چرا روستاییان تن به نوسازی سقف بالای سرشان نمیدهند؟
خرید وانت با پول نوسازی خانه های روستایی!
زهره افشار
خبرنگار
با هربار وقوع زلزله در نقطهای از کشور، نخستین موضوعی که ذهنها را مشغول میکند سقفهای نامقاوم واحدهای مسکونی روستایی است. هرچند سالانه 200 هزار واحد مسکونی در کشور نوسازی میشود اما برای مقاومسازی کل واحدهای روستایی کشور که بیش از 5 میلیون واحد است کافی نیست. آمار مقاومسازی واحدهای مسکونی 31 استان از واقعیت تلخی خبر میدهد. «هر استانی که طعم زلزله یا سیل ویرانگری را چشیده در صد بالاتری از واحدهای مسکونی روستاییاش به اجبار بازسازی شدهاند.» بهگونهای که استان کرمان با تجربه زلزله 6.6ریشتری درسال 1382 یا لرستان با زلزله 6.1 ریشتری در سال 85 و سیلهای متوالی یکی دوسال قبل هماکنون دارای آمار بالایی از خانههای مقاوم روستایی هستند.
این تجربه ها نشان می دهد که تا جوامع روستایی دچار بلا نشوند به سراغ مقاوم سازی خانه ها نمی روند! و پیشگیری از وقوع حوادث تلخ به فراموشی سپرده شده است. البته گاهی هم میزان تسهیلات باعث می شود تا برخی، وام های دریافتی را برای ایجاد شغل استفاده کنند و همچنان سقف ناایمن آنها را تهدید کند! تا شاید از رهگذر سیل یا زلزله، نوسازی جدی گرفته شود.
«رسول بیرانوند»ساکن روستای قلعه شمسی در اطراف شهر بروجرد به «ایران» میگوید: وام ساخت 40 میلیون تومانی برای نوسازی واحدهای روستایی کفایت نمیکند و از سوی دیگر بیشتر روستاییان ترجیح میدهند به جای سرمایهگذاری برای ساخت مسکن، پول خود را به خرید حتی شده یک وانت بدهند که بتوانند از این طریق کسب درآمد کنند. اگر دولت میخواهد روستاییان را تشویق به بازسازی کند باید سقف وام را بالا ببرد و در مقابل اقساط را کم کند یا اینکه مبلغی را بهصورت کمک بلاعوض پرداخت کند.
75 درصد واحدهای روستایی لرستان مقاوم هستند
«مسعود رضایی» مدیر کل بنیاد مسکن لرستان به «ایران» میگوید: درصد بالایی از واحدهای مسکونی روستایی استان بهدلیل سیلهای مکرر و زلزله 6.1 ریشتری بروجرد بازسازی شدهاند بهگونهای که در حال حاضر 75 در صد واحدهای مسکونی لرستان نوسازی شدهاند و در برابر حوادث احتمالی مقاوم هستند. بهگفته وی لرستان در مجموع 173 هزارو 500 خانوار روستایی دارد که این خانوارها در 153 هزار و 500 واحد زندگی میکنند. یعنی در بعضی از واحدها بیش از یک خانوار ساکن هستند. بههمین دلیل علاوه بر 30 هزار واحدمسکونی که در لرستان باید نوسازی شوند باید 20 هزار واحد مسکونی جدید نیز
ساخته شود.
رضایی میافزاید: این در حالی است که مهاجرتهای معکوس به روستاها نیز که از دو سه سال قبل کلید خورده و در حال حاضر بهدلیل بالا رفتن اجاره مسکن در شهرها شدت بیشتری گرفته؛ تقاضا برای ساخت واحدهای مسکونی روستایی را بالا برده است. وی افزود: درحال حاضرساکنان قبلی چندین روستا در اطراف شهرهای دورود و بروجرد که تقریباً خالی از سکنه شده بودند درخواست بازگشت به روستا و کمک برای ساخت واحد را دارند.
