عطیه لباف
خبرنگار
اواسط دهه 1980 میلادی، زکی یمانی، وزیر نفت اسبق عربستان سعودی روی یک صندلی در هتل اینترکنتینانتال ژنو سوئیس ایستاد و در میان اعضای اوپک با صراحت اعلام کرد که «می‌خواهم همه بدانند و بشنوند که عربستان دیگر تولیدکننده شناور بازار نفت نیست؛ عربستان سهمیه تولید می‌خواهد؛ مثل همه. ما نمی‌خواهیم که عضو سهمیه آزاد باشیم.»
از آن زمان تاکنون این تفکر در بازار نفت شکل گرفته که سعودی‌ها سهم از بازار نفت برایشان مهم و حیاتی است و برای حفظ بازارشان تلاش می‌کنند تا حرف اول را بزنند. اما توافق کاهش تولید 9.7 میلیون بشکه‌ای اوپک پلاس در هر روز و کاهش بیش از یک میلیونی عربستان نسبت به سهمیه تعیین شده در این توافق، نگاه‌ها را نسبت به این تولیدکننده عوض کرده است.
اکنون سؤال اینجاست که آیا عربستان مجدداً تولیدکننده شناور بازار شده و قیمت نفت برای آن مهم است؛ یا سیاست دیگری سعودی‌ها را پای میز مذاکره می‌کشاند؟ سیدمهدی حسینی، کارشناس بین‌الملل نفت به این سؤال پاسخ می‌دهد.
سهم اوپک از بازار نفت تغییر کرده است
این تحلیلگر بازار نفت از جلسه‌ای در وین می‌گوید که از زبان زکی یمانی شنیده بود:«عربستان اگر می‌خواهد آقای انرژی جهان باشد، باید سهم بالایی در بازار نفت داشته باشد.» اما حسینی در ادامه توضیح می‌دهد: «چند دهه از زمانی که زکی یمانی بر بازار نفت نقش‌آفرینی می‌کرد، می‌گذرد و بازار نفت نیز مانند آن سال‌ها نیست.»
او می‌گوید: «تا چند سال قبل سیاست وزرای نفت عربستان حفظ سهم بازار بود. استدلال این بود که در قیمت‌های بالا اجازه ندهند که رقبا با نفت‌های گران خود وارد بازار شوند و سلطه بر بازار را حفظ کنند. اما از زمانی که آژانس بین‌المللی انرژی در سال‌های 1975 وارد رقابت با اوپک شد و برای بی‌نیازی از نفت اوپک تلاش کرد؛ شرایط عوض شد.»
حسینی ادامه می‌دهد: «در حدود 10 سال با افزایش راندمان و کاهش مصرف و همین‌طور ورود رقبای جدید به بازار نفت، کنترل و سلطه از دست اوپک تا اندازه‌ای خارج شد. دیگر شکل رقابت تغییر کرده بود.»
این کارشناس بین‌الملل نفت با اشاره به سقوط قیمت‌ها از 1986 و موفقیت آژانس در دستیابی به اهدافش می‌گوید: «با سقوط قیمت‌ها عموم اعضای اوپک خواهان تدابیری برای بالارفتن قیمت بودند. آنها که اغلب اقتصادی وابسته به نفت داشتند اعلام کردند که قیمت‌های پایین را نمی‌توانند تحمل کنند و عربستان هم همین شرایط را داشت. در دوره‌ای حتی یک باند قیمتی بین 22 دلار تا 28 دلار در بشکه تعریف شد که اگر قیمت‌ها زیر 22 دلار رفت، اعضای اوپک تولید را کم کنند و زمینه افزایش قیمت را رقم بزنند. اوپک تصمیم گرفت وارد بازار شود و سیاست عربستان هم همسو با سیاست‌های اوپک شد. تا اواخر دهه 80 و 90 میلادی نیز این سیاست به خوبی پیش رفت.»
