آتش به اختیار» اولین مرکز طب سنتی ایران ویژه کرونا خبر داده بود. این در حالی بود که شیخی خود در گفت و گو با خانه ملت تأیید کرده بود هنوز پاسخ درخواست انجام شده از وزارت بهداشت برای این کار داده نشده است.