آماندا اسلوت
کارشناس امور مردمی در انستیتوی بروکینگز
وصال روحانی، مترجم
 از امروز (دوشنبه 22 اردیبهشت) کشورهای عمده‌ای همچون فرانسه، اسپانیا و بریتانیا روند سست کردن تدابیر مهارکننده بیماری کرونا را آغاز می‌کنند زیرا بازگشت به کسب و کارها چنان چیزی را می‌طلبد. این یک تست بزرگ برای این کشورها و به واقع هر ملت دیگری است که در پنج ماه و اندی گذشته آماج حملات ویرانگرانه «کووید 19» قرار گرفته است. اسپانیا که قربانیان متعددی را برجای نهاد، مدعی است می‌تواند موج دوم حمله احتمالی این بیماری را بی‌اثر کند اما نگرانی‌ها به قوت خود باقی است. قرار است رستوران‌ها و کافه‌ها بخصوص در شهرهای کوچک و روستاها با نیمی از ظرفیت خود آغاز به کار مجدد کنند و روند بازگشایی شامل کلیساها، تماشاخانه‌ها و موزه‌ها هم می‌شود ولی مقرر شده است فقط از دو سوم مراجعان عادی استقبال شود. پدرو سانچز، نخست وزیر اسپانیا در عین این بازگشایی‌ها به مردم هشدار داده است که در صورت عدم مراقبت یک دور تازه از قدرت‌نمایی کرونا را موجب خواهند شد. در فرانسه هم پس از 60 روز قفل بودن درها و قرنطینه نیمه کامل مردم و ادارات، از امروز درهای بسیاری گشوده خواهد شد. برای سفرهای تا سقف 100 کیلومتر احتیاج به کسب مجوز از مقام‌های عالی نیست و وسایل نقلیه عمومی از حالت فعالیت با یک دوم ناوگان و توان خود به فعالیت با 75 درصد توان‌شان تغییر وضعیت خواهند داد.
 دوچرخه‌سواری کنید
تفاوت فرانسه با اسپانیا این است که هنوز به فرانسوی‌ها اجازه باز کردن غذاخوری ها، سالن‌های سینما و موزه‌ها داده نشده است و مراکز خرید بزرگ هم همچنان بسته خواهند ماند. در بریتانیا که آمار کشته‌هایش در بالاترین سطح و در رقابت با اسپانیا و ایتالیا است، تدابیر بازگشایی ادارات و مغازه‌ها در دست اجرا است اما با احتیاط بیشتر و دایره شمول کمتر. دولت مرکزی لندن به مردم اجازه داده است بیشتر از گذشته به خیابان‌ها بروند اما برخی اصناف و کسب و کارها همچنان نیمه تعطیلند. این دولت در ابتکاری جالب رفت و آمدها در سطح برخی شهرها را فقط با دوچرخه مجاز اعلام کرده است زیرا می‌داند این وسیله نقلیه یک نفره نمی‌تواند موجب ازدیاد اشاعه «کووید 19» شود.
 آغاز مجدد برخی سفرهای هوایی
سیاست بازگشایی حرفه‌ها و واحدهای تحصیلی و صنعتی به اروپا محدود نمی‌شود و به کره خاکی بسط یافته و اگر در کره جنوبی روند عادی‌سازی امور شدت گرفته، در برزیل و استرالیا هم که در قاره‌هایی در دوردست (امریکای جنوبی و اقیانوسیه) قرار دارند، همین سیاست‌ها برقرار است. خوشبینی‌ها در نیوزیلند نسبت به عارضه‌ای که ابتدا در ووهان چین شناسایی و سپس غافلگیر شد، در سطح بالایی قرار دارد به حدی که پروازهای عادی و هر روزه از این کشور به سمت کشور همسایه- استرالیا- تا آخر این هفته از نو برقرار خواهد شد.
 پدربزرگ، کجایی که ببوسمت!
