شیما جهان بخش
خبرنگار
اینکه لباس محلی و سوزن دوزی‌های معروف زنان این خطه از دل روستاهای محروم و دورافتاده سیستان و بلوچستان از مزون‌های معروف فرانسه و ایتالیا و چند کشور دیگر سر درآورده و چند سالی می‌شود که نقش و نگارهای این هنر الهام بخش طراحان معروف در طراحی لباس‌ها و زیورآلات شده به این خاطر است که مردم این دیار جزو معدود اقوام ایرانی هستند که به پوشش محلی خود پایبندند. مردان و زنان بلوچ در هر کجای دنیا که باشند از پوشیدن لباس‌های محلی خود ابایی ندارند و با افتخار این لباس‌ها را بر تن می‌کنند.
 حالا جوانان این استان که می‌خواهند دیگران، سیستان و بلوچستان را با نامی دیگر غیر از محرومیت بشناسند، تلاش کرده و با راه‌اندازی کارگاه‌ها و نمایشگاه‌های مختلف و نوآوری و تغییر در شکل سنتی صنعت سوزن دوزی، این هنر را به گل سرسبد بازارهای مد و لباس داخلی و خارجی تبدیل کرده‌اند. مسئولان هم با حمایت از این جوانان در این سال‌ها تلاش کرده‌اند هنر سوزن ‌دوزی زنان سیستان و بلوچستان جنبه اقتصادی پیدا کند و از مصرف شخصی به عنصر درآمدزای زندگی‌شان تبدیل شود و به بازارهای فرامحلی اتصال یابد.
زنان محور توسعه فرهنگی و اقتصادی سیستان و بلوچستان
«حسین مسگرانی»، مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان با بیان اینکه زنان محور توسعه استان هستند، گفت: لباس اقوام ایرانی بخصوص اقوام ساکن سیستان و بلوچستان ویژگی‌های منحصر به‌فردی دارد که می‌تواند زمینه رشد اقتصادی این استان را فراهم کند.
وی با اشاره به اینکه صدور مجوز راه‌اندازی کارگاه‌های سوزن دوزی از سوی دبیرخانه مد و لباس به اداره ارشاد استان واگذار شده است، اظهار داشت: در 2 سال گذشته روند صدور مجوزها در استان رشد چشمگیری داشته؛ در این مدت بیش از 60 مجوز کارگاهی و نمایشگاهی صادر شده است.
 مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان با بیان اینکه حوزه کارآفرینی بخصوص دربخش فرهنگ و هنر نیازمند حمایت است، ادامه داد: ما باور داریم حوزه فرهنگ می‌تواند در زمینه اقتصاد مقاومتی بسیار مؤثر باشد. سوزن دوزی منطقه بلوچستان و خامه دوزی منطقه سیستان شرایط بسیار خاص و ویژه‌ای را برای استان مهیا کرده است.
وی با اشاره به برگزاری نخستین نمایشگاه مد و لباس در استان افزود: بهمن 97 نخستین نمایشگاه مد و لباس با حضور 40 کشور در منطقه آزاد چابهار برگزار شد. نکته جالب این بود که اکثر شرکت‌کنندگان از سوزن دوزی استان استقبال زیادی کرده و تقاضا داشتند بتوانند از این ظرفیت در تولید لباس‌ها و تولیداتشان استفاده کنند. در واقع اگر بتوانیم این هنر را به دنیا معرفی کنیم بدون شک می‌توانیم شاهد رشد اقتصادی این استان باشیم.
مسگرانی در خصوص راه‌اندازی نخستین مؤسسه مد و لباس سیستان و بلوچستان گفت: این اولین مؤسسه استان نبوده بلکه اولین مؤسسه شهر زاهدان بوده است. ما تعداد زیادی کارگاه با کاربری آموزشی و نمایشگاهی در استان داریم. بیشتر این کارگاه‌ها با محوریت بانوان فعال بوده و باید گفت در حال حاضر زنان محور توسعه سیستان و بلوچستان هستند.
این مقام مسئول ادامه داد: ما بانک اطلاعاتی جامعی از هنرمندان سوزن دوز منطقه جمع‌آوری کرده و این آمادگی را داریم که از علاقه مندان به راه‌اندازی کارگاه‌های سوزن دوزی یا افرادی که توانایی برگزاری نمایشگاه دارند، حمایت کنیم.
 مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: با توافق‌هایی که با کارگروه مد و لباس کشور داشته‌ایم قرار شده یکهزار کارگاه سوزن دوزی در قالب دوخت‌های سنتی در استان راه‌اندازی شود تا بتوانیم در تولید لباس‌های ایرانی -اسلامی از هنر سوزن‌دوزی استفاده کنیم. در این راستا، تفاهمنامه‌ای با معاونت امور هنری چابهار منعقد شده تا این منطقه به‌عنوان یکی از پایگاه‌های دوخت سنتی کشور معرفی شود. مجریان طرح شناسایی شده‌اند و در حال دریافت مجوزها هستند.
به گفته مسگرانی، سوزن دوزی بلوچ یک برند با هویت ایرانی است که می‌تواند روی لباس‌های مدرن قرار گیرد و در عین حال تلفیقی از دوخت سنتی با لباس و طرح‌های مدرن را در اختیار مخاطب امروزی قرار داد.
راز ماندگاری سوزن دوزی
«مریم عیسی زهی»، کارشناس صنایع دستی و سوزن دوزی که هر روز به دختران و زنان زیادی راه و روش این هنر آبا و اجدادی اش را یاد می‌دهد از علاقه و اشتیاق جوانان برای یادگیری می‌گوید: دختران اینجا از کودکی با سوزن و نخ آشنا بوده و به جای عروسک بازی با سوزن دوزی خودشان را سرگرم می‌کنند. اغلب آنها این هنر را به‌صورت سنتی یاد گرفته‌اند اما ما تلاش داریم ایده‌های جدید را پیاده کنیم. همان‌طور که «مد» در اکثر فرهنگ‌ها مورد توجه ویژه قرار دارد و همواره دچار تحولات زیادی شده، لباس محلی هم در طول زمان تغییراتی کرده و به روز شده است. حالا دیگر جوانان سلیقه مشتری و بازار را به‌خوبی شناخته و تلاش می‌کنند این هنر سنتی را همپای مد جلو ببرند.
مریم راز ماندگاری سوزن دوزی را استفاده روزمره از آن در زندگی مردم سیستان و بلوچستان می‌داند و ادامه می‌دهد: مردم این استان علاقه زیادی به پوشیدن لباس‌های سنتی خود دارند و همین موضوع باعث شناساندن این لباس به مردمان دیگر شهرها و حتی کشور‌ها شده است. شاید جالب باشد اما  کسانی هم که به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند تا ناچار نباشند لباس‌های رسمی رایج را نمی‌پوشند و همیشه در خانه، میهمانی، خرید و... این لباس را بر تن دارند.باوجود قیمت‌های گزاف محصولات هنر دست زنان این خطه در مزون‌ها و نمایشگاه‌های عرضه مد و لباس، استادان برجسته این صنعت با فقر و نداری و در بدترین شکل ممکن به سر می‌برند. استاد پرآوازه هنر سوزن دوزی ایران، «مهتاب نوروزی»، سال پیش در بدترین شرایط ممکن درگذشت و حالا «شهناز ایرندگانی»، «زرخاتون ایرندگانی»، «جمالی خالق زاده»، «زیتون کدخدایی» هم که هنر دستانشان نام و آوازه‌ای جهانی دارند هم حال و روزی بهتر از مرحوم نوروزی ندارند.

نیم نگاه

مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان: با توافقاتی که با کارگروه مد و لباس کشور داشته ایم قرار شده یکهزار کارگاه سوزن دوزی در قالب دوخت‌های سنتی در استان راه اندازی شود  تا بتوانیم در تولید لباس های ایرانی اسلامی از هنر سوزن‌دوزی  استفاده کنیم
زنان اینجا با سوزن زدن بر تاروپود پارچه زندگی را می سازند اما سود اصلی آن نصیب دیگران می شود. گاهی حتی برخی از آنها به نان شبشان محتاجند و مجبورند تا صبح سوزن بزنند تا با پول فروش هنرشان بتوانند نانی برای فرزندانشان تهیه کنند.

گروه ایران زمین / استاندار گیلان اعلام کرد تا سال ۱۴۰۰ پروژه‌های اولویت‌دار از جمله 8 کیلومتر باقی مانده آزادراه قزوین – رشت  را که عمدتاً تونل و پل است و همچنین اتصال راه‌آهن رشت – کاسپین که تکمیل‌کننده بخشی از کریدور شمال – جنوب است به اتمام می‌رسانیم.«ارسلان زارع» در گفت‌و‌گو با «ایران»، با اشاره به ظرفیت‌ها، قابلیت‌ها و استعداد‌های موجود در استان اظهار داشت: دستاوردهای دولت تدبیر و امید در استان در بخش‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی؛ حاصل همدلی، وحدت، انسجام و اتحاد میان همه مسئولان بوده است.
