زهره افشار
خبرنگار
محصولات کشاورزی در ایران حتی اگر هم از تگرگ و سرمازدگی و سیل و آفت جان سالم به در ببرند، معلوم نیست در وقت برداشت محصول و عرضه، بتوانند بر لب‌های کشاورزان، لبخند رضایت بنشانند. سال خوب و پر باران همیشه به معنای درآمد بیشتر برای کشاورز نیست. مانند وضعیت کشاورزان جنوب استان کرمان که مانده‌اند با گوجه فرنگی‌هایی که کسی خریدارشان نیست چه کنند. قیمت گوجه فرنگی سر زمین در این منطقه اکنون حدود 500 تومان است. اگر در نظر داشته باشیم قیمت یک بطری آب معدنی یک و نیم لیتری 2500 است و با 5 کیلو گوجه می‌توان فقط یک بطری آب خرید ، تازه به نازل بودن قیمت حاصل کار کشاورزان این منطقه پی می‌بریم. و باز اگر بدانیم برای برداشت یک کیلو گوجه فرنگی 1000 لیتر آب مصرف می‌شود، انگیزه‌های اقتصادی ادامه کار کشاورزی هم زیر سؤال می‌رود.
افت شدید قیمت گوجه فرنگی در جنوب استان کرمان موجب شده کشاورزان این منطقه انگیزه‌ای برای برداشت و فروش محصول خود نداشته باشند وترجیح بدهند محصول روی زمین بماند. «حسین درینی» کشاورز گوجه فرنگی کار روستای «زه» از توابع شهرستات کهنوج می‌گوید: به خاک سیاه نشسته‌ایم محصولی را که ماه‌ها برایش زحمت کشیده‌ام حالا حتی با کیلویی پانصد تومان نمی‌خرند. باور کنید این پول حتی به اندازه هزینه‌ای که برای بذر، کود و کارگر کرده‌ام نیست و حالا نشسته‌ام سر مزرعه و نابودی دسترنج چند ماهه‌ام را می‌بینم. «حجت ایوبی» از فعالان بازار میوه تره‌باراصلی کرمان هم می‌گوید: اگر گوجه فرنگی درجه یک باشد با قیمت کیلویی حدود هشتصد تومان می‌خریم ولی در حال حاضر همه گوجه فرنگی‌ها درجه 2 و 3 است که نمی‌توانیم بیشتر از 500تومان بخریم ضمن اینکه امروز در تماسی که با میدان میوه تره‌بار تهران داشتم گفتند به قدری گوجه فرنگی به پایتخت روانه شده که روز چهارشنبه هر کیلوگرم گوجه فرنگی را باکیلویی یکهزار تومان فروخته‌اند یعنی ما هم باید ارزانتر بخریم تا بتوانیم گوجه فرنگی را به شهرهای بزرگ بفرستیم. «فرامرز رستگار» مدیر زراعت جهاد کشاورزی جنوب کرمان در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح می‌کند: برنامه ما برای تولید گوجه فرنگی 12 هزار هکتار بود که 11 هزارو 850 هکتار به زیر کشت رفت و انتظار داریم به تولید 430هزار تن برسیم پس می‌بینید که کشاورزان بیشتر از برنامه‌ریزی و الگوی کشت استان اقدام به کاشت گوجه فرنگی نکرده‌اند. وی با اشاره به اینکه تاکنون 60 درصد محصول گوجه فرنگی جنوب کرمان برداشت شده می‌افزاید: اینکه گوجه فرنگی روی دست کشاورز مانده به چندین علت برمی‌گردد. اول اینکه شرایط اقلیمی به گونه‌ای بوده محصول دیر بازار آمده یعنی محصول نوبرانه ما با یک‌ماه تأخیر وارد بازار شد و همزمان شد با پیک عرضه گوجه فرنگی بوشهر و هرمزگان! پس عرضه بشدت بالا رفته است. از سوی دیگر بارش‌های سیل‌آسایی که در اسفند و فروردین داشتیم موجب افزایش آفات و امراض گیاه گوجه فرنگی و تبعاً کاهش کیفیت محصول تولیدی شد به‌گونه‌ای که بخش اعظم محصول از درجه یک به محصول درجه دو و سه رسید. وی می‌گوید: در حال حاضر کـارخانه‌هـــای تولیـــد