فریبا خان احمدی
خبرنگار
در حالی که هنوز فاز مهار ویروس کرونا در کشور به پایان نرسیده است اکنون از سوی مقامات وزارت بهداشت بانگ هشدار و نگرانی جدیدی به گوش می‌رسد که در سه کلمه خلاصه می‌شود «موج دوم کرونا». این نگرانی زمانی مطرح شد که کشور چین اعلام کرد آمار ابتلا به این ویروس بعد از چند هفته شیب نزولی دوباره روند صعودی گرفته است. حالا بیم آن می‌رود که ایران هم با موج دوم کرونا روبه‌رو شود. بر اساس آخرین آمارهای وزارت بهداشت مجموع بیماران مبتلا به کرونا به 96448 نفر رسیده و تعداد جانباختگان این بیماری تاکنون 6156 نفر است. با وجود این مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی هم در گزارشی نسبت به آغاز شیوع موج دوم کرونا در ایران هشدار داده است. با دکتر علی اکبر حقدوست،معاون آموزش وزارت بهداشت و رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد کشوری مبارزه با کرونا درباره زمان آغاز موج دوم کرونا و ابعاد و گستردگی این بیماری گفت‌و‌گو کردیم که می‌خوانید:

 آقای دکتر چقدر احتمال دارد ویروس کرونا دوباره اوج بگیرد و شاهد بروز موج دوم این بیماری در روزهای آینده باشیم؟ آیا می‌توان پیش‌بینی کرد که این موج از چه زمانی شروع می‌شود؟
پیش‌بینی کردن آینده رفتار دقیق ویروس کرونا چندان ساده نیست. ما نمی‌توانیم حرف‌هایی بزنیم که صددرصد درست باشد همه این بحث‌ها بر اساس احتمالات و تخمین‌هایی است که محققان حوزه سلامت می‌زنند. دهها فاکتور اثر‌گذار در این زمینه وجود دارد که برخی‌ها را می‌شناسیم و برخی‌ها را هم نمی‌شناسیم. اینکه رفتار ویروس در آینده چگونه خواهد بود ویروس ضعیف‌تر می‌شود یا قوی تر؟ نسبت به گرما حساس است یا خیر؟ اینکه چقدر احتمال دارد با شروع فصل پاییز و سرد شدن هوا، این ویروس دوباره تاخت و تاز خودش را شروع کند و آمار ابتلا را افزایش دهد؟ و... همه اینها جزو ابهاماتی است که هنوز ناشناخته‌اند. اما نکته مهم این است که باید ببینیم رفت و آمدها تا چه حد افزایش پیدا می‌کند. وجود خطر در دل رفتاهای مردم همراه با فعالیت‌های روزانه‌شان نهفته است اگر نتوانیم به این سؤالات جواب دهیم یا اگر هم بر فرض جواب هم دهیم باز توانیم بر مبنای معادلات ریاضی دقیقاً پیش‌بینی کنیم که موج دوم ویروس چه زمانی شروع می‌شود.
به‌طور کلی ابعاد و بزرگی موج دوم کرونا قابل تعیین است؟
افراد حساس با بیماری‌های زمینه‌ای در جامعه حضور دارند و طبیعی است برخورد ویروس با فرد حساس می‌تواند باعث بیماری شود و آن فرد بعد از آلوده شدن از طریق قطرات تنفسی افراد دیگر را آلوده کند این یعنی خطر که همچنان در جامعه وجود دارد تا زمانی که ویروس وجود دارد و افراد حساس در جامعه تردد می‌کنند این به معنای وضعیت خطر است البته آلودگی با ویروس کرونا در یک جامعه می‌تواند شدت و ضعف پیدا کند. با مدیریتی که انجام می‌شود می‌توان جلوی بروز اپیدمی بزرگ را گرفت اما اینکه بگوییم آیا موج دومی وجود دارد یا نه؟ در پاسخ باید بگویم اگر به معنای یک موج گسترده در کشور باشد به‌نظر می‌آید یک اپیدمی بزرگ و سنگین نخواهد بود چرا که در موج اول شیوع کرونا، دوره کمون ویروس باعث غافلگیری مسئولان و مردم شد به هر حال اطلاعات ما درباره این ویروس محدود به کشور چین بود و رفتارش بسیار ناشناخته. اما الان هم مردم و هم مسئولان آگاهند و رفتار بهداشتی مردم تغییر کرده است. همین تغییر عادات رفتار بهداشتی در جامعه باعث جلوگیری از گسترده‌تر شدن ویروس می‌شود. از طرفی سیستم سلامت و بهداشت و درمان نیز آگاهانه‌تر و فعالانه‌تر با ویروس مبارزه می‌کنند و ابزارهای تشخیصی در جامعه بخوبی گسترده شده است در نتیجه انتظار اینکه مجدد با یک اپیدمی گسترده مواجه شویم کم است البته این به معنی نبود موج دوم کرونا نیست اما احتمال بروز خوشه‌هایی از بیماری به‌صورت یک جمعیت محدود در گوشه و کنار کشور، یک شهر، یک روستای کوچک، یک محله و منطقه کوچک در شهرهای بزرگ، در حد یک کارخانه یا شرکت و اداره پیش‌بینی می‌شود که اتفاق بیفتد. باید سعی کنیم آگاهانه و بسرعت نسبت به موج دوم کرونا واکنش نشان دهیم تا اندازه توده آلوده به حداقل برسد.