نخستین دلمشغولی مردم در سطح جهان در ایام طولانی قرنطینه، ندیدن اقوام و خویشان از نزدیک و اکتفا به تماس‌های اینترنتی و فقط دیدن ویدئوهای یکدیگر بوده است. به همین خاطر است که اینجا و آنجا می‌شنویم افراد مختلف می‌گویند دل‌شان برای بوسیدن مجدد پدربزرگ و مادربزرگ‌شان بشدت تنگ شده است. در عین حال همین خانواده‌ها از کثرت خانه‌نشینی خود و اعضای خانواده به تنگ آمده‌اند. شوهرها و زنان به جان یکدیگر افتاده‌اند و حتی فرزندان دلبند آنها که همیشه «عزیز دل» بودند، آنقدر شیطنت کرده‌اند که پدرها و مادرها از دست‌شان دیوانه شده‌اند.
 مدارسی که به سختی باز می‌شوند
این‌چنین است که روند فرستادن مجدد بچه‌ها به مدارس در کشورهایی مثل فرانسه، اسلوونی و بلغارستان با استقبال پدر و مادرها روبه‌رو شده اما در آلمان، یونان، پرتغال و ویتنام ترس از تبعات گشایش واحدهای تحصیلی باعث استمرار در تعطیلی آنها شده است. در ایرلند شمالی این احتیاط به حدی می‌رسد که مقرر شده مدارس تا سپتامبر (شهریور) تعطیل بمانند و این بدان معنا است که فصل تحصیلی جاری بدون حضور بچه‌ها در مدارس سپری و تمام خواهد شد. در نیکاراگوئه که  مدعی است کرونا چندان آسیب‌رسان نبوده، مدارس طی این مدت هرگز بسته نبوده اما به اعتراف مقام‌های حکومتی 40 درصد والدین اصلاً بچه‌های خود را به آموزشگاه‌ها نفرستاده‌اند و ژاپن که فصل جدید تحصیلی معمولاً از آوریل (فروردین) آغاز می‌شود، پس از تأخیر در اجرای این تاریخ حالا صحبت از تعویق آن تا سپتامبر (شهریور) در میان است ولی در ماداگاسکار مدارس از دیروز (یکشنبه) بازگشایی شد و رئیس جمهوری این کشور در حرکتی سمبلیک در یکی از مدارس حاضر شد و به هر یک از بچه‌ها ماسک مراقبتی و قدری مایع ضد عفونی داد.
 در پارک‌ها بدوید اما شلوغ نکنید
سیاست‌های موسوم به «دو قدم به سمت جلو و یک قدم به سمت عقب» که توصیف دقیق و درستی از روند  بازگشایی‌ها با احتساب شکل و روش فعالیت مجدد حرفه‌ها و واحدهای کاری و مراکز تحصیلی است، در سایر کشورها هم در دست اجرا است. در آفریقای جنوبی به مردم اجازه داده شده به پارک‌ها بروند و بدوند و روی وسایل تمرینی و عضله‌سازی مستقر و با آنها تمرین کنند اما به مدیران پارک‌ها دستور داده شده از تجمع بیش از حد افراد جلوگیری کنند. در اوگاندا به کارگران متعلق به واحدهای مهم تولیدی اجازه داده شده به سفرهای دور برای ارسال محموله‌های خود بروند و «ایست مراقبت»‌های وسط راه، کاری با آنها ندارند منوط به اینکه لوگوی وزارت بهداشت روی شیشه جلویی کامیون آنها نصب شده باشد.
چه خوب که آرایشگاه ها باز شد!
از همه جالب‌تر تجلی عشق مردم به محل‌ها و مشاغل پیش پا افتاده‌ای است که پیش‌تر باز بودن‌شان اصلاً توجهی را جلب نمی‌کرد اما تعطیلی سه ماهه‌شان مردم را کلافه کرده بود و حالا که مجدداً باز شده‌اند، مردم قدرشان را بیشتر فهمیده‌اند. یکی از این اصناف، آرایشگاه‌ها است که در بعضی جاها دادن نوبت به متقاضیان پرشمار آنها الزامی شده است و ثبت نام کرده‌ها به حدی زیادند که نوبت بعضی آدم‌ها فقط دو ماه دیگر می‌رسد!