وی خاطرنشان کرد: سازوکارهای محکمی برای راستی آزمایی این متقاضیان وجود دارد که به راحتی میتوان آنها را از متقاضیان ساخت ویلا در مناطق خوش آب و هوا جدا کرد. وی با اشاره به اینکه هزینه هر متر مربع واحد مسکونی روستایی در حال حاضر 1.5 میلون تومان است تصریح کرد: بررسیهای ما نشان میدهد وام ساخت40 میلیون تومانی برای ساخت تقریباً 65 درصد یک مسکن متعارف روستایی با میانگین 60 متر مربع کافی است و روستاییان بهدلیل اینکه خودشان در ساخت مشارکت دارند هزینه کار نیز ندارند. وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه روستاییان میتوانند با ارائه سفته زنجیرهای وام ساخت را دریافت کنند.
27 در صد واحدهای مسکونی روستایی اصفهان مقاوم است
در همین حال استان اصفهان شاید به این دلیل که در سالهای گذشته مورد تهدید جدی حوادث غیرمترقبه قرار نگرفته است دارای درصد نهچندان مناسب واحدهای مسکونی روستایی مقاوم است.
البته «غلامحسین خانی» مدیر کل بنیاد مسکن اصفهان میگوید: هرچند در حال حاضر تنها 27 درصد واحدهای مسکونی اصفهان با وجود آمار مقاوم هستند اما دلیل اصلی پایین بودن آمار این است که در چند سال گذشته حداقل 60 روستا که نوسازی در آنها صورت گرفته بود در حال حاضر به شهر تبدیل شدهاند.
وی افزود: هر چند سقف وام ساخت مسکن از نظر برخی روستاییان ایدهآل نیست ولی روستاییان برای بازپرداخت وام 40 میلیونی ساخت تنها باید ماهانه 370 هزار تومان پرداخت کنند آن هم طی 12 سال. وی همچنین از همه روستاییان خواست هر چه سریعتر نسبت به مقاومسازی واحدهای خود اقدام کنند. وی میگوید: تجربه زلزله سالهای قبل در کشور نشان داده هر واحد مسکونی روستایی که بازسازی شده در مقابل زلزلههای بعدی تنها دچار آسیبهای کوچک شده و «هیچ سقفی خراب نشده است»و بهنظر من همین یک جمله برای تشویق روستاییان به نوسازی کافی است.
450 هزارواحد روستایی بهدنبال وقوع حوادث غیرمترقبه مجبور به بازسازی شدهاند
«حمید رضا سهرابی» مدیر کل مسکن روستایی بنیاد مسکن هم به «ایران» میگوید: در کل کشور در مجموع 5 میلیون و 377 هزار واحد مسکونی روستایی داریم که تاکنون 45 درصد آن مقاومسازی شده است. از 2 میلیون و360 هزار واحد مسکونی روستایی که مقاومسازی شده است 450 هزارواحدهایی هستند که بهدنبال وقوع حوادث غیرمترقبه مانند سیل و زلزله تخریب شده بودند.
وی در پاسخ به این پرسش که کدام استانها دارای مقاومترین واحدهای روستایی در برابر حوادث غیرمترقبه هستند خاطرنشان میکند: در استانهایی که زلزله و سیل بیشترین خسارت را داشته بیشتر اقدام به مقاومسازی شده است. بهگونهای که در حال حاضر در استانهایی مانند کرمان و لرستان که تجربه زلزله و سیل را داشتهاند به طور میانگین بالای 56درصد واحدهایشان نوسازی شده و در برابر حوادث احتمالی آتی مقاوم هستند. البته استانهای ایلام، بوشهر، اردبیل و خراسان شمالی هم از جمله استانهایی هستند که درصد مقاومت واحدهای روستایی در آن بالای 46 درصد است. اما در مقابل در استانهایی مانند آذربایجان غربی، اصفهان، یزد و خراسان رضوی درصد مقاومسازی در حد 26 درصد است. بهگفته وی در قالب طرح ویژه بهسازی روستایی سالانه 200 هزار واحد روستایی با اعطای تسهیلات بازسازی میشود.
در سال 89 سقف تسهیلات برای ساخت مسکن روستایی 40 میلیون تومان بود و امسال قرار است این تسهیلات قرضالحسنه به 45 تا 50میلیون تومان برسد و مابقی که حدود 50درصد هزینه ساخت را شامل میشود بهصورت آورده باید از سوی خود روستاییان تأمین شود و به نظر میرسد این عاملی شده برای عدم استقبال روستاییان برای نوسازی واحدهایشان.
