با اتصال مغز انسان به سیستم های رایانه ای
تراشههای هوشمند مرزهای دنیای ذهنی ما را جابهجا میکنند
میثم لطفی
خبرنگار
اتصال مغز انسان به سیستمهای رایانهای پدیده تازهای نیست و پزشکان تاکنون سعی کردهاند با استفاده از الکترودهای هوشمند، رفتارهای مغز را هنگام بروز بیماریهایی نظیر آلزایمر، پارکینسون، صرع و دردهای مزمن شبیهسازی کنند و راههای درمان آن را دقیقتر مورد بررسی قرار دهند. ماه گذشته نیز «ایلان ماسک» بنیانگذار شرکتهای تسلا و اسپیساکس با معرفی استارتاپ جدید خود موسوم به «نورالینک» توضیح داد در این مرکز طرحهایی را پیش میبرد تا به موجب آن در آینده نه چندان دور تراشههای رایانهای را در مغز انسان جاسازی کند و فناوریهای مختلف مرتبط با مغز انسان را پیش ببرد ولی محققان گروه مهندسی پزشکی در دانشگاه ویسکانسین-مدیسان امریکا این هفته گزارشی را منتشر کردند که نتایج حاصل از مطالعات جدید آنها نشان میدهد که پیشرفت علم در این مسیر میتواند معایب فراوانی را هم به همراه داشته باشد. در این گزارش اعلام شده است حتی اگر از رابطهای مغزی-رایانهای (BCI) غیرتهاجمی در بدن انسان استفاده شود، این اتفاق میتواند عوارضی نظیر اعمال رفتارهای غیرارادی را در بدن انسان به همراه داشته باشد و اتفاقات عجیبی را در ذهن ما رقم بزند که تا امروز از آنها بیخبر بودیم.
یک مغز کامپیوتری
مغز انسان بهطرز شگفت انگیزی با اتفاقات پیرامون سازگار است و بهعنوان مثال ضربان قلب را تنظیم میکند، باعث میشود انسان خواب ببیند، موسیقی که فرد دههها پیش فقط چند نت از آن را شنیده بود به خاطر بیاورد یا یک زبان جدید را برای گفتوگو انتخاب کند و به عبارت دیگر مغز مدیریت همه اتفاقات زندگی ما را در دست میگیرد. مغز قادر است تمامی این اتفاقات را براحتی انجام دهد، زیرا مسیرهایی در آن وجود دارد که برای دستیابی به مهارتهای جدید یا پاسخ دادن به اتفاقات پیرامون از آن استفاده میشود. این فرآیند که از آن بهعنوان سیستم انعطاف پذیر عصبی یاد میشود روشی برای همگامسازی با تغییرات دنیای خارجی است و در این میان دانشمندان میکوشند در آینده نزدیک مغز انسان را با یک چالش جدید مواجه کنند: اتصال به کامپیوتر از طریق رابط مغزی-رایانهای (BCI). این تحول همان اتفاقی است که باعث میشود نگرش ما به دنیای پیرامون عوض شود، مشاهده ما از بدن خود به شکل دیگری صورت گیرد و حتی سرعت تغییرات در دنیای پیرامون ما به گونه دیگر انجام شود. «جاستین سانچز»، مدیر«مؤسسه حافظه باتل» روز گذشته در این خصوص گفت: «بین ابزارهای موبایلی که در دستان انسان قرار میگیرد و تراشهای که در مغز او کاشته میشود تفاوت محسوس وجود دارد. تراشههای مغزی بهصورت مستقیم با اعصاب انسان در تماس هستند و نحوه تعامل انسان با دنیای پیرامون را بهطور کامل عوض میکند. این تراشهها موجب میشوند میزان انطباق یا انعطافپذیری نورونهای مغزی هنگام تعامل با محیط پیرامون بهطور کامل عوض شود و خاصیت انعطافپذیری مغز موجب میشود که تراشه هوشمند طیف گستردهای از تغییرات جدید را بپذیرد.» در این میان محققان گروه مهندسی پزشکی در دانشگاه ویسکانسین-مدیسان با یک مطالعه جدید به این نتیجه رسیدند که حتی استفاده از