تقلب میان اعضا نسبت به سهمیه‌ها
سال‌ها بعد وقتی سهمیه‌بندی برای تولید کشورهای عضو اوپک مطرح بود، برخی از اعضا شروع به تقلب کردند و مانند لیبی سهمیه‌ها را رعایت نمی‌کردند.
حسینی می‌گوید: «عربستان دیگر تولیدکننده شناور نبود اما سهمیه را رعایت می‌کرد. اما اکنون تولیدکننده شناور بازار شده است. البته تنها نیست. خیلی از تولیدکنندگان اکنون به‌صورت شناور تولید خود را تنظیم می‌کنند. همان‌طور که متقلب‌هایی نیز در بازار هستند و به سهمیه پایبند نبوده‌اند.»
او با اشاره به جنگ قیمتی که عربستان در ماه مارس به راه انداخت، توضیح می‌دهد: «نمی‌توانیم بگوییم امروز عربستان سیاستش عوض شده اما یک اتفاق جدید در بازار نفت در حال رقم خوردن است. جنگ قیمتی اخیر شاید سرآغاز این تحول باشد.»
تضعیف اوپک و سه بازیگر قدرتمند
«تحولات چند ماه اخیر بازار نفت، آرایش بازار را تغییر داده است. زمانی اوپک حتی یک سوم بازار را نیز در اختیار نداشت اما می‌توانست مؤثر باشد. ولی اکنون در آستانه 60 سالگی به نظر تضعیف شده و جایگاهش از همیشه سست‌تر است.»
حسینی با بیان این مطالب ادامه می‌دهد: «آنچه اکنون به نظر می‌رسد، این است که عربستان به نیابت از امریکا وارد این جنگ قیمتی مخرب شد اما سرانجامش افزایش اتحاد میان عربستان و روسیه و امریکا بود. اساس جنگ قیمتی میان روسیه و امریکا شکل گرفت و عربستان تنها مجری آن بود. البته همه کشورها از آن زیان دیدند. بویژه امریکا که هزینه تولید و نگهداشت چاه‌های نفتش بین 35 تا 70 دلار در بشکه است. روسیه هم نیاز مالی داشت اما با اهداف سیاسی حاضر شد که وارد این جنگ شود. در نهایت این کشورها با کشمکش‌های خود در چند ماه یک زنگ خطر جدی را به صدا درآوردند و آن هم سلطه 3 کشور بر بازار و کاهش اعتبار اوپک در آستانه 60 سالگی با مدیریت بازار توسط 3 بازیگر بود.»
او توضیح می‌دهد: «امریکا می‌داند که اگر در کنار روسیه و عربستان بازیگر بازار باشد، از قدرت اوپک کاسته خواهد شد. امریکا بارها اعلام کرده که از اوپک متنفر است. ضمن آنکه وقتی اسم عربستان در میان باشد متحدان آن نیز مانند امارات و کویت نیز همراه آنها خواهند شد.»
بشکه‌های نفت اتحادها را شکل می‌دهند
عربستان که روزی ایران را بازیگر مهم بازار نفت می‌دانست و در کنار آن قرار می‌گرفت؛ امروز روسیه و امریکا را همراه خود می‌داند؛ اما چرا؟ حسینی در این خصوص توضیح می‌دهد: «کشورهای امریکا عربستان و روسیه به تنهایی یک سوم نیاز بازار را می‌توانند تأمین و بازار را کنترل کنند. لذا دلیلی ندارد ک منتظر اوپک باشند. هرچند که تاکنون عربستان به صراحت از حفظ این سازمان حمایت کرده است اما آنچه در بازار نفت حرف اول را می‌زند، بشکه‌ها هستند. زمانی ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان بود و به همین خاطر عربستان در کنارش قرار داشت. اما امروز شرایط تغییر کرده است. ایران به‌دلیل تحریم‌ها و از آن مهمتر، سنگ اندازی‌های داخلی نتوانسته است همپای رقبا جلو برود.»