سهرابی تصریح میکند: از سال گذشته برای کمک به روستاییانی که توان تأمین آورده خود را ندارند با تأمین اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور به این دسته از روستاییان نیمی از هزینه ساخت بهصورت کمک بلاعوض پرداخت میشود. در این راستا در 11 استان از جمله سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، کرمان، چهار محال وبختیاری، کردستان، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، لرستان، آذربایجان غربی واردبیل از این طریق حدود 70 هزار واحد در حال نوسازی هستند.
استفاده از بیمه روستایی یکی از راهکارهایی است که همواره برای جبران خسارت ناشی از حوادث غیرمترقبه به روستاییان توصیه میشود. سهرابی میگوید: بنیاد تمام واحدهایی را که نوسازی میشوند، بیمه 10 ساله حوادث غیرمترقبه میکند که حق بیمه برای این 10 سال فقط 100 هزار تومان است. وی به روستاییان توصیه میکند که برای حفظ جان خود و سرمایه زندگیشان اقدام به بهسازی واحدهایشان کنند.
به دنبال بارشهای دو سال اخیر و پس از دو دهه خشکسالی
10 درصد از قناتهای خراسان جنوبی جانی دوباره گرفتند
ایران زمین / بارشهای دو سال اخیر، بخشی از قناتهای خراسان جنوبی را زنده کرد اما به گفته مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی این استان بارندگیها آنقدر نبود که بتواند دفتر 19 ساله خشکسالی در خراسان جنوبی را ببندد. با وجود این جامعه دامدار و کشاورز استان را به زنده کردن اراضی و رشد دامداری در استان امیدوار کرد.
«محمدحسن غلامیعنان» در گفتوگو با خبرنگار «ایران» شروع وضعیت نامطلوب آب در خراسان جنوبی را به حفر چاهها در دهه گذشته نسبت داد و گفت:«امسال بارندگیها(سال زراعی جاری) سبب جاری شدن آب در 10 درصد قنوات خشکیده استان یعنی 650 رشته شده است که جان دوباره گرفتند.»
آب بیشتر روستاهای استان از کاریز یا همان قنات تأمین میشود، خشک شدن یک هزار و 200 رشته قنات و کاهش آبدهی 63.6 درصدی قناتها در دودهه اخیر موجب شد که روستاییان با مشکلات تأمین آب شرب و کشاورزی، مواجه شوند. کم شدن میزان آبدهی قنوات و خشک شدن برخی از آنها مهاجرت روستاییان را در پی داشت. چون 40 درصد از اراضی کشاورزی در این استان با قنوات و کاریز آبیاری میشد.
محمدحسن غلامی عنان با بیان اینکه بارندگیهای زیاد و نرمال هنوز نتوانسته خشکسالیهای19ساله استان را جبران کند، اظهار داشت: با توجه به بارندگیهای سال آبی جاری قنوات هوابین(سطحی) آبگیری شدند اما بر قنوات با عمق زیاد تأثیرگذار نبوده است.
آمارهای مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نشان از وجود 6هزار و 252 رشته قنات در این استان دارد که 1770 رشته آن مختص شهر بیرجند است.
وی با اشاره به اینکه 40 درصد از 340 قنات استان، بازسازی و مرمت شدهاند گفت:«البته این بازسازی و مرمتها صددرصد نیست و با توجه به اعتبارات، تنها قناتهایی که احتمال حادثه در آن میرود، مرمت شدند.» وی با اشاره به اینکه در سالهای قبل بالغ بر 600 میلیون مترمکعب آب در قناتها استحصال شده است، گفت: «در پی خشکسالی این رقم به 266 میلیون مترمکعب آب در این قنوات کاهش یافته است.» به گفته او آب قنوات نسبت به چاهها دارای کیفیت بهتر و مطلوبتر بوده و عملکرد بهتری دارد.
