رئیس جمهوری روز گذشته در جلسه با رؤسای کمیته‌های تخصصی ستاد ملی مقابله با کرونا  و براساس گزارش های دستگاه های مسئول از جمله وزارت بهداشت، از کاهش شیوع کرونا به دلیل همراهی مردم با طرح فاصله گذاری هوشمند اجتماعی خبرداد و تلویحا گفت  که مطابق بررسی‌های دقیق دستگاه‌های تخصصی، و با همراهی مردم، گام به گام به سمت فعالیت بیشتر اقتصادی و اجتماعی حرکت خواهیم کرد. معنای این سخنان می‌تواند کاهش محدودیت‌های سفر و کسب و کار باشد، هرچند مطابق تأکید رئیس جمهوری، حتی در شرایط رو به جلوی جدید نیز غلبه بر کرونا نیازمند همراهی مردم با دستورالعمل‌های تدوین شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، حجت‌الاسلام حسن روحانی در جلسه با رؤسای کمیته‌های اجتماعی، امنیتی، آموزشی، اداری، بهداشتی، آموزش عالی، پشتیبانی، اصناف و اقتصادی ستاد ملی مقابله با کرونا با بیان اینکه ارزیابی‌های دستگاه‌های مرتبط از جمله وزارت بهداشت و درمان از اجرای یک هفته‌ای طرح فاصله‌گذاری هوشمند در استان‌ها حکایت از همراهی و همکاری نسبتاً رضایت‌بخش مردم دارد، گفت: همکاری مردم با اجرای طرح فاصله‌گذاری هوشمند موجب کاهش روند گسترش بیماری در برخی‌ استان‌ها و ایجاد روند ثابت در دیگر استان‌ها شده است.
روحانی اظهار کرد: این وضعیت بر اساس برآورد  دستگاه‌ها و کمیته‌های ستاد ملی مقابله با کرونا حاصل همراهی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی صاحبان کسب و کارها و کسبه در هفته گذشته بوده و البته بر اساس آمار ذکر شده بخش قابل ملاحظه‌ای از مردم ضمن رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی به شکل مطلوبی به شعار «در خانه بمانیم» متعهد بوده و جز برای امور ضروری از خانه خارج نشدند.
رئیس جمهوری با بیان اینکه کماکان از ملت عزیز و شریف می‌خواهم به این اصول پایبند بوده و نسبت به رعایت توصیه‌های بهداشتی توجه داشته باشند، افزود: دستگاه‌های ذیربط می‌توانند بر اساس این برآوردها در گام بعدی شرایط مدنظر برای بازفعالیت کسب و کارهای با ریسک متوسط را برای تصویب به ستاد ملی مقابله با کرونا ارائه کنند.
روحانی ادامه داد: در این راستا مقرر شده وزارت بهداشت و درمان با همکاری کمیته امنیتی و اجتماعی ستاد ملی مقابله با کرونا شرایط شروع به کار کسب و کارهای با ریسک متوسط را بررسی و آن را به ستاد ملی ارائه کنند.
رئیس جمهوری گفت: کمیته اطلاع‌رسانی و تبلیغات ستاد ملی مقابله با کرونا باید با هماهنگی‌ها و برنامه‌ریزی‌هایی که برای رسانه‌های کشور، فضای مجازی و صدا و سیما تعریف می‌کنند با اطلاع‌رسانی، آموزش و اقناع مردم نسبت به رعایت ضوابط و دستورالعمل‌های ابلاغ شده برای کسب و کارهایی که فعالیت خود را شروع کرده‌اند، اقدام مؤثر داشته باشند.
روحانی اظهارکرد: وزارت بهداشت و درمان با همکاری دستگاه‌های ذیربط باید در کنار آموزش و اقناع مردم نظارت و کنترل دقیقی نسبت به رعایت ضوابط و اصول بهداشتی داشته باشد.
رئیس‌جمهوری همچنین با اشاره به اینکه بازگشایی مراکز آموزشی طبق مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا بستگی به شرایط و وضعیت کنترلی کرونا در هفته‌های آتی دارد، گفت: بنابراین وزارت بهداشت و درمان می‌بایست با همکاری کمیته آموزشی و کمیته امنیتی- اجتماعی با تطبیق معیارهای تعریف شده در این باره پیشنهاد خود را ارائه کند.
روحانی افزود: وزارت بهداشت و درمان همچنین مأموریت دارد بر اساس معیارهای تعریف شده و پذیرفته شده جهانی استان‌ها و شهرهای کشور را نسبت به شرایط شیوع بیماری در سه وضعیت مشخص تقسیم‌بندی کرده و در هفته‌های آتی پروتکل‌های مرتبط با آنها که با معیارهای مشخص تعریف شده‌اند را اجرا کنند.
او ادامه داد: در جلسه قبلی رؤسای کمیته‌های ستاد ملی مقابله با کرونا به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مأموریت داده شد تا با همکاری و تقویت شرکت‌های دانش بنیان نسبت به ساخت و تولید برنامه، نرم افزار و کیت‌های جدید برای مشخص شدن افرادی که دارای مصونیت هستند بررسی سریع داشته و اقدام کنند؛ بر این اساس با استفاده از آن و شناسایی بهبود یافتگان و درمان شدگان می‌توانیم در زمینه اجرای طرح فاصله‌گذاری هوشمند اجتماعی به مردم کمک کنیم.
رئیس جمهوری با بیان اینکه باید در زمینه رفت و آمد ایرانیان خارج از کشور یا اتباع بیگانه که سفر آنها ضروری است پروتکل‌های دقیق تعریف شود، افزود: وزارت بهداشت و درمان با همکاری وزارت امور خارجه و راه و شهرسازی مأموریت دارند تا دستورالعمل‌های دقیق را در این راستا تدوین و پس از تصویب در ستاد ملی مقابله با کرونا نسبت به اطلاع‌رسانی آن اقدام کنند، تا بر اساس آن رفت و آمدهای ضروری که غالباً مرتبط با تبادلات تجاری با سایر کشورها و همسایگان یا بازگشت ایرانیان بوده و برای کسانی است که ناگزیر از سفر به ایران هستند انجام شود و بتواند شرایط را با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی برای سفر به ایران مهیا کند.

مصطفی رحماندوست
شاعر و نویسنده
هنوز توصیه ها به قرنطینه خانگی شروع نشده بود که به همراه خانواده، تهران را به مقصد منطقه ای آرام و به دور از دغدغه های شهرهای بزرگی همچون تهران ترک کردیم. تراکم جمعیت اینجا آنقدر پایین است که تا قبل آنکه چند روز قبل بخواهم به قصد خرید گل و گیاه برای باغچه کوچک مان قدم به شهر بگذارم متوجه قرنطینه و اجبارهای آن نشده بودم. اینها را گفتم که بدانید شاید کارهایی که من طی روز انجام می دهم برای همه امکان پذیر نباشد؛ با این حال شاید بد نباشد که تجربه های به ظاهر ساده این روزهای مان را با همدیگر به اشتراک بگذاریم.
برویم سراغ یکی از روزهای عادی زندگی من. اغلب صبح ها بعد از نماز صبح دیگر نمی خوابم؛ اینجا هوا کمی سردتر از تهران است و البته بسیار خلوت. بنابراین کمی قدم زدن بعد اول صبح مشکلی از نظر قرنطینه خانگی ایجاد نمی کند. اینجا به ندرت کسی را در خیابان می بینید؛ حتی قبل تر هم به همین منوال بود. در بازگشت به خانه صبحانه ای برای خانواده که هنوز خواب هستند درست می کنم. بعد از آن نوبت به باغچه می رسد که کارم را از سنگ چینی اطراف آن شروع کردم؛ باغچه بزرگی نیست منتها به یکی از سرگرمی های روزانه ام تبدیل شده و پر است از حس زندگی. بعد از ظهرها هم به خواندن و نوشتن می گذرد با این حال از ساعت ها نوشتن هیچ اصراری به این که حاصل کار حتماً شعر یا داستان خاصی شود ندارم؛ اصلاً اگر قرار باشد اینگونه به نوشتن نگاه کنم حتم دارم هیچ گاه کاری رضایت بخش نمی شود و تمام لذت آن به استرس و نگرانی تبدیل می شود؛ اتفاقی که از آن پرهیز می کنم. اینها را گفتم که بگویم همه ما حتی آنهایی که همچون من شرایط زندگی در جایی خلوت دارند با محدودیت های مختلفی برای جلوگیری از انتشار این ویروس روبه رو شده ایم. با این حال همین ضرورت خانه نشینی هم آنقدرها که به نظر می رسد تلخ نیست؛ قبول دارم که موانع متعددی در زندگی عادی مان ایجاد کرده اما فرصتی هم برای با هم بودن مان است.
از آنجایی که حوزه کاری ام گروه سنی کودک و نوجوان است بد نیست حاصل بخشی از تجربه کار برای بچه ها را با شما در میان بگذارم و پیشنهادی برای پدران و مادران داشته باشم؛ قرنطینه  خانگی در کنار همه مشکلاتی که به دنبال آورده یک خوبی مهم هم دارد؛ شرایطی ایجاد شده تا اعضای خانواده بیش از قبل کناریکدیگر باشند. شاید والدین نگران باشند که حالا چکار کنیم تا فرزندانمان سرگرم شوند و بگویند: «وای ما چقدر کار داریم!» من نظر دیگری دارم و معتقدم که این شما پدر و مادرها هستید که این روزها به آنان نیاز دارید! شما هستید که به شناخت فرزندانتان نیاز دارید؛ کاری که فرصتی برای آن نداشته اید. بنشینید با هم حرف بزنید و ببینید فرزندتان، دنیا، تنهایی و ... حتی خود شما را چطور می بیند. این بار اجازه بدهید بچه ها برای شما قصه بگویند. به شما قول می دهم اگر چنین کاری انجام بدهید آن وقت است که بگویید:« چه دنیای عجیبی در کنارمان بوده و از آن بی خبریم!» با یکدیگر آشپزی کنید، خط بنویسید و کارهایی را انجام بدهید که به شما اجازه شناخت بیشتری می دهد. خود من سال هاست زندگی را بر این روال گذاشته ام، شاید باورتان نشود اما همین دیروز بداهه قصه ای برای نوه هایم گفتم و بعد هم آن را نوشتم. این شناخت راه را برای آرامش خودتان بازمی کند؛ تعامل با بچه ها آرام بخش است؛ اتفاقی که حتی بسیاری از والدینی که با شوق بچه دار شده اند آن را حس نمی کنند.در آخر بگذارید گلایه ای هم از مسئولان داشته باشم، این روزها اغلب اهالی رسانه به سراغ ما اهالی فرهنگ می آیند تا توصیه یا تشویقی برای مردم داشته باشیم. کار خوبی است، اما ای کاش فقط به مواقع بحرانی محدود نشود. من به کار دوستان رسانه ای خرده نمی گیرم، آنها هم کاری که می دانند حال مردم را بهتر می کند انجام می دهند اما خطاب گفته هایم به مسئولان است. آنان که می دانند گفته های اهالی فرهنگ و هنر در مقایسه با خودشان شنونده بیشتری دارد پس چرا در ایام عادی سال سراغی از ما نمی گیرند؟ زمانه به گونه ای شده که دیگر خیلی از تریبون های قدیمی و سنتی اثرگذاری خود را برای انتقال پیام به مردم از دست داده‌اند. ای کاش مسئولان وقتی این روزهای قرنطینه به پایان رسید باز هم یادشان باشد که از دریچه فرهنگ قادر به کارهای اثرگذارتری هستند. دیگر وقت آن رسیده که به جای مانع تراشی هایی که به امروز و دیروز هم محدود نمی شود کاری اساسی برای پیشبرد فرهنگ در تمام زیرشاخه های آن انجام شود؛ تنها در چنین صورتی است که می توان به رشد و توسعه دیگر بخش‌های کشور هم امیدوار شد.‌

