حمیرا حیدریان
خبرنگار
هتل‌های اصفهان پس از حدود 60 روز تعطیلی کامل و صددرصدی از ابتدای هفته جاری فعالیت خود را با محدودیت‌ها و ملاحظات کرونایی آغاز کرده‌اند. در این 60 روز چهره صنعت گردشگری اصفهان شکسته و فرتوت شده است. رکود هتلداری، قبل از تعطیلی کامل آغاز شده بود. سال نو چینی، سال نو میلادی و عید نوروز رفت و دست های صنعت گردشگری خالی ماند. اکنون هم بازگشایی هتل‌ها با شرایط کرونایی همراه است و موظف به رعایت دقیق و کامل همه دستورهای بهداشتی برای ضدعفونی کردن و پذیرش مسافران با ۵۰ درصد ظرفیت خود هستند به این صورت که وقتی مسافری اتاقی را تخلیه کرد به مدت حداقل ۲۴ ساعت دیگر در آن اتاق مسافر جدید اقامت نکند. همه کارکنان هتل موظف به استفاده از ماسک و دستکش یک بار مصرف هستند و در همه مراحل پذیرش مسافر باید دستورهای بهداشتی و ضد عفونی کردن رعایت شود. این مقررات هم که رعایت شود، رکود و کسادی در بخش گردشگری و هتلداری همچنان دوام خواهد داشت. جدای کاهش میهمانان ایرانی هتل‌ها، گردشگران خارجی که مهم‌ترین منبع درآمدی هتل‌های اصفهان را تشکیل می‌دهند بعید است تا پایان بحران کرونا به ایران بیایند. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند با توجه به شرایط موجود افق روشنی برای تغییر شرایط تا پایان سال دور از انتظار خواهد بود. حتی اگر هتل‌ها کار خود را از سر بگیرند.
سید صالح علی درخشان، معاون سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در گفت‌و‌گو با «ایران» با ارائه گزارشی به برآورد آثار اقتصادی ناشی ازشیوع بیماری کرونا در بخش گردشگری استان اصفهان می‌پردازد. به‌گفته وی طبق ارزیابی‌های صورت گرفته خسارت‌های ناشی از بیماری کرونا ومیزان زیان اقتصادی ناشی از تعطیلی تأسیسات گردشگری (نظیر اقامتگاه‌ها، واحدهای پذیرایی، مراکز تفریحی و سرگرمی و...)، تعطیلی خدمات گردشگری (تورگردانی و راهنمایی گشت) و تعطیلی آموزشگاه‌های گردشگری برای ماه‌های اسفند 98 و فروردین امسال 3/395 میلیارد تومان برآورد شده است‌.
همچنین خسارت ناشی از این بیماری در بخش تأسیسات اقامتی (هتل، هتل آپارتمان، میهمانپذیر، اقامتگاه سنتی، متل، اقامتگاه بومگردی) در مجموع
8 میلیارد و ٢٤٨میلیون تومان برآورد شده است. در بخش واحدهای پذیرایی شامل (سفره خانه سنتی و مجتمع پذیرایی و بین راهی)نیز این خسارت‌ها ٦٠میلیارد و٣٦میلیون تومان برآورد شده است.  همچنین این برآورد در مراکز سرگرمی و تفریحی، کمپینگ‌ها، مناطق نمونه مجتمع‌های گردشگری مبلغی بالغ بر٢میلیارد و ١٠میلیون تومان را نشان می‌دهد. معاون سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی میراث فرهنگی استان اصفهان به ادامه روند فعلی و پیامدهای ناشی از آن تأکید کرده و می‌افزاید: در سناریوی استمرار وضعیت موجود و ناکافی بودن حمایت‌های دولتی طبق برآوردهای انجام شده تا 54 درصد مشاغل معادل 4 هزار و 100شغل مستقیم بخش گردشگری از دست خواهد رفت. لازم به ذکر است که این نرخ در تأسیسات مختلف با توجه به ماهیت آنها از 25درصد تا 80درصد تغییر می‌کند. به‌عنوان مثال در بخش اقامتگاه‌های بومگردی تا 80درصد احتمال از دست رفتن مشاغل گردشگری وجود دارد که با توجه به اشتغال ایجاد شده در حوزه روستایی و قشر آسیب‌پذیر که اغلب مشاغل موصوف به‌صورت خانوادگی نیز است این موضوع بسیار حائز اهمیت است. با توجه به شرایط پیش رو و درگیر شدن همه بخش‌های گردشگری در سطوح مختلف مخصوصاً دفاتر، شرکت‌های خدمات مسافرتی و گردشگری و آژانس‌های آنلاین و اپراتورها تا پایان فروردین‌ماه 380 نفر به‌صورت مستقیم (پرسنل مشغول در دفاتر) و به‌صورت غیرمستقیم (راهنمایان و شرکت‌های خدمت‌رسان در حوزه‌های متناسب با گردشگری) 600 نفر تعدیل شدند.
