یوسف حیدری
گزارش نویس
«استخدام پرستار کودک برای مراقبت و بازی با پسربچه 5 ساله. شاداب و با انرژی باشد. ساعت کار از 8 صبح تا 5 عصر. هزینه رفت و آمد با تاکسی اینترنتی پرداخت می‌شود. آشنایی کامل با بازی‌های کودکانه.» آگهی بعدی درخواست پرستار: «به پرستار کودک برای بازی با دو دختر دوقلو 4 ساله نیازمندیم. با بچه بازی کند و پرانرژی و مهربان باشد کافی است. ترجیحاً بین 30 تا 35 ساله. حتماً تست کرونا داده باشد.» این آگهی هم جالب است: «استخدام پرستار با حقوق عالی. آشنا به تغذیه کودک و بازی‌ها و کارهای آموزشی و سرگرمی. اولویت استخدام با کسانی است که قبلاً مربی مهد کودک بوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند و درحال حاضر به خاطر شرایط کرونا بیکار شده‌اند.»
مهدکودک‌ها اولین مکان‌های عمومی بودند که بعد از شیوع کرونا تعطیل شدند. والدینی که نگران سلامتی فرزندانشان بودند از رفتن آنها به مهدکودک ممانعت کردند و به این ترتیب این مهدها بودند که زودتر از مدارس تعطیل شدند. اما بعد از پایان قرنطینه و باز شدن ادارات، بازار آگهی پرستار خانگی داغ شد. والدین باید سرکار می‌رفتند و جایی برای مراقبت از بچه‌ها نبود. حالا هم که مهدها شروع به کار کرده‌اند، همچنان بسیاری از خانواده ها تمایلی به آنها ندارند و ترجیح می‌دهند شرایط را به شکل دیگری مدیریت کنند. آنهایی که می‌توانند با فرستادن بچه‌ها پیش مادربزرگ و خاله و عمه مشکل را حل می کنند اما بسیاری هم چاره‌ای جز استخدام پرستار ندارند.
استخدام با شرایط خاص
محدثه مادر یک پسر 5 ساله و دختر 4 ساله است و از چند روز قبل آگهی استخدام پرستار داده. می‌گوید: «بعد از پایان دوران قرنطینه شرایط برای من و همسرم سخت شد. تا قبل از کرونا هر دو مهد کودک می‌رفتند وعصر با سرویس برمی‌گشتند. اما بعد اجازه ندادم بچه‌ها مهد بروند و چند هفته‌ای مادرم از شهرستان آمد و مراقب‌شان بود. بعد از تعطیل شدن ادارات خودم در خانه ماندم اما از اول خرداد باید سرکار می‌رفتم و مشکل از همان روز شروع شد. با شرایط کرونا و بسته بودن مهد نمی‌دانستم بچه‌ها را به چه کسی بسپارم. مدتی مادر همسرم کمک کرد اما او هم بیمار است و بیش از این نمی‌تواند تا اینکه تصمیم گرفتیم پرستار استخدام کنیم که هم مراقب بچه‌ها باشد و هم با آنها بازی کند. قبول کنید در این شرایط فرستادن بچه‌ها به مهد ریسک بزرگی است و خیلی از مادران راضی نمی‌شوند. ترجیح می‌دهم که بچه‌هایم در خانه بمانند.»
استخدام پرستار با آگهی‌های اینترنتی یکی از مشکلاتی است که بسیاری از خانواده‌ها با آن دست به گریبان هستند. آنها از یک طرف ناچار به استخدام هستند و از طرف دیگر نمی‌دانند کسی که به‌عنوان پرستار وارد خانه آنها شده، دقیقاً یک پرستار آموزش دیده و باتجربه است یا نه؟ در این میان گاهی خبرهایی مبنی بر بدرفتاری یا کودک آزاری هم در شبکه‌های اجتماعی منعکس می‌شود. محدثه با بیان اینکه او هم نگران این موضوع است، می‌گوید: «اولین بار است که می‌خواهم پرستار بگیرم و هنوز کسی که مورد اعتماد باشد پیدا نکرده‌ام. سعی می‌کنم در استخدام پرستار نهایت دقت و وسواس را داشته باشم. شرط اصلی هم این است که باید آزمایش کرونا داده باشد تا خیالم از بابت سلامتی بچه‌ها راحت باشد.»
اولویت با مربی ها
محمد مهدی یک پسر پنج ساله دارد. ترس از کرونا و شیطنت‌های پسرشان باعث شد همسرش ضعف اعصاب بگیرد و دیگر توان مراقبت از فرزندشان را نداشته باشد: «من کارمند هستم و از صبح تا عصر سرکارم. همسرم خانه دار است و تا قبل از کرونا زندگی راحتی داشتیم اما بعد از کرونا و خانه نشینی اجباری مشکلات یکی یکی سراغ‌مان آمد. این مدت هم که مهدهای کودک تعطیل بودند و در خانه دورکاری می‌کردم، باز نمی‌توانستم با پسرم بازی کنم. همسرم هم از شیطنت‌های پسرم خسته می‌شود و گاهی اوقات سرش داد می‌زند. دوبار هم او را تنبیه بدنی کرده. از ترس کرونا نمی‌توانستیم بیرون برویم و پسرم دائم سرو صدا می‌کرده. انرژی زیادی دارد و از ما می‌خواهد مدام با او بازی کنیم. حالا که مجبورم سرکار بروم شرایط روحی همسرم بدتر شده و به همین دلیل تصمیم گرفتیم پرستار استخدام کنیم. شرط استخدام ما علاوه بر سلامت جسمی، داشتن حوصله زیاد و بازی با پسرمان است. اولویت هم با کسانی است که قبلاً مهد کودک کار کرده‌اند و به خوبی می‌توانند با بچه‌ها ارتباط برقرار کنند.»