رب محصـــول گوجه فرنگی را باقیمت 550 تومان می‌خرند ولی کشاورزان راضی نیستند در ضمن کارخانه داران می‌گویند صادراتشان کم شده و ظرفیت خرید کمی دارند. بیشتر کارخانه‌ها انبارشان پر از رب گوجه فرنگی است. رستگار تأکید می‌کند: از سوی دیگر باشیوع بیماری کرونا مصرف گوجه فرنگی کاهش یافته و در واقع بازار کشش این حجم از تولید را ندارد. به‌گفته وی عملکرد در هکتار مزارع گوجه فرنگی در جنوب کرمان چهل تن در هکتار است که معمولاً همه ساله باهدف تازه‌خوری و صادرات تولید می‌شود که راه صادرات به کشورهای حوزه خلیج فارس نیز بسته شده است. وی در پایان همچنین توضیح می‌دهد: بیش از 10 درصد مزارعی که به زیر کشت گوجه فرنگی در شهرهای کهنوج و رودبار رفته با سیل اوایل سال‌جاری 100درصد تخریب شده و هنوز رایزنی‌ها برای جبران خسارت این دسته از کشاورزان ادامه دارد.

زهرا کشوری
خبرنگار
کرونا و باران دست به دست هم دادند تا شرایط را برای دوقلوزایی بهاره حیات‌وحش خراسان شمالی مهیا کنند. باران مراتع استان را سیراب کرد و کرونا هم اجازه نداد تا شهروندان این استان به طبیعت بیایند و با چیدن گیاهان دارویی دل آشوبه را به جان حیات‌وحش آن بیندازند. بنابراین فرصت دوماهه آرامش را به زیستگاه‌ها و مناطق حفاظت شده خراسان شمالی برد که نتیجه آن دوقلوزایی در میان گونه‌های گیاهخوار این استان است. آنطور که رئیس اداره حیات وحش محیط زیست خراسان شمالی به «ایران»می گوید: «تعداد دقیق دوقلوزایی‌ها معلوم نیست اما محیط‌بانان مناطق حفاظت شده این استان از افزایش دوقلوزایی میان کَل، بز و میش‌های منطقه خبر می‌دهد.»
آسمان، سالیان سال روی خوش به محیط زیست و منابع طبیعی خراسان شمالی نشان نداد و خشکسالی‌ها طاعون را به جان گیاهخواران آن انداخت و مرگ را برای حیات‌وحش آن رقم زد. گشاده‌رویی آسمان در دوسال اخیر اما رنگ سبزی به روی مراتع، دشت و کوهستان‌های استان کشید. چشمه‌ها دوباره در رگ حیات منطقه جوشید. پوشش سبز منطقه جانی دوباره به حیات‌وحش آن داد. غذا برای زادآوری حیات‌وحش ضروری است اما کافی نیست. آنها به امنیت و آرامش نیاز دارند. کرونا این شرایط را برای حیات‌وحش خراسان شمالی هم مهیا کرد‌. همان‌طور که بستر مناسبی برای تخم‌گذاری لاک‌پشت‌های هند به وجود آورد و بمبئی را در اختیار فلامینگوها گذاشت. جعفری می‌گوید: «حیات‌وحش برای زاد آوری  نیاز طولانی به امنیت و آرامش دارد که زمان جفتگیری تا تولد گونه‌ها طول می‌کشد‌.» این پایان قصه شیرین حیات‌وحش خراسان شمالی نیست. دوقلوزایی گیاهخواران نوید افزایش گونه‌های گوشتخوار منطقه را می‌دهد. جعفری می‌گوید: «کوهستان‌های خراسان شمالی زیستگاه حیات‌وحش گوشتخوارانی چون پلنگ است و میاندشت هم زیستگاه یوزپلنگ. پلنگ‌ها به کمین کَل و بز‌ها می‌نشینند و یوز‌پلنگ‌ها آهوان را شکار می‌کنند.» میاندشت خراسان شمالی یکی از مهمترین زیستگاه‌های یوزپلنگ کشور است و زاد و ولد گیاهخواران و حال خوش منطقه این نوید را می‌دهد که این دشت دوباره میزبان مناسبی برای سریع‌ترین گوشتخوار جهان باشد. این دشت مدتی میزبان «کوشکی» معروف‌ترین یوزپلنگ در حال اسارت ایران بود.
