سیاوش رضایی
خبرنگار
قیمت جهانی طلا ششم مرداد ماه جاری با ورود به کانال هزار و 936 دلار در هر اونس تمام رکوردهای تاریخی قبل خود را پشت سرگذاشت و با پیشروی پرشتاب خود توانست هشت روز بعد کانال قیمتی 2 هزار دلار را هم فتح کند، رقمی که در طول تاریخ فلز زرد بی‌سابقه بوده است. اما این پایان کار نیست، چرا که همچنان شرایط برای رشد بیشتر این فلز گرانبها وجود دارد. برهمین اساس در روز 17 مرداد برای ساعاتی قیمت 2 هزار و 74 دلار را هم تجربه کرد. با این حال پس از نوسان قیمتی روز گذشته (در زمان تنظیم این گزارش) هر اونس طلا در بازارهای جهانی به 2 هزار و 35 دلار رسیده است.
با ورود به سال 2020 میلادی شیوع هولناک‌ترین بیماری قرن که در مدت کوتاهی تمام مرزهای دنیا را درنوردید، تغییرات شدیدی دربازارهای مختلف ایجاد کرد. در گام نخست بازارهای مالی اکثر کشورهای دنیا قرمز پوش شد، ارزهای عمده نیز با افت ارزش روبه‌رو شد. اما دراین میان طلای جهانی مانند همیشه به عنوان امن‌ترین محل سرمایه‌گذاری خودنمایی کرد و سرمایه‌گذاران به سمت این بازار هجوم آوردند. بنابراین با وجود نوسانات و عقب‌نشینی‌های مقطعی که انتشار برخی از اخبار امیدوارکننده برای یافتن واکسن یا بهبود شرایط اقتصادی کشورها به‌دنبال داشت، قیمت فلز زرد روند صعودی چشمگیری را در ایام کرونایی جهان تجربه کرده است.
بدین ترتیب هر اونس طلای جهانی از ابتدای سال‌جاری میلادی تاکنون در مقایسه با سال‌های قبل بیشترین میزان رشد را با 36 درصد داشته است. پیش از این در سال 2077 میلادی رشد 30.9 درصدی بهای جهانی طلا، رکورددار افزایش قیمتی بود. در سال 2010 نیز فلز زرد رشد 29.5 درصدی را تجربه کرده بود. همچنین در سال‌های 2009 و 2006 میلادی نیز قیمت جهانی طلا به ترتیب رشد 23.4 و 23 درصدی را در کارنامه خود ثبت کرده است. درحالی که از سال 2005 تاکنون میانگین رشد قیمتی سالانه طلا 11 درصد بوده است، تمام رشد‌های غیرمتعارف طلا در بازارهای جهانی به‌دلیل تغییر شرایط اقتصادی یک منطقه یا کل جهان رخ داده است. یک بار بحران رکود اقتصاد جهانی و بار دیگر بحران بدهی باعث رشد فلز زرد شده است.
اما این بارچندین عامل دست به دست هم داده‌اند تا بالاترین رکورد تاریخی قیمت جهانی طلا ثبت شود. از همه مهمتر شیوع ویروس کووید19 از دو جنبه چشم‌انداز بازار جهانی طلا را تغییر داده است. از یک سو این بیماری موجب به وجود آمدن یکی از بزرگترین بحران‌های اقتصادی در سطح جهان شده است و از سوی دیگر، ابعاد ناشناخته خود بیماری و تأثیری که در زندگی انسان داشته، گرم شدن بازار طلا را به همراه داشته است. البته درماه‌هایی که از سال 2020 میلادی می‌گذرد، اتفاقات دیگری نیزشرایط را تیره‌تر کرده است؛ دراین میان جنگ تجاری و اقتصادی و حتی سیاسی میان چین و امریکا به‌عنوان دو کشور مؤثر در اقتصاد جهان و همچنین تحولات سیاسی و مناقشات منطقه‌ای در جای جای دنیا در پرواز قیمت جهانی طلا به کانال 2 هزار دلار مؤثر بوده است.
در حالی که در دسامبر 2019 مصادف با آذر 1398 نخستین نشانه‌های شیوع کرونا در ووهان چین گزارش شد، سرعت پیشروی این بیماری در سطح جهان باعث شد تا در 21 اسفند سال گذشته (11 مارس 2019) سازمان بهداشت جهانی نیز شرایط پاندمی را اعلام کند. برهمین اساس در ابتدای سال‌جاری میلادی که قیمت هر اونس جهانی طلا برابر با هزار و 518 دلار بود تا روز گذشته قیمت این فلز 34 درصد (517 دلار) افزایش یافته است.