رابطهای غیرتهاجمی مغزی-رایانهای میتواند در کوتاه مدت انعطافپذیری مغز را به میزان قابل ملاحظه افزایش دهد و در نهایت باعث شود در ذهن ما اتفاقاتی صورت گیرد که تاکنون آن را تجربه نکردهایم. مغز انسان به گونهای طراحی شده است که میتواند بافتهای آسیب دیده خود را بازسازی کند و تراشههای هوشمند باعث میشوند در بیماران مبتلا به اختلالات مغزی، این فرآیند بازسازی با سرعت بالاتر انجام شود. «جاستین ویلیامز»، مدیر گروه مهندسی پزشکی در دانشگاه ویسکانسین-مدیسان نیز در این باره گفت: «بیماران میتوانند از این رابطهای هوشمند برای بازسازی آسیبهای ناشی از سکتههای مغزی استفاده کنند. این تراشهها روشهای جدید برای ساخت دوباره نورونهای از دست رفته را ارائه میکنند. ایده اصلی این است که با استفاده از رابطهای هوشمند BCI ارتباط سریعتر بین بافتهای مغز برقرار کنیم و اختلالات مغزی را از بین ببریم.»
کنترل از راه دور
تراشههای هوشمندی که قرار است در آینده نه چندان دور در مغز انسان کاشته شوند، کنترل ذهن را در دست میگیرند و این اتفاق میتواند انسان را وارد دنیای جدیدی کند که تا امروز فقط در فیلمهای علمی-تخیلی مشاهده میشد. تاکنون در این زمینه گامهای فراوانی برداشته شده است و در همین ارتباط مرکز DARPA با سرمایه گذاریهای گسترده در این زمینه رابطهای مغزی-رایانهای ویژهای را برای سربازان طراحی کرده است که به آنها امکان میدهد از راه دور و با نیروی ذهن بتوانند کنترل روباتهای مستقر شده در خط مقدم را در اختیار بگیرند. این سیستم به گونهای عمل میکند که نیروی نظامی میتواند با کمک نیروی ذهن خود به روبات فرمان پیشروی دهد یا از او بخواهد که به سمت نیروهای دشمن شلیک کند. سانچز معتقد است که رایانهها میتوانند بسیار سریعتر از سیستم بیولوژیکی اعصاب سیگنالها را پردازش کنند و آنها را در مقیاس وسیعتر بهکار گیرند. ترکیب سیستم پردازش بیولوژیکی و رایانهای در نهایت باعث میشود تا انسان به کمک نیروی ذهن بتواند اتفاقات متفاوتی را رقم بزند.
او توضیح داد: «این مسأله جنبه جالبی از چگونگی انطباق مغز انسان با شرایط پیرامون را نشان میدهد. ما از نظر سرعت پایه سیستم عصبی خود در درک و تعامل با جهان پیرامون محدود هستیم. در این میان اگر ابزاری در نظر گرفته شود که سرعت پردازش بالاتری داشته باشد، مغز انسان میتواند خود را با آن سازگار کند و این همان اتفاقی است که شاید به خلق ابَرانسانها بینجامد.» این مسأله شاید برای شما عجیب به نظر برسد یا تواناییهای مغز را برای کنار آمدن با ورودیهای سریعتر اعصاب زیر سؤال ببرد. اینکه فناوری چگونه میتواند تواناییهای بدن انسان را ارتقا دهد از مهمترین سؤالاتی است که طی دهههای گذشته ذهن همگان را به خود مشغول کرده است. دانشمندان برای پاسخ به این سؤال هم اکنون مطالعات گسترده خود را پیش میبرند. رابطهای مغزی-رایانهای ابزاری را در اختیار ما میگذارند که به کمک آنها کارهایی را که تاکنون هیچ دانشی برای انجام آنها نداشتیم بدون هرگونه آموزش به بهترین نحو انجام میدهیم. سیستمهایی که برای رسیدن به نتیجه به نیروی عضلانی نیاز ندارند و اطلاعاتی که بهصورت مستقیم و بدون نیاز به چشم و گوش و... وارد مغز انسان