شهباز محسنی پژوهشگر دینی
روز عید فطر، مصطفی خرم‌دل(1315 - 1399)دانشمند و مفسر قرآن کریم به رحمت ایزدی پیوست و این خبر دردناک کام همه دوستداران او را تلخ کرد. خرم دل در موقعیت‌های کاری متفاوتی خدمت کرد. در جوانی فروشندگی می‌کرد و در کنار امرار معاش به ادامه تحصیل پرداخت و شیفته دانا شدن و رشد علمی بود و عطش دانستن داشت. مدتی در مهاباد و تهران آموزگار و دبیر شد و بعد به دانشگاه کردستان که آن وقت دانشکده تربیت دبیر و وابسته به دانشگاه رازی کرمانشاه بود منتقل شد. مدت چهارسال رئیس آن دانشکده بود. او از افراد بسیار پیگیر برای کسب موافقت ارتقای دانشکده تربیت دبیر سنندج به دانشگاه کردستان در سال 1367 بود. بعد از بازنشستگی از دانشگاه کردستان در سال 1376 به زادگاهش، مهاباد، بازگشت و از طرف گروه ادبیات عرب و علوم قرآنی به‌عنوان عضو هیأت علمی دعوت به کار شد و تا سال 1392 با واحد مهاباد همکاری کرد. خرم‌دل در کنار آموزش، پیوسته فعالیت علمی و قلمی داشت. برای سه زبان کردی، فارسی و عربی دستور زبان نوشت.  تفسیر فی‌ظلال القرآن، اثر شهید سیدقطب را که تفسیری سترگ و ادبی و جدی است به‌طور کامل به زبان فارسی برگرداند که با استقبال فراوان مردم و چندین چاپ مواجه شد. جلد اول تفسیر فی ظلال القرآن را پیشتر روانشاد احمد آرام و آیت‌الله خامنه‌ای ترجمه کرده بودند اما خرم‌دل همه پانزده جلد آن را ترجمه کرد. از دیگر کارهای ماندگار و مهم، تألیف تفسیر کامل قرآن با عنوان (تفسیر نور) است که در واقع ترجمه‌ای است تفسیری از قرآن با ارائه توضیحات زبانی و مفردات و تفسیر قرآن به قرآن به علاوه ترجمه سلیس فارسی. این تفسیر خلأ بزرگی را در چند دهه گذشته در خصوص ترجمه و تفسیر جدید پر کرد و تاکنون بیش از بیست بار تجدید چاپ شده و فاقد کمترین اشکال در قبال دیگر ترجمه‌های روز است. خرم‌دل همچنین با احاطه‌ای که بر زبان عربی داشت تفسیری به زبان عربی برای قرآن کریم نوشت با عنوان (المقتطف) که در کشورهای اسلامی با استقبال مواجه شده است. همچنین به زبان کردی تفسیر قرآن را با عنوان (شنه ره حمه‌ت: نسیم رحمت) تألیف و منتشر کرد. اوعلاوه بر اینها حدود چهل جلد کتاب دیگر تألیف و ترجمه کرده از جمله ترجمه کتاب فقهی «المفصل» اثر عبدالکریم زیدان در سیزده جلد و فقه به زبان ساده از محمد طنطاوی.