رشد پرشتاب طلای ایرانی
درکنار تغییراتی که به واسطه افزایش قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی رقم خورد، بازار طلای ایران نیز به شدت تحت تأثیر این رشد قرار گرفته است. البته هرچند بهای جهانی طلا به‌عنوان یک مؤلفه مهم در تعیین و قیمت‌گذاری طلا و سکه در بازار ایران نقش دارد، اما به‌دلیل دخیل بودن عوامل دیگری که در اقتصاد ایران به وجود آوده است، شاهد رشد چند برابری قیمت‌ها در بازار داخلی ایران نسبت به رشد قیمت طلا هستیم.
همانگونه که اشاره شد از ابتدای سال‌جاری میلادی تا روز گذشته قیمت هر اونس طلا با رشد 34 درصدی همراه شده است. حال اگر میزان تغییر قیمت طلای جهانی را از ابتدای سال 1399 تا روز گذشته محاسبه کنیم شاهد رشد 36 درصدی بهای طلا هستیم. اما در همین مدت هر گرم طلای 18 عیار در بازار ایران افزایش 87.3 درصدی داشته است که این میزان رشد برای هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید به 90.3 درصد می‌رسد. درواقع در بازار داخلی ایران علاوه بر رشد بهای جهانی طلا، رشد نرخ ارز نیز بر شتاب روند قیمت‌ها افزوده است. همواره در بازار ایران و در فرمول قیمت‌گذاری طلا، قیمت هر اونس طلای جهانی درکنار نرخ روز دلار امریکا، دو مؤلفه اصلی در تعیین قیمت طلای 18 عیار و سکه است. بدین ترتیب از ابتدای سال‌جاری که قیمت هر گرم طلای 18 عیار بیش از 526 هزار تومان و قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی بیش از 5.4 میلیون تومان رشد داشته است، هر دو بال پرواز طلای داخلی به یک اندازه مؤثر بوده است.
علاوه براین افزایش انتظارات تورمی و نقدینگی پرحجم کشور موجب شده است تا طلا و سکه در بازار ایران نیز رکوردهای جدیدی را به ثبت برساند.
میزان تأثیر بهای هر اونس طلا بر بازار ایران
با این حال رشد شتابان هر اونس طلای جهانی یکی از مهم‌ترین متغیرهای رشد قیمت‌ها در بازار ایران بوده است. به طوری که بررسی روند حرکتی شاخص هراونس طلا و تطبیق آن با شاخص قیمتی هر گرم طلای 18 عیار و سکه تمام بهار آزادی حکایت از همگرایی این رشد قیمتی است.
درحالی که هر گرم طلای 18 عیار در 24 تیرماه سال‌جاری برای نخستین بار کانال قیمتی یک میلیون تومان را تجربه کرده بود، با کاهش قیمت ارز از اواخر تیرماه دوباره به کانال 900 هزار تومان عقب‌نشینی کرد. اما همزمان با 4 مرداد ماه که هر اونس طلای جهانی وارد کانال هزار و 900 دلار رشد، دوباره طلای 18 عیار به کانال قیمتی یک میلیون تومانی بازگشت و روند صعودی خود را پرشتاب‌تر ادامه داد. البته همانگونه که اشاره شد دراین مقطع رشد دوباره نرخ ارز نیز در روند حرکتی شاخص طلا مؤثر بوده است. در روزهای اخیر نیز با ورود هر اونس طلای به کانال 2 هزار دلارطلای 18 عیار نیز رشد کرده است. در روز 14 مرداد ماه که هر اونس طلا به بیش از 2 هزار دلار رسید، هرگرم طلای 18 عیار به یک میلیون و 75 هزار و 800 تومان رسید که تداوم روند صعودی هر اونس طلا موجب شد در روز‌های 15 و 16 مرداد ماه طلای 18 عیار به ترتیب به یک میلیون و 110 هزار تومان و یک میلیون و 128 هزار و 700 تومان برسد.