میشوند، میتوانند از طریق این رابطهای هوشمند به بهترین نحو عمل کنند. ویلیامز در این مورد توضیح داد: «نکته منحصر به فردی که در مورد رابطهای مغزی-رایانهای وجود دارد این است که این تراشههای هوشمند مغز را با نوع جدیدی از خروجی دادهها که از سیگنالهای مغزی تولید میشود، سازگار میکنند. بر این اساس شما میتوانید به جای حرکت عضلات بهصورت مستقیم به بخشهای ویژه مغز دسترسی داشته باشید، فعالیت آن را به روشهای مختلف مدیریت کنید و در نهایت بدون درگیری عضلات بدن خود برخی کارها را براحتی انجام دهید. تا آنجا که ما متوجه شدیم، بخشهای مجزای مغز برای کنترل هر یک از عضلات مورد استفاده قرار میگیرند و ما میخواهیم این وظیفه را به تراشههای هوشمند واگذار کنیم.» ولی سؤال اساسی که در این زمینه مطرح میشود این است که محدوده مغز برای یادگیری و تطابق با سیستمهای هوشمند تا چه اندازه است و این فعالیتهای جدید که تاکنون برای مغز تعریف نشده بود تا چه اندازه میتواند به کمک تراشههای مغزی رایانهای بدرستی انجام شود؟ پاسخ دانشمندان تا امروز این است که مغز انسان تا امروز به نوعی همه فعالیتهای مورد نیاز انسان را انجام داده است و ظرفیت قابل ملاحظه مغز این امکان را ایجاد میکند که در آینده به کمک سیستمهای هوشمند بتوانیم فعالیت بیشتری با آن انجام دهیم. از آن زمان که انسان به فکر اختراع چرخ افتاد تا امروز که به پیشرفتهترین سیستمهای سفر به کرات دیگر فکر میکند، مغز انسان همواره خود را با اتفاقات پیرامون سازگار کرده است. دانشمندان مطمئن هستند که مغز انسان با هر اتفاق جدید دیگری هم سازگار میشود و باید منتظر ماند و دید این تراشههای جدید چگونه نحوه تعامل ما با دنیای پیرامون را عوض میکنند.
تخمین ریسک بیماری قلبی با هوش مصنوعی
میترا جلیلی
خبرنگار
دانشمندان استرالیا و نیوزیلند با همکاری یکدیگر سیستمی طراحی کردهاند که با کمک هوش مصنوعی میتواند احتمال حملات قلبی افراد را پیشبینی کند؛ در این تحقیق و پژوهش، دانشمندان دانشگاه ملبورن استرالیا و دانشگاه اوتاگو نیوزیلند یک سیستم هوش مصنوعی(AI) طراحی کردهاند که میتواند ریسک ابتلای افراد به بیماریهای قلبی (CVD) را تنها ازطریق شبکیه چشم آنها تخمین بزند. درواقع در این مطالعه، رگهای خونی شبکیه چشم مورد بررسی قرار میگیرند، هر چند این روش چندان جدید به حساب نمیآید ولی این دانشمندان کار معاینه چشم افراد در معرض خطر را بهصورت اتومات و تنها با کمک هوش مصنوعی انجام میدهند و هیچ نیازی به دخالت انسان ندارد که خود مزیتی بزرگ به شمار میرود. بسیاری اوقات بیماران دیر به مراکز درمانی مراجعه میکنند و این سیستم هوشمند میتواند حتی بدون مراجعه آنها به پزشک و تنها با معاینه چشم و گرفتن عکس دیجیتال از شبکیه در خانه، احتمال ابتلای آنها به بیماری قلبی در آیندهای نزدیک هشدار دهد تا بیشتر مراقب سلامتی خود باشند؛ با این هشدار افراد زودتر به پزشک مراجعه میکنند و احتمال مرگ و میر یا ناتوانیهای جسمی ناشی از بیماریهای قلبی کاهش چشمگیری خواهد یافت؛در واقع این سیستم هوشمند میتواند نقشی عمده در غربالگری افراد از نظر ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی ایفا کند.