مریم سادات گوشه
 خبرنگار
بیش از سه ماه است که از شیوع ویروس کووید19 می‌گذرد و اکنون هنرمندان بیش از گذشته آثارشان را در فضای مجازی در معرض دید مخاطبان قرار می‌دهند. اما در این بین هنرمندانی هم هستند که قبل از این دوران آثارشان را در فضای مجازی می‌گذاشتند و با این فضا بیشتر آشنایی داشتند. فضایی که از مرزهای ملی براحتی عبور می‌کند و مخاطبان در هر جای دنیا می‌توانند آثار هنرمندان را در چند دقیقه ببینند یا حتی آن را خریداری کنند. بهزاد شیشه‌گران از هنرمندان پیشکسوت نقاش، طراح و گرافیک سال‌هاست که آثارش را در فضای مجازی منتشر می‌کند. او در دوران قرنطینه دو نمایشگاه از کارهایش برگزار کرده است. اولین نمایشگاهش در دوره قرنطینه و انتشار ویروس جهانی کرونا با نام نمایشگاه «کرونا پرتره» را در فضای مجازی برگزار کرد و دومین آن را به پیشنهاد گالری ویستا به‌ کارهای انتزاعی اش اختصاص داد. شیشه گران در مورد کار در این شرایط بحرانی به «ایران» می‌گوید: «به شخصه جاذبه هنری برای من آنجایی تعریف می‌‌شود که اثرم را پیوند می‌‌دهم با مسائلی که من را سخت تحت تأثیر قرار می‌دهند. یعنی مداخله در ژرفای حوادث خوب و بد زندگی‌مان که این عمل را نوعی مسئولیت و تعهد اجتماعی و هنری خود می‌دانم، دلم می‌خواهد در حرفه‌ام و در هنر، متأثر از روزگارم باشم. دوست دارم تأثیر صداهای روزگارم را در دیگر هنرها و رسانه‌ها نیز بدانم، بخوانم و بشنوم؛ مثلاً در موسیقی، نقاشی، گرافیک، عکاسی، در شعر و ادبیات و تئاتر و سینما و تأثیر آن را بر روح و جانم حس کنم. هنر یکی از لوازم بقاست. هنر در این‌جاست که توانِ برانگیختن را دارد. اگر نتواند در لحظه و بهنگام انسان را برانگیزاند، بی‌تردید چیزی جز یکی از اشیای عادی پیرامون زندگی‌مان نخواهد بود. البته این اعتقاد، انگیزه و توان در همه کس و در همه جا یکسان نخواهد بود.» او در ادامه با اشاره به رابطه تماشاگر و اثر هنری می‌افزاید: «به‌نظر من اثر هنری برای مخاطب آفریده می‌شود، از آنجا که رابطه تماشاگر یا مخاطب با اثر هنری رابطه‌‌ای دوسویه است، اثر هنری، تماشاگر را تلنگر می‌زند و او را وادار به اندیشیدن می‌کند. برای من همیشه شرایط سخت و بحرانی به جای اینکه متوقفم کند، مرا به جنبش و حرکت وا می‌دارد و در دل حادثه آثارم را به وجود می‌آورم. این بار هم قرنطینه فرصتی را برایم فراهم کرد، تا بیش از روزهای عادی کار کنم و به این مصیبت هولناک بشری یعنی «کرونا» بپردازم و آن را با تکنولوژی‌های امروز در لحظه، در شبکه‌های اجتماعی به نمایش بگذارم.» او که مثل بسیاری از هنرمندان شرایط کرونا را بخوبی درک کرده است و تأثیر عمیقی برآثارش گذاشته است معتقد است که ایده برگزاری نمایشگاهش از پدیده کرونا نشأت گرفته است. «پدیده‌ای که چهره جهان را دگرگون کرد؛ یعنی چهره انسان با چشمانی نگران و مضطرب، در پوششی از ماسک قرار گرفت و همین تغییر درچهره جهان سوژه کار من شد اما با یک نگاه نزدیک به آبستراکت، یعنی هنر تجریدی.»  این نقاش پیشکسوت در خصوص ویژگی‌های آثارش در این مجموعه می‌گوید: «مجموعه آثار «کرونا پرتره» همگی دارای یک مضمون واحد و برگرفته از واقعیتند و به شکل واریاسیون (گون‌به‌گون) که دغدغه 5 دهه کار حرفه‌ای من است، به وجود آمدند. در رابطه با شیوه اجرای کار، آثارم ابتدا به‌صورت دستی طراحی و نقاشی شدند و سپس در کامپیوتر به سرانجام نهایی رسیدند. این نمایشگاه از اول تا پانزدهم اردیبهشت با سه پوستر و پانزده اثر طراحی و نقاشی برگزار شد. هر روز یک اثر ساعت چهار عصر در شبکه‌های اجتماعی به نمایش درآمد. چون کرونا موضوعی جهانی بود من نیز پیام آثارم را سعی کردم با نگاهی غیربومی و از طریق شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام، فیس‌بوک و تلگرام مطرح کنم.»  نمایشگاه «کرونا پرتره» دهمین نمایشگاهی است که این هنرمند به‌صورت مجازی برگزار کرده است. نمایشگاهی که مخاطبان بسیاری هم داشته است؛ چراکه اگر نمایشگاه‌های قبلی او بازخورد مثبت نداشت، این هنرمند نقاش هم تغییر رویه می‌داد.
