کدامیک از بخشهای اقتصادی بیشتر از همهگیری کرونا متأثر شدهاند؟
پادزهرهای اقتصادی برای حمله جهانی
صفحه 8
کاهش 8 درصدی انتشار گازهای آلاینده در سال جاری میلادی
کرونا توافق تغییرات اقلیمی پاریس را اجرایی کرد
عطیه لباف
خبرنگار
«برای ادامه روند کنونی مصرف سوختهای فسیلی برنامهریزی کنید.» این جدیدترین توصیه آژانس بینالمللی انرژی به جهان است تا کره زمین از بحرانهای احتمالی در سالهای آتی در امان باشد و انسانها کمتر در معرض تهدیدهای زیست محیطی قرار داشته باشند.
این آژانس با بررسی میزان کاهش گازهای CO2 (دی اکسید کربن) در ماههای اخیر تخمین زده است که میزان انتشار این گاز آلاینده و مخرب در سال 2020 حدود 8 درصد نسبت به 10 سال اخیر (تقریباً 2.6 گیگاتن) کاهش مییابد که بزرگترین کاهش سالانه محسوب میشود.
اما نکته مهم تری که میتوان در گزارش آژانس دید، این است که جهان به منظور محدود کردن افزایش 1.5 درجهای دما باید هر سال نزدیک به این مقدار در دهه جاری میلادی، میزان انتشار گازهای گلخانهای و بالطبع مصرف سوختهای فسیلی را کاهش دهد. اما چگونه؟ شاید راه حل این بحران سبد سوخت مصرفی جهان را تغییر دهد.
کاهش مصرف سوختهای فسیلی با
خانه نشین شدن مردم جهان در نتیجه شیوع ویروس کرونا رقم خورد. این ویروس که دنیای انسانها را به هم ریخته است، در برخی از بخشها اثرات مثبت داشته و یکی از آنها به تأخیر انداختن تغییرات اقلیمی و افزایش دمای زمین در نتیجه کاهش انتشار آلایندههای صنعتی است.
این مسأله چند سالی است که مورد توجه کشورها بویژه توسعه یافتهها قرار گرفته و در برجستهترین شکل میتوان آن را در توافقنامه «تغییر اقلیم» پاریس دید. یعنی اولین پیمان جامع اقلیمی در جهان که برای افزایش میانگین دمای جهان سقف تعیین 1.5 درجه را کرده است تا شاهد بسته شدن پرونده حیات بشر در قرن 21 نباشیم. بر این اساس میتوان گفت که ویروس کرونا با کاهش مصرف انرژیهای فسیلی از جمله نفت، بنزین، گازوئیل و سوخت جت در ماههای اخیر توانست توافق پاریس را به اجرا بگذارد و از این روست که این ویروس برای دوستداران محیط زیست محبوب شده است.
تنها شکل انرژی که با افزایش تقاضا رو به رو بود
آژانس بینالمللی انرژی میگوید که تأثیر ویروس کرونا بر تقاضای انرژی در سال 2020 بیش از هفت برابر تأثیر بحران مالی سال 2008 بر تقاضای جهانی انرژی خواهد بود.
این کاهش تقاضا بهطور میانگین در سال 2020 برای نفت 9 درصد، زغال سنگ 8 درصد، برق 5 درصد و بنزین 2 درصد خواهد بود. البته اکنون ارقام بالاتر از میانگین سال است که دلیل عمده آن، کاهش فعالیتهای اقتصادی، تحرکات و حمل و نقل هوایی است. این بخشها نزدیک به 60 درصد تقاضای جهانی برای نفت را تشکیل میدهند. در همین حال، تقاضا برای انرژی هستهای نیز به دلیل کاهش تقاضا برای برق کاهش یافته است. اما در بین منابع انرژی، تجدیدپذیرها تنها منبعی بودند که در همین دوره با رشد تقاضا روبه رو بودند و به دلیل افزایش ظرفیت نصب شده بیشتر و اولویت مصرف، افزایش را نشان میدادند. تولید آنها تا حد زیادی تحت تأثیر تقاضا نیست. با نگاهی به سال 2020 بهطور کامل، میتوان سناریویی را کشف کرد که نشان میدهد، در 2020 تقاضا برای تمام اشکال انرژی بجز انرژیهای تجدیدپذیر کاهش خواهد یافت. آژانس بینالمللی انرژی این اتفاق را چنین توصیف میکند: «پس از شیوع گسترده کووید-19، برای هفتهها، شکل تقاضا شبیه به یکشنبه (روز تعطیل) طولانی بود و این روند کم و بیش تا پایان سال ادامه خواهد داشت. بهبودی برای این رکود اقتصادی مانند قفلی است که فقط به صورت تدریجی باز میشود.»