۱، ۳ و ۴

حمیده امینی فرد
خبرنگار
دیروز درحالی اولین روز از اجرای طرح فاصله گذاری هوشمند در پایتخت را پشت سر گذاشتیم که باوجود همه هشدارها و توصیه ها ، معابر و خیابان‌های کلانشهر تهران با افزایش ٣٥ درصدی تردد مواجه شده و در ١٢ معبر مهم پایتخت، بار ترافیکی سنگینی گزارش شد.
در طرح  فاصله‌گذاری هوشمند اگرچه فعلاً مشاغل کم خطر اجازه فعالیت پیدا کرده‌اند، اما همچنان مراکز آموزشی، فرهنگی، تفریحی و اماکن پر رفت و آمد مثل پاساژها، بازار تهران، رستوران ها، آرایشگاه ها و تالارها تعطیل اند! با این همه تصاویر دیروز پایتخت حکایت از یک روز عادی و تقریباً  بی توجه داشت.اغلب مردم باوجود استفاده از ماسک و دستکش ، اما در طرح فاصله گذاری، استانداردهای لازم را رعایت نمی کردند و شلوغی و ازدحام غیرقابل تصور موجب شده بود تا عمل به توصیه ها سخت تر شود، مسئولان وزارت بهداشت همچنان تأکید دارند که شرایط به حالت عادی برنگشته است.  پلیس البته بخشی از شلوغی های هفته های اخیر را به استفاده از خودروهای شخصی مربوط می‌داند، موضوعی که موجب شده تا ترافیک نسبت به مدت مشابه سال گذشته ٧٠ درصد افزایش یابد. اما هنوز اجرای طرح ترافیک و کاهش آلایندگی برای هفته اول اردیبهشت ماه به تعویق افتاده است. این خبر را سردار محمد رضا مهماندار ، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی پایتخت به ایسنا اعلام کرده است، جالب اینکه پس از اتمام مهلت تعیین شده و عدم تمدید آن، رانندگان در صورت ورود به طرح با جریمه ١٠٠ هزار تومانی مواجه می شوند، افزایش دوبرابری جریمه ها ، مصوبه هیأت وزیران  را دارد.   یوسف حجت، سرپرست معاونت حمل و نقل ترافیک دراین باره تأکید دارد:« اگر یک روز طرح های ترافیکی اجرایی شود،‌ جریمه های جدید نیز اعمال خواهد شد، در گذشته مردم برای ورودهای ضروری خود به محدوده طرح با وسیله نقلیه شخصی هیچ راه قانونی نداشتند و حتماً باید تخلف می‌کردند؛ اما حالا راهکارهای مختلفی برای ورود به محدوده است و حتی با اعمال تخفیف های مختلف
می توان هزینه را کاهش داد و دلیلی برای تخلف وجود ندارد.»
ترافیک در روزهای تعطیل
از سوی دیگر بنا به گفته رئیس پلیس راه راهور ناجا ، محورهایی مانند تهران-کرج، پردیس و تهران- ساوه از هفته گذشته ترافیک سنگینی در مقایسه با هفته‌های گذشته را تجربه کرده‌اند. سردار تیمور حسینی با انتقاد از عدم اجرای محدودیت‌ها به مهر گفته است :« وقتی هیچ محدودیتی وجود ندارد، یعنی هر کسی می‌تواند هر جایی برود و اینکه انتظار داشته باشیم افراد از سفر اجتناب کنند، امری دور از ذهن است.»
«به گفته او، پیش بینی سفرها و بازگشت ترافیک و عبور و مرور در جاده‌ها در روزهای تعطیل دور از ذهن نیست.» نگرانی از شلوغی و ازدحام در حمل و نقل عمومی بعد از اجرای طرح ترافیک موجب شده تا برخی اعضای شورای شهر برای جلوگیری  از ساعات پیک و رعایت فاصله گذاری اجتماعی در سیستم حمل و نقل عمومی پیشنهاد شناور شدن ساعات  اداری را مطرح کنند. موضوعی که به گفته  غلامرضا عباس پاشا، معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری  باید در ستاد ملی مبارزه با کرونا بررسی و تصویب شود و البته با توجه به ایجاد مشکلاتی برای کارکنان و ارباب رجوع جزو پیشنهادات آنها نیست. تعداد مسافران مترو در این روزها حدوداً ٣٥٠ هزار نفر  است،طرح فاصله گذاری در نهایت برای ٤٠٠ هزار نفر مسافر قابلیت اجرا دارد، درحالی که مسافران روزانه مترو در روزهای پیش از کرونا یک میلیون و ٨٠٠ هزار نفر برآورد شده است،بنابراین می توان تصور کرد که بازگشت به روزهای عادی چه شرایطی را رقم خواهد زد؟

دیوان محاسبات کشور در اطلاعیه‌ای تاکید کرد: در گزارش این دیوان و خلاصه قرائت شده در صحن علنی مجلس، هیچ گونه اشاره‌ای به «گم شدن حتی یک دلار» نشده است بلکه آنچه به صراحت آمده است، عدم انجام تعهدات اشخاص حقیقی و حقوقی گیرنده ارز مبنی بر واردات کالا است. دیوان محاسبات کشور روز شنبه در اطلاعیه‌ای تاکید کرد: پیرو قرائت گزارش تفریغ بودجه سال ۱۳۹۷ در صحن علنی مجلس شورای اسلامی، رئیس جمهوری اسلامی ایران بر اساس اطلاعات نادرست ارائه شده به وی مطالبی در نقد و رد محتوای گزارش این دیوان در بخش حسابرسی عملکرد ارز تخصیصی ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی و غیراساسی بیان کردند. این نهاد نظارتی در اطلاعیه خود با طرح اتهام تشویش اذهان عمومی به برخی از اعضای کابینه، مسئولان بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه، «گم شدن دلارها » را تیتر خودساخته و هدفمند عنوان کرد و افزود:دیوان محاسبات کشور در راستای صیانت از بیت المال و حفظ کیان دستگاه‌های نظارتی که ملجأ مردم به عنوان صاحبان اصلی بیت المال است بیش از این سکوت و نجابت حرفه‌ای را جایز نمی‌داند و جهت تنویر افکار عمومی، مواردی را به استحضار می رساند. در این اطلاعیه آمده است: گزارش‌های حسابرسی همه ساله بر اساس عملکرد، مدارک و مستندات دستگاه‌های اجرایی توسط حسابرسان خبره تهیه و در یک فرآیند ۶ مرحله‌ای در تعامل با مسئولان ذیربط کنترل و بازبینی می‌شود. بدیهی است در صورتی گزارش تفریغ بودجه کل کشور به مجلس شورای اسلامی تقدیم و به اطلاع عموم مردم می‌رسد که بدواً  اطمینان صددرصدی از صحت محتوای آن حاصل و به تصویب هیات عمومی دیوان محاسبات متشکل از ۱۲ مستشار، دادستان و رئیس کل رسیده باشد. دیوان محاسبات کشور یادآور شد: در گزارش این دیوان و خلاصه قرائت شده در صحن علنی مجلس، هیچ گونه اشاره‌ای به « گم شدن حتی یک دلار»نشده است. بلکه آنچه به صراحت آمده است، عدم انجام تعهدات اشخاص حقیقی و حقوقی گیرنده ارز مجموعا به مبلغ ۴.۸ میلیارد دلار تا تاریخ 12/۹/1398 مبنی بر واردات کالا است. دستگاه‌های ذیربط براساس گزارش تفصیلی دیوان محاسبات نام و نشان اشخاص فوق الذکر را به خوبی می‌دانند و باید وظایف قانونی خود را در راستای انجام تعهدات و استیفای حقوق بیت المال بعمل آورند. در این اطلاعیه آمده است: مراتب به صورت خاص و خیلی محرمانه طی نامه مورخ 4/۱۲/1398 به تفصیل و با جزییات به رئیس جمهور منعکس شد و وی نیز در تاریخ 14/۱۲/1398 خطاب به بانک مرکزی با تاکید بر این مهم، دستور بررسی صادر کردند، رونوشت دستور مذکور نیز به این دیوان واصل شد. چگونه است که رئیس جمهوری و سایر مسئولان ذیربط، تا زمان قرائت گزارش تفریغ در 26/۱/1399 هیچ گونه خدشه با تردیدی به صحت و دقت محتوا با ارقام این گزارش وارد نکردند، ولی به محض اطلاع رسانی عمومی، ادعا کردند که همه چیز صددرصد غلط است؟ دیوان محاسبات کشور در ادامه به مسئولان دستگاه‌های اجرایی مرتبط توصیه کرده است با توجه به مطرح بودن این پرونده در دادسرا و هیات‌های مستشاری دیوان محاسبات و مرجع محترم قضایی، پس از مطالعه دقیق گزارش تفریغ بودجه و مستندات آن آمادگی لازم را به منظور دفاع در مراجع مذکور داشته باشند. این اطلاعیه تصریح کرد: همچنان با تاکید بر حفظ استقلال و رسالت حرفه‌ای خود بر حمایت از مدیران پاکدست و پرتلاش کشور عزیزمان و ایفای رسالتی که در اصل ۵۵ قانون اساسی آمده است و همواره از تاکیدات رهبر معظم انقلاب است، دلسوزان ایران اسلامی و کارکنان شریف و خدوم دیوان محاسبات که با تحمل ناملایمات و نامهربانی‌های اخیر، انتظار دارند رئیس جمهوری به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی، دستور لازم مبنی بر احقاق حقوق بیت المال و پاسخگویی مسئولان ذی‌مدخل صادر کنند.