همچنین نتایج تحقیقات نشان میدهد که میزان شناسایی بیماران در معرض خطر با این روش حتی بهتر از نمونههای پزشکی و آزمایشگاهی متداول در جهان است. هوش مصنوعی از فناوری Deep learning کمک میگیرد تا فشار خون، حجم توده بدنی، کلسترول خون و همچنین سطح هموگلوبین فرد را بدون درگیر شدن با آزمایشهای زمانبر شایع، اندازهگیری کند که خود گام مثبتی در شناسایی افراد درمعرض خطر سکتههای قلبی و سایر بیماریهای قلبی به شمار میرود. البته این تنها طرحی نیست که از هوش مصنوعی برای حفظ سلامت افراد استفاده میکند و در بریتانیا هم با استفاده از یک سیستم روباتیک اتومات مجهز به هوش مصنوعی، مطالعاتی در زمینه کولونوسکوپی هوشمند انجام شده است تا مشکلات روده بزرگ بسرعت شناسایی و حتی پیشبینی شود. این سیستم روباتیک میتواند وضعیت سلامت روده و دستگاه گوارش فرد را با استفاده از الگوریتمها و یادگیری ماشینی پیشبینی کند و درصورتی که فرد مستعد ابتلا به سرطان روده است به وی هشدار بدهد؛ استفاده از این سیستم روباتیک بسیار سادهتر از دستگاههای اندوسکوپی معمول امروزی است. امروزه برخی بیماران بهدلیل ترس از اندوسکوپی، گاه خیلی دیر به مراکز درمانی مراجعه میکنند و به این ترتیب سلامتیشان به خطر میافتد اما این سیستم روباتیک میتواند اوضاع را کاملاً تغییر دهد. گفتنی است انتظار میرود این سیستم روباتیک در آینده در شناسایی سرطان پانکراس و اندوسکوپیهای مربوط به آن نیز بتواند به پزشکان و بیماران کمکهای شایان توجهی بکند، البته هر دو این سیستمها اکنون در مراحل آزمایشی قرار دارند ونتیجه این تحقیقات در مجله Nature Machine Intelligence منتشر شده است اما با توجه به نتایج مثبت این سیستمهای فناورانه، احتمال میرود در آیندهای نه چندان دور در مراکز درمانی جهان مورد استفاده قرار بگیرند.
بازیابی اطلاعات تنها با یک کلیک
بیشتر ما اطلاعات زیادی را روی سیستمهای خود نگهداری میکنیم؛ اطلاعات مالی، دانشگاهی، هنری و... که برای ما بسیار حیاتی و ارزشمند هستند و از دست رفتن و پاک شدن آنها میتواند دردسرساز شود. به همین دلیل هم فعالان حوزه نرم افزار تاکنون برای بازیابی اطلاعات سیستمها راهکارهای متفاوتی ارائه دادهاند. یکی از بهترین نرمافزارهای فعال در این زمینه، Aidfile Recovery Software است؛ نرم افزاری بسیار کارآمد و کم حجم به منظور بازیابی سریع فایلهای پاک شده که میتواند مشکلات کاربران را بسرعت حل کند.
اگر فایلهای هارد دیسک شما به هر دلیلی پاک شده، بهتر است برای بازیابی آنها فایلی در آن محل کپی نکنید سپس با استفاده از Aidfile Recovery Software آنها را با سرعتی بسیار بالا و بدون نقص بازیابی کنید. گفتنی است این نرم افزار از انواع سیستم فایلها همچون EXFAT / FAT32 / NTFS و … پشتیبانی میکند. همچنین شما میتوانید فایلهای پاک شده، فرمت شده، درایو حذف شده و …را براحتی بازیابی کنید و دیگر نگران از دست دادن اطلاعات مهم خود نباشید.