 تغییر یک سیاست قدیمی در کوبا
در هند بازگشایی نسبی برخی اماکن و بخصوص رستوران‌ها و کافه‌ها به حدی پر سر و صدا و توأم با ازدحام شد که دولت دهلی نو در یک سیاستگذاری مجدد تأکید کرده که فرمانداری‌های محلی فقط 50 درصد این اماکن را باز بگذارند و این باز بودن نوبتی باشد و فروش الکل هم از نو ممنوع شده است مگر برای مقاصد ضدعفونی باشد. در یونان، کلیساها از اواخر این هفته بازگشایی می‌شوند و در کوبا که همیشه با پخش تلویزیونی آیین‌های کلیسایی و مراسم برخاسته از مسیحیت مخالفت می‌شد، برای راضی کردن مردمی که راهی به این اماکن ندارند، تصمیم به پخش آیین‌ها و شکرگزاری‌های روز یکشنبه از تلویزیون شهر‌هاوانا گرفته شده است.
یکی «سبزی خوردن» می‌خواهد، دیگری از قحطی می‌ترسد
در اروپای غربی نگرانی‌ها حول این محور است که چرا سبزیجات و حتی نمونه‌های پلمب شده و بهداشتی‌شان برخلاف گذشته در دسترس عموم نیست تا آنها را با غذاهای پخته خود میل کنند اما در نقاطی دیگر از جهان و بخصوص کشورهای فقیر و جهان سومی این ترس حاکمیت دارد که کمبود هرگونه مواد غذایی، قحطی‌های تازه و کشنده‌ای را موجب شود و سر سازمان ملل نیز آنقدر گرم و مشغول تأمین ماسک و ژل‌های ضدعفونی برای سطح دنیا است که تأمین غذای اولیه مستمندها را از یاد برده است. با این همه آیین‌های ماه مبارک رمضان و لزوم روزه‌داری در کشورهای مسلمان گیتی برقرار است و پنجه پرقدرت کرونا نتوانسته است کوچک‌ترین آسیبی را به رویکرد بزرگ مذهبی وارد کند. البته عربستان هنوز نتوانسته است تضمینی را برای مراسم سالانه حج برای زوار فراهم آورد و ترس از کرونا، تکلیف این آیین الهی را نامعلوم کرده است.
 کرونا هم «حفتر» را فراری نداده است
در لیبی نه «کووید 19» بلکه جنگ‌های داخلی بین دولت تریپولی و یک ژنرال شورشی به نام حفتر هر رویداد دیگری را زیر سایه خود برده است اما در ژاپن که سابقه برخورد با فاجعه هسته‌ای سال 1945 خود را دارد، گام‌ها و اقدامات بازدارنده بیماری کرونا اصولی‌تر و با صبر بیشتری آمیخته است و هیچ کس تصمیم‌های برخاسته از سر عجله و آشفتگی نمی‌گیرد. چنین روندی در مکزیک که زلزله به یار همیشگی‌اش تبدیل شده و بوسنی که چند سال با فاجعه هجوم ددمنشانه صرب‌ها جنگید نیز برقرار است و از اقدامات آنها بیشتر بوی پختگی می‌آید. در السالوادور تدابیر بازگشایی آغاز نشده چون حاکم شدن موج مرگ و میرها هم دیرتر شروع شد ولی برخورد با افراد خاطی و کسانی که به قرنطینه خانگی بی‌توجهی نشان بدهند و به خیابان‌ها بریزند، بسیار سفت و سخت‌تر صورت می‌گیرد و حتی به بازداشت موقتی چهار هزار نفر در 10 روز اخیر منجر شده است.
