یوسف حیدری
گزارش نویس
با وجود افزایش آمار مبتلایان به کرونا در فرانسه، درهای مدارس اول سپتامبر (11 شهریور) باز شد و حضور در کلاس درس برای دانش‌آموزان اجباری است. حدیث نبی‌زاده 11 سال است در لیون فرانسه زندگی می‌کند و از 6 سال قبل در یکی از مدارس غیرانتفاعی این شهر مشغول به کار شده است. او با اشاره به اینکه در فرانسه آموزش بچه‌ها را از 3 سالگی آغاز می کنند از وضعیت این روزهای مدارس این کشور و پروتکل‌های بهداشتی می‌گوید و اینکه در فرانسه هیچ دانش‌آموزی نمی‌تواند به‌دلیل اینکه ممکن است به کرونا مبتلا شود مدرسه نیاید: «مدتی قبل از بازگشایی مدارس ما کارمندان، زودتر به مدرسه آمدیم تا شرایط را برای بازگشایی آماده کنیم. حضور دانش‌آموز در کلاس درس اجباری است مگر اینکه بیمار باشد و پزشک هم تأیید کند و نامه بدهد. آموزش و پرورش فرانسه به دو دلیل به حضور دانش‌آموزان در کلاس درس اصرار دارد؛ اول اینکه بچه‌ها در هر حالتی باید در جامعه و مدرسه حضور داشته باشند و با بقیه ارتباط بگیرند تا زندگی اجتماعی را فراموش نکنند. همین حضور در اجتماع باعث می‌شود کمتر افسرده شوند و مشکلات بدرفتاری که در دوران قرنطینه افزایش پیدا کرده بود کم شود. بچه‌هایی هم که خانواده‌هایشان وضعیت مالی مناسبی ندارند وقتی در مدرسه حاضر می‌شوند کمتر این مشکلات را حس می‌کنند؛ اما مهم‌ترین دلیل بازگشایی مدارس در فرانسه مسأله اقتصادی است. بسیاری از کارمندان دورکار هستند و در خانه کار می‌کنند و وقتی بچه‌ها در خانه هستند والدین نمی‌توانند بدرستی از پس وظایف‌شان بربیایند و این به چرخه اقتصاد کشور لطمه می‌زند.»
وی درباره اجرای پروتکل‌های بهداشتی می‌گوید که بسیار سختگیرانه است اما در مدارس نمی‌توان بدرستی آنها را اجرا کرد: «این پروتکل در دو ماه قرنطینه سراسری فرانسه بخوبی اجرا شد و بخشی از آن هنوز هم ادامه دارد. اینجا بچه‌ها تا 11 سالگی نباید ماسک بزنند ولی در سنین بالاتر و همچنین معلمان و کارمندان باید در همه ساعات ماسک بزنند. کسی از دستکش استفاده نمی‌کند اما فاصله‌ها باید رعایت شود و معلم و کارمند با بچه‌ها نباید تماس فیزیکی داشته باشد. این را هم بگویم که دانش‌آموزان از 8 صبح تا 6 عصر در مدرسه هستند.
 240 دانش‌آموز در مدرسه‌ای که کار می‌کنم درس می‌خوانند بنابراین با این تعداد دانش‌آموز عملاً امکان فاصله‌گذاری اجتماعی وجود ندارد اما اگر دانش‌آموزی حرارت بدنش بالای 38 باشد یا یکی از علایم کرونا را داشته باشد بلافاصله به اتاق مدیر که ایزوله شده منتقل می‌شود و به والدین او اطلاع می‌دهند که سریع فرزندشان را به مرکز درمانی ببرند. اگر تست کرونایش مثبت شد اطرافیانش هم باید تست بدهند و اگر 5 نفر تست‌شان مثبت شد مدرسه برای دو هفته تعطیل می‌شود. تعدادی از مدارس شهر لیون و حومه به همین دلیل تعطیل شده‌اند. فرانسوی‌ها معتقدند به خاطر کرونا نباید ارتباطات را قطع کرد و تا زمانی که یک فرد بیماری زمینه‌ای ندارد بهتر است با دیگران در ارتباط باشد.»
حدیث البته خودش هم کودک دانش‌آموز دارد: «بعد از دوماه قرنطینه خسته کننده وقتی این روزها می‌بینم که روحیه پسرم بعد از رفتن به مدرسه خیلی بهتر شده این ریسک را قبول می‌کنم و پسرم را به مدرسه می‌فرستم.»
کرونا با سفر تعدادی از خانواده‌های ثروتمند ایتالیایی که در تعطیلات برای اسکی به سوئد رفته بودند وارد این کشور شد. سارا میرعظیمی یکی از ایرانی‌های ساکن استکهلم از دلایلی می‌گوید که باعث شد دولت سوئد تصمیم به ادامه فعالیت مدارس بگیرد. حضور دانش‌آموزان در مدرسه این کشور هم اجباری است: «از همان روزهای اول دولت تصمیم گرفت مدارس تعطیل نشوند. تعداد زیادی از والدین دانش‌آموزان در مراکز درمانی و خانه سالمندان کار می‌کنند و اگر مدارس تعطیل می‌شد آنها مجبور می‌شدند مرخصی بگیرند و این نابسامانی و کمبود نیروی انسانی شدیدی به وجود می‌آورد. با توجه به کمبود نیروی کادر درمان، دولت ترجیح داد مدارس با اجرای پروتکل‌های بهداشتی به فعالیت ادامه بدهد.»