غلامی عنان تصریح کرد: احیا و مرمت این رشته قناتها با 85 درصد اعتبارات دولتی و 15 درصد اعتبارات بهرهبرداران انجام گرفته است. مدیرآب وخاک و امورفنی ومهندسی سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی میزان اعتبار اختصاص یافته برای مرمت قناتها را بالغ بر 36 میلیارد و 800 میلیون تومان عنوان کرد و افزود: سال ۹۸ اعتبارات بازسازی و مرمت قنات حدود سه برابر افزایش یافت. در سال گذشته آستان قدس 4 میلیارد تومان و بنیاد برکت یک میلیارد تومان برای مرمت قناتها کمک کردند. غلامی عنان تصریح کرد: در حال حاضر 60 درصد رشته قناتها در استان نیازمند بازسازی هستند که در صورت افزایش اعتبار، این قنوات نیز مرمت میشوند. بهگفته او 51رشته قنات در محدوده شهرها قرار دارد که 15 رشته آن به مرکز استان میرسد.
احتمال ریزش قناتها زیر خانههای مسکونی
غلامیعنان تصریح کرد: این قناتها در بافت شهر و زیرخانههای مسکونی واقع شدهاند و به محض بارندگیهای شدید احتمال خطر نیز بسیار زیاد است بنابراین مرمت آنها باید در اولویت شهرداری قرار بگیرد. بهگفته او با خشک شدن قناتها 11 شهر استان در دو دهه گذشته با بیآبی دست و پنجه نرم کردهاند. این پدیده باعث مهاجرت روستاییان به شهرها و کوچ برخی مهاجران به استانهای دیگر شد. او گفت:«اما خوشبختانه در سالجاری با بارندگی مکرر امید احیای دوباره دامداری و کشاورزی را در دلها زنده کرده است.» دو دهه خشکسالی زخم عمیقی به دامپروری و کشاورزی خراسان جنوبی زد. غلامیعنان این اتفاق مطلوب را منوط به ادامه بارندگیها، سیراب شدن و احیای قناتهای هوابین و غیر هوابین دانست و گفت:«این شرایط میتواند در تثبیت اشتغال افراد نیز تأثیرگذار باشد.»
محمدعلی محمدی مدیر جهاد کشاورزی بیرجند نیز در گفتوگو با خبرنگار «ایران» فصل زراعی سالجاری را نسبت به سالهای گذشته خوب توصیف کرد و جاری شدن آب در 10 درصد قناتهای استان را باعث امیدواری کشاورزان و دامداران دانست. خراسان جنوبی بعد از خراسان رضوی بیشترین تعداد قناتها را در خود دارد. قنات مهندسی آب ایرانی در کویر و بیابان است که متأسفانه در دهههای اخیر و بهدنبال سدسازی و انتقال آب فراموش شده است. احیای قناتها بعد از ثبت جهانی 11 قنات ایران در فهرست یونسکو افزایش یافت که میتواند به زنده کردن روستاهای متروکه و ایجاد اشتغال در کشور منجر شود.
«فوتشال» در زمینهای گِلی
فوتشال از فوتبال و شالیزار نام میگیرد. ابتکار فعالان کشاورزی گیلان بود برای آشتی جوانان روی برگردانده از شالیزارها. شالیزارها از نگاه جوانان دیگر سود اقتصادی ندارد و هزینههایی که برای کشت ، داشت و برداشت آن پرداخت میشود به دسترنجشان نمیارزد. البته پر بیراه هم نمیگویند. کشت برنج با چالشهایی چون مهاجرت جوانان به شهرها، طاقت فرسا بودن و مکانیزه نشدن برنجکاری دست به گریبان است. ابتکار فعالان برای آشتی دادن جوانان با شالیزارها به تولد شاخهای جدید در ورزش فوتبال منجر شد. ابتدا به آن فوتچل میگفتند. بعد «چل» جای خود را به شال گرفته از «شالیزار» داد. چل هم در گیلکی معنای گِل و شُل یا باتلاق میدهد. در نهایت تشابه آوایی فوتشال با فوتبال باعث شد تا این ورزش نام «فوتشال» بگیرد.