گروه اقتصادی/ بورس اوراق بهادار در شانزدهمین روز کاری سال جاری، رکورد جدیدی را به ثبت رساند. دراین روز شاخص کل با رشد 23 هزار و 163 واحدی بیش از 3.5 درصد بازدهی داشت. با این رشد شاخص کل برای نخستین بار به 668 هزار و 925 واحد رسید و خود را برای دستیابی به کانال 700 هزار واحدی آماده کرد. این درحالی است که با آغاز روند صعودی شاخص از زمستان سال گذشته برخی از تحلیلگران بازار سرمایه شاخص یک میلیون واحدی را برای شاخص بورس هدفگذاری کردند که در صورت تداوم روند فعلی دور از انتظار نیست.
در نخستین روز هفته جاری و پس از عرضه اولیه شستا به عنوان بزرگترین هلدینگ اقتصادی کشور، معاملات دراین بازار پرحجم تر از گذشته شد، این درحالی است که براساس تصمیم سازمان بورس معاملات عرضه های اولیه به بعد از ساعت کاری (12.5 تا 13.5 ) موکول شد تا باعث کندی هسته مرکزی معاملات بازار نشود.
برهمین اساس دیروز ارزش معاملات بورس تهران به بیش از 6 هزار و 159 واحد رسید  و ارزش بازار بورس نیز از 2513 هزار میلیارد تومان عبورکرد. بدین ترتیب ارزش بازار بورس همپای نقدینگی کل کشور در پیش است.
درحالی که از ابتدای سال جاری تا دیروز بورس تهران 16 روز کاری داشته است، تنها در سه روز منفی بوده و 13 روز مابقی با رشد بالایی مثبت بوده است. با رسیدن شاخص کل بورس از 512 هزار و 900 واحد آخرین روز کاری سال گذشته به 668 هزار و 925 واحد در روز گذشته بازدهی این بازار به 30.4 درصد رسید که تمام بازارهای رقیب را پشت سرگذاشته است. دراین مدت شاخص 156 هزار و 25 واحد رشد داشته است. بدین ترتیب به طور متوسط در هر روز شاخص 9 هزار و 751 واحد رشد داشته و 1.9 درصد بازدهی برای سهامداران به همراه داشته است.
در شرایطی که بازار سهام کشور طی ماه های اخیر با رونق قابل توجهی همراه بوده است، دولت نیز برای عرضه شرکت های دولتی برنامه ریزی کرده است به طوری که 10 درصد از سهام شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی را بعد از سال ها در روز چهارشنبه هفته گذشته میان 2 میلیون و 70 هزار کد سهامداری عرضه کرد.
در ماه های آتی نیزلیست بلندبالای سهام شرکت های دولتی برای عرضه در بورس آماده شده است. دراین زمینه دولت با تغییر روش واگذاری برخی از شرکت های دولتی تصمیم گرفته است تا واگذاری ها را از طریق بورس عرضه کند. دراین لیست سهام باقی مانده دولت در 18 شرکت بزرگ از بانک، بیمه، پتروشیمی، فولاد و حتی دو خودروسازبزرگ کشور در اولویت واگذاری قرار دارد که در قالب صندوق های قابل معامله (ETF) صورت می گیرد.
به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه، حجم بالای نقدینگی عمده ترین محرک رشد بورس در ماه های اخیر است که در کنار تورم انتظاری در ماه های باقی مانده سال جاری، چشم انداز بلندمدت صعودی را برای این بازار قائل هستند.
البته برخی از تحلیگران نسبت به رشد غیرمتعارف برخی از شرکت های کوچک در بورس اظهار نگرانی کرده و از سهامداران به خصوص سهامداران تازه‌وارد خواسته اند که بدون مشورت تخصصی از خرید سهام خودداری کنند. این درحالی است که هم اکنون عمده معاملات بورس در بازار ثانویه بورس انجام می شود که نشان دهنده دست به دست شدن سهام و اوراق میان سهامداران است بنابراین درصورتی که عرضه های اولیه برای تقویت بازار اولیه بورس تقویت شود می توان این روند را به نفع واحدهای تولیدی تغییر داد.