آقای دکتر، ذات ویروس کرونا شدت مسری بودن آن است و همین نکته باعث می‌شود تا کنترل آن سخت‌تر شود از طرفی عده‌ای با تردد غیر ضروری در شهر مداخلات بهداشتی را نادیده می‌گیرند و پیش‌بینی می‌شود دوباره قله بیماری کرونا در کشور ایجاد شود؟ وزارت بهداشت برای مواجهه با موج بعدی کرونا و احتمال افزایش قله بیماری چه برنامه‌هایی را طراحی کرده است؟
 قطعاً آمادگی ما نسبت به روزهای اول اپیدمی بسیار فرق کرده است. ابزارهای تشخیصی و درمانی در همه جای کشور قابل دسترسی است. از طرفی سیستم مبارزه فعال که با کمک مجموعه شبکه بهداشت کشور راه افتاد (غربالگری طرح بسیج ملی مقابله با کرونا) تجربه بسیار با ارزش و مغتنمی است که قطعاً به شکل کارا می‌تواند به مجموعه وزارت بهداشت در مدیریت بهتر بیماری کمک کند.
 تعریف شما به‌عنوان یک اپیدمی لوژیست از موج دوم کرونا چیست؟ و این موج چگونه رخ می‌دهد؟
نمی‌دانیم موج دوم ویروس کرونا به‌دلیل رفتار ویروس در گروه‌های هدف چگونه خواهد بود اما بعید است شدت و گستردگی موج دوم مثل موج اول باشد. برای وقوع موج دوم بیماری کرونا همه چیز بر اساس احتمالات است. اما سازمان بهداشت جهانی همچنان اعمال محدودیت تردد و تماس افراد را ابزار کنترلی ویروس می‌داند البته باید تعداد آزمایش‌های تشخیصی برای اطرافیان افراد آلوده که بدون علامت هستند ادامه یابد و بیماران جدید تحت نظر باشند و کسانی که با این افراد مرتبط بوده‌اند شناسایی و ایزوله شوند.
آیا کشورهای آسیای شرقی که اپیدمی کرونا را زودتر از ایران تجربه کرده‌اند با موج دوم کرونا مواجه شده‌اند؟
اخباری که از چین می‌رسد نشان می‌دهد که آنها هم نگران موج دوم کرونا هستند. به‌همین دلیل دربرخی از مناطق کشور که در موج نخست کرونا آلوده شده و سپس به وضعیت عادی برگشته بودند مجدداً محدودیت‌هایی وضع شده با این حال بروز یک همه‌گیری گسترده به شکل اپیدمی اول بعید است اما این را هم باید در نظر گرفت که هنوز بسیاری از رفتارهای ویروس کرونا ناشناخته است.
 با افزایش تعداد تماس‌ها در جامعه چقدر باید انتظار داشته باشیم دوباره نرخ ابتلا به بیماری بالا برود؟
صرف افزایش تماس‌ها باعث آلودگی نمی‌شود باید تماس از نوع تماس مؤثر باشد؛تماس مؤثر یعنی تماسی که احتمال انتقال ویروس را از یک فرد به فرد دیگر فراهم کند. اگر افراد فاصله 5/1 متری و بهداشت دست و صورت را رعایت کنند، افراد آلوده و علامت دار در جامعه کمتر حضور پیدا کنند یا اصلاً از خانه خارج نشوند، سیستم بسرعت افراد آلوده را شناسایی و ایزوله کند و اطرافیان این افراد آلوده در فاز بدون علامت شناسایی شوند آن وقت می‌توان گفت که آن تماس مؤثر ایجاد نخواهد شد. تست کرونا از اطرافیان افراد علامت دارهم جزئی از این برنامه است. قرار است در مرحله دوم بسیج ملی مقابله با کرونا با کمک راه‌اندازی آزمایشگاه‌های سرپایی از اطرافیان افراد علامت‌دار و افراد مشکوک به بیماری تست بگیرند.