شالیکاران برای نخستین بار در سال 97 در روستای «کینچاه» در آستانه اشرفیه پا به فوتشال شدند. فوتشال بهدلیل بازی در زمینهای باتلاقی نفسگیر است. این ورزش به شالیزارهای گیلان محدود نشد و به گلستان هم رسید. کشت برنج در استان های خارج از شمال ممنوع است اما حتی شالیکاران در استان ممنوعهای مثل فارس - که بیشترین فرونشست ناشی از خالی شدن سفره آبهای زیرزمینی را دارد - هم این مسابقه را در شالیزارهایشان اجرا میکنند. در پایان مسابقه هم زمین آماده کشت است هم هیجان سروتونین(هورمون شادی) بازیکنان و تماشاگران را بالا میبرد تا یک روز شاد گِلی را تجربه کنند.
برگزارکنندگان دورهمیها در فسا محکوم به پرداخت دیه فوتیهای کرونا
شیراز- دادستان عمومی و انقلاب شهرستان فسا با توجه به مصوبه کمیته مقابله با پیشگیری بیماری کرونا و شورای تأمین شهرستان برگزاری هرگونه مراسم عقد و عروسی، ترحیم و مجالس خانگی را تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام کرد:«در صورت سرایت بیماری کرونا در هر مجلسی که برخلاف مصوبات برگزار شود مقصرین محکوم به پرداخت هرگونه خسارت جانی و مالی اعم از دیه و هزینههای درمان به افراد مبتلا شده خواهند شد.» معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی فسا هم پرداخت دیه کامل افرادی را که بهدلیل حضور در دورهمیها به کرونا مبتلا میشوند را بر عهده میزبان و صاحب مجلس دانست و اعلام کرد:«صاحب مجلس باید تمام هزینه درمان مبتلایان به کرونا را هم بپردازد.» براساس آمارهای کمیته ملی پیشگیری از کرونا هر 13 دقیقه یک ایرانی در اثر کرونا جان خود را از دست میدهد و هر یک فرد ناقل میتواند 406 نفر را به کرونا مبتلا کند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، «محمدرضا تواضعی» دادستان عمومی و انقلاب شهرستان فسا گفت: در صورت مشاهده افراد متخلف به اتهام تهدید علیه بهداشت عمومی تحت تعقیب قرار خواهند گرفت. به گفته وی به مأموران انتظامی دستور داده شده تا از برگزاری هرگونه مجالس جلوگیری و با متخلفان برخورد قانونی و قاطع شود. «جلال کریمی» معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی فسا به ایرنا گفت: براساس هماهنگیهایی که این دانشگاه با مقامات قضایی شهرستان انجام داده، در صورتی که فردی از شرکتکنندگان در مجالس دورهمی به کرونا مبتلا شود، علاوه بر تأمین هزینه درمان چنین فردی از سوی صاحب مجلس، در صورت فوت او بهدلیل این بیماری، دیه کامل آن نیز بر عهده برپاکننده این مجالس است.
ماسک در البرز اجباری شد
البرز- زدن ماسک در البرز برای پیشگیری از ابتلای افراد بیشتری به کرونا اجباری شد.
نماینده عالی دولت در استان البرز گفت: مصوب شد با توجه به روند صعودی شیوع کرونا، از ۱۵ تیر ماه، زدن ماسک در تمام محلهای تجمع الزامی شود و مسئولان مربوطه پیگیریهای لازم را برای ماسک ارزان دارند.وی با اشاره به اینکه در البرز نیز روند شیوع کرونا سرعت گرفته و تعداد بیماران جوان افزایش یافته است، ادامه داد: با همراهی مردم میتوان در البرز شرایط را همچنان به گونهای مدیریت کرد که در وضعیت قرمز و بحران قرار نگیریم. عزیزالله شهبازی با بیان اینکه طبق تأکید رئیس جمهوری محل تجمع، محل خطر شیوع کرونا است، گفت: بر این اساس از مردم درخواست داریم که با رعایت پروتکلهای بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی، ما را در مقابله با شیوع این ویروس منحوس یاری کنند. وی افزود: طبق مصوبه امروز ستاد ملی مقابله با بیماری کرونا، هر شهرستان که به وضعیت قرمز میرسد ستاد استانی میتواند برای محدودیت یک هفتهای به وزیران بهداشت و کشور پیشنهاد بدهد تا در نهایت با تصویب رئیس جمهوری به مرحله اجرا گذاشته شود. استاندار البرز با اشاره به اینکه موجران با توجه به شرایط موجود نسبت به همراهی بیشتر با مستأجران اقدام کنند، اضافه کرد: طبق مصوبه ستاد کرونا، از روز دوشنبه اضافه اجاره بها نسبت به سال قبل نباید در تهران بیشتر از ۲۵ درصد، در کلانشهرها بیشتر از ۲۰ و در بقیه شهرها بیشتر از ۱۵ درصد باشد.