او با اشاره به اینکه ایران می‌توانست تولیدی در سطح روسیه و حتی بالاتر از آن داشته باشد، می‌گوید: «اکنون بحث ما فقط عربستان نیست. کشورها کسی را در این بازار رفیق خود می‌دانند که قدرت تولید بالاتر داشته باشد. ایران ذخایری به نسبت بیشتر از روسیه دارد اما اکنون نمی‌تواند تولید رقابتی داشته باشد. نه تنها تولید، بلکه ظرفیت تولید را هم از دست داده‌ایم. ضریب بازیافت نفت در عربستان 50 درصد و در ایران کمتر از 25 درصد است. ما هم باید ظرفیت تولید را بالا ببریم تا اثر‌گذاری داشته باشیم. اگرچه تحریم‌ها مانع بزرگی است اما فراموش نکنیم که توان تولید بشکه‌های نفت کشورها را به هم نزدیک می‌کند. اکنون همه کشورها و حتی جمهوری آذربایجان نیز حرفی برای گفتن دارند اما ما بین خودمان همچنان بحث داریم.»

برش
جایگزین‌های نفت در راه هستند

حسینی هشدار می‌دهد که تحدیدکنندگان نفت در راه هستند و در آینده ممکن است که مجال عرضه نفت را از دست بدهیم. او با اشاره به لزوم استخراج و فروش نفت کشور با اتخاذ سیاست‌های مؤثر می‌گوید: «کشورهای صنعتی نشان داده‌اند که بر خلاف ما درازمدت و بلند مدت فکر می‌کنند. آنچه مرا می‌ترساند این است که انرژی جایگزینی در نظر گرفته شود و کل نفت ایران و کشورهای مشابه ما زیر زمین بماند و بی‌ارزش شود. بحث اداره اقتصاد با نفت نیست. بحث بر سر استفاده از این نعمت است. در یک کنفرانس از زبان یکی از مسئولان شنیدم که گداخته هسته‌ای انرژی آینده خواهد بود. شناخت کافی نسبت به آن ندارم اما می‌گویم که ممکن است این انرژی بخشی از سهم نفت را بگیرد. حتی امکان دارد آب و هیدروژن جای نفت را بگیرند. باید نگران بود و چاره اندیشی کرد.»
آنطور که اغلب کارشناسان می‌گویند، در آستانه 60 سالگی اوپک، قدرت این سازمان به حداقل رسیده اما هنوز نفت یک عامل اتحاد در جهان است. ایران به سبب تحریم‌ها فرصت استفاده از این ابزار سیاسی را از دست داده اما تنها تحریم نفتی نیست که مانع شده است. لذا شاید بازنگری در سیاست‌های انرژی کشور و تدوین یک برنامه بلند مدت در این زمینه ضرورت داشته باشد.

گروه اقتصادی  / سواحل چین پر است از نفتکش‌هایی که منتظر تخلیه محموله‌های نفت در این بنادر هستند. نفتی ارزان که تا از مبدأ به مقصد برسد قیمتش بیش از دو برابر شده است. چین که در قیمت‌های کمتر از 20 دلار در بشکه و بیش از نیاز واقعی این محموله‌ها را خریداری کرده؛ اکنون با احیای نسبی تقاضا در صنایع خود، انرژی ارزانی را در اختیار دارد که به اقتصاد این کشور کمک می‌کند.
صف نفتکش‌ها آنقدر طولانی است که مؤسسه پلاتس درباره‌اش می‌نویسد: در پی ازسرگیری واردات نفت خام از شمال امریکا در ماه ژوئن چندین نفتکش حاوی محموله‌های نفت خام امریکا وارد بنادر چین شده‌اند تا این محموله‌ها را در پالایشگاه‌های مستقل این کشور تخلیه کنند. اما استمرار شلوغی بنادر تخلیه از کشتی‌های باری مانع پهلودهی و تخلیه محموله‌های بارگیری شده در مخازن مجتمع‌های پالایشی پالایشگران مستقل می‌شود.