عطیه لباف
خبرنگار
این روزها، بازار جهانی طلای زرد و سیاه دو مسیر متفاوت از یکدیگر را در پیش گرفته‌اند و مدام فاصله ارزشی نفت و طلا در حال افزایش است. آمارهای قابل استناد نشان می‌دهد که نسبت ارزشی این دو کالا به حدود یک به 60 رسیده است. به این معنی که ارزش 60 بشکه نفت خام با یک اونس طلا برابری می کند. حتی این نسبت در ماه مارس 2020 به حدود یک به 70 نیز رسید. این درحالی است که ارزش طلای سیاه در برابر طلای زرد در سال های 2018 و 2019 میلادی متفاوت از سال 2020 بوده است. در این سال‌ها ارزش 20بشکه نفت خام معادل یک اونس طلا بود. بررسی ها نشان می دهد که عوامل دوگانه ای در شکل گیری این وضعیت نقش داشته اند.
تکرار تجربه 3 دهه قبل
اکنون قیمت هر اونس طلای جهانی در کانال 1682 دلار و هر بشکه نفت خام (شاخص برنت) در محدوده 28 دلار است. طلای زرد در بالاترین نرخ خود نسبت به سال های گذشته قرار دارد؛ اما طلای سیاه در حال تجربه افت های شدید قیمتی است که در شوک‌های نفتی دهه 1990 با آن مواجه شده بود.
اما برای مقایسه نفت و طلا به دهه قبل از آن باید رجوع کرد. منظور شوک سوم نفتی 1986 است که با تغییر رویکرد غرب نسبت به مصرف انرژی شکل گرفت و اوپک را در بحرانی جدی قرار داد.
قیمت نفت خام در آن سال از 26.92 دلار در بشکه به 14.64 دلار در بشکه سقوط کرد و ارزشش در برابر طلا کم شد. نسبت ارزش نفت به طلا که در سال های قبل از این شوک نفتی حدود 10 تا 12 بشکه به ازای هر اونس طلا بود؛ به یکباره در سال 1986 تغییر کرد و به 25 بشکه نفت در برابر یک اونس طلا رسید. در سال 1986 قیمت هر اونس طلای جهانی 386 دلار ثبت شده است.
سال های بعدی دهه 1980 اوضاع بدتر نیز شد. به طوری که در سال 1988 قیمت هر بشکه نفت همچنان 14 دلار بود اما تقاضا برای طلا افزایش یافته بود و قیمت هر اونس به 437 دلار رسیده بود. به همین خاطر ارزش 30 بشکه نفت با یک اونس طلا برابر شد. شاید بتوان این نسبت را بدترین رابطه اونس طلا و نفت خام طی 100 سال گذشته دانست که الان رکورد آن شکسته شده است؛ با برابری ارزش 60 بشکه نفت به ازای هر اونس طلا.
دخالت دولت ها نسبت ها را به هم ریخته است
سؤال اینجاست که چه عواملی در شکل گیری این شرایط نقش اصلی را داشته اند؟
در این باره سید مهدی حسینی، کارشناس ارشد حوزه انرژی می گوید: « مهمترین علت این فاصله بی سابقه میان قیمت نفت و طلا  سقوط قیمت نفت است. در حالی که قیمت طلا با افزایش تقاضا مدام در حال صعود است. کاهش شدید قیمت نفت نیز اگرچه با شیوع ویروس کرونا و افت تقاضا آغاز شد اما نتیجه مستقیم دخالت منفی دولت ها و کشورها در بازار بود که همچنان ادامه دارد.»
حسینی در گفت وگو با «ایران» توضیح می دهد: « روزی قیمت گذاری نفت خام بر مبنای پارامترهای خاص مانند هزینه تمام شده بشکه های نفتی و سودهای انتظاری شرکت های نفتی انجام می شد یا متأثر از قیمتی بود که در بورس های جهانی بر اساس پیش بینی ها از رشد اقتصادی جهان و انتظارات از تقاضا و عرضه نفت تعیین می شد. اما حالا شرایط فرق دارد. اکنون این دخالت دولت ها و اهداف سیاسی آنهاست که تعیین‌کننده قیمت نفت شده است.»
او با اشاره به اینکه تنها دخالت مفید در دهه های اخیر از سوی اوپک اعمال شده است، می گوید: « دخالت اوپک همواره برای این بود که بازار آرام و باثبات باشد. این سازمان تولید خود را متناسب با تقاضای جهانی تنظیم می کرد تا در یک رقم مشخص بازار به ثبات برسد. اما الان شرایط متفاوت است. اکنون بازار نفت 3 رهبر دارد؛ امریکا، روسیه و عربستان. این سه قدرت تعیین کننده نیز هر کدام اهداف سیاسی خود را در بازار دنبال می کنند.»
امریکا به دنبال رهبری بازار نفت
اوپک دیگر تنها عنصر مؤثر بازار نفت نیست که تصمیماتش بازار را تکان دهد. اکنون روسیه با بیش از 11 میلیون بشکه در روز، امریکا با بیش از 13 میلیون بشکه در روز دو تولیدکننده بزرگ بازار نفت شده اند. عربستان نیز که روزی از طریق اوپک به عنوان بزرگترین تولیدکننده آن در بازار نقش بازی می کرد، الان با بیش از 10 میلیون بشکه در روز توان واقعی تولید در کنار روسیه و امریکا دست به دخالت های نفتی منفی در بازار می زند. مانند تخفیف های قیمتی بعد از 6 مارس که نقش زیادی در سقوط قیمت ها به کانال 20 دلار در بشکه داشت.
حسینی می گوید: « با شیوع کووید-19 پیش‌بینی می شود که بین 6 تا 10 میلیون بشکه در روز از میانگین تقاضای جهانی نفت خام کم شود. این موضوع فشار به بازار نفت می‌آورد اما تصمیمات غیرسازنده تولیدکنندگان نفت به این شرایط دامن زده است. معتقدم امریکایی ها بخش عمده ای از این شرایط را راه انداختند که بازار از دست اوپک خارج شود و بتوانند کنترل آن را در دست بگیرند. احتمال فروپاشی اوپک یا از دست دادن تأثیر آن در آستانه 60سالگی‌اش  بسیار زیاد است. چراکه ممکن است عربستان، امارات و کویت برای همراهی امریکا و روسیه از این سازمان خارج شوند.»
او معتقد است که بازار نفت با بحرانی مشابه بحران 1986 مواجه شده است. زمانی که ساختارهای بازار نفت تغییر کرد و تقاضا کم شد. به همین خاطر رابطه نفت و طلا نیز مشابه آن سال شده است.
این کارشناس ارشد انرژی درباره بحران شوک نفتی 1986 میلادی بیان می کند: «آن زمان اوپک سرمست از موفقیت خود در تحریم نفتی کشورها بود. اما برخلاف 2 شوک نفتی بعد از چهارمین جنگ اعراب و اسرائیل در 1973 میلادی، در شوک سوم قیمت ها کاهشی شد. چراکه آژانس بین‌المللی انرژی شکل گرفته بود و باکمک این آژانس، در مقابل افزایش شدید قیمت‌های نفت خام در سال 1979 و 1980م،  کشورهای صنعتی صرفه‌جویی بیشتر در مصرف نفت را در پیش گرفتند و با جایگزینی سایر منابع انرژی به جای نفت اقدامات موثری در کاهش تقاضا برای نفت رقم زدند. آن زمان بود که اوپک دریافت که نیاز به بخش تحقیقات و بررسی بازار دارد.»
بازوی تقویت طلا و افزایش فاصله
اما بخشی از وضعیت فاصله ارزشی طلا و نفت به افزایش تقاضا برای طلا بازمی گردد. در این باره مرتضی بهروزی فر، عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در گفت و گو با خبرنگار ما توضیح می دهد: « شیوع ویروس کرونا در سطح جهانی و ورود آسیب به بازارهای مالی، منجر به افزایش تقاضا برای طلا شده است. چراکه کالای امنی برای سرمایه گذاری است و ریسک کمی دارد. این افزایش تقاضا منجر به افزایش قیمت طلا شده است.»
در همین حال فریدون برکشلی، رئیس گروه مطالعات انرژی وین نیز در گفت و گو با «ایران» بیان می کند: « افزایش قیمت طلا نشانه نگران‌کننده ای است. طلا آخرین محل برای سرمایه گذاری و حفظ ارزش پول در شرایط نابسامان اقتصادی جهان است. این نشان می دهد که بازیگران اقتصادی جهان نگران هستند و آینده اقتصاد خیلی مبهم شده است.»
او با بیان اینکه ابهامات بازار نفت نیز بسیار زیاد است، ادامه می دهد: «هیچ کس نمی داند که ماه مه یا ژوئن قیمت نفت تک رقمی می شود یا تقویت می شود. تولیدکنندگان بزرگ هم بازار را گیج می کنند و علائم مشخصی به بازار نمی دهند. همین موضوع هم باعث فاصله ارزش طلا و نفت شده است. در واقع در سال های 86-۱۹۸۵ هم فاصله خیلی زیاد شد، اما این فاصله چندین ده برابری غیرعادی است. برکشلی تصریح می‌کند: « اما هنوز فکر می کنم که به طور کامل به قیمت نفت
بر نمی‌گردد. ناتوانی از برآورد آینده کوتاه و میان مدت اقتصاد جهان و به ویژه امریکا و غرب، به تب تقاضا برای خرید طلا دامن زده است. بخش عمده خرید و فروش هم فیزیکی است. این در حالی است که نرخ بهره در آمریکا تقریباً صفر شده است.»

ایران زمین - سیل در شهداد و گلبافت کرمان خسارات زیادی به راه ها و زمین های کشاورزی و بناهای روستایی وارد کرد.
«مجید سعیدی»، مدیرکل مدیریت بحران  استان کرمان در گفت وگو با «ایران»، با اشاره به وضعیت مناطق سیلزده اظهار کرد: شدت بارش های روز جمعه سبب جاری شدن سیلاب  در 2  بخش «شهداد» و «گلبافت» شهرستان کرمان و  آسیب دیدن  بخشی از راه های روستایی و  بخشی از زمین های  کشاورزی، باغات و نخیلات  این شهرستان شده است.  روستاهای «کشیت» در بخش گلبافت، روستاهای دهستان تکاب در بخش شهداد، روستای اندوه جرد  جهر و پشوئیه بیشترین آسیب را دیده اند.
وی با اشاره به مسدود شدن 20 راه روستایی ادامه داد:  سیلاب مسیر عادی این روستاها را مسدود کرده اما تردد با خودروی کمک دار (شاسی بلند) به این مناطق امکان پذیر  بوده و نیروهای امدادی در تلاش هستند به سیلزدگان کمک کنند.  تاکنون ۱۰۰ دستگاه چادر، ۱۰۰ تخته موکت، آب معدنی و ... در مناطق سیلزده توزیع شده و در 2 نقطه امداد هوایی توسط هلال احمر انجام شده است.
سعیدی با اشاره به اینکه ارتباط تلفنی 5 روستا قطع  یا با اختلال مواجه است، افزود: از شب گذشته تا کنون ۲۵ روستا از محاصره سیلاب خارج شده اند اما آب 7 روستا و برق 6 روستا قطع است.
وی  وضعیت روستای امیرآباد شهداد  را اضطراری  اعلام کرد و گفت: با تلاش نیروهای امدادی 2  اردوگاه و چندین چادر برای اسکان  سیلزدگان در این روستا برپا شده است. همچنین 20 رشته از قنوات شهرستان کرمان آسیب جدی دیده است.
 مدیرکل مدیریت بحران  استان کرمان با اشاره  به شدت زیاد تخریب ها در روستای جهر و قطعی آب و برق این روستا اظهار داشت: طبق گفته مردم منطقه،  برخی  قبل از روستای جهر اقدام به درختکاری کرده و برای حفظ باغ هایشان  در مسیر سیلابی دشت کانال حفر کرده و پهنه چند کیلومتری را به یک کانال هدایت کرده اند. روز گذشته  همین موضوع باعث  محدودیت در مسیر و افزایش شدت سیلاب  شد. این افراد حریم راه را با خاکریز مسدود کرده بودند  و به همین علت سیل  به جاده نفوذ و  به کل آن را تخریب کرده است.
سیل پرند فقط خودروها را با خود برد
سیل عصر روز جمعه در شهر جدید پرند هر چند به خیر گذشت و تلفات جانی نداشت اما هشدارها و پرسش هایی برانگیخت که چرا این شهر جدید،  در برابر سیل آسیب پذیر است و فازهای مسکونی آن در مسیر سیلاب قرار دارند. تصویری که بیش از همه از سیل روز جمعه پرند در شبکه های اجتماعی منتشر شد شناور شدن خودروهای پارک شده در سیل و گرفتار شدن عده ای از شهروندان در مسیری بین کوهستان و رودخانه بود . طغیان رودخانه، خودروهای پارک شده در حاشیه رودخانه را به پایین دست  برد و خسارات شدیدی به آنها  وارد کرد.
علیرضا عرب شهردار پرند گفت: بیشترین آبگرفتگی و روان شدن سیلاب ها در دره رود شمال بوستان مشاهیر و همچنین بلوار شهید سلیمانی (چهاربانده) محدوده فازهای  3 تا 6  اتفاق افتاد و نزدیک به 23 خودروی سواری در سیل گرفتار شدند که بلافاصله با تلاش نیروهای ستاد مدیریت بحران شهرداری پرند امدادرسانی لازم به آنان صورت گرفت.
 شهردار پرند با اشاره به موقعیت جغرافیایی شهر پرند و وجود 2 دره رود در فازهای 3 تا 6  عنوان کرد: شهر پرند مستعد وقوع سیل و سیلاب است که باید با استفاده از تجربیات سال های گذشته در شهرهای مختلف کشور و با رعایت استانداردهای لازم، خطرات و حوادث احتمالی را در این شهر به حداقل رساند تا خدایی ناکرده شاهد اتفاقات تلخ و فاجعه بار در شهر پرند نباشیم.