تجدیدپذیرها رقیب سوختهای فسیلی میشوند؟
رکود گسترده جهانی دو ماه اخیر و کاهش قیمت نفت، شکل سرمایه گذاریهای حوزه انرژی را نیز در معرض تغییر قرارداده است. به شکلی که کارشناسان میگویند، احتمالاً تقاضا برای انرژیهای تجدیدپذیر و سرمایهگذاری در این بخش به دلیل هزینههای کم و دسترسی ترجیحی افزایش مییابد. پس از آن، استفاده از منابع کم کربن در اولویت جهان خواهند بود.
همین موضوع باعث شده که میزان کاهش انتشار گاز CO2 امسال در بزرگترین حالت باشد. بهطوری که شش برابر بزرگتر از رکورد قبلی (0.4 گرم وزنی) در سال 2009 - ناشی از بحران مالی جهانی- و دو برابر بزرگتر از رکوردهای بعد از جنگ جهانی دوم باشد. البته آژانس بینالمللی انرژی یک هشدار نیز میدهد. اینکه پس از بحرانهای قبلی، رشد گازهای گلخانهای رشدی فراتر از میزان کاهش داشته است و اکنون نیز اگر کشورها برای ادامه روند کنونی برنامهریزی نکنند، وضعیت بدتر خواهد شد. مگر اینکه موج سرمایهگذاری به شروع مجدد اقتصاد بر مبنای زیرساختهای انرژی پاکتر و مقاومتر اختصاص یابد.
فرصت محدود سوختهای فسیلی
محمدحسین عادلی
اقتصاددان
گاز و سایر سوختهای فسیلی دوره محدودی برای حضور و ظهور در دنیا دارند و بعد از آن دنیا به سمت منابع تجدیدپذیر حرکت میکند. اکنون گاز با منابع تجدیدپذیر همراه است اما در آینده رقیب هم میشوند. در حال حاضر، شاهد آن هستیم که گاز جانشین نفت و زغال سنگ میشود و هر روز سهم این دو سوخت را در سبد انرژی جهان کمتر میکند، چراکه مقدار کربنی که از زغال سنگ تولید میشود با گاز قابل مقایسه نیست اما در گذر زمان منابع تجدیدپذیر مانند خورشید و باد جای گاز را میگیرد. پیشبینی پنج سال گذشته دنیا این بود که در سال 2050 حدود 75 درصد سوخت جهان از نوع فسیلی خواهد بود. پیشبینی کنونی این است که
65 تا 67 درصد سوخت جهان فسیلی خواهد بود و قطعاً برای 10 سال آینده این درصد کمتر از 50 درصد است. یعنی سوختهای فسیلی در حال کاهش اهمیت هستند. این فرصت محدود هشدار میدهد که کشورهای دارای سوخت فسیلی، باید هرچه زودتر از این سوخت استفاده کنند؛ که مانند پولی است که در جریان کاهش ارزش است و باید آن را خرج کرد. ایران نیز از این امر مستثنی نیست. اکنون میزان تولید کشورمان را که تا 200 سال دیگر نیز با حجم تولید کنونی گاز دارد، با امریکا که 15 سال بیشتر گاز نخواهد داشت، در نظر بگیرید. امریکا با وجود اینکه منابع گازی اندکی دارد درحال حاضر با تمام توان تولید و صادر میکند و به فکر انباشته کردن نیست. اما در مقابل از محل درآمدهای گازی، ثروتی ایجاد میشود که نسلهای آینده از آن متنعم خواهند شد. لذا باید تصمیمات و اتفاقات جدید زیست محیطی را خیلی جدیتر گرفت.