این درست است که در مدل‌های کلاسیک مربوط به شیوع بیماری فقط یک پیک وجود دارد؟
ابداً اینگونه نیست. این زمانی است که ویروس آزادانه در سطح جامعه بچرخد و تمام افراد آلوده شوند و بیماری بتدریج فروکش کند. در مورد ویروس کرونا با مدیریتی که در سطح کشور اتفاق افتاد بسیاری از افراد حساس آلوده نشدند. به هر حال ویروس کرونا مثل یک فنر جمع شده است اگر این فنر آزاد شود باید منتظر فاجعه باشیم.
برخی از منتقدان می‌گویند استراتژی وزارت بهداشت دربحث کنترل و مهار ویروس کرونا اپیدمی گله‌ای یا مصونیت ایمنی است. شما چه پاسخی به این نوع انتقادات دارید؟
اگر قرار بود به‌سمت ایمنی جمعی برویم تمام بیمارستان‌ها باید کماکان مملو از مریض می‌شد در حالی که هوشمندانه سعی شد از شدت بیماری به اندازه‌ای کاسته شود که قابل مدیریت باشد و ایمنی به دست افراد جامعه ایجاد شود نه اینکه ابتکار عمل در دست ویروس باشد و سرعت انتشار را ویروس تعیین کند بلکه با مدیریت انجام شده سرعت انتشار ویروس به میزان زیاد کاسته شده تا امکان ارائه خدمت به افراد بیمار به بهترین شکل ممکن فراهم باشد.

هدی هاشمی
خبرنگار
بیش از یک میلیون داوطلب کنکور سراسری دانشگاه‌ها در سردرگمی به‌سر می‌برند. این تعداد همچنان در انتظار اعلام زمان نهایی پنجاهمین آزمون سراسری سال ٩٩ دانشگاه‌ها هستند. تاریخی که هنوز از سوی ستاد ملی کرونا قطعی نشده و حالا موجب بلاتکلیفی بسیاری از داوطلبان و معلمان شده است. این روزها یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که خانواده‌ها از مسئولان آموزشی دارند این است که کنکور چه زمانی برگزار می‌شود؟ امتحان نهایی را که معدلش در کنکور تأثیر مستقیم دارد چگونه برگزار می‌کنند؟ چه میزان از محتوای کتاب درسی پایه دوازدهم در کنکور لحاظ می‌شود؟ برای دانش‌آموزانی که دسترسی به اینترنت ندارند و نمی‌توانند آموزش مجازی دریافت کنند فکری شده است؟ این دغدغه داوطلبان کنکور البته بی‌پاسخ هم نمانده است. وزیر بهداشت در حساب کاربری توئیترش در این باره نوشت: «هر چند برگزاری بموقع آزمون‌های سراسری برایمان مهم است اما سلامتی فرزندانمان قطعاً مهم‌تر است. لذا تلاش می‌کنیم با رعایت اصول و به دور از غوغاسالاری سودجویان بهترین تاریخ ممکن از لحاظ رعایت سطح ایمنی برای حفاظت از داوطلبان را اعلام کنیم.» این توئیت وزیر بهداشت البته از سطح نگرانی داوطلبان  کم نکرد. برخی از خانواده‌ها در گفت‌و‌گو با خبرنگار «ایران» گفتند: مشخص نشدن تاریخ کنکور موجب شده تا استرس دانش‌آموزان بیشتر از قبل شود. برخی‌ دیگر هم به سلامت فرزندانشان و چگونگی اعمال سوابق تحصیلی اشاره کردند.یکی از داوطلبان کنکور به امتحانات نهایی مدرسه اشاره می‌کند و به «ایران» می‌گوید: «کنکور تحت تأثیر امتحانات پایان ترم سال دوازدهم است چرا که نمرات پایان ترم دانش‌آموزان در کنکور سراسری و قبولی آنها دردانشگاه تأثیر دارد. این درحالی است که هنوز مدرسه برنامه امتحان نهایی را به ما نداده است ما برنامه مشخصی نداریم. از طرفی معلم‌ها گفتند که ممکن است سؤالات کنکور از بخش آخر کتاب نباشد، هنوز نمی‌دانیم که دقیقاً چه سؤالاتی از کتاب‌ها می‌آید.» مادر دانش‌آموز دیگر البته نگرانی متفاوت تری دارد: «پسرم در زمان باز بودن مدرسه استرس کمتر و انگیزه بیشتری برای قبولی در کنکور داشت اما حالا سردرگم است. نمی‌دانم چطور آموزشش را پیش ببرم. آموزش‌ها مجازی است و این مدل تدریس برای دانش‌آموزانی که امتحان نهایی و کنکور دارند مناسب نیست. از مسئولان خواهش می‌کنم با توجه به این شرایط اجازه دهند که مدارس باز شود و یک ماهی این بچه‌ها از کلاس درس استفاده کنند و بعد کنکور برگزار شود.»