گروه اجتماعی /  به دنبال انتشار فیلم‌هایی از معدوم‌سازی جوجه‌های یک روزه و زنده به گور کردن آن‌ها، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران، گفت: این اقدام غیرانسانی و غیرعلمی است و ما به تمام واحدهای تولیدکننده جوجه در تهران اخطار داده‌ایم که اگر اقدام به چنین کاری کنند با آن‌ها به شدت برخورد خواهد شد.
به گزارش ایسنا سعید محمودی با اشاره به اینکه روز گذشته تیم‌های محیط زیست در سراسر استان تهران موضوع معدوم‌سازی جوجه‌های یک روزه را بررسی کردند، اظهار کرد: ما به این نتیجه رسیدیم که این اتفاق در استان تهران رخ نداده است، اما به هرحال ممکن است که واحدهای مختلف تولید جوجه برنامه مشابهی را برای معدوم‌سازی داشته باشند. از این‌رو روز گذشته به جهاد کشاورزی و دامپزشکی استان تهران نامه‌ای فرستادیم و خواستار جلوگیری و برخورد با اینگونه اقدامات شدیم.
وی  با بیان اینکه نامه‌ای برای دادستانی استان تهران و استانداری تنظیم شده است که بتوانیم با ابزار قانونی جلوی این اتفاق را بگیریم، گفت: معدوم‌سازی جوجه‌های یک روزه اقدامی غیرانسانی،  غیرعلمی و مصداق حیوان آزاری است. این جوجه‌ها صاحب روح و جان هستند و زنده به گور کردن آن‌ها هر وجدانی را به درد می‌آورد.
محمودی با تأکید بر اینکه تمام تلاش ما این است که چنین اتفاقی در استان تهران رخ ندهد، گفت: در استان تهران ۹ واحد تولید جوجه داریم که امروز به همه آن‌ها اخطار دادیم که اگر اقدام به روش‌های مشابه برای معدوم‌سازی جوجه‌ها کنند شدیدترین برخوردها را با آن‌ها خواهیم کرد.
وی با اشاره به اینکه از سوی دیگر ممکن است که این جوجه‌ها آلوده باشند و دفن آن‌ها به صورت زنده و در نقطه‌ای نامشخص می‌تواند مخاطراتی جدی در پی داشته باشد، اظهار کرد: حتی بر فرض اینکه این جوجه‌ها به هر دلیلی تلف شده بودند و پسماند محسوب می‌شدند، باید برای دفع آن‌ها اصول بهداشتی را رعایت می‌کردند و پیش از دفع از نهادهای ذی‌ربط از جمله محیط زیست مجوز می‌گرفتند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران با تأکید بر اینکه از هر جنبه‌ای زنده به گور کردن جوجه‌ها انسانی و علمی نیست، تصریح کرد: سایر واحدهای تولید جوجه بدانند که اگر اقدام به چنین کاری کنند قطعاً محیط زیست بر اساس قانون با آن‌ها برخوردی جدی خواهد داشت.
محمدرضا صدیق پور - دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یک روزه  هم  درباره معدوم سازی جوجه‌ها توضیح داده است که در ماه‌های اخیر تولیدکنندگان گوشت مرغ شامل پرورش دهندگان مرغ مادر گوشتی و مرغ گوشتی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو بوده‌اند که عمده‌ترین این مشکلات، کاهش قیمت مرغ زنده و جوجه یک روزه است و این وضعیت ضرر و زیان سنگینی را به تولید کنندگان جوجه یک روزه و گوشت مرغ  کشور وارد کرده است.

ندا آکیش
خبرنگار
روز جمعه به وقت محلی تنها دو دقیقه پس از آنکه شبکه فاکس نیوز امریکا از تظاهرات‌ها موسوم به آزادی در برخی ایالت ها در اعتراض به ادامه یافتن قرنطینه‌ها گزارش داد، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا سلسله توئیت‌های تحریک آمیز خود در حمایت از این تظاهرات ها را آغاز کرد و بر تنور ناآرامی ها در این ایالت ها دمید.  او با توئیت هایی که در آنها تماماً از حروف بزرگ انگلیسی استفاده شده بود، نوشت: «میشیگان را آزاد کنید»، «مینه سوتا را آزاد کنید»، «ویرجینیا را آزاد کنید.» فرمانداران این ایالت ها برای مقابله با همه گیری ویروس کرونا فاصله گذاری های اجتماعی سرسختانه‌ای را اعمال کرده‌اند؛ اقدامی که برخلاف میل ترامپ است زیرا رئیس جمهوری امریکا بی توجه به حاد بودن بحران کووید 19 در کشورش خواستار لغو محدودیت‌های قرنطینه ای است.  
به گزارش نیویورک تایمز، در روزهای اخیر رئیس جمهوری امریکا که در مواجهه با بحران کووید 19 کارنامه قابل قبولی از خود برجا نگذاشته، در رویارویی با چالش لغو قرنطینه‌ها و محدودیت‌ها و بازگشایی اقتصادها هم خوب ظاهر نشده و مدام در حال تغییر چهره و موضع است. او ابتدا از موضع قدرت وارد شد و خود را «قدرت مطلق» معرفی کرد و با نادیده گرفتن قانون اساسی ایالات متحده و اختیارات اعطایی این قانون به فرمانداران گفت، تنها رئیس جمهوری اختیار لغو قرنطینه‌ها را دارد. پس از آنکه انتقادها به این موضع بالا گرفت، چاره ای جز عقب نشینی نداشت و گفت، دستورالعمل بازگشایی اقتصادها و پایان قرنطینه‌ها را ارائه می کند اما فرمانداران اختیار تشخیص زمان مناسب برای پایان محدودیت‌ها را دارند. ترامپ پنجشنبه شب چهره یک رهبر فارغ از گرایشات حزبی و حامی منافع ملی را به خود گرفت و دستورالعمل های لازم برای پایان محدودیت‌ها را ارائه و بقیه امور را به فرمانداران واگذار کرد اما تنها چند ساعت پس از آن یعنی روز جمعه که برخی ایالت ها صحنه تظاهرات حامیان پایان قرنطینه و بازگشایی کسب و کارها بودند، او چهره واقعی خود را نشان داد و با حمایت آشکار از معترضان آنها را تشویق کرد در خیابان ها بمانند در حالی که به خاطر همه گیری ویروس کرونا هر نوع تجمعی خطرآفرین است و می تواند شمار مبتلایان به کووید 19 را بالا ببرد. توئیت‌های روز جمعه ترامپ آنقدر در جهت منافع شخصی و حزبی خود، آنقدر سیاسی و افراطی بود که خاطرات اقدامات جنبش راست افراطی «تی پارتی» در یک دهه اخیر در امریکا را زنده کرد.
ترامپ علاوه بر این توئیت های تحریک آمیز، عصر جمعه از کاخ سفید با رسانه ها صحبت کرد و در این مصاحبه با معترضان به قرنطینه ابراز همدردی و همبستگی کرد. او با «بسیار سخت» خواندن فرمان های مربوط به فاصله گذاری اجتماعی گفت، دلش برای آنهایی که مجبورند این فرمان های بسیار سخت را اجرا کنند، می سوزد. «از نظر من آنها [معترضان] آدم های بسیار مسئولیت پذیری هستند» [که به خیابان ها آمده اند].
البته حمایت ترامپ از معترضان تنها به این دلیل نبود که او از فلج شدن چرخ اقتصاد ایالات متحده به خاطر همه گیری ویروس کرونا ناراحت است.  بلکه به این دلیل بود که یک عرصه جدیدی را برای اجرای شوهای تبلیغاتی خود پیدا کند و بتواند از این عرصه بهره  انتخاباتی لازم را ببرد. او که به خاطر همه گیری ویروس کرونا نتوانسته در سخنرانی های انتخاباتی شلوغ نطق های جنجالی رأی آور بکند و در واقع فضایی برای تخلیه انرژِی سیاسی حامیانش فراهم کند، اکنون با حمایت از  اعتراض ها و آشوب ها در ایالت های مختلف امریکا می خواهد این کار را بکند. او همچنین می خواهد با قرار دادن این اعتراض ها در صدر اخبار ایالات متحده امریکا مسائل مربوط به ناکارآمدی دولتش در پاسخ به همه گیری کووید 19 را به حاشیه براند و در عوض فرمانداران دموکرات ایالت‌هایی را که خواستار ادامه یافتن طرح های فاصله گذاری اجتماعی هستند سیبل قرار دهد. فرمانداران سه ایالت میشیگان، مینه سوتا و ویرجینیا که ترامپ در توئیت های روز جمعه از آنها نام برده و از معترضان خواسته این ایالت ها را آزاد کنند، هر سه دموکرات هستند. جالب آنکه ترکیب جمعیتی معترضانی که در این ایالت ها به خیابان ها آمده‌اند هم نشان می دهد که اکثراً از حامیان ترامپ هستند زیرا اکثر آنها کلاه های قرمزی که روی آنها نوشته امریکا را دوباره بزرگ می کنیم به سر داشتند و روی بنرهایی که در دست داشتند هم حمایت خود را از ترامپ اعلام کرده بودند.