مالیات نقل و انتقال املاک مسکونی از 20 اردیبهشت برخط میشود
معاون سازمان امور مالیاتی از برخط شدن مالیات نقل و انتقال املاک مسکونی در مراکز استانها از 20 اردیبهشت خبر داد. محمد مسیحی معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی در نامهای به ادارات مالیاتی شهر و استان نوشت: فرآیندهای کاری برون سپاری اخذ مالیات نقلوانتقال املاک به دفاتر اسناد رسمی با در نظر گرفتن قوانین و مقررات موضوعه، با همکاری این معاونت و معاونت فناوریهای مالیاتی در دستور کار سازمان امور مالیاتی کشور قرار گرفته است. به این منظور سامانه مربوطه با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، طراحی و پس از اجرای مراحل تست آن در دفاتر اسناد رسمی منتخب، با توجه به هماهنگیهای بعمل آمده، برای نقلوانتقال قطعی و قطعی رهنی املاک مسکونی بهصورت گامبهگام در سطح دفاتر اسناد رسمی مستقر در مناطق بیست و دو گانه شهر تهران به اجرا در آمده است، به نحوی که از ابتدای اسفند ماه سال ۱۳۹۸، تمامی دفاتر اسناد رسمی محدوده مناطق ۲۲ گانه شهر تهران به این سامانه دسترسی داشتهاند./فارس
افتتاح 2.2 میلیارد دلار طرح معدنی در سالجاری
رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی از برنامهریزی برای افتتاح 2.2 میلیارد دلار طرح بخش معدن و صنایع معدنی طی سالجاری خبر داد. خداداد غریبپور گفت: ایمیدرو و شرکتهای تابعه تا پایان امسال، 31 طرح با سرمایهگذاری 2 میلیارد و 276 میلیون دلار در حوزههای فولاد، مس، طلا، آنتیموان، نفلین سینیت، فسفات، زیرساختی و بخشهای دیگر افتتاح میکنند. وی افزود: میزان اشتغال مستقیم این طرحها 4 هزار و 113 نفر و اشتغالزایی غیرمستقیم آن 23 هزار و 280 نفر خواهد بود. رئیس ایمیدرو با اشاره به افتتاح یک میلیارد و 93 میلیون دلار طرح توسط بخش خصوصی با حمایت ایمیدرو در سال 99، تصریح کرد: این طرحها شامل تولید آب شیرین کن با ظرفیت 55 هزار متر مکعب در روز، فاز 2 احداث کارخانه تولید بیلت به ظرفیت 1.2 میلیون تن و فولادسازی زرند با ظرفیت تولید سالانه 1.7 میلیون تن شمش است. وی ادامه داد: با راهاندازی این طرحها برای 4790 نفر به طور مستقیم اشتغال ایجاد میشود. /فارس
مرکز آمار ایران شاخص قیمت کالا و خدمات را اعلام کرد
رکوردداران نرخ تورم در سال 98
پس از تک رقمی شدن نرخ تورم بعد از 25 سال در خرداد 1395، برای مدت 27 ماه تورم تک رقمی میهمان اقتصاد ایران بود، اما با تغییر شرایط اقتصادی از شهریور 97 دوباره نرخ تورم دو رقمی شد. با تشدید التهاب ارزی دراین سال روند صعودی نرخ تورم نیز تقویت شد تا اینکه نرخ تورم سالانه کشور به بیش از 40 درصد رسید. اما همزمان با کاهش نوسان در بازار ارز نرخ تورم نیز رو به نزول گذاشت بهطوری که از ابتدای سال گذشته با ارقام کمتری از شاخص تورم مواجه بودیم. این روند کاهشی در نخستین ماه سالجاری نیز رخ داد هرچند نرخ تورم ماهانه همانند فروردین ماه سالهای قبل با رشد همراه بود، اما همچنان روند کاهشی نرخ تورم نقطهای و سالانه حفظ شد بهطوری که نرخ تورم نقطهای به 19.8 درصد و تورم سالانه به 32.2 درصد رسید.
صفحه 10
انتشار گازهای آلاینده در چهارماه گذشته 8 درصد کاهش یافت
کرونا توافق تغییرات اقلیمی پاریس را اجرایی کرد
«برای ادامه روند کنونی مصرف سوختهای فسیلی برنامهریزی کنید.» این جدیدترین توصیه آژانس بینالمللی انرژی به جهان است تا کره زمین از بحرانهای احتمالی در سالهای آتی در امان باشد و انسانها کمتر در معرض تهدیدهای زیست محیطی قرار داشته باشند.
همین صفحه
اصلاحات اقتصادی پساکرونا با کمک دولت و بخش خصوصی
سید حسین سلیمی
عضو اتاق بازرگانی ایران
با شیوع ویروس کرونا، واحدهای صنعتی و کسب و کارهای زیادی آسیب دیدند و حتی برخی از آنها مجبور به تعطیلی واحد تولیدی و صنعتی خود شدند، از اینرو با مهار ویروس کرونا که به نظر میرسد تحقق آن دور نیست، باید برای دوران پساکرونا برنامهریزی و راهکارهایی را اتخاذ کرد تا صنعت و کسب و کارهای کشور احیا شود. در این میان در حوزههای اقتصادی و تصمیمگیری به تغییر و تحول نیاز داریم. اولین موردی که در دوره پساکرونا باید با جدیت دنبال شود، برگشت واحدهای صنعتی و کسب و کارهایی است که طی چند ماه اخیر تعطیل شدند. این واحدها اگر از سوی دولت مورد حمایت قرار گیرند، میتوانند به صنعت و تولید برگردند، این گروه نیازمند مشوقهایی هستند که تنها دولت میتواند در اختیار آنها قرار دهد. این مشوقها میتواند در بخشهایی چون تزریق منابع مالی باشد.