از امکانات این نرم افزار میتوان به ریکاوری فایلها پس از فرمت درایو اشاره کرد. این ریکاوری و بازیابی اطلاعات، حتی اگر ویندوز خود را عوض کرده باشید نیز امکان پذیر است که خود مزیتی بزرگ به شمار میرود. بازگرداندن فایلها پس از خطاهای پارتیشنبندی یا Crash درایو هم از دیگر ویژگیهای این نرم افزار است که نمیتوان نسبت به آن بیتفاوت بود. همچنین با کمک این نرم افزار میتوان درایورهای از دست رفته را بازگرداند. گاهی هم اطلاعات حذف شده هنوز در سطل زباله سیستم شما قرار دارند که با کمک این نرم افزار میتوانید آنها را نیز از Recycle Bin بازگردانید. قابلیت باز گرداندن فایلها از Flash درایوها و… هم از دیگر ویژگیهای این نرم افزار پرکاربرد و حیاتی به شمار میرود.
اگر شما هم علاقه مندید تا این نرم افزار را در اختیار داشته باشید میتوانید به وب سایت پی سی ورلد به آدرسP30world.com مراجعه و نرم افزار ویژه بازیابی اطلاعات Aidfile Recovery Software را بهصورت رایگان بارگذاری کنید.
درمان مشکلات ناشی از سکته به کمک ابزار روباتیک
علیرضا احمدی
خبرنگار
بیشتر اوقات شاهد مشکلاتی در حرکات دست بیماران ناشی از حملات قلبی و سکته هستیم. این افراد برای بازگشت به زندگی عادی نیاز به زمان زیاد و تمریناتی فشرده دارند اما در بحران و پاندمی کرونا حضور این بیماران در بیمارستانها و کلینیکها برای انجام فیزیوتراپی چندان راحت نیست. ازسوی دیگر بیشتر اوقات تمرینات فیزیوتراپی با استفاده از دستگاههای پیشرفته، آن هم به مدت طولانی، بسیار هزینه بر است و هرکسی از عهده آن بر نمیآید.
اما دانشگاه NTU سنگاپور با طراحی یک دستگاه و ابزار روباتیک با نام H-Man تلاش دارد تا از طریق بازیهای کامپیوتری به این بیماران کمک کند تا هرچه زودتر به زندگی عادی خود بازگردند. این ابزار تنها 14کیلوگرم وزن دارد و میتوان آن را روی میزهای معمولی موجود در خانه قرار داد. درواقع این ابزار به بیماران کمک میکند تا در شرایط بحرانی این روزها از خانه خارج نشوند و امکان ابتلا به کووید 19 را در آنها بسیار پایین میآورد. بیماران دستههای بازی(joystick) را با دست خود که مشکل حرکتی دارد، لمس کرده و تلاش میکنند تا از طریق بازی، حرکتهای ورزشی نمایش داده شده روی صفحه مانیتور که با ابزار روباتیک یکپارچه شده است ، انجام دهند. میزان قدرت عضلات دست بیماران ازطریق سنسورهای موجود در دسته بازی(joystick) اندازهگیری میشود. H-Man پس از پردازش اطلاعات مربوط به سنسورها تمرین ورزشی را آسانتر یا سختتر میکند تا دست بیمار ورزیدهتر شود. ازآنجا که بیمار این حرکات را در طول بازی انجام میدهد به آن توجه بیشتری نشان میدهد و زود از کار دست نمیکشد که همین موضوع میتواند نتیجه پایانی را بسیار لذتبخش کند. ازآنجا که این ابزار روباتیک به اینترنت متصل است اطلاعات روزانه بیمار برای فیزیوتراپیست وی ارسال میشود تا میزان پیشرفتش مورد بررسی قرار بگیرد. در مراحل آزمایشی این طرح مشخص شد کسانی که به مدت 6 ماه از ابزار H-Man استفاده کردهاند، نتیجهای مشابه بیماران حاضر در بیمارستانها و مراکز فیزیوتراپی گرفتند، البته هنوز بهای این ابزار روباتیک اعلام نشده است.