تدوین تقویم جامع امتحانات
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور درباره زمان قطعی برگزاری کنکور می‌گوید: زمان کنکورسراسری دانشگاه بستگی به پایان امتحانات نهایی دارد. وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده است که از ١٧ خرداد ماه امتحانات نهایی را برگزار می‌کند. این آزمون تا ١٤ تیرماه ادامه دارد و البته وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده سازمان سنجش می‌تواند هفته اول مرداد کنکور را برگزارکند. برای اعلام این تاریخ باید ستاد ملی تصمیم‌گیری کند و ما هم به ستاد گفتیم که در همان هفته ٢ آزمون مهم کاردانی به کارشناسی و کنکور فنی و حرفه‌ای برگزار می‌شود. او ادامه می‌دهد: ستاد ملی کرونا از ما خواسته است تا تقویم جامع آزمون‌ها را تا آخر سال تهیه کنیم و در اختیار کمیته قرار دهیم تا آنها بر اساس آن برنامه‌ریزی کنند. بنابراین هنوز معلوم نیست که ما بتوانیم هفته اول مرداد کنکور را برگزار کنیم و این صحبت‌هایی که درباره زمان کنکور می‌شود قطعی نیست. البته ما از مسئولان خواستیم که درباره کنکور مرجع اعلام خبرسازمان سنجش باشد تا دانش‌آموزان درگیر استرس و اضطراب نشوند. خدایی درباره سؤالات کنکور هم می‌گوید: آزمون کنکور از سه سال دوره متوسطه دوم است. بخشی از سؤالات از پایه دوازدهم طرح می‌شود. داوطلبان نگران نباشند. هماهنگی‌های لازم با آموزش و پرورش درباره محتوای کتاب‌های درسی خواهیم داشت وامتحانی که گرفته می‌شود از مطالبی است که دانش‌آموزان خوانده باشند.
درخواست داوطلبان برای تغییر زمان ارشد و دکترا
برخی از داوطلبان آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکترای سال ۹۹در نامه‌ای به وزیر علوم و وزیر بهداشت خواستار تعویق برگزاری این دو کنکور شدند آنها خواستند تا کنکور در زمان ایمن‌تری برگزار شود. درباره این موضوع هم رئیس سازمان سنجش اعلام می‌کند: کنکور دکترا در تاریخ ٩خرداد ماه و آزمون کارشناسی ارشد هم در تاریخ ٢٣ و ٢٤ خرداد ماه برگزار می‌شود. ما به جهت سلامت حال داوطلبان زمان کنکور ارشد و دکترا را دو بار تغییر دادیم. هم‌اکنون کمیته ملی کرونا تصمیم گرفت تا این آزمون در خرداد ماه باشد و تا زمانی که ستاد مصوبه جدیدی برای تغییر این آزمون نداده ما نمی‌توانیم تغییری در برگزاری کنکور ارشد و دکترا داشته باشیم.