پرستو رفیعی
خبرنگار
با اعلام کد ۶۳۶۹ از سوی ستاد تسهیلات کرونایی برای دریافت وام یک میلیون تومانی کرونا، روز گذشته دفاتر پیشخوان دولت با ازدحام حیرت‌آوری مواجه شدند. چرا که بر اساس اعلام سخنگوی ستاد تسهیلات کرونایی متقاضیان دریافت این وام تنها تا پایان وقت اداری روز یکشنبه ۳۱ اردیبهشت ماه فرصت داشتند تا پیامک درخواست دریافت وام را ارسال کنند. حسین میرزایی شرط قبولی ارسال پیامک افراد سرپرست خانوار یارانه بگیر را ارسال کد ملی از طریق سیم‌کارت تلفن همراهی که به نام سرپرست خانوار است اعلام کرده و گفته بود افرادی که تا ۳۱ فروردین ماه پیامک ارسال کنند می‌توانند تا ۴ اردیبهشت وام یک میلیون تومانی را دریافت کنند. این امر هجوم بی‌سابقه متقاضیان دریافت وام را آنهم در ایامی که به رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی تأکید می‌شود، به همراه داشت. این در حالی است که در پی این ازدحام مسئولین بهداشتی کشور نسبت به احتمال افزایش ابتلا به بیماری کرونا در کشور هشدار دادند در این میان حتی مردم نیز گله‌مند بودند و از اینکه مجبور شده‌اند برای دریافت سیم کارت از خانه خارج شوند نگرانی و گلایه خود را ابراز می‌کردند .
آقای رضایی که در حال خروج از دفتر پیشخوان دولت است به «ایران» می‌گوید: از خیر دریافت وام برای پدرم گذشتم. سیم کارتی که پدر از آن استفاده می‌کند به نام من است و امروز برای تغییر مالکیت آن آمده بودم. اما با این شرایط و شلوغی از ترس ابتلا به بیماری کرونا عطای دریافت وام را به لقایش بخشیدم.
خانم شکری نیز همین شرایط را دارد. او هم آمده تا برای پدرش سیمکارت بخرد و به گفته خودش این دومین دفتری است که به آن مراجعه کرده است. اما حالا ناامید در حال خروج از دفتر پیشخوان دولت است. او هم می‌گوید: حدود ۳ ساعت است که در این دفتر منتظر هستم.
قبل از اینجا هم به یک دفتر دیگر رفته بودم اما چون شلوغ بود آنجا نماندم. ساعت ابتدایی حضورم اینجا خلوت بود و مردم سعی می‌کردند فاصله‌گذاری را رعایت کنند. اما با قطع شدن سیستم‌ها، کار مردم پیش نمی‌رود و هر ساعت بر ازدحام جمعیت افزوده می‌شود . فکر می‌کنم با بی‌پولی می‌شود کنار آمد اما با بیماری نه.
خانم علوی اما یکی از کارمندان دفتر پیشخوان دولت است که مجبور شده برای انجام مسئولیت خود در محل کار حاضر شود. او قطع و وصل شدن سیستم را در دلیل تأخیر در انجام امور مربوط به مراجعه کنندگان عنوان می‌کند و به «ایران» می‌گوید: ما هم نگران ازدحام جمعیت و سلامتی خود هستیم. اما با وجود اینکه تلاش می‌کنیم در انجام امور مربوط به مراجعه کنندگان نهایت سرعت را به خرج دهیم اما با قطع شدن سیستم‌ها دیگر کاری از دستمان برنمی‌آید و مجبور هستیم منتظر شویم تا سیستم مجدداً وصل شود.
حسین میرزایی ،سخنگوی ستاد تسهیلات کرونایی اما در پاسخ به نگرانی مردم و مسئولین به «ایران» می‌گوید: یکی از دلایل ازدحام مردم در دفاتر پیشخوان دولت اعلام اهدای رایگان سیم کارت تلفن همراه از سوی دو اپراتور ایرانسل و همراه اول است. این موضوع باعث شده گروهی که سیم‌کارت نداشتند برای دریافت سیم‌کارت رایگان در دفاتر حضور پیدا کنند و گروه دیگری که سیم‌کارت داشتند باز هم برای دریافت سیم‌کارت رایگان به دفاتر هجوم بیاورند. وی تأکید می‌کند برای جلوگیری از ازدحام مردم و متقاضیان دریافت سیم‌کارت در نخستین گام طی مذاکره با اپراتورهای تلفن همراه فروش حضوری و اعطای حضوری سیم کارت را ممنوع اعلام کردیم و مقرر شد که ثبت نام و تحویل سیم کارت به صورت اینترنتی و تحویل درب منزل باشد . میرزایی ادامه می‌دهد: در اقدام دیگر زمان ثبت نام را تا ۷ اردیبهشت ماه تمدید کردیم و مقرر شد تلاش‌های لازم برای پرداخت وام این دسته از افراد جامعه که تا تاریخ ۷ اردیبهشت ماه ثبت نام می‌کنند، تا تاریخ ۱۱ اردیبهشت صورت بگیرد. وی همچنین به متقاضیان دریافت وام توصیه می‌کند: اگر تا این لحظه هیچ پیامکی از سمت وزارت رفاه دریافت نکردید کد ملی سرپرست خانوار را به ۶۳۶۹ ارسال کنید. بعد از ارسال کد ملی سرپرست خانوار پیامکی با سرشماره V.Refah برای شما ارسال می‌شود که درخواست شما ثبت شده است. سخنگوی ستاد تسهیلات کرونایی می‌افزاید:اگر پیامک برای فردی ارسال نشده به معنای آن نیست که کد ملی او ثبت نشده و ممکن است به دلیل شلوغی خط، جواب ارسال نشده باشد. وی همچنین خاطر نشان می‌کند: فرقی ندارد کد ملی به زبان انگلیسی یا فارسی ارسال شود. اما مهم است که کاراکتری به آن اضافه نشود و از واژه‌هایی مانند سلام و... نباید استفاده شود. میرزایی در پایان تأکید می‌کند: افراد زیر ۱۸سال که سرپرست خانوار هستند می‌توانند سیم کارت رایتل تهیه کنند و نیاز نیست به سن قانونی برسند.

برش
خدمت‌رسانی باید با دستورالعمل  وزارت بهداشت باشد
محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات نیز در این باره در توییتر خود نوشت: آقای اپراتور! مردم نباید برای تهیه سیم کارت رایگان در این شرایط کرونا در دفاتر ارتباطی صف بکشند همین الان باید فرایند «متوقف» شود. از مردم آنلاین ثبت نام کنید و با پست سیم کارت را به منازل آنها برسانید. خدمت‌رسانی خود به مردم «باید» با دستورالعمل‌های وزارت بهداشت باشد.

محمد محمدی سدهی
خبرنگار
چندی پیش وزارت امور خارجه ایران کمپین اینترنتی امضا با عنوان«نه به تحریم‌ها٬ نه به کرونا» با هدف جلب توجه به تأثیر تحریم های امریکا علیه تهران در شرایط فعلی شیوع جهانی ویروس کرونا و همچنین آگاه سازی جهانی از این موضوع راه اندازی کرد. تحریم های اقتصادی، تجاری، علمی و نظامی علیه ایران در آبان 97 با خروج امریکا از برجام تشدید شد. تحریم هایی که حالا با شیوع ویروس کرونا در حوزه بهداشت و درمان، بسیار ظالمانه است. گرچه این موضوع مانع از مقابله کشورمان با کرونا نشده است. در هر حال کمپینی که توسط وزارت امور خارجه ایران راه اندازی شد، حاوی پیام هایی است و توسط چهره های نامدار حوزه های مختلف از جمله ورزش به امضا رسیده است. به همین منظور خبرنگار «ایران» با فراز کمالوند، نیلوفر اردلان و محمد ناظم الشریعه، 3 مربی فوتبال و فوتسال گفت و گویی انجام داد و آنها از هدف شان برای پیوستن به این کمپین صحبت کردند.
اردلان: هدفم برداشتن گامی برای مردم کشورم است
نیلوفر اردلان، سرمربی تیم ملی زیر 23 سال فوتسال بانوان در خصوص پیوستن به کمپین «نه به تحریم‌ها٬ نه به کرونا» این گونه توضیح داد:«با توجه به صحبت های دبیرکل سازمان ملل متحد، جنگ جهانی سوم با شیوع کرونا در همه دنیا آغاز شده و همه کشورها در حال مبارزه با این ویروس خطرناک هستند. کشور ما هم از این قاعده مستثنی نیست و ما هم با کرونا در حال جنگ هستیم اما در این بین تفاوت هایی وجود دارد که ما را با سایر کشورهای دنیا متمایز می کند و آن تحریم های دارویی است.» او ادامه داد: «تحریم های دارویی امریکا مشکلاتی برای جامعه پزشکی ایران بوجود آورده و این مشکلات با شیوع کرونا در کشور ما بیش از پیش نمود پیدا کرد و به حالت بحرانی درآمد. به همین منظور یکسری از سلبریتی ها خواستار لغو تحریم های پزشکی شدند و این امیدواری وجود دارد که این تحریم ها لغو و مواد بهداشتی وارد کشورمان شود. ما خواستار لغو تحریم های دارویی هستیم و امیدواریم که این تحریم ها به زودی لغو شود و گوش شنوایی برای شنیدن صدای ما وجود داشته باشد.» سرمربی زیر 23 سال فوتسال بانوان با اشاره به اینکه احساس کردم به عنوان یک عضو کوچک از جامعه وظیفه ای دارم، افزود: «هدف من از پیوستن به این کمپین، برداشتن قدمی هر چند کوچک برای خودم و مردم کشورم است. کشور ما به دلیل شیوع کرونا شرایط چندان مناسبی ندارد و باید جهان بداند که این تحریم ها باعث شده تا دسترسی ما به اقلام بهداشتی کمتر شود. باید در این روزها برای شکست کرونا موارد بهداشتی را رعایت کنیم چرا که تنها راه مقابله با کرونا همین است.»
ناظم الشریعه: نگاه جهان به ورزشی ها متفاوت است
محمد ناظم الشریعه، سرمربی تیم ملی فوتسال آقایان هم با اشاره به اینکه ما نمی توانیم و نباید دست روی دست بگذاریم، گفت: «در حال حاضر کشور ما با ویروس خطرناک کرونا در حال جنگ است و تلاش مان بر این است که کاری انجام دهیم تا لوازم بهداشتی با وجود تحریم های ظالمانه امریکا وارد کشورمان شود. به همین دلیل تصمیم گرفتم در کمپین «نه به تحریم‌ها٬ نه به کرونا» شرکت کنم.» او در پاسخ به این سؤال که حوزه ورزش تا چه حد می تواند در این موضوع تأثیرگذار باشد؟ اظهار داشت: «در همه جای دنیا نگاه ها به افراد ورزشی متفاوت تر از سایر حوزه هاست. به عبارتی زمانی که من به عنوان سرمربی تیم ملی از مرز کشور خارج می شوم، می بینم که خارجی ها نگاه قابل احترامی به من دارند و مجامع بین المللی به من و اشخاص دیگری که در این حوزه فعالیت می کنند، احترام می گذارند. نگاه جهان به ورزشی ها متفاوت تر از سایر افراد است و قطعاً این موضوع باعث می شود تا سازمان ملل فکری برای این موضوع کند.» سرمربی تیم ملی فوتسال با اشاره به اینکه اشخاص زیادی به این کمپین پیوستند، اظهار داشت: «کرونا باعث شده وضعیت دنیا و کشورمان به هم بریزد. یکی از آشنایان ما به دلیل کرونا به رحمت خدا رفت. باید همه کمک کنیم و با رعایت بهداشت فردی بر کرونا غلبه کنیم، اگر رعایت کنیم قطعاً مشکلات ما کمتر می شود.»
کمالوند: امیدواریم سازمان ملل خواسته ما را عملی کند
فراز کمالوند، سرمربی سابق تیم فوتبال پارس جنوبی نیز در خصوص پیوستنش به کمپین «نه به تحریم‌ها٬ نه به کرونا» گفت: «شرایط به گونه ای است که باید هم با کرونا و هم با تحریم ها بجنگیم. متأسفانه اقتصاد ما به دلیل شیوع این ویروس در کشور، شرایط خوبی ندارد و این تحریم ها هم که اضافه شده و باعث شده تا شرایط بدتر شود. تلاش ما بر این است که کشورهای دنیا صدای ما را بشنوند و بدانند ما در چه شرایط سختی در حال جنگ با کرونا هستیم. همین که کشورهای دیگر صدای ما را بشنوند، کافی است. خیلی امیدواریم که سازمان ملل خواسته ما را عملی کند چرا که خواسته ما بحق است.» او با اشاره به اینکه پیام ما به جهانیان کاملاً روشن است، بیان داشت: «ما به جهان می گوییم که تحریم های ظالمانه امریکا باعث نشده که کشورمان در مبارزه با ویروس کرونا کم بیاورد. ما مردمان سختکوشی هستیم و این را همیشه و در دوره های حساس به دنیا ثابت کرده ایم و قطعاً این بار هم ثابت خواهیم کرد که تحریم های امریکا ما را ناامید نخواهد کرد و با وجود تحریم های بهداشتی این ویروس را به زودی شکست خواهیم داد.»
کمالوند با اشاره به اینکه کمیته فرهنگی فدراسیون فوتبال برای پیوستن به این کمپین به خوبی اطلاع رسانی کرد، افزود: «قطعاً در روزهای آینده اشخاص بیشتری به این کمپین می پیوندند. با شیوع کرونا، جهان در شرایط بحرانی قرار گرفته و کشورها باید در این شرایط به همدیگر کمک کنند و اقلام بهداشتی را در اختیار هم قرار بدهند، نه اینکه مانع از ورود آن به برخی از کشورها شوند. با وجود تحریم ها و با توجه به کمبودهای کشور ما در زمینه اقلام بهداشتی، ابتلا به ویروس کرونا سیر نزولی پیدا کرده و این نشان دهنده قدرت کشور ما در مواجهه با بحران هاست.»