گزارش وضعیت کیفیت اینترنت کشور منتشر شد
گزارش وضعیت کیفیت اینترنت ایران در ششماهه اول سال ۹۹ با عنوان «ایران در مسیر هوشمندی» از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتشر شد.
بهگزارش «ایران»، این گزارش با تکیه بر این اصل مهم که کیفیت شبکه #حقالناس است، در راستای سیاستهای رگولاتوری جهت گزارش به مردم و شفافسازی وضعیت کیفیت اپراتورها، حفاظت از حقوق مصرفکننده، بهبود رقابت و ایجاد امکان حق انتخاب برای مشترکان پساز بررسی و مقایسه اپراتورها منتشرشده است.
معرفی اپراتورهای ارائهدهنده سرویسهای ارتباطات ثابت و سیار، فناوریهای اتصال به اینترنت در کشور، شاخصهای سنجش کیفیت، تجربه مشتری و وضعیت آماری پهن باند کشور از بخشهای مختلف این گزارش است.
بر اساس این گزارش تعداد اشتراکهای پهن باند ثابت از ۵۸ هزار و ۳۱۰ اشتراک در سال ۹۲ به ۹ میلیون و ۴۷۹ هزار و ۳۳۷ اشتراک در سال جاری و در حوزه پهنباند سیار از اشتراک صفر در سال ۹۲ به ۷۶ میلیون و ۵۳۱ هزار و ۱۷۶ اشتراک در سال ۹۹ رسیده است. بر همین اساس ضریب نفوذ پهن باند ثابت از ۷.۶۳ درصد در سال ۹۲ به ۱۱.۲۸ درصد در سال جاری و ضریب نفوذ پهن باند سیار از صفر درصد در سال ۹۲ به ۹۱.۰۷ درصد در سال ۹۹ رسیده است.
گزارش کامل وضعیت کیفیت اینترنت کشور را میتوانید از طریق لینک
ict.gov.ir/ICTContent/media/image/2020/11/214714_orig.pdf مشاهده کنید.
دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات در گفت و گو با «ایران»:
سامانه استعلام مدارک تحصیلی راهی برای شفاف سازی است
«یکی از مهمترین سامانههایی که در دولت دوازدهم به بهرهبرداری رسید، سامانه «استعلام مدارک تحصیلی» (estelam.msrt.ir)است. این سامانه یکی از 25 سامانه پایه پایگاه دادههای کشور است که در شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید و در جلسه هفدهم شورای اجرایی فناوری اطلاعات افتتاح شد.»
رضا باقری اصل، دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات با بیان مطلب فوق در گفتوگوی اختصاصی به «ایران» گفت: کارکرد این سامانه مقابله با جعل مدارک و تکمیل فرآیند الکترونیک شدن خدمات (از ثبتنام تا صدور مدارک آموزش عالی) و ایجاد زمینههای شفافیت در مدارک تحصیلی است.
باقری اصل افزود: در فاز نخست این طرح، بخشی از اطلاعات مدارک ( از سال 80 به بعد) با همکاری وزارت علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی و بخش آموزش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دسترس قرار گرفته است و افراد میتوانند با ارائه اطلاعات هویتی خود و همینطور از طریق احراز هویتی که از طریق سامانه سازمان ثبت احوال و شاهکار وزارت ارتباطات انجام میشود به مدرک خود دسترسی یابند. البته بعد از تکمیل اطلاعات، دامنه دسترسی به اطلاعات روز به روز کامل شده و میتوانیم شاهد ارائه استعلام مدارک تحصیلی کامل بهصورت گسترده باشیم.
باقری اصل افزود: در این سامانه فرآیند ثبتنام دانشجویان بهصورت ایزوله و الکترونیکی هم فراهم شده و در حال تکمیل است. افرادی که در کنکور سازمان سنجش قبول میشوند حال بهصورت کامل از طریق این سامانه احراز هویت آنها انجام میشود و دیگر نیازی به دریافت اطلاعات دانشگاهها از سازمان سنجش وجود ندارد. حتی ارتباط این سامانه با سامانه پلیس ناجا برای فرآیند سربازی و اعزام به خدمت نیز برقرار شده است و در حال پوشش آن هم هستیم و اینکه قرار است مدارک تحصیلی با امضای الکترونیکی منتشر شود که امیدواریم این کار با کمک وزارت علوم و تحقیقات فراهم شود.