دقیقاً همین روند برای هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید نیز رخ داده است، به گونه‌ای که از 4 مرداد و همزمان با ورود هر اونس طلا به کانال هزار و 900 دلار، روند صعودی سکه تمام که برای چند روزی متوقف شده بود دوباره آغاز شود و در روز 7 مرداد دوباره کانال قیمتی 11 میلیون تومان را به دست آورد. در روز 14 مرداد ماه نیز که هر اونس طلا به 2 هزار و 7 دلار افزایش یافت، سکه تمام رشد بیشتری را تجربه کرده است به طوری که در روز 15 مرداد به 11 میلیون و 349 هزار تومان و در روز 16 مرداد به 11 میلیون و 476 هزار تومان رسیده است.

دلار ۲۴ هزار تومانی غیرواقعی است

 رئیس کل بانک مرکزی با غیرواقعی خواندن قیمت ۲۴ هزار تومانی برای دلار امریکا، گفت: قیمت واقعی دلار خیلی پایین‌تر از رقم ۲۴ هزار تومان است. عبدالناصر همتی همزمان با سالگرد تأسیس بانک مرکزی، توضیحاتی را درباره نوسان بازار ارز ارائه کرد.
وی گفت: سال ۹۷ التهابات بازار را مدیریت کردیم و من همان آدم سال ۹۷ هستم؛ تا آبان شرایط مناسب بود اما دو، سه اتفاق بازار را بر هم زد. رئیس کل بانک مرکزی، حوادث آبان و شیوع بیماری کرونا را در این ارتباط مؤثر دانست و تصریح کرد: این دو اتفاق، کار دست سیستم تجاری کشور داد و نتوانستیم درآمد ارزی داشته باشیم.
در ادامه به‌دلیل کرونا مرزها بسته شد و تجار با مشکلات اساسی روبه‌رو شدند. همتی تأکید کرد: در مدتی که شاهد نوسان بازار ارز هستیم، اقدامات زیادی انجام شده که در روزهای آینده نتایج آن را مشاهده می‌کنیم. به مردم می‌گویم که نرخ ارز این چیزی که می‌بینید نیست و ارز ۲۴ هزار تومانی واقعی نیست.
وی گفت: برخی‌ برای دریافت ارز خارج از نوبت، دریافت وام سهل الوصول با ما بسیار کلنجار رفتند؛ در حالی که تمام تلاش ما برای کاهش نرخ ارز است؛ اما این مهم تنها به‌دست بانک مرکزی عملیاتی نمی‌شود.
رئیس کل بانک مرکزی به کمک‌رسانی قوه قضائیه و نهادهای نظارتی برای کاهش نرخ ارز اشاره کرد و گفت: افرادی با نرخ‌های خارج از ایران، قصد برهم زدن بازار ارز را دارند و دستگاه‌های نظارتی قول داده‌اند که با اخلالگران بازار ارز برخورد جدی کنند و در این ارتباط نیز اقداماتی جدی انجام شده است.
همتی تصریح کرد: ارزی که دولت، فروخته و به بانک مرکزی تحویل می‌دهد با نرخ ۴۲۰۰ تومان است. اینکه می‌گویند دولت نرخ را گران می‌کند تا درآمد کسب کند، اصلاً ممکن نیست و واقعیت ندارد. وی بیان کرد: ۲۵۰ نفر صادر‌کننده متخلف داشتیم که به قوه قضائیه معرفی شدند؛ این افراد، تولید‌کننده نبودند و حتی یک دلار هم بازنگردانده بودند و بارها به مدیران بانکی تأکید کرده‌ام که برای وام‌های خرد سختگیری نکنند.
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه در خصوص آخرین اقدامات انجام شده درباره حذف چهار صفر از پول ملی نیز گفت: بحث حذف چهار صفر از پول ملی در مجلس نهایی شده و چاپ اسکناس را با ۴ صفر کمرنگ‌تر ادامه می‌دهیم. همتی با تأکید بر عملگرایی در بخش اقتصادی ادامه داد: به نوسان ارزی کوتاه مدت توجه نکنید؛ برنامه‌های بلند مدت ثبات ایجاد می‌کند./ایرنا

دولت دوشنبه در مورد هفت‌تپه تصمیم می‌گیرد

رئیس سازمان خصوصی‌سازی گفت: دوشنبه (فردا) در جلسه‌ای با حضور معاون اول رئیس‌جمهور در مورد مجتمع هفت‌تپه تصمیم‌گیری خواهد شد.
علیرضا صالحی، رئیس سازمان خصوصی‌سازی گفت: دوشنبه  در جلسه‌ای با حضور معاون اول رئیس جمهور موضوع مجتمع هفت تپه با قید فوریت بررسی و قطعاً دوشنبه آتی در این باره تصمیم گیری خواهد شد./فارس