درخشان راهکارهای جبران خسارت‌ها در حوزه گردشگری برای کوتاه مدت و با فرضیه خوشبینانه را اینگونه ترسیم می‌کند:انجام کمک‌های تسهیلاتی و برخی از بخشش‌ها، معافیت‌ها و استمهال دیون تأسیسات گردشگری و صنایع دستی در بخش کوتاه مدت، تخصیص منابع مالی به دو بخش گردشگری به‌عنوان جایگزین قسمتی از بخشش‌های بیمه تأمین اجتماعی کارکنان واحدها یا کمک تسهیلاتی در قالب وام بلند مدت به میزان حداقل 3 ماه حقوق کارکنان تأسیسات و سرمایه در گردش ایجاد تنفس شش ماهه برای پرداخت23درصد حق بیمه کارفرمایان تأسیسات گردشگری از سوی مراکز تأمین اجتماعی، پرداخت بخشی از قبوض مصرفی حامل‌های انرژی مراکز و مؤسسات گردشگری و تخصیص وام کم بهره به راهنمایان گردشگری استان، از جمله اقداماتی است که می‌توان این صنعت را تاحدی از زمینگیر شدن نجات دهد.

زهره افشار
خبرنگار
 همزمان با تاخت و تاز ویروس کرونا در خوزستان مردم این استان نگران پیک اول بیماری روده‌ای هستند؛ بیماری عارضی که یکی از دلایل آن مشکلات حل نشده فاضلاب شهر اهواز و شهرک‌های اطراف آن و آب آلوده است. در حال حاضر مسئولان استانی می‌گویند فعلاً خبری از این بیماری نیست.
«مهرداد شریفی»، دبیر شورای سلامت اهواز به «ایران» گفت: همه ساله معمولاً از 15 فروردین تا 15 خرداد دچار پیک اول بیماری روده‌ای در استان می‌شویم اما امسال با وجود قرنطینه خانگی بسیاری از مردم و افزایش مصرف آب خوشبختانه تاکنون هیچ موردی از بیماری روده‌ای در اهواز مشاهده نشده است. وی افزود: البته کماکان رعایت بهداشت فردی برای ما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است اما از مردم می‌خواهیم به اندازه نیازشان آب مصرف کنند تا خدای ناکرده در منطقه‌ای دچار افت فشار آب نشویم. وی بااشاره به فرسوده بودن شبکه فاضلاب اهواز گفت: در یکی دوسال گذشته برای رفع این مشکل کارهای خوبی صورت گرفته ولی هنوز کافی نیست. روزانه میزان کلر موجود در آب شرب مصرفی مردم اندازه‌گیری می‌شود. به‌گفته وی میزان کلر موجود در آب باید بین 8دهم تا یک «پی‌پی‌ام» باشد. وی اظهار امیدواری کرد، با تغییراتی که در شاخص‌های بهداشتی مردم صورت گرفته امسال اهواز طغیان بیماری روده‌ای را تجربه نکند. در همین حال «غلامرضا شریعتی» استاندار خوزستان هم به «ایران» گفت: بیماری روده‌ای چالشی است که در استان همه ساله با آن روبه‌رو هستیم اما امسال شرایط کاملاً فرق می‌کند. در حال حاضر در یک جبهه با کرونا می‌جنگیم و شخصاً نمی‌توانم بپذیرم کوتاهی مدیری زمینه شیوع بیماری روده‌ای را فراهم کند. در این راستا، از روز یکشنبه هفته جاری فرمانداری‌ها و دهیاری‌ها و زیرمجموعه‌های آنها موظف به لایروبی جوی‌های باز شده‌اند. از سوی دیگر ناظران بهداشتی استان موظف هستند نظارت بر چگونگی کامل راهبردهای کنترل بیماری روده‌ای را رصد و گزارش کنند. شریعتی تأکید کرد: در همین حال آب و فاضلاب موظف شده به‌طور روزانه میزان کلر و بار میکروبی آب شرب مصرفی مردم را با حساسیت ویژه بررسی کند و به طرح‌های نوسازی شبکه فاضلاب سرعت دهد. استاندار خوزستان همچنین تأکید کرد: اعتبارات لازم برای تکمیل طرح‌های بخش آب و نوسازی شبکه فاضلاب اهواز در اولویت قرار گرفته تا اجرای این طرح‌ها سرعت بگیرد.