حمیده امینی‌فرد
خبرنگار
تصویر متروی پایتخت دیروز، یک تصویر تقریباً متفاوت نسبت به روزهای قبل بود، مسافران که گفته می‌شد ٥٠ درصدشان در این مدت، بی‌توجه به پروتکل‌های بهداشتی، بدون ماسک و دستکش درحال تردد بودند، از دیروز به اجبار ماسک زدند تا بعد از حدوداً دو ماه و نیم از آمدن کرونا، گام‌های جدی‌تری برای حفظ سلامتی شهروندان برداشته شود، حمل‌ونقل با ٢٦ درصد همچنان پیشتاز قربانی گرفتن است، بالاترین تعداد مسافران مترو در روزهای اخیر حدوداً ٦٠٠ هزار نفر برآورد شده است، اما دیروز علی‌رغم همه هشدارها، واگن‌های مترو با شلوغی و ازدحام بیش از تصور مواجه شدند. در نخستین روز از اجباری شدن ماسک، اما برخی مسافران بدون ماسک تردد می‌کردند و باوجود اعتراض سایر مسافران، کسی جلوی ورودشان را نمی‌گرفت! این حرف‌ها را خانم فهیمی ٣٠ ساله می‌زند، او در ایستگاه ١٥ خرداد ایستاده و از قبل ماسک تهیه کرده است، «من کارمند هستم و هر روز با مترو به محل کارم می‌روم، اغلب مسافران ماسک داشتند اما در واگن مثلاً از هر ٢٠ نفر، دو نفر را می‌دیدید که برایشان قضیه جدی نبود، من حتی به یکی از آنها ماسک اضافه خودم را دادم، اما با لجبازی نگرفت و می‌گفت که تا رایگان ندهند، نمی‌زنم!» آقای مرتضوی هم دیروز با مترو به بازار رفته است، ماسک پارچه‌ای زده و می‌گوید که انتظار داشته همه را با ماسک ببیند، اما برخی حاضر به خرید نمی‌شدند و مأموران مترو هم تنها تذکر می‌دادند و این‌طور نبود که کسی را به داخل واگن راه ندهند یا لااقل من شخصاً برخورد جدی را ندیدم!» خانم کارگر هم می‌گوید: «میزهای فروش ماسک در مترو بود اما با خودم ماسک داشتم و فکر می‌کنم اغلب مسافران هم از قبل تهیه کرده بودند، البته برخی‌ها هم استرس داشتند و می‌ترسیدند که راهشان ندهند، اما همان‌ها را بعداً در واگن دیدم، برخی‌ هم از دستفروش‌ها ماسک می‌خریدند.»
خانم خرازی در ایستگاه صادقیه باجه‌های خلوت فروش ماسک را دیده اما دستفروش‌ها امروز پیش‌دستی کرده و با قیمت پایین‌تر از1500 تومان ماسک‌های بی‌کیفیت و غیربهداشتی می‌فروختند و به همین علت واگن‌ها شلوغ‌تر از روزهای گذشته بود. برخلاف آنها البته آقای مصطفوی در ایستگاه متروی علی‌آباد حرف دیگری می‌زند، او می‌گوید: «اینجا باجه فروش ماسک نیست، اما من حدود ساعت ١٠ دیدم که در گیت‌های ورودی کسی بدون ماسک اجازه عبور نداشت و مردم مجبور بودند از بیرون ایستگاه ماسک تهیه کنند و دوباره برگردند، با وجود سختگیری‌ها اما ظاهراً صبح زود برخی‌ها بدون ماسک هم رد شده‌اند.»
در ایستگاه میدان انقلاب با وجود فروش ماسک پشت میزهای ویژه، اما بسیاری حتی از اجرای طرح اطلاعی ندارند، «مثل آقای کامیابی که دوبار در دو ایستگاه تذکر گرفته و تنها خجالت‌زده شده است». خانم رحیمی هم در همین ایستگاه یک عدد ماسک را ٢هزار تومان خریداری کرده و قیمت بسته ٥ عددی ماسک هم ١٠ هزار تومان بوده است که با نرخ دستفروشان برابری می‌کرده است. جالب اینکه در ایستگاه دروازه دولت با وجود میزی که برای فروش ماسک گذاشته شده، اما خبری از ماسک نیست و مردم صبح زود به ناچار از بیرون اقدام به تهیه ماسک کرده‌اند. خانم مقیسه می‌گوید «در ایستگاه نواب ماسک‌ها خیلی زود تمام شد و منتظر ماندیم تا دوباره شارژ شود اما نشد!» «مأمور قطار در ایستگاه علی‌آباد هم می‌گوید برخی‌ بی‌توجه به تذکر ما سریع از گیت رد می‌شوند و ما نمی‌توانیم دنبالشان کنیم.» دیروز البته عده‌ای به بهانه گرما و نبود اکسیژن در واگن‌ها ماسک‌های خود را برمی‌داشتند و سایر مسافران با اعتراض از آنها فاصله می‌گرفتند! طرح فروش ماسک فعلاً تنها در ٢٥ ایستگاه پرتردد درحال اجراست.