از سوم ژوئیه تاکنون چهار نفتکش حامل محموله‌های نفت خام امریکا بالغ بر ۶۳۱ هزار متریک تن (شامل ۳۶۹ هزار تن نفت‌خام شمال آلاسکا و ۲۶۲ هزار تن نفت خام سبک شیرین WTI) در بنادر چین در یک صف طولانی در انتظار نوبت تخلیه محمولات خود هستند؛ یعنی بیش از 4 روز و این در حالی است که این نفتکش‌ها از اوایل ماه ژوئن در لنگرگاه بنادر مورد نظر در انتظار نوبت دهی برای تخلیه محمولات خود بوده‌اند. اما تاکنون حتی یک قطره از نفت خام امریکا وارده به بنادر تخلیه در چین تحویل پالایشگاه‌های مستقل نشده است. این بخشی از محموله‌های نفت خام وارده به بنادر چین است که به‌صورت سرگردان در این بنادر در انتظار نوبت دهی برای تخلیه هستند.
نکته دیگر آنکه، بخش خصوصی و مستقل در چین در ماه ژوئن(خرداد-تیر) از فرصت واردات نفت خام آربیتراژ ارزان در اقصی نقاط جهان استفاده کرده و طی ماه گذشته بالغ بر ۵۶ نوع انواع نفت خام را وارد کرده‌اند که در مقایسه با ۳۰ الی ۴۰ گرید نفت خام وارداتی ماه ماقبل آن از تنوع وارداتی بیشتری برخوردار است. از جمله نفت خام وارداتی جدید پالایشگاه‌های خصوصی و مستقل چین به بازار شاندونگ چین می‌توان به نفت خام Hibernia کانادا، DFC دانمارک، Kikeh مالزی و Bonga نیجریه اشاره کرد.
نفت خامی که چین اکنون در بنادر خود تخلیه می‌کند، با قیمت‌های کمتری از نرخ‌های کنونی خریداری شده است. روز گذشته قیمت هر بشکه نفت خام شاخص برنت در بازار آتی، 43.09 دلار بود. شاخص WTI نیز 40.57 دلار در بشکه معامله می‌شد.
خرید دیوانه وار
هنگامی که در بازارهای بین‌المللی نفت خام در اوایل سال‌جاری میلادی قیمت نفت به پایین‌ترین سطح خود سقوط کرد مصرف‌کنندگان شروع به افزایش ذخیره‌سازی نفت کردند. در ایالات متحده ذخیره نفت خام به اندازه‌ای چالشی شد که شاخص نفت خام West Texas Intermediate در 20 آوریل زیر صفر سقوط کرد و کار به جایی رسید که تولیدکنندگان این کشور حتی برای هر بشکه نفت فرخته شده 40 دلار پرداخت می‌کردند.
در چنین شرایطی، چین با سرعت مشغول جمع‌آوری نفت ارزان شد. به حدی که پکن با کمک به خرید بخش قابل توجهی از عرضه شدید نفت در جهان، در بهبود بازار جهانی نفت نقش اساسی داشت. البته در ماه مارس، دولت ایالات متحده متعهد شد با خرید 30 میلیون بشکه نفت برای ذخیره استراتژیک نفتی کشورش، از تولید‌کنندگان داخلی حمایت کند. اما کارشناسان در این خصوص به سی‌ان‌ان می‌گوند: «انباشت نفت در چین یک بار به بهبود بازار و الان به تضعیف آن دامن زده است.»
مت اسمیت، مدیر استراتژی کالاهای ClipperData، به سی‌ان‌ان گفت: «چین تنها کشوری است که مانند دیوانه‌ها نفت خریده است. در حقیقت، چین یک بار انبار کرد و اکنون نیز این نفت ارزان را در چنین موقعیت بی‌نظیری به بازار عرضه می‌کند.» اخبار بین‌المللی هفته‌هاست که از پر شدن مسیر آبراهه‌های چین حکایت دارد.
