«ایران» از دلایل رشد نرخ ارز و چشمانداز آن گزارش میدهد
بازی صادرکنندگان متخلف با ارز
22 میلیارد یورو صادراتی درآستانه ورود به کشور
صفحه 6
پیشبینی رکوردشکنی مصرف برق در روز سهشنبه؛ تنها 390 مگاوات تا رکورد جدید
آژیر قرمز مصرف برق به صدا درآمد
گروه اقتصادی/ این روزها صنعت برق کشور شرایط سختی را پشت سر میگذارد. گرمای بیسابقه در 30 سال اخیر و شیوع ویروس کرونا باعث شده، رشد مصرف برق بیش از آن چیزی باشد که صنعت برق انتظار داشته و برای آن آمادگی دارد.
بهطوری که سخنگوی صنعت برق بر اساس برآوردهای رشد مصرف و هواشناسی عنوان میکند: «بر اساس محاسبات ما، سهشنبه این هفته رکورد مصرف برق کشور شکسته خواهد شد. انتظار این میزان رشد مصرف را برای سالجاری نداشتیم. امیدواریم که مردم مصرف خود را مدیریت کنند، تا مجبور به اعمال خاموشی و محدودیت نشویم.»
مصطفی رجبی مشهدی در گفتوگو با «ایران» ادامه میدهد: «روز شنبه مصرف برق کشور به پیک 57 هزار و 200 مگاوات رسید. یعنی تنها 390 مگاوات با اوج بار سال گذشته فاصله داشت. این هفته رکورد تاریخی مصرف برق کشور شکسته خواهد شد اما تنها برای 1.4 درصد بیشتر از مصرف سال قبل آمادگی تأمین داریم. اگر مصرف از 60 هزار مگاوات عبور کند، شرایط سخت خواهد شد و تأمین برق دیگر پایداری نخواهد داشت.»
آژیر قرمز در استانهای بدمصرف
سخنگوی صنعت برق با اشاره به رشد 10 درصدی مصرف برق در برخی از استانها و شهرهای ایران میگوید: «در برخی از استانها و شهرها شاهد عبور مصرف از حد مجاز و الگوی تعریف شده برای آن منطقه هستیم. به طوری که مصرف برق بیش از 10 درصد افزایش داشته و این یک تهدید برای پایداری شبکه است. امیدواریم مشترکان این شهرها و استانها که روزانه در محدوه قرمز مصرفی برق قرار میگیرند، همکاری کنند و مصارف خود را کاهش دهند، تا در این مناطق مجبور به اعمال خاموشی و محدودیت نشویم.»
بر اساس گزارش شرکت توانیر، نقشه مصرف برق اول تیرماه نشان میدهد که درآخرین بررسیها 7 استان و دو کلانشهر در وضعیت قرمز و 7 استان و 3 کلانشهر نیز در وضعیت زرد قرار دارند. گزارش روز گذشته این شاخص، حاکی از آن است که استانهای البرز، قزوین، قم، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، بخش شمالی استان کرمان و دوکلانشهر تهران و اهواز در محدوده قرمز مصرف قرار گرفته بودند.
اما ساکنان این مناطق میتوانند تنها با کاهش 10 درصدی مصرف برق خود، به وضعیت سبز مصرف بازگشته و امکان بهرهمندی همه مردم بویژه هموطنان ساکن در مناطق جنوبی را از برق فراهم کنند. ساکنان مناطق جنوبی کشور در حال حاضر با گرمای شدیدی روبهرو هستند و نیاز مداومی به استفاده از وسایل خنککننده دارند.
استانهای هرمزگان، بوشهر، خوزستان، یزد، گلستان، آذربایجان شرقی، بخش شرقی استان مازندران و کلانشهرهای اصفهان، تبریز و شیراز نیز با برآوردهای شرکت توانیر، در وضعیت زرد مصرف برق قرار گرفتهاند. ساکنان این مناطق نیز میتوانند تنها با کاهش 5 درصدی مصرف برق خود، در بازگشت به وضعیت سبز تأثیری فوری داشته باشند.
این آمار البته روزبهروز تغییر میکند و ممکن است که استانهای قرمز در روز بعد سبز شوند اما در مجموع با 10 درصد کاهش مصرف هر مشترک و تغییر عادات مصرفی آن، کشور از خاموشی دور خواهد شد.
سخنگوی صنعت برق نیز میگوید: «در هر حال اگر مصرف از حدی که توان پاسخگویی به آن را نداریم، عبور کند، مجبوریم که خاموشی و محدودیت بدهیم. این موضوع به تمام بخشها بویژه بنگاههای اقتصادی کشور لطمه میزند. اما با راهکارهای سادهای میتوان از پیک امسال بدون هیچ گونه محدودیت عبور کرد.»
راهکارهای ساده کاهش مصرف برق
تنظیم درجه کولرهای گازی روی عدد 24 و استفاده از دور کند در کولرهای آبی در ساعات پیک روز و شب و همینطور عدم استفاده از وسایل پرمصرف مانند ماشینهای لباسشویی و ظرفشویی، اتو و جاروبرقی در ساعات پیک شبکه از دیگر راهکارهای ساده کاهش مصرف برق است. ضمن آنکه به کاهش هزینه قبض مشترکان نیز کمک میکند.
رجبی مشهدی با اشاره به این راهکارهای ساده مدیریت مصرف و بازگشت به خوش مصرفی بیان میکند: «سال گذشته با همین راهکارهای ساده مصرف برق فقط یک درصد رشد داشت. امسال نیز امیدواریم مشترکان به مدیریت مصرف توجه کنند و ضمن عبور بدون خاموشی از ساعات پیک، از امتیازات خوش مصرفی بهرهمند شوند.»