دکتر هوشنگ جزی
مدیر کل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل
پس‌از بارش باران، جریان آب‌های سطحی از بالاترین نقطه ارتفاعی یک عرصه جغرافیایی در نهر‌ها و رودخانه‌ها جاری شده و در نهایت از یک نقطه خروجی به تالاب ها، دشت‌ها، دریا منتهی می‌شود. این عرصه جغرافیایی حوزه آبخیز نامیده می‌شود. در صورتی که پوشش گیاهی، کاربری‌ها و بهره برداری‌ها از منابع موجود در حوضه متناسب با توان و تحمل اکولوژیکی باشد، بارش‌ها همراه با برکت و افزایش رزق و روزی و حفظ امنیت جانی، مالی و غذایی مردم خواهد بود. در غیر اینصورت همان‌طور که در حوزه‌های آبخیز کشور شاهد آن هستیم موجب سیل و ویرانی و فرسایش خاک بسیار باارزش می‌شود. با توجه به اثرات مشهود تغییر اقلیم در نوع و شدت بارش‌ها و همچنین تغییر در پراکنش بارندگی که خطرات سیل، رانش زمین و فرسایش خاک را چند برابر نموده است، آبخیزداری مؤثرترین راهکار به منظور کاهش خسارات سیل و کنترل فرسایش و رسوب در کشور است. به‌عنوان مثال می‌توان به اثرات بی‌نظیر اقدامات انجام شده در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان اشاره نمود. فقط در مناطقی که اقدامات آبخیزداری اجرا شده است مانند خاش ۲۴ میلیون و 700 هزار متر مکعب، سیب و سوران سه میلیون متر مکعب، نیکشهر ۳۳ میلیون مترمکعب، کنارک دو میلیون و چابهار ده میلیون متر مکعب از سیلاب توسط سازه‌های آبخیزداری مهار شد. در بارش اخیر استان البرز در روستاهای ورزن و مورد، خطر سیلاب مهار شده و دهیار روستاها اثرات اقدامات آبخیزداری را در زمان سیلاب مستند نموده و به مقامات استان ارائه نمودند. البته مثال های بسیاری از اثرات آبخیزداری در مدیریت خسارات سیل و کنترل رسوب در کشور گزارش شده است.
در دوسال گذشته با دستور رهبر معظم انقلاب اعتبارات ویژه‌ای از محل صندوق توسعه ملی برای اجرای عملیات آبخیزداری تخصیص داده شد. در بیش از ۹۰۰ حوزه آبخیز با شاخص‌های کنترل و مدیریت فرسایش خاک، سیلاب و مقابله با خشکسالی اقدامات متنوع بیولوژیکی مانند جنگل کاری و مدیریت مراتع، اقدامات مکانیکی مانند بندها و سازه‌های کنترل فرسایش و سیل و مدیریتی و ترویجی اجرایی گردید. اعتبارات آبخیزداری مرهمی بود بر زخم‌های بسیار زیادی که بر اثر بی‌توجهی در بهره‌برداری ناپایدار از سرزمین، تغییرات کاربری‌ها و بی‌توجهی به حریم رودخانه‌ها و جنگل‌ها و مراتع به حوزه‌های آبخیز کشور وارد شده است. اعتبارات صندوق توسعه ملی و اثرات ملموس آن در مدیریت خسارات و حفظ طبیعت پاسخی بود به کم توجهی گذشته به آبخیزداری و نشان داد توسعه مبتنی بر پروژه‌های عمرانی و صرفاً با نگاه اقتصاد کلان و بدون توجه به مدیریت پایدار حوزه‌های آبخیز می‌تواند موجب خسارات جبران‌ناپذیر به مردم شود و لازم است برای حفظ عدالت بین نسلی سرمایه‌گذاری مناسب برای مدیریت پایدار طبیعت مانند آنچه از سرمایه‌گذاری برای آبخیزداری حاصل شده است، انجام شود. بارش‌های سیل آسا همچنان ادامه خواهد داشت و بایستی از اقدامات کم هزینه متنوع و جامع نگر مانند آبخیزداری حمایت نمود.