در اول ژوئیه سی‌ان‌ان گزارش داد که «چین بهار امسال به مقدار بسیار زیادی نفت را با قیمت ارزان خریداری کرد که ترافیک عظیم تانکرهای نفتکش در دریا را شکل داده است و در انتظار تخلیه نفت خام هستند.»
ذخیره‌سازی شناور چین - به‌عنوان نفت در کشتی‌های منتظر برای تخلیه به مدت هفت روز یا بیشتر - از اواخر ماه مه تقریباً چهار برابر شده است. بیشترین رکورد در اوایل سال 2015 بوده اما اکنون رقم‌ها هفت برابر از میانگین ماهانه در سه ماهه اول سال 2020 بالاتر رفته است.
احتکار نفت در دریا بازتابی از شکار ارزانقیمت چین در بازار نفت است که در زمان استرس و نگرانی‌های شدید تولیدکنندگان رقم خورده است. شرایط چین به گونه‌ای است که یک گروه رسانه‌ای مستقر در پکن Caixin گزارش می‌دهد: «چین تقریباً جایی ندارد که بتواند نفت ارزان خریداری شده را در مخازن خاکی ذخیره کند. نفتی که در اوایل سال‌جاری میلادی خریده شده؛ یعنی هنگامی که همه‌گیری کووید19 تقاضای نفت را خرد کرد و به حداقل رساند.»
حجم ذخایر چین حدود 73 میلیون تن در 29 ژوئن گزارش شده است. این موجودی به احتمال زیاد به رشد خود ادامه می‌دهد.
در همین راستا گردش مالی چین نیز شدت گرفته است. نفتکش‌ها باید 15 تا 20 روز در دریا منتظر بمانند تا بتوانند بار خود را تخلیه کنند. مقدار نفت ذخیره شده ممکن است در اواخر این ماه به اوج خود برسد. چراکه تقاضای این کشور برای سوخت به آرامی در حال بهبود است و ممکن است بزودی این مسأله روی قیمت‌ها نیز اثر بگذارد. همان‌طور که روز گذشته قیمت‌ها به افزایش ذخایر نفت امریکا و تجدید نگرانی‌ها نسبت به وجود مازاد عرضه واکنش نشان داد و در ساعات ابتدایی بازار منفی شد.

با حضور مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس
 ایران در تولید چادر مشکی خودکفا شد

با حضور مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس و هیأت همراه در شرکت پتروشیمی شهید تندگویان از گرید TG670S چادر مشکی برای اولین بار در کشور رونمایی شد.  به‌گزارش روابط عمومی شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، با راه‌اندازی این خط تولید شرکت پتروشیمی شهید تندگویان سالانه ۲۸ تا ۳۰ هزار تن نیاز کشور به این گرید برای تولید چادر مشکی را تأمین می‌کند و بدین ترتیب کشور از واردات این محصول کاملاً بی‌نیاز خواهد شد. مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس نیز در سخنانی راه‌اندازی خط تولید گرید چادر مشکی در پتروشیمی شهید تندگویان را کاری بسیار خوب و غرورآفرین توصیف کرد و گفت: عدم تولید چادر مشکی در ایران از مواردی بود که موجب سرشکستگی ما بود که که چرا محصولی پرمصرف مانند چادر خانم‌ها را از خارج از کشور وارد می‌کنیم و جالب است که این بحث یک قدمت حدود ۴۰ ساله دارد و این سؤال همیشه مطرح بود که چرا چادر زن با حجاب ایرانی باید تولید ژاپن، یا کره یا مالزی باشد؟