برخی شنیده‌ها حکایت از این دارد که در جلسه امروز ستاد ملی کرونا قرار است نحوه اجباری شدن ماسک در مترو و اتوبوس مصوب شود، به عبارتی از دیروز ذهن‌ها برای این موضوع آماده شده است و احتمالاً یکی از دلایل عدم سختگیری هم به همین مسأله برمی‌گردد. در روزهای آینده قطعاً هیچ مسافری بدون ماسک اجازه داخل شدن به مترو و اتوبوس را نخواهد داشت، ماسک‌ها البته از سوی وزارت صمت و با نرخ پایین‌تر و مصوب (حدوداً ٢ تا ٥ هزار تومان) توزیع می‌شود. در کنار این ظاهراً قرار است طرح «خیر مؤثر» هم اجرا شود، به این صورت که فردی که توانایی مالی حداقلی را دارد با خرید چند ماسک به دیگرانی که در توانشان نیست، هدیه می‌دهد.
سؤال اینجاست درصورتی‌که فردی از این پروتکل تخطی کرد با او چگونه برخورد می‌شود؟ آیا به صرف راه ندادن مشکل حل می‌شود و اصلاً چگونه می‌توان هر روز بر این تعداد مسافر در هر ایستگاه نظارت کرد؟ جالب اینکه در عراق، کسانی که هنگام رفت و آمد شهری ماسک و دستکش استفاده نکنند ۱۰ هزار دینار عراقی (یک میلیون و یکصد هزار ریال) جریمه می‌شوند.
روزانه ٥٠٠ هزار نفر تنها از طریق اتوبوس‌های درون شهری جابه‌جا می‌شوند، استفاده از ماسک هم اجباری‌است، اما وضعیت در اتوبوس‌ها وخیم‌تر از مترو است! با این همه به‌گفته محمود ترفع، مدیرعامل شرکت اتوبوسرانی، تمهیدات لازم برای توزیع ماسک در پایانه‌های اتوبوسرانی، پایانه‌های تبادل سفر و ایستگاه‌های پرتردد اتوبوس فراهم شده و از این نظر نگرانی وجود ندارد.

ادامه از صفحه اول
اگر خانه و اداره ما جلوی سیل قرار نداشت، سیل مسیر حرکتش را ادامه می‌داد و می‌رفت تا به دشت و دمن و کوه و جلگه و رودخانه و برکه و دریاچه و دریا برسد. آنوقت در آنجا آرام می‌گرفت. پس خانه و محل کارمان مانعی برای حرکت سیل بوده و به‌همین دلیل هم خطرناک ظاهر می‌شود و برای ما ویرانی در پی دارد. جریان کرونا هم همین‌گونه است. ما در مقابل حرکتش قرار گرفته‌ایم و به حیات و ماندگاری و حضورش در خانه و اداره و زیست‌مان کمک کرده‌ایم. بدین لحاظ به‌دلیل گرفتار شدن ما با اوست که نمی‌رود و ماندگاری یافته است. نکته اصلی این است که نحوه حضور کرونا در جامعه ما مانند نحوه بقای آن نیست. آمده است که بماند و ما هم به او کمک می‌کنیم که بماند. همین که خودمان را در معرضش قرار می‌دهیم و بیمارستان‌ها و مراکز درمانی‌مان را آماده مدیریتش می‌کنیم، راه‌هایی برای بقایش فراهم می‌سازیم. اگر می‌خواستیم برود مانند وبای قدیمی، با کشتن بسیاری می‌رفت. حرکتش می‌توانست منشأ قربانی گرفتن جان بسیاری از دیگر مردمان باشد. ما در مقابلش ایستادیم که به جایی دیگر نرود. تا حدودی هم موفق بوده‌ایم. قربانی داده‌ایم و هزینه کرده‌ایم تا ضمن بقایش به نجات جان دیگرانی که در معرضش بودند اقدام کرده باشیم. کاری که احتمالاً چینی‌ها نکردند و کرونا را صادر کردند یا اینکه در اولین مرحله امریکایی‌ها به چین صادر کردند. پس کرونای ایرانی در ایران می‌ماند اما چون اول دشمن بوده و در مرحله بعد به میهمان ناخواسته تبدیل شده است و در گذر زمان به امری خودمانی تبدیل شده است اثرات تخریبش کمتر از روزهای اول است. در زمان بقا و ماندگاری کرونا دیگر نمی‌توانیم سخن از شرایط بحرانی بگوییم. باید بگوییم که کرونای ایرانی با ما می‌ماند و رابطه‌اش همزیستی تزاحمی خواهد بود. ما را اذیت خواهد کرد و در عین حال قوی خواهیم شد. شواهد هم نشان از قوت بخشیدن کرونا به نظام بهداشت و درمان و علم و تخصص و ابداع و خلاقیت دارند.