ادامه در صفحه 10
رئیس سازمان خصوصیسازی در گفتوگو با «ایران»:
50 هزار میلیارد تومان سهام دولت در حساب مردم
سیاوش رضایی
خبرنگار
از 14 اردیبهشت ماه جاری که پذیرهنویسی نخستین صندوق قابل معامله (ETF) آغاز شد، خصوصیسازی کشور شاهد ابزار جدیدی بود. درحالی که در سالهای گذشته بهطور معمول سهام دولت بهصورت یکجا و بلوکی به خریداران عمده واگذار میشد، دولت با طرح صندوقهای قابل معامله تصمیم گرفته است تا مسیر خصوصیسازی را تغییر دهد. به گونهای که در سالجاری تمام سهام دولت از مسیر بازار سرمایه واگذار خواهد شد که بخشی از آن هم نصیب مردم و سهامداران خرد میشود. درهمین راستا دولت قصد دارد تا بیش از 50 هزار میلیارد تومان از باقی مانده سهام خود را در 14 شرکت بزرگ به مردم واگذار کند. موضوعی که «علیرضا صالح» رئیس سازمان خصوصیسازی و معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی در گفتوگو با «ایران» جزئیات و دلایل انتخاب این روش را تشریح میکند. به گفته رئیس سازمان خصوصیسازی از خلال این واگذاریها دو رخداد مهم نیز رقم میخورد، یکی خصوصی شدن صنعت خودرو و دیگری آمدن نام سرخابیهای پایتخت یا همان تیمهای استقلال و پرسپولیس روی تابلوی بورس.
ادامه در صفحه 9
تشریح جزئیات دریافت کد بورسی غیرحضوری
معاون وزیر اقتصاد اظهار داشت: برای سودجویان استفاده از این افراد برای اخذ کدبورسی بهصورت حضوری دردسری دارد چراکه در ازای وجهی این افراد را به دفاتر پیشخوان برده و برای آنها کد بورسی دریافت میکنند و بنابراین اگر کسی قصد سودجویی داشته باشد میتواند این اقدام را هم در شرایط دریافت کد بورسی غیرحضوری و هم حضوری انجام دهد. محمدعلی دهقان دهنوی اظهار داشت: درباره امکان صدور غیرحضوری کد بورسی قوانین موجود را مورد بررسی قرار دادیم و برای حذف مرحله احراز هویت حضوری افراد برای این اقدام، نیاز به اصلاحاتی در قانون است. وی با بیان اینکه در حال حاضر 4 مرحله احراز هویت برای صدور کد بورسی در حال انجام است، گفت: در مرحله اول، افراد در سامانه بهصورت الکترونیکی ثبتنام میکنند و اطلاعات وارد شده توسط افراد با اطلاعات موجود در سازمان ثبت احوال تطابق داده میشود. معاون وزیر اقتصاد افزود: مرحله دیگر از طریق سیم کارتی که بهنام افراد است، طی میشود و کدی به شماره همراه فرد ارسال میشود و فرد اگر مالک سیم کارت باشد، آن را دوباره در سیستم ثبت و ارسال میکند. با انجام این اقدام به نوعی تأیید میشود که خود فرد در حال ثبتنام است. دهقان دهنوی ادامه داد: در مرحله دیگر فرد شماره حساب بانکی را در سیستم و سامانه اعلام میکند و این شماره حساب بانکی از طریق دادههای پایه بانکها بررسی و صحت سنجی و در نهایت هویت فرد تأیید میشود. وی گفت: بنابراین تمام این سه مرحله در حال حاضر بهصورت کامل الکترونیکی انجام میشود. معاون وزیر اقتصاد با اشاره به مرحله چهارم صدور کد بورسی برای مردم اظهار داشت: مرحله چهارم در این فرایند که مورد بحث و مناقشه بوده، این است که از افراد خواسته میشود بعد از طی سه مرحله، برای تأیید احراز هویت در دفاتر پیشخوان یا کارگزاریها حضور داشته باشند، تا کارت ملی افراد رؤیت و با اطلاعات ثبت شده تطبیق داده شود و احراز هویت نهایی صورت بگیرد./ایلنا