«ایران» از وضعیت بازار خودرو بعد از قرعه کشی ملی گزارش می دهد
بازار آرام است اما...
اتفاقهای جدید بعد از قرعه کشی طرح فروش فوقالعاده و پیش فروش خودروسازان در بازار خودرو در حال رخ دادن است. یک، خیلی از فروشندگان با وجود آنکه خودرو دارند، میگویند فعلاً موجودی نداریم؛ دوم، فعالان نمایشگاههای خودرو هر مشتری که به آنها سر میزند را تشویق به خرید خودرو میکنند و سوم اینکه آنها با قیمت بالا خودرو میفروشند و با قیمت پایین میخرند.
روز گذشته برای اینکه تأثیرپذیری بازار خودرو را از قرعه کشی طرح فروش فوقالعاده 25 هزار خودرو و ثبتنام طرح پیش فروش خودرو (هر کدام از خودروسازان قرار است 75 هزار خودرو به مشتریان تحویل دهند) رصد کنیم، سراغ بازار خودرو و نمایشگاههای فعال رفتیم.
واسطهها حاضر به کاهش قیمت خودرو نیستند
یکی از نمایشگاه داران خودرو در خیابان انقلاب گفت: دولت هر کاری انجام دهد نمیتواند قیمت خودرو را پایین بیاورد برای اینکه هیچ نمایشگاه دار و واسطهای حاضر نیست خودروهایی را که با قیمت بالا خریده است با نرخ کمتر به مردم بفروشد به همین جهت اطمینان میدهم که قیمت خودرو سیر نزولی نخواهد داشت.
رضا یوسفی بارها در جملاتش و در پاسخ به این سؤال که آیا اکنون زمان مناسب برای خرید خودرو است یا هفتههای آینده، توضیح داد: بدون شک طی روزهای آینده خودرو خریداری کنید، بهتر از هفته آینده است چرا که قیمت خودرو دوباره افزایش پیدا میکند.
این نمایشگاه دارخاطرنشان کرد: خیلی از نمایشگاهها موجودی ندارند و اگر کسی خودرو بخواهد ما باید از دلالان و واسطهها خودرو بخریم.
از فروش امتناع میشود
همین گفته باعث شد که ما سراغ یکی از دلالان بازار برویم. محمد یکی از افرادی است که تمام خودروها را میتوان از او خریداری کرد. از او درباره قیمت خودروی 206 تیپ 2 پرسیدیم و او گفت: در حال حاضر قیمت این خودرو 126 میلیون و 500 هزار تومان است.
او در پاسخ به این سؤال که چرا برخی از نمایشگاه داران عنوان میکنند که خودرو ندارند، اظهارداشت: نمایشگاه داران از فروش خودرو امتناع میکنند چرا که نمیخواهند در زمان کاهش، خودروهای خود را به فروش برسانند.
این فعال بازار ادامه داد: طی سه هفته اخیر قیمت خودرو کاهش زیادی پیدا کرد و حتی برخی از خودروها به قیمت کارخانه نزدیک شدند، همین نوسان سبب شده که بعضی از نمایشگاه داران فروش خودرو را متوقف کنند تا تکلیف بازار مشخص شود.
او گفت: با وجود تمام پیش فروشها و فروش فوقالعاده شرکتهای خودروسازی پیشبینی میکنم که قیمت خودرو بالاتر خواهد رفت.
فاصله 10 درصد اعمال نشد
در حالی که وزارت صنعت، معدن و تجارت برای کاهش دلال بازی و واسطه گری خودرو شروط سختگیرانه وضع کرده بود اما اکنون میبینیم افرادی که در طرح فروش فوقالعاده در لیست منتخبین (در قرعه کشی) هستند، فروشنده خودرو شدند آنها بهصورت قولنامهای سهمیه خود را(به قیمت بازار) به فروش میرسانند و هیچ نظارتی هم اتفاق نمیافتد.
از زمان شروع طرح فروش فوقالعاده خودرو تا پیش فروش خودرو که جاری است، قیمت خودروها روند کاهشی به خود گرفت اما در این مدت فاصله بازار و کارخانه به 10 درصد نرسید.