از زمان ورود کرونا به طور آشکار و فراگیر است که جامعه و موقعیت بعد کرونایی شکل گرفته و در حال حاضر در این شرایط قرار داریم. شواهد و سیاست‌ها و دستورالعمل‌ها هم نشان از این دارند که ما زودتر از دیگر بخش‌های جهان خودمان را در شرایط بعد کرونایی قرار داده‌ایم. با این بیان در مقابل این سؤال مهم قرار می‌گیریم که «مختصات اجتماعی و فرهنگی شرایط بعد کرونایی در ایران چگونه خواهد بود؟» در یک بیان کلی ادعایم بر این است که شرایط بعد کرونایی متضاد با شرایط قبل کرونایی نیست و نخواهد بود. جامعه بعد کرونایی از درون جامعه کرونایی با مختصات جدیدی سامان می‌یابد. با حضور کرونا، جامعه و مناسبات اجتماعی همراه با تغییرات بنیادین خواهد شد. این تغییرات را می‌توانیم در شرایط فعلی که مرحله آغازین جامعه بعد کرونایی است، مشاهده کنیم. در یک نگاه، ما با ظهور سردی تا گرمی روابط اجتماعی روبه‌رو هستیم. ادامه سیاست جدایی گزینی اجتماعی که به تمایزبخشی‌های متعدد اجتماعی می‌انجامد، ظهور شکل جدیدی از روابط اجتماعی، اهمیت یافتن نمادها و نشان‌های جدیدی که تنظیم‌کننده مناسبات و روابط اجتماعی است و حذف و دگردیسی بسیاری از نمادها ونشانه‌های قبلی، جابه‌جایی افراد و موقعیت‌ها، تقدم و تأخر بخشیدن به بعضی از ارزش‌ها و الگوهای رفتاری و... را در این شرایط و شرایط بعدی شاهد خواهیم بود. اگر در گذشته به لحاظ فرهنگی، خودمانی بودن در ارتباط بسیار نزدیک فیزیکی قلمداد می‌شد، در شرایط بعد کرونایی، اظهار و اعلام دوستی و روابط خودمانی با استفاده از مجموعه‌ای از نشانه‌ها و نمادها و علائمی خواهد بود که تاکنون به آن توجه نمی‌کردیم، در شرایط کرونا و بعد از آن یاد گرفتیم که هر کس در بودن و زیستش نیاز به فضایی خاص به‌لحاظ مکانی و اجتماعی دارد. بدین لحاظ شاهد تغییر در نحوه سامان دادن صف‌ها و نحوه نشست و برخاست افراد در فضاهای عمومی و خصوصی خواهیم بود. در آینده حوزه قضایی کشور با مجموعه‌ای از شکایاتی روبه‌رو خواهد شد که شاکی مدعی عدم رعایت فاصله فیزیکی و اجتماعی از طرف دیگری خواهد شد. جدایی گزینی که می‌تواند به فردگرایی و تنهایی هم بینجامد یکی از این نتایج خواهد بود. اگر در گذشته رفتن فردی در اتاق به تنهایی، جرم اخلاقی و فرهنگی قلمداد می‌شد در شرایط بعد کرونایی امری طبیعی قلمداد خواهد شد. اگر دست ندادن و نبوسیدن فردی بی‌ادبی و بی‌احترامی قلمداد می‌شد، در شرایط بعد کرونایی امری اخلاقی و مدنی قلمداد خواهد شد و... دست بوسیدن، بغل کردن در جمع، دست دادن و روبوسی و... اموری محسوب خواهند شد که در بسیاری از سطوح مورد مضحکه و اعتراض جمعی قرار خواهد گرفت و به جای آن فاصله گزینی اصل خواهد شد.