 برای مردم بنوازید
در کلمبیا که چند قدم از السالوادور جلو است، به مردم بوگوتا پایتخت این کشور اجازه داده شده که از دیروز (یکشنبه) در خیابان‌ها و پارک ها به تفرج و ورزش بپردازند اما اگر پلیس ببیند که فاصله‌گذاری‌های فردی در این ارتباط مراعات نمی‌شود، حق برخورد تند با خاطیان را دارد. در مایورکای اسپانیا که همیشه یک شهر ساحلی توریستی بوده، فرمانداری محلی دستور داده گروه‌های موسیقی در پارک‌ها برای مردم بنوازند تا پس از دو ماه قرنطینه و خمودگی، روحیه‌شان شاد شود اما تجمع بیش از دو نفر در هر یک از گوشه‌های پارک‌ها ممنوع است. در برزیل اوضاع برعکس است و رئیس جمهوری این کشور آنقدر بی خیال با مسائل هولناک کرونا برخورد کرده که هر روزه تظاهراتی کم و زیاد در ریودوژانیرو و سائوپائولو برقرار است.
به گرمای فوتبال خوش آمدید
در چنین شرایطی بازگشایی فوتبال باشگاهی در آلمان و کره جنوبی (البته بدون تماشاگر) و باز شدن مجدد برخی تئاترها و مراکز هنری در سوئیس به این معنا است که دنیا و 213 کشور به رسمیت است.

 المیادین: در پی اعلام آمادگی سفیر امریکا در رژیم صهیونیستی برای به رسمیت شناختن حق حاکمیت این رژیم بر بیش از ۳۰ درصد کرانه باختری، حماس و تشکیلات خودگردان فلسطین از راهکارهای خود برای ممانعت از این اقدام خبر دادند.
 صدی البلد: رسانه‌های لیبیایی خبرهایی از فرار فایز السراج، نخست وزیر دولت وفاق ملی لیبی به خارج این کشور پس از تأیید فوت عبدالقادر التهامی، رئیس دستگاه اطلاعات کابینه او منتشر کرد.
النشره: منابع سوری از انفجار یک خودروی بمب‌گذاری شده در روستای تل حضاره در غرب شهر رأس العین در حومه شمال غربی حسکه خبر دادند.
 اسپوتنیک: یوری بوریسوف، معاون نخست‌وزیر روسیه اعلام کرد، آزمایش سامانه دفاع هوایی اس-۵۰۰ در این کشور آغاز شده است.
 الشرق الاوسط: در پی انتقاد مسئولان لیبی از مأموریت نظامی «ایرینی» اتحادیه اروپا برای نظارت بر تحریم تسلیحاتی علیه این کشور، این اتحادیه از مأموریتش در لیبی دفاع و اعلام کرد: وی وظیفه مشخصی دارد و آن هم تضمین اجرای تحریم تسلیحاتی علیه لیبی است.
آی24: در پی تقسیم پست‌های وزارتی در کابینه مشترکی که بنیامین نتانیاهو مأمور تشکیل آن شد، بحران و تنش در داخل حزب لیکود شدت گرفته است.
رأی الیوم: منابع لیبیایی در اردن اعلام کردند، ژنرال خلیفه حفتر، فرمانده نیروهای شورشی موسوم به ارتش ملی لیبی روزهای گذشته محرمانه وارد عمان شده و با مسئولان ارشد این کشور دیدار کرده است.
 شفق نیوز: یگان جنگی «العباس»، یکی از گروه‌های حشد الشعبی عراق از دفع یک حمله راکتی به اطراف استان کربلا در روز گذشته خبر داد.

گروه جهان/ مصطفی الکاظمی، مرد عملگرای تازه نشسته بر کرسی نخست وزیری عراق، روز شنبه نخستین روز از کار خود را نه تنها با دیدارهایی معمول هر نخست وزیر تازه آغاز به کار کرده‎ای با اعضای کابینه و چند مقام خارجی پشت سر گذاشت که تلاش کرد در راستای وعده‌های خود به مردم عراق حرکت کند. او در پیامی تلویزیونی آزادی قریب‌الوقوع برخی زندانیان را اعلام کرد و دفتر نخست وزیری نیز از تشکیل ستاد بحرانی ویژه بازنگری در توافق امنیتی با امریکا خبر داد.