جعفر‌ ربیعی ادامه داد: با همت و برنامه‌ریزی صورت گرفته در پتروشیمی شهید تندگویان به‌عنوان تولید‌کننده مهم گرید نساجی، توانستیم مواد اولیه چادر مشکی را در کشور تولید کنیم و آن را در اختیار تولید‌کنندگان داخلی قرار دهیم و من به آقای مهندس قاسمی شهری و تمامی دست اندرکاران این پروژه تبریک می‌گویم و از آنها تشکر می‌کنم. وی تصریح کرد: امروز و با تلاش صورت گرفته و همراهی دو تولیدکننده چادر با افتخار اعلام می‌کنیم که چادر مشکی کاملاً ایرانی به بازار عرضه شد و این طلسم شکسته شد. مدیرعامل شرکت پتروشیمی شهید تندگویان هم در این مراسم با بیان اینکه گرید تولید شده در این مجتمع توسط شرکت نخ پیوسته زاگرس به نخ چادر مشکی تبدیل می‌شود، گفت: در مرحله اول دو هزار تن از این محصول به‌صورت آزمایشی تولید و در اختیار این شرکت قرار گرفت و با اعلام رضایت تولید‌کنندگان چادر مشکی محموله‌های بعدی تحویل شده است.
سیدرضا قاسمی شهری با تأکید بر اینکه گرید تولید شده کیفیت کاملاً رقابتی با مشابه خارجی را دارد اظهار داشت: با هماهنگی تولیدکنندگان در مدت تولید آزمایشی این گرید نقاط ضعف این گرید برطرف و اصلاح شد و این گرید با کیفیت بسیار خوب و مقاوم در برابر نور خورشید و شوینده‌ها، یک چادر مشکی ایرانی باکیفیت را در اختیار خانم‌های ایرانی قرار می‌دهد.
استخر آزادی عملیات غیرصنعتی پس از انجام تعمیرات اساس بازگشایی شد
همچنین استخر سرپوشیده آزادی بعد از انجام عملیات یکساله بازسازی و با حضور مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس در ماهشهر به بهره‌برداری مجدد رسید. به‌گزارش روابط عمومی شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، در این مراسم مدیرعامل شرکت عملیات غیرصنعتی در خصوص جزئیات تغییرات ایجاد شده در این مجموعه اظهار کرد: بنای ابتدایی استخر مربوط به حدود 50 سال گذشته است و از سال 1370 نیز بعد از یک عملیات بازسازی به حالت سرپوشیده مورد استفاده قرار می‌گرفت. محسن آتش زمزم، ادامه داد: با گذشت چندین سال از آخرین بازسازی‌های انجام شده در این استخر، نیاز به انجام تعمیرات اساسی و تعویض بعضی از قسمت‌های استخر ضروری به نظر می‌رسید وبه همین جهت از اردیبهشت 1398 عملیات بازسازی استخر آغاز شد. وی در پایان خاطرنشان کرد که پس از رفع محدودیت‌های ایجاد شده ناشی از شیوع ویروس کرونا، این استخر جهت استفاده کارکنان و خانواده‌های محترم شرکت‌های پتروشیمی و عموم مردم آماده ارائه خدمات خواهد بود.