مسیر حرکت جامعه ایرانی به لحاظ اجتماعی در شرایط بعد کرونایی در اهمیت بخشیدن به روابط اجتماعی مبتنی بر حق و جایگاه فردی تا همگانی خواهد بود. این مسیر می‌تواند در یک دوره‌ موجب چندین گرایش عمده در ایران با محوریت نیروها و طبقات اجتماعی باشد: اول، برای بخش مهمی از جامعه ایرانی، به‌طور خاص برای جوانان و زنان و بزرگسالان، با ظهور انزواگرایی و میل به زیست فردی ضد اجتماعی باشد. دوم، برای بخش مدنی و درگیر مسائل و مشکلات اجتماعی، به‌طور خاص بخش مهم طبقه بالا و متوسط جامعه، به بازاندیشی موقعیتی بینجامد و در استمرار آن ایران با فردیت مدرن اجتماعی روبه‌رو شود. این فردیت همراه با مسئولیت‌پذیری اجتماعی در سطوح متعدد با بنیان‌های حقوقی و قانونی راهی در تقویت بنیان‌های اجتماعی و جریان توسعه و دموکراسی خواهد گشود. سوم، مناسبات اجتماعی معمول و متعارف طبقه پایین جامعه را با چالش‌های مهمی روبه‌رو سازد. در این طبقه اصلی‌ترین سطح روابط با پیوستگی حضوری افراد، روابط چهره به چهره، حضور همه افراد واحد اجتماعی برای انجام امر خیر یا شر، و... سامان یافته است. آموزه‌ای که اکثریت افراد این طبقه از قبض و بسط روابط اجتماعی بر اساس بهداشت و سلامت فردی و جمعی در قالب جدایی گزینی و فاصله‌گیری مکانی و اجتماعی آموختند، آنها را به تأمل و بازبینی روابط پیشین وامی دارد. این بازبینی، بدون چالش نخواهد بود. بدین لحاظ است که شرایط بعد کرونایی یکبار دیگر طبقه پایین جامعه در معرض داوری همه برای رعایت بهداشت و نظافت و سلامت قرار خواهد گرفت و عناصر و اجزای همین طبقه هم از نگاه درون طبقه‌ای، به نقد و اعتراض و تقویت منزلت طبقاتی‌شان خواهند پرداخت. حاصل این نگاه دوگانه (نقد و نظارت بیرونی، تلاش برای به سامان کردن از درون) منشأ ظهور چالش‌های مهمی در حوزه روابط و مناسبات اجتماعی خواهد شد. در نتیجه طبقه پایین جامعه حداقل در یک مرحله مهم زماندار در جهت بازسازی خود عمل خواهد کرد و امکان عمل ضدطبقاتی بر اساس ایدئولوژی فقرزدایی را پیدا نخواهد کرد. این بار بیشتر مشکلات و مسائل و مصائب بر سر طبقه پایین جامعه می‌ریزد. این طبقه است که در جهت تحقق رسالت نقش تاریخی‌اش با کنش بهداشتی، سلامت و ارتقا بخشی به زندگی تحول‌آفرین خواهد شد.

 سخنگوی وزارت بهداشت از شناسایی ۸۰۲ مورد جدید کرونا در کشور خبر داد و گفت: خوشبختانه تاکنون ۸۰ درصد از مبتلایان به این بیماری در کشور، بهبود یافته و ترخیص شده‌اند. به‌گزارش ایسنا، دکتر کیانوش جهانپور در توضیح آخرین وضعیت بروز و فوتی ناشی از کروناویروس جدید در کشور، با اشاره به‌کاهش واضح موارد ابتلا به این بیماری در کشور، گفت: ظهر روز جمعه تا ظهر روز شنبه و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی ۸۰۲ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد. وی گفت: به این ترتیب مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۹۶۴۴۸ نفر رسید. جهانپور همچنین گفت: متأسفانه در طول این بازه زمانی ۲۴ ساعت گذشته، ۶۵ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری به ۶۱۵۶ نفر رسید. وی ادامه داد: خوشبختانه تاکنون ۷۷۳۵۰ نفر از بیماران، بهبود یافته و ترخیص شده‌اند. به این ترتیب تاکنون ۸۰ درصد از مبتلایان به این بیماری در کشور، بهبود یافته و ترخیص شده‌اند. سخنگوی وزارت بهداشت گفت: ۲۷۸۷ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند. به‌گفته وی، تاکنون ۴۸۴ هزار و ۵۴۱ آزمایش تشخیص کووید۱۹ در کشور انجام شده است. وی گفت: تداوم واستمرار این توفیق نسبی، همچنان مستلزم جدیت و دقت بیشتر در رعایت نکات بهداشت فردی و عمومی و مراعات فاصله‌گذاری اجتماعی در روزها و هفته‌های پیش رو خواهد بود.