نیروی هوایی و پدافند ارتش جمهوری اسلامی به  ۳ نوع پهپاد شناسایی، دوربرد و رزمی جدید مجهز شد. از جمله پهپادهایی که روز گذشته با حضور امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، فرماندهان پدافند و نیروی هوایی ارتش و مدیرعامل سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع به ارتش تحویل داده شد پهپادی با برد ۱۰۰۰ کیلومتر است.
به گزارش ایرنا، وزیر دفاع در مراسم تحویل این پهپادها که روز گذشته و در تقارن با روز ارتش جمهوری اسلامی ایران  در سازمان صنایع هوایی و صنایع هسای اصفهان برگزار شد، بومی سازی و ارتقای مجموعه پهپادی کشور و دستیابی به فناوری طراحی و ساخت هواپیماهای جت بدون سرنشین چندمنظوره با سرعت و ارتفاع بالا با قابلیت حمل انواع محموله‌ها را یک دستاورد مهم برشمرد و تصریح کرد: حفظ آمادگی در حوزه مأموریت‌های نیروی پدافند هوایی شامل آزمایش تمام سامانه‌های پدافندی کوتاه برد و دوربرد توپخانه‌ای و موشکی و همچنین دستیابی به سامانه‌های سلاح ایجاد اختلال و فریب در شبکه پدافندی دشمن از مهم‌ترین اهداف این اقدام بوده است.
امیر سرتیپ حاتمی در تشریح مشخصات فنی هواپیماهای «جت بدون سرنشین چند منظوره»، خاطرنشان ساخت: این پهپادها با وزنی بالغ بر ۴۷۰ کیلوگرم و ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت سرعت پروازی قابلیت اوج گیری و انجام عملیات در ارتفاع ۴۰ هزار پا را دارا می باشد. او افزود: این پهپادها با برد ۱۰۰۰ کیلومتر و مداومت پرواز ۱۸۰ دقیقه است. هواپیماهای بدون سرنشین «ابابیل ۳» و «کرار» نیز پهپادهای دیگری بودند که به مجموعه ناوگان نیروی هوایی ارتش افزوده شدند. پهپادهایی که در تعداد انبوه توسط متخصصان صنایع هوایی وزارت دفاع تولید شده است.
وزیر دفاع در تشریح قابلیت‌های پهپادهای ابابیل ۳ گفت: این پهپادها یک پرنده شناسایی رزمی میان برد با قابلیت حمل محموله های مختلف الکترواپتیکی و رزمی  بوده که  مأموریت اصلی آن‌ها جمع آوری و ارسال داده های مأموریتی تصویری اپتیکی در مناطق مختلف کشور و همچنین انجام عملیات تهاجمی رزمی علیه اهداف مورد نظر در شعاع عملیاتی ۱۵۰ کیلومتری است.
امیر سرتیپ حاتمی در خصوص قابلیت های پهپادهای کرار نیز تصریح کرد:  پهپاد کرار پهپادی رزمی و استراتژیک است که قابلیت حمل و رهاسازی محموله‌هایی در کلاس هواپیماهای با سرنشین بوده و به توانمندی‌های رزمی و انتحاری مجهز شده است. او پهپاد رزمی کرار را پهپادی نقطه زن دانست که با موتور توربوجت به منظور مأموریت رزمی علیه اهداف سطحی مورد استفاده قرار می گیرد.
حاتمی تأکید کرد: وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح متعهد است تا نیروهای مسلح مقتدر جمهوری اسلامی ایران را در حوزه های رزم زمینی ، هوایی، دریایی، موشکی، الکترونیک و... تقویت کرده و از هیچ تلاش و کوششی در راستای ارتقای توان رزم نیروهای مسلح فروگذار نکند.

سخنگوی دولت درباره ارزیابی وضعیت بیماری کرونا در کشور گفت:  برای ارزیابی دقیق نیاز به زمان داریم اما شواهدی که ما داریم این است که در کل کشور شیب کند رو به پایین است. از این قاعده خارج نشده‌ایم. روند را که نگاه می‌کنیم ممکن است یک روز یا دو روز شاهد یک پرش باشیم، اما روند همچنان کاهشی و حتی در برخی نقاط کشور با شیب تند است.
علی ربیعی در گفت و گو با اعتماد آنلاین توضیح داد: ما در حال اجرای نوعی پروتکل‌های جدید و به نوعی فاصله‌گذاری فیزیکی هوشمند هستیم. وقتی از کلمه عادی‌سازی استفاده می‌شود، هم جامعه فکر می‌کند همه چیز عادی شده و همه باید به خیابان بیایند و هم روی خود سیاستگذاران تأثیر می‌گذارد .این فاصله‌گذاری هوشمند، حفاظت از جان، به صورت توأمان در مقابل ویروس و در مقابل فقر و بیکاری است.
وی ادامه داد: در فاصله‌گذاری اجتماعی که در حال اجرا است یک دوره کمون بیماری داریم که بین 2 تا 14 روز است و متوسط آن پنج روز است. پنج روز باید بگذرد که ما اثر بیماری را در بیماران سرپایی اندازه بگیریم. باید ببینیم که افزایش گروه مبتلایان سرپایی چقدر است. بعد از اینکه متوسط آن را سنجیدیم، 15 روز بعد متوسط بستری‌های ما و یک ماه بعد هم خدانکرده اثر وخیم شدن حال افراد و رفتن آنها به مراحل بالاتر مانند آی سی یو و... مشخص می‌شود. ما این طرح را از 23 فروردین آغاز کردیم و نباید تصور بر این باشد که شرایط عادی شده است.
 سخنگوی دولت ادامه داد: با اقدامات بهداشتی و رعایت پروتکل‌های وزارت بهداشت، معتقدیم که مردم همچنان باید در خانه بمانند، بازگشایی‌ها در حدی که نیاز است اجرا می‌‌شود، اعلام می‌کنیم مردم در حد ضروریات پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند و... در این صورت تأثیر منفی بازگشایی‌ها و روند شیوع جدید قطعاً بسیار ناچیز خواهد بود.
ربیعی درباره شلوغی دیروز تهران هم  گفت: به نظر من یکی به دلیل اجرا نشدن طرح ترافیک بود و مورد دوم هم عده‌ زیادی به شهر تهران وارد شدند. نیاز داریم که زمان بگذرد؛ تصمیمات ما اقتضایی است. این فاصله‌گذاری هوشمند بر اساس تأثیر طرح و سیاست‌هایی که اعمال می‌شوند، قابل اصلاح است. اینها را ارزیابی می‌کنیم و سعی داریم که یک تصمیم بهینه در این مدت داشته باشیم.