وی گفت: اکنون چالشی در شورای اجرایی فناوری اطلاعات مطرح شده به این ترتیب که اطلاعات بهصورت آزاد نیز در اختیار مردم قرار بگیرد. مثلاً اگر بخش خصوصی برای استخدام فردی خواست مدرک تحصیلی او را استعلام کند، با ارائه نام و نام خانوادگی و کد ملی شخص، این امکان فراهم شود. این اقدام از این منظر که شفافیت ایجاد میکند، میتواند اقدام خوبی باشد اما نکته کلیدی که در این میان وجود دارد، این است که آیا از نظر حقوقی و حریم خصوصی میتوان بدون رضایت، اطلاعات مدرک تحصیلی فردی را در اختیار دیگران قرار داد؟
دبیرشورای اجرایی فناوری اطلاعات افزود: در این زمینه بررسیهای فنی و حقوقی انجام دادیم. از آنجایی که بر اساس دسترسی آزاد به اطلاعات، مدارک جزو اطلاعات شخصی محاسبه نشده (و فارغ از اینکه مدارک جزو اطلاعات شخصی است یا خیر) هنوز قانونی در زمینه حریم خصوصی و حفاظت از دادههای شخصی به تصویب نرسیده، بنابراین برای استعلام مدارک تحصیلی از طریق شخص ثالث فعلاً منع قانونی ندارد. این راه حلها را در نامهای از معاونت حقوقی رئیسجمهوری استعلام کردیم.
باقری اصل در ادامه گفت: پیشنهاد ما این است با اینکه برای ارائه اطلاعات مدارک تحصیلی فعلاً منع قانونی وجود ندارد، اطلاعات مختصری از مدرک تحصیلی فرد به شخص ثالث ارائه شود. مثلاً ارائه اطلاعاتی که فرد مدرک تحصیلی در مقطع دانشگاهی را دارد یا ندارد، کفایت کند و دیگر نیازی به ارائه جزئیات اطلاعات مدرک مانند معدل، سال اخذ مدرک تحصیلی، ریز نمرات و... نباشد. البته منتظر هستیم تا معاونت حقوقی رئیس جمهوری درباره این پیشنهاد اعلام نظر کند.
وی درباره کارهای در دست اقدام در این سامانه نیز گفت: سامانه دیگری را نیز با همکاری وزارت آموزش و پرورش برای استعلام دیپلم (emt.medu.ir) ایجاد کردیم که فاز اول آن بزودی افتتاح خواهد شد. در این بخش هم چالشهایی مانند بحث کیفیت دیتاها که امکان تقلب دارد، وجود داشت و با رفع آن تا بهمن ماه، بخشی از استعلامها از سامانه صورت میگیرد.
وی در ادامه گفت: این سامانهها بر اساس قانون، تعرفه 2هزار و 300 تومانی دارد تا این اطلاعات استعلامی را در اختیار افراد بگذارد اما برای استعلام برای سازمانها و نهادهای دولتی رایگان است.
باقری اصل در پایان یادآور شد یکی از دغدغههای مردم در چند سال اخیر بحث استعلام مدارک تحصیلی بوده است بهطوریکه وقتی یک نماینده مجلس احراز صلاحیت میشد، در نهایت بهدلیل اشکالی که در مدرک تحصیلی اش وجود داشت، امکان حضور در مجلس از او سلب میشد. یا پروندههای زیادی وجود داشت که بهدلیل اینکه مدارک تحصیلی شفاف نبود، خود چالشی را برای موقعیتهای حقوقی یک فرد در انتصاب یک پست ایجاد میکرد بنابراین با راهاندازی این سامانه از دولت الکترونیک این دغدغه مردم در حال رفع شدن است.