ترس از کرونا باعث شد مادر متین هم برای او پرستار خانگی بگیرد. فریبا می‌گوید تا زمانی که احساس نکند کرونا ریشه کن شده یا واکسن آن ساخته شده است متین را به مهد کودک نمی‌فرستند: «من کارمند هستم و از صبح تا ساعت 3 عصر کار می‌کنم. دختر بزرگم کلاس پنجم است و روزهای قرنطینه خودم به درس‌هایش رسیدگی می‌کردم. اما مراقبت از متین برای دخترم سخت است. به همین دلیل آگهی استخدام پرستار دادم. بچه‌های زیادی همراه با والدین به مهد کودک رفت و آمد می‌کنند و من نگرانم. به همین دلیل ترجیح می‌دهم در خانه بماند و پرستار داشته باشد. اگر وضعیت شیوع این بیماری همین‌طور ادامه پیدا کند مهرماه اجازه نمی‌دهم دخترم هم به مدرسه برود و برای او معلم خصوصی می‌گیرم.»
مریم چند سالی است که به‌عنوان مربی مهد کودک کار می‌کند اما بیمه نیست. می‌گوید از صبح زود با 10 بچه قد و نیم قد تا عصر سروکله می‌زند و در کنار بازی، برخی مهارت‌ها را هم به آنها آموزش می‌دهد و عصر خسته به خانه بازمی‌گردد. البته این به قبل از کرونا برمی‌گردد چون بعد از تعطیلی مهدکودک‌ها بیکار شد. از بیمه بیکاری هم که خبری نیست. حالا ناچار مدتی است به‌عنوان پرستار کودک مشغول به کار شده است: «خیلی از پدرها و مادرها تحمل این را که چند روزی در خانه کنار هم باشند و با فرزندشان بازی کنند ندارند. بسیاری نمی‌توانند شیطنت فرزندشان را تحمل کنند و با فرزندشان بدرفتاری می‌کنند یا حتی او را کتک می‌زنند. بعد از قرنطینه خیلی از مادران شاغل با مشکل نگهداری فرزندشان مواجه شدند و در سایت‌های مختلف درخواست پرستار کودک دادند. اوایل برای من سخت بود که بخواهم پرستار کودک باشم اما بیکاری و نداشتن هیچ درآمدی باعث شد قبول کنم. از آنجا که رزومه کاری‌ام مربی مهد کودک است اولین خانواده مرا پذیرفت.»
جای پرناشدنی همسالان
فهیمه تسلیمی مدیر یکی از مهدهای کودک است که بعد از سه ماه تعطیلی از روز شنبه به محل کار بازگشته است. به اعتقاد او پرستاران خانگی به هیچ عنوان نمی‌توانند جای خالی همسالان و بازی‌های کودکانه را پر کنند. می‌گوید کرونا و تعطیلی مهدهای کودک باعث شد برخی مؤسسات کسانی را که هیچ سابقه‌ای در زمینه نگهداری از کودک و آموزش‌های آنها ندارند با مبالغ بالا به‌عنوان پرستار کودک به خانواده‌ها معرفی کنند: «سال‌هاست که به‌عنوان مربی و مدیر در مهدکودک فعالیت می‌کنم و با اطمینان می‌گویم بچه‌ها در محیطی که کنار هم باشند شاد هستند و مطالب آموزشی را یاد می‌گیرند اما در کنار پرستاری که تفاوت سنی زیادی با او دارد و رفتارش هم غیرقابل پیش‌بینی است خوشحال نیستند.
متأسفانه برخی از والدین برای راحتی خودشان پرستار استخدام می‌کنند. آنها حوصله بچه خودشان را هم ندارند. در این مدت تعدادی از مادران تماس می‌گرفتند و می‌گفتند شرایط سختی را در قرنطینه تجربه کرده‌اند و حتی بچه را کتک زده‌اند. یکی از دوستانم می‌گفت از دست پسر 5 ساله‌‎اش خسته شده و می‌خواهد او را مدتی به مادربزرگش بسپارد. متأسفانه خیلی از والدین نمی‌دانند در روزهایی که به اجبار باید در خانه بمانند چطور با کودک‌شان بازی و او را سرگرم کنند.»
او از نگرانی والدین بعد از بازگشایی دوباره مهدها می‌گوید: «این نگرانی طبیعی است اما ما باید اعتماد‌سازی کنیم تا والدین کودک‌شان را به مهد برگردانند. باور کنید بچه‌ها در کنار همسالان خودشان شادتر هستند و در خانه ماندن آسیب بیشتری به آنها می‌زند.»