تسهیلات بانک توسعه تعاون به شرکت‌های دانش‌بنیان با نرخ 8 درصد پرداخت می‌شود

سعید معادی معاون شعب و بازاریابی بانک توسعه تعاون اظهار داشت: صندوق نوآوری و شکوفایی از مهم‌ترین ابزارهای دولت برای هدایت اقتصاد به سمت دانش‌محوری است که باهدف و کارکردهای خاص تشکیل‌شده و همکاری نهادهای توسعه‌ای دولتی با این صندوق، دستاوردها و نتایج درخشانی به همراه خواهد داشت. معادی با اشاره به انعقاد تفاهمنامه بانک توسعه تعاون با صندوق نوآوری و شکوفایی در سال گذشته گفت: این تفاهمنامه با حضور معاونت تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منعقدشده است و هدف آن حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است که با دریافت معرفی‌نامه از سوی صندوق فوق می‌توانند از تسهیلات حمایتی بانک بهره‌مند شوند. وی با اشاره به رویکرد توسعه‌ای بانک توسعه تعاون در طرح‌های ملی بویژه طرح حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: مطابق این تفاهمنامه، تسهیلات با نرخ ترجیحی مناسبی پیش‌بینی گردیده بود، که در این مرحله اعضای هیأت مدیره بانک مصوب نمودند سود تسهیلات حتی با شرایطی مناسب‌تر و نرخ 8 درصدی و با دوره بازگشت 36 ماهه به معرفی‌شدگان اعطا شود. معاون شعب و بازاریابی بانک توسعه تعاون بابیان نوپا بودن شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: این شرکت‌ها با رویکرد فنی و تخصصی تشکیل‌شده‌اند و کادر مدیریتی شرکت‌ها این پتانسیل را دارند که سطح استاندارد حرفه‌ای حسابداری و مالی شرکت‌ها را ارتقا دهند و موجب ایجاد ارزش‌افزوده مناسب در اقتصاد گردند.  وی با یادآوری اهمیت اجرای این تفاهم در سریعترین زمان ممکن گفت: چنانچه شرکت‌های معرفی‌شده مطابق راهنمایی مسئولان شعب بانک، نسبت به آماده‌سازی مدارک موردنیاز اقدام نمایند، همکاران امکان تسریع در فرآیندها را به شکل بهتری در اختیار خواهند داشت. ضمن آنکه تا حد امکان، نهایت همکاری و سهل‌گیری نسبت به معرفی‌شدگان صورت خواهد پذیرفت.

رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران با تأکید بر ضرورت بازگشت ارز حاصل از صادرات گفت: در موضوع بازگشت ارز، ‌باید با توجه به معضلات و مشکلات، صادرکنندگان واقعی را از افرادی که از شرایط فعلی سوء‌استفاده می‌کنند، جدا کرد. حمید زادبوم با اشاره به اینکه بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته با صادرکنندگانی که به هر دلیل موفق به بازگشت ارز خود به چرخه اقتصادی کشور نشده‌اند، جلساتی برگزار می‌شود، اظهار داشت: این سازمان به‌عنوان متولی تجارت خارجی و در راستای همکاری با نهادهای ذی‌ربط از جمله بانک مرکزی تلاش می‌کند ضمن پیگیری مشکلات مربوط به بازگشت ارز در سطح کلان، از طریق کمیته اقدام صادراتی نیز موضوع بازگشت ارز حاصل از صادرات را پیگیری کند. وی با تأکید بر ضرورت بازگشت ارز حاصل از صادرات، توجه به این مهم را شامل نگاه به گذشته و برنامه‌ریزی برای آینده دانست و گفت: در بحث بازگشت ارز، ‌باید به معضلات و مشکلات فراروی صادرکنندگان نیز توجه کرد و صادرکنندگان واقعی را از افرادی که از شرایط فعلی سوء استفاده می‌کنند، جدا کرد.
زادبوم درخصوص جلساتی که با صادرکنندگان برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد: در این جلسات سعی می‌شود با در نظر گرفتن همه جوانب امور، تصمیمی که به نفع جامعه صادرکنندگان و منافع ملی است، اتخاذ شود تا با همکاری سایر دستگاه‌ها قادر باشیم نیازهای ارزی کشور را با درآمدهای صادراتی به تعادل برسانیم. معاون وزیر و رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران از کارشناسان، متخصصان و فرهیختگان دانشگاهی خواست تا دیدگاه‌ها و نظرات کارشناسی خود را با هدف بهبود امور ارائه کرده و در فضای کارشناسی نسبت به بحث و تبادل نظر با مسئولان اجرایی همراه باشند./ایرنا