«حبیب لشکری»معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی هم در گفت‌و‌گو با «ایرنا» از زادآوری گوشتخواران منطقه خبر می‌دهد.
او از مردم منطقه ‌می خواهد تا از نوازش توله‌های وحشی خودداری کنند.
او می‌گوید: «از مردم انتظار می‌رود در صورت مشاهده توله تنها در طبیعت، به هیچ عنوان به آن دست نزنند.» به گفته لشکری برخی مردم با مشاهده توله وحشی تنها، فکر می‌کنند که مادر، آن را رها کرده است، در صورتی که این گونه نیست و مادر در همان اطراف و در طبیعت است.
وقتی شهروندان توله را نوازش می‌کنند بوی انسان به تن توله می‌نشیند و مادر در این شرایط از پذیرش توله سرباز می‌زند و توله را در طبیعت رها می‌کند. به گفته لشکری توله‌ای که در طبیعت تنها می‌ماند تلف می‌شود!

 

پریسا عظیمی
خبرنگار
دو پدیده جوی تگرگ و طوفان در دوهفته گذشته خسارات زیادی به محصولات و باغ‌های کشاورزی در برخی از استان‌ها وارد کرد.
«مسعود حقیقت»، مدیرکل شبکه پایش سازمان هواشناسی درگفت‌و‌گوبا «ایران» با بیان اینکه خوشبختانه دراین مدت سیل و سرما نداشتیم و تنها بارش‌های رگباری شدید موجب خساراتی به محصولات و باغ‌ها شد، اظهار داشت: در قسمت‌های شرقی کشور استان‌هایی از جمله خراسان‌ رضوی و شمالی و سمنان بارش‌های تگرگ داشتیم که به باغ‌های این استان‌ها آسیب زیادی زد. در برخی از استان‌ها مثل یزد، اصفهان و کرمان هم طوفان و رگبار باعث شکسته شدن شاخه‌های درختان شد.
به‌گفته وی در خراسان رضوی هم باد و طوفان به محصولات باغی آسیب زد. از سوی دیگر با توجه به اینکه استان‌های جنوبی کشور دراین فصل شاهد گل دهی درختان پسته هستند، بارش‌ها باعث شده که این گل‌ها ریزش داشته باشند در واقع این بارش‌ها گلدهی محصولات پسته را مختل کرده و آسیب زیادی زده البته این آسیب‌ها درحال حاضربه چشم نمی‌آید بلکه تأثیرش درعملکرد و زمان برداشت محصول مشخص خواهد شد.
مدیرکل شبکه پایش سازمان هواشناسی در ادامه بارش شدید تگرگ درمناطق جنوبی کشور و خساراتی را که به زنبورداران این خطه ازکشور وارد شد یادآوری کرد وافزود: در گیلان نیز تگرگ شدید به محصولات و باغ‌های کشاورزی خسارت زده اما خسارت‌ها چشمگیر نبوده است. همچنین دراستان یزد هم طی چند روز گذشته بارش تگرگ به گلخانه‌ها آسیب زیادی وارد کرده و باعث شکسته شدن درختان شده است.
حقیقت با یادآوری اینکه طی یکی دو هفته آینده بارش‌های رگباری را همچنان در نیمه شمالی و شرق و جنوب کشور در استان‌هایی مانند فارس، هرمزگان و کرمان و مخصوصاً در مناطق گرمسیر خواهیم داشت، تصریح کرد: در مناطق جنوبی و گرمسیری با توجه به اینکه زمان برداشت گندم می‌باشد به کشاورزان توصیه می‌کنیم که بعد از برداشت؛ محصولات خود را به‌دلیل بارش‌هایی که پیش رو دارند برای جلوگیری از خسارات حتماً در انبارها جاسازی کنند.