 به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، مصطفی الکاظمی، شنبه شب پس از دیداری که با 15 نفر از اعضای کابینه 23 نفره خود داشت، در پیامی تلویزیونی برای مردم کشورش آزادی تمامی کسانی که به خاطر جرایم کوچک در زندان به سر می‎برند، به استثنای کسانی که در کشتارها و ناآرامی‌های سال گذشته دستگیر شده بودند را اعلام کرد و به مردم قول داد با تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب، «تمامی حقایقی که در چند ماه ناآرامی عراق رخ داده» را بررسی و کسانی که دست‌شان به خون مردم عراق آغشته است را مجازات کند. مصطفی الکاظمی که تأکید کرده نخست وزیر دوره انتقالی خواهد بود، علاوه بر این وعده‌ها که بخشی از خواسته‌های مردم در اعتراضات سال گذشته را برآورده می‌کند، خود را موظف دانست زمینه لازم برای برگزاری انتخابات زودهنگام و اصلاح قانون اساسی را فراهم کند و شرایط را به نحوی پیش ببرد که انتخاباتی سالم و شفاف در عراق برگزار شود. او در این راستا از پارلمان عراق تقاضای کمک کرده است تا با برگزاری نشست‌هایی مستمر و پیگیر، قانون جدید انتخابات در عراق را به تصویب رسانده و نتیجه آن را به دولت ارسال کنند تا دولت بتواند کار خود در این زمینه را به سرعت آغاز کند.
نخست وزیر جدید عراق با این حال تأکید کرده از وضعیت سلامتی و بهداشت و درمان مردم عراق غافل نیست و دستورهای لازم را درباره مواجهه با کووید 19 صادر کرده است. وی همچنین گفت پیگیر بهای نفت و میزان تولیدات نفتی کشور خود هم هست. اما درخصوص این دو وعده، او نیز مانند سایر رهبران کشورهای جهان، قدرت چندانی ندارد و به نظر نمی‌رسد توفیق زیادی داشته باشد. احتمالاً خود او نیز بویژه در حوزه نفت می‌داند که عصای جادویی ندارد و از همین رو دستور دریافت وام داخلی  یا خارجی را صادر کرده تا شاید بتواند بخشی از خواسته‌های اقتصادی مردمش را برآورده سازد.
 معادله نامعادله روابط با امریکا
هرچند مصطفی الکاظمی در سخنان خود با مردم عراق درمورد یکی از خواسته‌های اصلی آنان یعنی خروج نیروهای امریکایی از خاک این کشور سخنی بر زبان نیاورد، اما شواهد حاکی است بخش زیادی از انرژی خود را صرف این مسأله خواهد کرد. او در پایان اولین روز کاری‌اش دو دیدار مهم در این خصوص داشت و درست پیش از دیدارش با سفیر ایران در عراق، با سفیر امریکا در کشورش به گفت‌وگو نشست و ضمن تأکید بر اینکه عراق نمی‌خواهد خاکش دستمایه تجاوز به سایر کشورها شود، خطاب به متیو تولر تأکید کرد کشورش هرگز «صحنه تسویه حساب‌ها و تعدی به کشورهای همسایه یا دوست نخواهد بود.» بعد از این دیدارها، دفتر نخست وزیری عراق بیانیه‌ای منتشر کرد که در آن اطلاع داده شده بود، مصطفی الکاظمی بعد از نشستی که با اعضای کابینه خود داشته است، دستور تشکیل ستاد بحرانی را داده که وظیفه اصلی آن بازنگری در توافقنامه امنیتی است که دو کشور پیش از این به آن دست یافته بودند.