شیشه گران درباره نمایش آثارش در گالری ویستا می‌گوید: «هم‌زمان با برگزاری نمایشگاه «کرونا پرتره» به‌صورت آنلاین، مدیر گالری «ویستا» از من دعوت کرد تا یکی از دوره‌های متأخر کاری‌ام را در اختیارشان قرار دهم تا در زمان تعطیلی گالری‌ها، به‌صورت مجازی آنها را در صفحه اینستاگرام گالری به نمایش بگذارند. من هم تعداد پانزده نقاشی انتزاعی‌ام را که در طول سال‌های 1392 تا 1395 به وجود آمده بودند در اختیارشان قرار دادم.» او در مورد این آثار و خصوصیاتشان توضیح داد:«این نقاشی‌‌ها با رنگ‌های زنده و شاد متأثر از گبه‌‌ها، جاجیم‌‌ها و دست‌بافت‌‌های فرهنگ ایرانی به وجود آمده‌‌اند بی‌آن‌که تقلیدی از آن آثار باشند. ‌لازم به توضیح می‌دانم که من در آثارم خطاطی نمی‌کنم بلکه خط را ده دوازده سالی است که به‌عنوان عنصرِ بصری در آثارم به‌کار می‌گیرم. عناصری که در مبانی هنرهای تجسمی مطرح است، یعنی خط، نقطه، سطح، بافت و رنگ. من این خط‌ها را در آثار نقاشی‌ام با موضوع‌های مختلف مانند پرتره، فیگور، طبیعت بی‌جان، منظره، آبستره و... در دوره‌های متنوع کاریم به‌کار گرفته‌ام.»

‌پریسا پهلوان
مدیر گالری ویستا‌
به‌خاطر شرایط ویژه‌ای که نه تنها در ایران بلکه در جهان به وجود آمد شوکی وارد شد که بر اقتصاد جهان تأثیر گذاشت. همه این شوک را پذیرفتند و بعد با آن سازگاری کردند. وقتی کرونا باعث شد گالری‌ها بسته شوند و همه جای دنیا درگیر این بیماری شد برای اولین بار تصمیم گرفتیم به‌صورت آنلاین نمایشگاه برگزار کنیم. خیلی سریع به هنرمندان اطلاع‌رسانی کردیم و خوشبختانه یک نمایشگاه گروهی از 22 اسفند ماه تا 30 فروردین ماه در فضای مجازی برگزار کردیم. نمایشگاهی با قطع آثاری در اندازه 70*50 که آنها را به فروش گذاشتیم. هنرمندان تا 5 میلیون تومان آثارشان را قیمت‌گذاری کردند. البته جوانترها از 350 هزار تومان شروع کردند. برای من هم که برای اولین بار آنلاین کار می‌کردم جالب بود که آثار فروش رفت. ما هر روز فروش داشتیم. 13 اثر از 13 هنرمند فروش رفت و هنوز هم فروش می‌رود. آثار بهزاد‌شیشه گران و کامبیز درم بخش هم که از پیشکسوتان بودند همان اوایل فروش رفت. اکنون متوجه شدم که بخش آنلاین از وجوه مهم کار من است و باید زیرساخت‌های آن را تعریف و مهیا کنم. اولین پروژه آنلاین ما گویش ویستا خواهد بود که در صفحه گالری گذاشتیم و خیلی هم مورد استقبال قرار گرفت و پروژه بعدی با هنرمندان تماس می‌گیریم. هنرمندانی که آثارشان قبلاً فروش رفته و از آنها می‌خواهیم که خود منتخبی از آثار‌شان را در اختیار ما بگذارند اولین کسی که تماس گرفتیم استاد بهزاد شیشه گران بود که البته مخاطبان بسیاری هم دارد و این اقبال نصیب ما شد که با این همه استقبال خوب مخاطب روبه‌رو شدیم.