ستاد تنظیم بازار سه هفته پیش مصوب کرد که با کمک نهادهای نظارتی و سازمان حمایت باید شرایطی فراهم شود که حداکثر فاصله قیمت کارخانه و بازار نهایت 10 درصد باشد. در این میان فعالان بازار میگویند: نهادهای نظارتی وارد بازار خودرو نشدند و تنها اتفاقی که در این بخش رخ داده حذف قیمت در سایتهای فروش خودرو است.
افزایش فروش خودرو با شروع فصل تابستان
سجاد احمدیان از دیگر نمایشگاه داران خودرو درباره فروش خودرو میگوید: توصیه میکنم یک هفته برای خرید خودرو صبر کنید چرا که این احتمال وجود دارد که قیمتها پایین بیاید.
او گفت: خرید خودرو در فضایی که قیمت با نوسان روبهرو است و برخی از نمایشگاهها تمایل به فروش خودرو ندارند، اشتباه است.
احمدیان اعتقاد دارد که با نزدیک شدن به فصل تابستان میزان خرید خودروهای داخلی افزایش خواهد یافت و شیوع ویروس کرونا نمیتواند در این دوره مانع از کاهش خرید شود.
او ادامه داد: توقف فروش خودرو در برخی از نمایشگاهها، قانون نانوشته است، هر زمان شرایط اینگونه باشد (یعنی طرحهای فروش پشت سرهم اجرایی شود) فعالان بازار چنین رویهای را اتخاذ میکنند تا جلوی ضرر و زیان خود را بگیرند، به هر ترتیب این صنف به خاطر شیوع ویروس کرونا آسیب زیادی دید و دیگر نمیخواهیم چنین امری تکرار شود.
این نمایشگاه دار میگوید: توصیه میکنم مصرفکنندگان واقعی، خودرو بخرند اما افرادی که بهدنبال کسب سود هستند، خرید خودرو با ریسکهایی روبهرو است و حتی این احتمال وجود دارد که نتوانند با سودهایی که تصور میکنند، خودروی خود را به فروش برسانند.
هادی اشرفی از فعالان بازار خودرو صحبتی کرد که مورد تأیید برخی از هم صنفیهایش هم بود. او گفت: اگر شرایط موجود ادامه پیدا کند و تولید خودرو افزایش پیدا نکند، قیمت خودروهایی که اکنون 120 میلیون تومان است سال آینده بالاتر خواهد رفت.
این فعال بازار افزود: چه کسی فکر میکرد خودروهای داخلی از مرز 100 میلیون تومان عبور کنند؟ حال برای اینکه بازار خودرو با بحران قیمتی مواجه نشود، چارهای جز رشد تولید خودرو نیست.
چاره؛ افزایش تولید
سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو میگوید: بازار خودرو آرام است اما برخیها در تلاش هستند تا قیمتها را بالا ببرند، لذا تنها خواسته ما برای کنترل بازار این است که میزان تولید خودرو افزایش پیدا کند تا بازار بتواند آرامش خود را حفظ کند.
او خاطرنشان کرد: اکنون هر فردی که خودروی خود را بفروشد ضرر کرده است چرا که فعالان بازار با قیمت کمتر خودرو میخرند و با قیمت بالاتر میفروشند بدین جهت مردم با کنترل خریدهای خود میتوانند در ثبات قیمتها کمک کنند.
در این میان خبرگزاری تسنیم در گزارشی نوشت: مشاهدات بازار خودرو نشان میدهد روند کاهشی قیمتها تا حدودی متوقف شده ولی همچنان معاملات در بازار متوقف است و همه منتظر تعیین تکلیف وضعیت قیمتها و سیاستگذاری دولت برای مدیریت بازار هستند. علاوه بر این هنوز الزام قیمتگذاری بازار خودرو براساس 10 درصد بالاتر از قیمت کارخانه اعمال نشده و این فروشنده هست که قیمت نهایی را تعیین و اعلام میکند.