 بازگشت «ساعدی» به پست ریاست اداره مبارزه با تروریسم
در حالی که بسیاری از مشکلات عراق و ناآرامی‌ها در این کشور از زمانی شروع شد که «عادل عبدالمهدی»، نخست وزیرسابق عراق، دستور برکناری «عبدالوهاب ساعدی» از دایره مبارزه با تروریسم را صادر کرد، نخست وزیر جدید عراق از بازگشت «ساعدی» به پست سابقش خبر داد و فرماندهی نیروهای مبارزه با تروریسم را به او سپرد.

ادامه از صفحه اول
هر چند این نحوه ارتباط‌ها نمی‌تواند جانشین کامل برای همه ارتباط‌های مستقیم و حضوری شود ولی در شرایط کنونی و حتی ویژه می‌تواند مشکلات ارتباطی و حضور مستقیم را حل کند و از این نظر کمک مؤثری به مدیریت کشور و دیگر ارتباط‌های اجتماعی است و به همین دلیل نیز طی سه ماه گذشته اپلیکیشن‌هایی که این نوع ارتباطات را برقرار می‌کنند با افزایش صد درصدی دانلود روبه‌رو شده‌اند. همچنین واتس‌اپ امکان تماس ۸ نفری را فراهم کرده است که همه اینها می‌توانند آغازگر یک تحول جدی در ارتباطات اجتماعی باشد. از این زاویه حضور تصویری مقام معظم رهبری در جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا اقدامی نمادین در سطح بالای جامعه ایران برای استفاده بیشتر از این ایده است.
همان طور که گفته شد، این نحوه ارتباط نمی‌تواند جانشین همه ارتباط‌های مستقیم و واقعی شود ولی می‌تواند به عنوان یک شیوه مکمل، بسیاری از ارتباط‌ها را پوشش دهد. و از نظر هزینه و رفت و آمد و زمان نیز برای حاضران صرفه‌جویی چشمگیری داشته باشد. بسیاری از جلسات هیأت‌های مدیره، کنفرانس‌های علمی، حتی ارتباطات اداری و مراجعه مردم و... می‌تواند در ذیل این نوع ارتباط‌ها قرار گیرد و تحولی جدی در فرآیند امور ایجاد کند. همچنین فعالان و نیروهای مدنی نیز می‌توانند از این امکان برای گسترش ارتباطات خود حتی با نقاط دور دست بهره‌مند شوند.
با این حال فراموش نکنیم که این امر نیازمند تأمین زیرساخت‌های جدی است. برای نمونه اکنون وزارت آموزش و پرورش در یک اقدام مناسب، اپلیکیشن شاد را برای آموزش از طریق اینترنت طراحی کرده است. ولی آنچه مسأله شده، فقدان توانایی برخی از خانواده‌های کشور برای تهیه دستگاه مناسب برای استفاده فرزندانشان از این برنامه است. به علاوه و مهم‌تر از این، تقویت زیرساخت‌های ارتباط اینترنتی است. اکنون مدت‌ها است که وزیر ارتباطات چندین بار بر ضرورت آزادسازی باندهای فرکانس ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز که بدون استفاده مؤثر در اختیار صداوسیما است تأکید کرده است، تا سرعت اینترنت به حدی برسد که مردم برای این نوع از فعالیت‌های خود از آنها استفاده کنند. توسعه زیرساخت‌های اینترنتی شرط لازم ورود به دنیای پس از کرونا است. در هفته‌های گذشته وزارت ارتباطات نصب ۸۰۰ هزار پورت اینترنت VDSL را در تهران آغاز کرده است که بزودی پایان خواهد یافت، ولی ارتقای شبکه موبایل به باند فرکانسی نیاز دارد که هم اکنون در اختیار صداوسیما است و با آزاد کردن آن، ظرفیت ارتباطی موجود به نحو چشمگیری نیز بالاتر خواهد رفت. این کار حتی به نفع صداوسیما هم هست، زیرا امکان ارتباطات تصویری این رسانه را با کارشناسان افزایش می‌دهد، بدون آنکه نیازی به حضور آنان در استودیو باشد. ضمن اینکه اینها امکانات مردم است و باید به خدمت مردم درآید.