سارا می‌گوید: «سوئد در کنترل این بیماری متفاوت‌تر از دیگر کشورهای دنیا عمل کرد و به اعتقاد مردم دولت‌ موفق بوده است. از روزهای نخست ماسک اجباری نبود و تنها کسانی که بیماری داشتند ماسک می‌زنند. ساعات کلاس‌های درس کاهش پیدا کرد و از آنجایی که حیاط مدارس بزرگ و رو  و بسیاری رو به جنگل و فضای باز است بچه‌ها بیشتر ساعات روز در حیاط هستند و کمتر در کلاس حضور دارند. کلاس‌ها ضدعفونی می‌شود و اگر بچه‌ای علایم داشته باشد دوهفته اجازه ندارد به مدرسه بیاید. اوایل که کرونا شیوع پیدا کرد من دو هفته مرخصی گرفتم و اجازه ندادم دخترم سوگل به مدرسه برود اما بعد از 5 روز مسئولان مدرسه تماس گرفتند و اعلام کردند اجازه نداریم بچه را در خانه نگه داریم.»
با شیوع کرونا در کانادا دولت مرکزی به همه ایالت‌ها اختیار داد خودشان برای بازگشایی مدارس تصمیم‌گیری کنند. مهدیه مصطفایی 10 سالی هست که در بروساد ایالت کبک این کشور زندگی می‌کند. او از شیوه بازگشایی مدارس در این ایالت و اعتمادی که مردم به دولت دارند اینگونه می‌گوید: «با وجود آمار بالای مبتلایان به کرونا در بهار، مدارس قبل از شروع تابستان ایمیل‌هایی برای والدین فرستادند و از آنها درباره بازگشایی مدارس نظرسنجی کردند. نتیجه این نظرسنجی این بود که بهتر است با رعایت پروتکل‌های بهداشتی مدرسه‌ها باز شوند. همچنین اواخر بهار آموزش و پرورش یک ماه اجازه داد دبیرستان‌ها به‌صورت آزمایشی فعالیت کنند و از خانواده‌ها خواست اگر تمایل دارند فرزندانشان را به مدرسه بفرستند. بعد از یک ماه بررسی‌ها نشان داد درصد ابتلا به کرونا در مدارس تقریباً صفر است.»
مهدیه می‌گوید بچه‌هایی که با پدربزرگ و مادربزرگ زندگی می‌کنند می‌توانند به جای کلاس های حضوری به‌صورت آنلاین تحصیل کنند و آموزش و پرورش هم به این دانش‌آموزان لپ تاپ و تبلت رایگان داده تا از درس و مشق عقب نمانند: «به‌عنوان مادر از اینکه ممکن است فرزندم به کرونا مبتلا شود یا ناقل بیماری باشد نگران هستم ولی این ریسک را قبول می‌کنم.»
نیویورک امریکا یکی از شهرهایی است که آمار مبتلایان به کرونا در آن بسیار بالاست و خیلی از والدین ترجیح می‌دهند کلاس‌ها غیرحضوری باشد. بنابراین همه کلاس‌های این شهر مثل بقیه شهرهای امریکا برای یک ماه غیرحضوری برگزار می‌شود. طوبی اقتداری یکی از ایرانی‌های ساکن نیویورک است که این روزها دخترش در پایه چهارم ابتدایی تحصیل می‌کند. او می‌گوید: «در امریکا بچه‌ها از 5 سالگی به مدرسه می‌روند و در بسیاری از ایالت‌ها، کلاس‌ها در همه مقاطع آنلاین برگزار می‌شود. آموزش و پرورش لپ تاپ و اینترنت رایگان در اختیار دانش‌آموزان قرار داده و براساس گروه‌بندی که انجام گرفته دانش‌آموزان در ساعت مشخص در کلاس آنلاین حضور پیدا می‌کنند. یکی از والدین هم در زمان کلاس آنلاین باید کنار دانش‌آموز باشد.»
 حضور در مدرسه برای دانش‌آموزان چک هم اجباری است اما اگر والدین تحصیلات دانشگاهی داشته باشند می‌توانند در خانه به فرزندشان درس بدهند. شهلا نصیری مادر دو دانش‌آموز سال‌هاست که در پراگ زندگی می‌کند. او با بیان اینکه مدارس از ابتدای ماه سپتامبر بازگشایی شده می‌گوید: «کشور چک با اتخاذ تدابیر لازم و کنترل پروازها توانست کرونا را کنترل کند. در ماه ژوئن تعداد مبتلایان به 50 نفر رسید و زدن ماسک اجباری شد. من شخصاً با شروع مدارس به خاطر نگرانی‌هایی که داشتم تصمیم گرفتم برای دختر بزرگم معلم خصوصی بگیرم. البته دختر کوچکم که پیش دبستانی است به مدرسه می‌رود. اینجا اگر کسی نخواهد فرزندش را به مدرسه بفرستد باید «معلم خانه» به او درس بدهد. به والدینی که مدرک دانشگاهی دارند هم اجازه تدریس به فرزندشان داده می‌شود و در غیراین‌صورت باید معلم خصوصی بگیرند.» وضعیت مدارس و سال تحصیلی در کشور ترکیه شباهت زیادی با ایران دارد. این روزها کلاس‌های آنلاین به‌صورت آزمایشی و برای مرور درس‌های سال گذشته درحال برگزاری است. مرتضی ساکن استانبول با اشاره به نظرسنجی که از والدین برای بازگشایی مدارس شده است می‌گوید: «در این نظرسنجی والدین در پاسخ به این سؤال که فرزندشان را به مدرسه می‌فرستند یا خیر 41 درصد اعلام کردند موافق رفتن بچه‌ها به مدرسه هستند و 39 درصد مخالفت کردند و 18 درصد هم گفتند هنوز تصمیمی نگرفته‌اند.»