راهکارهایی برای مبارزه با فساد و تحقق رشد اقتصادی
بانک جهانی در دهههای گذشته عواملی چون سرمایه انسانی و سرمایه فیزیکی را بهعنوان علل رشد اقتصادی کشورها معرفی میکرد اما به تدریج ادبیات خود را تغییر داد. بهگونهای که در سالهای اخیر بحث فساد را بهعنوان یکی از مهمترین موانع رشد اقتصادی کشورها مطرح میکند. موضوع اینگونه تبیین میشود که شکلگیری و رشد فساد در هر کشوری تبعاتی چون افت سرمایه اجتماعی، کاهش بهرهوری نیروی انسانی، دلسردی و بیاعتمادی در جامعه، افزایش هزینه فرآیندهای تولید که مانع بهبود فضای کسب و کار میشود، پیچیدهتر شدن بوروکراسیها، اتلاف منابع، توزیع نامناسب سرمایه انسانی و عدم بهرهبرداری مناسب از سرمایه فیزیکی را ایجاد میکند.تمام عواملی که برشمرده شد بهعنوان پیامدهای بروز فساد بر کاهش رشد اقتصادی کشورها مؤثر است. بههمین سبب بانک جهانی متون ادبیات گسترده مبتنی بر فساد را شکل داد. با این هدف که به تمام کشورهایی که میخواهند رشد اقتصادی پایدار داشته باشند پیشنهاد میکند مبارزه با فساد را در دستور کار خود قرار دهند. از سوی دیگر در اقتصادهای نفتی مانند ایران که اقتصاد رانتی قلمداد میشوند و به اقتصادهای دولت- ملت رانتیر شهره هستند اقتصاد به یک محصول طبیعی وابسته میشود. اقتصاد ایران هم 50 سال است متکی به نفت بوده و ساختارهای معیوبی دارد که اگر اصلاح نشود مبارزه با فساد معنا نمییابد.
در واقع مبارزه مستقیم با فساد نمیتواند اثربخشی لازم را داشته باشد بلکه اصلاح ساختارهایی مانند قوانین، رانت اطلاعات و رویههای اداری که فساد را گسترش میدهند لازمه مبارزه با فساد است. در همین راستا بانک جهانی یک پروتکل مبارزه با فساد ارائه کرده و در آن به کشورها پیشنهاد کرده موارد زیر را رعایت کنند:
تشکیل دولت الکترونیک، بستن گلوگاههای فساد با نظارتهای هوشمند، تمرکز زدایی در سیاستگذاریها، کاهش اندازه دولت، واگذاری فعالیتهای اقتصادی به بخشهای غیر دولتی، شفافسازی فرآیندهای کسب و کار، شفافیت در توزیع منابع، رقابتپذیر شدن اقتصاد و شیشهای شدن اقتصاد با نظارتهای هوشمند.
در واقع هر کشوری که خواهان رشد اقتصادی است باید با رعایت موارد این پروتکل ابتدا با فساد مبارزه کند.
در ایران هم که امسال جهش تولید نامگذاری شده باید دقت داشت که بدون مبارزه فعالانه با فساد نه میتوان نسبت به رشد اقتصادی امید داشت و نه جهش تولید. در همین راستا پیشنهاد میشود هر سه قوه اصلاحات ساختاری منتج به فساد را در دستور کار خود قرار دهند.
بهعنوان مثال در ایران قوانین متعدد و متناقضی وجود دارد که زمینهساز فساد است. پس تنقیح قوانین یکی از اقدامات ضروری است. علاوه بر آن کاهش حجم قوانین زائد، اجرای دولت الکترونیک، تدوین طرح جامع مالیاتی بهعنوان یکی از مهمترین راهبردهای مبارزه با فساد، حذف مبادلات نقدی، اجرای راهکارهای مبارزه با پولشویی از جمله مواردی هستند که اجرای آنها میتواند در مبارزه با فساد کارگر باشد.
در نهایت باید اضافه کرد که نیازمند تشکیل یک نهاد تخصصی مشخص برای مبارزه با فساد هستیم که با همکاری سه قوه ضمن آنکه از اختیارات ویژه برخوردار است پاسخگو هم باشد. اکنون نهادهای متعددی در کشور مسئولیت مبارزه با فساد را دارند اما همچنان فساد رشد فزایندهای دارد چرا که تاکنون با ابزارهای پلیسی مبارزه را دنبال کردهایم در حالی که نیازمند اصلاحات نهادی - ساختاری بهعنوان مبارزه ریشهای با فساد هستیم.