وی با بیان اینکه گیلان از ابتدای شکل‌گیری دولت یازدهم و دوازدهم شاهد دستاوردهای بسیار بزرگی بوده است، گفت: نرخ مشارکت اقتصادی استان در مدت 8 سال منتهی به سال 98 همواره بالاتر از میانگین کشوری این شاخص بوده است. همچنین آهنگ رشد نرخ تورم در استان همواره در سطح پایین‌تری از میانگین کشوری این شاخص قرار داشته و رشد سرمایه‌گذاری داخلی در سال 98 نیز نسبت به سال 91 بیشتر بوده است.
زارع نرخ بیکاری گیلان در سال 97 را بر اساس آمار ‌های رسمی ۱۱.۴ درصد عنوان کرد و گفت: با تلاش‌های صورت گرفته و فعالیت بخش خصوصی در پایان سال گذشته این رقم به حدود ۱۰.۴ درصد کاهش یافته است؛ برای تک رقمی کردن نرخ بیکاری تا پایان دوره دولت دوازدهم، باید طرح‌های اشتغالزا در حوزه اقتصاد مقاومتی و نیز جهش تولید در گیلان، با شتاب و جدیت تکمیل و در دستور کار قرار گیرد.
وی سفرهای رئیس‌جمهوری به‌گیلان را مایه برکات بسیار برای استان دانست و اظهار داشت: در بخشی از صنعت کشاورزی همچون چای، با استقرار دولت تدبیر و امید تحول زیادی ایجاد شده است. در این راستا با افزایش خوب و مناسب قیمت برگ سبز چای و همچنین پرداخت تسهیلات بهزراعی، شرایط برای حضور کشاورزان چایکار در باغ‌های چای رونق گرفته و علاوه بر اینکه سطح زیرکشت این محصول در استان افزایش داشته، نشاط و امید را نیز به فعالان این عرصه برگردانده است.
 نماینده عالی دولت در گیلان همچنین به کاهش هزینه‌های کشاورزی برای مقرون به صرفه کردن آن در استان اشاره کرد و گفت: طرح تجهیز، نوسازی، یکپارچه‌سازی و تسطیح اراضی از راهکارهای کاهش هزینه‌های تولید و اقتصادی کردن کشاورزی در استان بوده که از زمان نخستین سفر دکتر روحانی به استان، آغاز و براساس برنامه زمانبندی کماکان در حال اجراست.وی با اشاره به افتتاح راه‌آهن رشت- قزوین و آغاز عملیات اجرایی راه‌آهن رشت- انزلی-آستارا در دولت تدبیر و امید افزود: برخی اقدامات زیربنایی دولت همچون احداث راه‌آهن تأثیر زیادی در توسعه گردشگری و صنعتی استان داشته و با استفاده بیشتر از این فناوری‌ها می‌توانیم گیلان را با سرعت بیشتری در مسیر توسعه یافتگی قرار دهیم. زارع توسعه فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی و ایجاد شور و نشاط را مهم‌ترین رویکرد دولت اعتدال عنوان  و خاطرنشان کرد: ما نیز تلاش کرده‌ایم به دور از نگاه‌های سلیقه‌ای براساس واقعیت‌ها، برای توسعه برنامه‌های حقوق شهروندی، جلب مشارکت‌های مردمی با توسعه سازمان‌های مردم نهاد و احزاب، ایجاد بسترهای اجرای برنامه‌های فرهنگی - هنری و شور و نشاط در جامعه هنرمندان گام‌های مؤثری برداریم؛ در آغاز فعالیت دولت یازدهم، 37 سازمان مردم نهاد در استان فعالیت داشت که در حال حاضر این آمار به 102 سازمان رسیده است.
وی ادامه داد: پیشینه صنعت در گیلان به بیش از یک قرن می‌رسد و به سبب وجود مواد اولیه در حوزه صنایع چوب و سلولزی، منسوجات و پوشاک این استان همواره قطب صنعتی بوده اما به‌دلیل مشکلاتی که در دهه‌های گذشته اتفاق افتاده تعدادی از صنایع، راکد یا تعطیل شده بودند. دولت تدبیر و امید با اعتقاد راسخ برای حمایت از بنگاه‌های تولیدی تلاش کرده تا از این واحدها و فعالیت‌های آنها حمایت کند.