صعود ۲۶ پلهای فارس در کاهش نرخ بیکاری
شیراز- استاندار فارس با اشاره به ارتقای جایگاه فارس در کشور از نظر کاهش نرخ بیکاری طی هفت سال اخیر گفت: از زمان آغاز به کار دولت تدبیر و امید در سال ۹۲، گازرسانی به روستاهای استان فارس سه برابر شده است.
بهگزارش ایرنا، عنایتالله رحیمی گفت: کمتر از ۶۰۰ روستای استان فارس قبل از سال ۹۲ از گاز طبیعی برخوردار بود اما هم اینک تعداد روستاهای برخوردار از گاز این استان با احتساب موارد قبلی به رقمی بیش از ۲ هزار و ۴۵۰ روستا رسیده است که بیانگر رشد بیش از سهبرابری آن است. او گفت: در زمینه گازرسانی به حوزه صنعت، در حالی که تا سال ۹۲ حدود ۱۸ واحد از صنایع مادر استان از گاز طبیعی برخوردار بودند هم اینک و با تلاشهای دولت تدبیر و امید، بیش از ۳۰۰ واحد از صنایع مختلف مادر و پایین دستی این استان از این خدمت ارزشمند بهرهمند هستند. رحیمی گفت: در سال ۹۲ و قبل از شروع این دولت، رتبه استان فارس از نظر میزان نرخ بیکاری بسیار نامطلوب بود. اکنون در زمینه کاهش نرخ بیکاری، این استان از رتبه ۲۸ کشور به رتبه دوم رسیده و هم اینک فارس با افتخار جزو بهترین استانها از منظر کاهش نرخ بیکاری شده است.
برگزیدگان مرحله اول جایزه ملی شعر جم معرفی شدند
بوشهر- دبیر جایزه ملی شعر جم استان بوشهر اعلام کرد: پس از ارزیابیهای کمیته علمی و تلاش اعضای دبیرخانه و مسئول کدگذاری آثار، برگزیدگان مرحله اول دومین دوره جایزه ملی شعر جم معرفی شدند.
بهگزارش ایرنا، مجید اجرایی گفت: جایزه ملی شعر جم در ۱۳ بخش شامل شعر موزون، شعر آزاد، نقد شعر و بخش ویژه جم برگزار شد.
وی افزود: برنامهریزی این جایزه از۲۰ آذرماه سال ۹۸ آغاز شد که در مدت یک ماه و ۲۰ روز مهلت ثبتنام، بیش از ۳ هزار اثر از ۷۰۰ شاعر در سراسر کشور به دبیرخانه رسید.
دبیر جایزه ملی شعر جم اضافه کرد: آثار رسیده، بدون نام و بهصورت کدگذاری شده تا آخرین مرحله در اختیار داوران جایزه قرار گرفته و نهایت دقت و امانتداری در این زمینه لحاظ شد تا داوری آثار بدون توجه بهنام و نشان افراد و فقط از روی کیفیت شعرها انجام شود. اجرایی گفت: در بخش شعر موزون سیامک بهرامپرور، مریم جعفریآذرمانی، حسن صادقیپناه، محمدکاظم کاظمی و محمدسعید میرزایی، در شعر آزاد موسی بندری، رزا جمالی، بهزاد خواجات، مصطفی علیپور و افسانه نجومی، در نقد ادبی علی تسلیمی، پوریا سوری و فرشید فرهمندنیا و در بخش ویژه جم هم حسین سلیمی، بشیر علوی و علی هوشمند داوری آثار ارسالی به دبیرخانه را برعهده داشتند.