شرایط کشور به گونهای است که حتی خاموش کردن یک لامپ هم میتواند کمک بزرگی به کل کشور باشد.
از قبض رایگان تا تخفیفهای 50 درصدی
صنعت برق برای جلب همکاری صنایع و کشاورزی امسال نیز برنامههایی در نظر گرفته است. به طوری که رجبی مشهدی میگوید: «طرحهایی برای مدیریت مصرف پیشبینی کردهایم. یکی از آنها طرحهای تشویقی برای صنایع است. به طوری که اگر در ساعات اعلام شده همکاری کنند، 50 درصد تخفیف در هزینه برق صنایع داده میشود. در بخش کشاورزی نیز اگر 4 ساعت در اوج مصرف، استفاده نداشته باشند، 20 ساعت باقیمانده میتوانند برق رایگان استفاده کنند.»
بهگفته رجبی مشهدی مشترکان خانگی و ادارات نیز با مدیریت مصرف خود میتوانند مشابه سال قبل پاداش خوش مصرفی بگیرند. حتی با مدیریت مصرف بویژه در ساعات 13 تا 17 میتوانند قبض خود را مجانی کنند. از ساعت ۱۳ تا ۱۷ و ۲۰ تا ۲۲ اوج مصرف برق در کشور است.
او ادامه میدهد: «روز شنبه از محل همکاریهای برقی 3400 مگاوات بار شبکه مدیریت شده و انتظار داریم که در پیک امسال به 4800 مگاوات برسد.»
نقش کولرها در بار شبکه برق
کولرها بیشترین فشار را به شبکه برق در تابستان وارد میکنند و به خاطر همین کولرها نیروگاههای زیادی در کشور ساخته شده است. بهطوری که رضا اردکانیان وزیر نیرو میگوید: «21 هزار مگاوات برق تنها صرف سیستمهای سرمایشی میشود که بیش از 4 هزار مگاوات مربوط به سازمانهای دولتی است، قرار دادن دمای دستگاههای سرمایشی روی 24 درجه به صرفهجویی در مصرف برق کشور کمک میکند.»
به هرحال تیر و مرداد گرمی پیش روی کشور است که اگر نکات کوچکی را بویژه درخصوص استفاده از کولرها رعایت کنیم، میتوانیم به اندازه ساخت نیروگاههای متعددی در کشور صرفهجویی ارزی و ریالی داشته باشیم. 200 ساعت گرم تابستان باعث شده که میلیاردها یورو پول کشور صرف نیروگاهسازی شود. اگرچه افزایش راندمان نیروگاهها، کاهش تلفات شبکه و مواردی از این دست میتواند به بهبود شرایط کمک کند اما راهکاری که در تمام دنیا از آن استفاده میشود، مدیریت مصرف است.
بانک مرکزی خواستار شفافیت باشد
مجیدرضا حریری
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین
بخشی از دلایل بروز عدم پرداخت ارزهای صادراتی و آنچه باعث هشدار بانک مرکزی شده است، ریشه در ساختار اقتصادی کشور دارد. دلایل عمدهای برای این رخداد میتوان برشمرد که یکی از مهمترین موارد این است که صادرکنندگان طی سالهای گذشته رها بودهاند با توجیه حمایت از صادرات غیر نفتی و تا چند سال گذشته هم اظهار نامه مالیاتی هم پر نمیکردند یعنی از مالیات معاف بودند در نتیجه مشخص نبود که صادرکنندگان در طول سال چقدر فعالیت داشتهاند. بعد از مدتی تصمیم بر این شد که صادرکنندگان باید دفاتر قانونی داشته باشند و اظهار نامه مالیاتی پر کنند اما در نهایت نرخ مالیاتشان صفر است. موضوعی که باعث میشد مبنایی برای میزان فعالیت این گروه وجود داشته باشد. درست در همین نقطه بود که مقاومتها شکل گرفت. امری که در کل اقتصاد و فرهنگ کشور وجود دارد و میتوان از آن بهعنوان میل به عدم شفافیت نام برد. مصداق هم دارد. مثلاً در گذشته مرد خانه هیچ وقت به همسرش نمیگفته است که چقدر درآمد دارد چه برسد به اینکه از مردم بخواهیم درآمدشان را به دولت اعلام کنند. در واقع این عدم شفافیت جنبه فرهنگی دارد. از سوی دیگر تا دو سال پیش هیچ کس از صادرکنندگان نمیگفت نرخ پایه صادراتی زیاد است اما از دو سال پیش همه صادرکنندهها این موضوع را مطرح کردند این یعنی عدم شفافیت در حوزه صادرات همواره در جریان بوده است اما از زمانی خود را بیشتر نشان داد که مشخص شد صادرکنندگان باید ارزشان را تحویل دهند. از اینجا مقاومت صادرکنندهها در مقابل تصمیمهای بانک مرکزی شکل گرفت.
ادامه در صفحه 6
بازگشت اقتصاد به شرایط عادی 3 ماه طول میکشد
یکی از تبعات شیوع ویروس کرونا تحت تأثیر قرار گرفتن فعالیتهای اقتصادی است. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، ریسک ویروس کرونا به حدی است که میتوان آن را آغازی بر وقوع یک رکود در اقتصاد جهانی دانست.
صفحه 19
تسهیلات ودیعه مستأجران در انتظار تصویب دولت
فرار سرمایه در بخش مسکن از تولید به سوداگری
مصطفی بهزادفر/ استاد دانشگاه
صفحه 19