توضیح ربیعی درباره فعالیت مرزهای شرقی
سخنگوی دولت گفت: طبق پروتکل‌های بهداشتی با کشورهای همسایه در ارتباط هستیم. علی ربیعی در گفت‌وگو با ایسنا، در ارتباط با شیطنت‌های خبری  که پیرامون ممانعت ورود اتباع کشورهای همسایه از جمله پاکستان و افغانستان صورت گرفت، اظهار کرد: متأسفانه انعکاس صحبت‌های دوست ما در کمیته امنیتی و اجتماعی وزارت کشور در این زمینه، نادرست بوده و موجب القاهای خاصی شده است. البته ما در هیچ شرایطی انتظار نداشتیم یکی از این نهادها و رسانه‌ها درباره ایران که به رغم تحریم‌ها پذیرای مهاجران بوده است مثبت بگویند. با جعل کردن این مصاحبه می‌خواهند روابط همسایگی را مخدوش کنند.
وی ادامه داد: آنچه قابل توضیح است این است که مرزهای کشورها با همسایگان بخصوص پاکستان و افغانستان را ما نبستیم. بعد از ۳۰ بهمن این همسایگان بودند که مرزهایشان با ایران را با این تصور که ویروس  کرونا در ایران آمده است بستند؛ پس ما مرزهای خود را نبستیم؛ این موضوع اولین پاسخ صریح به این موضوع است. سخنگوی دولت گفت: ما سه جور مراوده با کشورهای همسایه داریم، یکی مراوده تجاری با آمد و شد تجار است، یکی ترانزیت کالا و سوم تردد افراد است.ربیعی گفت: در زمینه ترانزیت با پروتکل‌ها مشکلات را حل کردیم؛ کالاهای ایرانی یا کامیون کشورهای همسایه در بازارچه‌ها و گمرک‌ها با طی زمان قرنطینه جابه‌جا می‌شوند. مشکل رفت و آمد تجار هم در جلسه ستاد کرونا حل شد. وی افزود: بحث تردد افراد به طور عموم می‌ماند که در این زمینه قطعاً باید تابع پروتکل‌های بهداشتی مورد توافق هر دو کشور باشیم. این یک موضوع طبیعی است و در همه کشورهای اروپایی و امریکایی رعایت می‌شود. انتظار می‌رود وزرای درمان، بهداشت و آموزشی ما و کشورهای همسایه پروتکل‌‌هایی را طراحی کنند و در قالب آن‌ها،  سیاست رفت و آمد افراد را هم دنبال کنیم.

عباس عبدی  
روزنامه نگار
همه نگرانیم، حق هم داریم. چون نمی‌دانیم آینده چه‌خواهد شد؟ مشکل اینجاست که این نگرانی فقط معطوف به ما در ایران نمی‌شود. همه جهان دچار بهت و حیرت هستند و آینده نامعلومی را پیش روی خود می‌بینند. چرا که با پدیده‌ای مواجه شده‌اند که چندان شناخت دقیقی از آن ندارند، فرصت کافی هم برای شناخت و مقابله با آن ندارند. در چند قرن اخیر، شاید کمتر موردی بوده است که انسان تا این حد ناامید نسبت به آینده و سرنوشت خود در برابر یک پدیده دیده شده است. با این حال نباید ناامید بود. چرا؟ چون می‌توان امیدوار بود که درصد مرگ و میر این بیماری بسیار کمتر از 2 درصدی باشد که از ابتدا گفته می‌شد. برخی شواهد آن را زیر یک درصد دانسته است. برای رسیدن به عدد قطعی قدری زمان نیاز داریم که میزان آزمایش‌های کرونا و دقت آنها بالا رود و در اجتماعات بزرگتر انجام شود تا معلوم گردد چه تعداد از مردم به این ویروس مبتلا شده‌اند و علائمی نداشته‌اند. ولی شواهد در مجموع حکایت از پایین‌تر بودن مرگ و میر از برآوردهای اولیه است.

اگر این برآوردها درست باشد، آنگاه می‌توانیم نتیجه بگیریم که سرعت انتقال ویروس و مبتلا شدن دیگران، کاهش خواهد یافت. به‌دلیل رعایت تمهیدات بهداشتی و رفتاری از سوی مردم. در حقیقت اگر میزان مرگ و میر ویروس همان رقم قبلی هم باشد، به‌علت تعطیلی مراکز تجمع مثل مدارس، دانشگاه‌ها، ورزشگاه‌ها و... بخش مهمی از زنجیره انتقال ویروس قطع خواهد شد. همچنین به‌علت رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک، دستکش و مایعات ضد عفونی‌کننده انتقال ویروس با کندی چشمگیری مواجه خواهد شد. از سوی دیگر می‌توان از طریق اعمال برخی از ضوابط در فضای عمومی مثل فاصله‌گذاری‌های بدنی این فرآیند را کندتر نیز کرد. ولی شاید بیش از هر‌چیز رعایت مردم در روابط شخصی، میهمانی‌ها، نشست‌های غیر رسمی و رفت و آمدهای غیر ضرور است که به کمک می‌آید تا جلوی انتشار سریع این ویروس گرفته شود و اجازه ندهد که دوباره به نقطه بحرانی برسیم. با این حال اگر دولت و نظام درمانی بتوانند این فرآیند قطع زنجیره انتقال را کامل کنند، می‌توان امیدوار بود که در اواخر بهار به وضعیتی برسیم که به مرور و با احتیاطات لازم، دیگر بخش‌های تعطیل را دوباره وارد حیات اجتماعی کنیم. چگونه؟
اولین اقدام تدوین پروتکل‌های دقیق و با ضمانت اجرای کافی برای کلیه رفتارهای عمومی در جامعه است. از ادارات و بنگاه‌ها و فروشگاه‌ها گرفته تا حمل‌ونقل و احتمالاً برنامه‌های عمومی فرهنگی و مذهبی. مهم‌تر از تدوین این پروتکل‌ها اجرای کامل و دقیق آن است. تخلف از ضوابط باید با مجازات و جریمه متناسب و بازدارنده همراه باشد. به خواهش و تمنا نمی‌باید بسنده کرد. بنابراین نیازمند نهاد و ساختار نظارتی دقیق است.
اقدام دوم که ضروری‌تر است افزایش آزمایش‌ها است. در میان 20 کشوری که بیشترین تلفات را در کرونا داشته‌اند، فقط برزیل و هند هستند که نسبت تست به جمعیت آنها از ایران کمتر است که این دو کشور نیز وضع به کلی متفاوتی دارند. میزان تست‌ها حداقل باید 2 تا 3 برابر تعداد فعلی شود. اکنون حدود 320 هزار تست انجام شده که باید در فاصله کوتاهی حداقل به یک میلیون برسد تا تصویر دقیقی از نقشه شیوع این بیماری در کشور به دست آید.
سومین اقدام نیز اجرای دقیق و کامل قرنطینه افراد مبتلا یا مرتبطین با آنها است و نیز کمک به افراد سالمند برای اجرای هرچه بهتر دوری از جامعه و ارتباط با دیگران است.
اگر این مجموعه از سیاست‌ها انجام شود، امید می‌رود که از این پس با اوج‌گیری غیرقابل مهار دوباره مواجه نشویم و با همین وضعیت ادامه دهیم تا اینکه ایمنی جمعی نسبی حاصل شود یا داروی آن ساخته شود و نیز امیدوار بود که واکسن آن نیز دیر یا زود ساخته شود و از شر کرونا خلاص شویم.

تقی آزاد ارمکی  
جامعه شناس
به‌عنوان فردی که جامعه شناسی کار می‌کنم باید پدیده کرونا را به‌عنوان پدیده‌ای که ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، انسانی و سیاسی دارد به‌رسمیت بشناسیم و این به‌رسمیت شناختن کار مهمی است چون ما در ایران از کنار حوادثی از جمله زلزله و سیل به این بهانه که مختص یک منطقه است عبور کردیم اما درمورد پدیده کرونا به‌رسمیت شناختن اولین رسالت و وظیفه ما است. مسأله دوم اینکه باید جایگاه این پدیده را در سطح ملی و بین‌المللی معلوم کنیم. ظهور و بروز کرونا در ایران علاوه بر ایجاد بیماری، اثرات دیگری هم دارد به عبارت دیگر اگرچه کرونا پدیده جهانی است اما ما با کرونایی روبه‌رو هستیم که ایرانی است و به‌نظر بنده کرونای ایرانی با کرونای امریکایی و خیلی از کشورهای دیگر متفاوت است. به‌طور کلی پدیده‌های این چنینی را به‌رسمیت نمی‌شناسیم چون در معرضش قرار نگرفته‌ایم.

از سوی دیگر باید به تاثیری که پدیده کرونا در روابط اجتماعی، انسانی، مناسبات و حیات انسانی می‌گذارد، توجه کنیم. کرونای ایرانی همانند کرونای جهانی اولین هدفش بدن انسان‌هاست و افراد را بواسطه بیماری‌زایی از بین می‌برد ولی هدف بعدی کرونای ایرانی این است که مناسبات اجتماعی را به‌حالت تعلیق درمی‌آورد اینکه بسیاری از افراد جامعه با افراد مسن ارتباط برقرار نمی‌کنند و این گیر اصلی کرونای ایرانی است باید جامعه را نسبت به این موضوع حساس کنیم و اعلام کنیم که به افراد ندار و ضعیف و سالمندان توجه کنند. توجه به آنها موجب می‌شود یک نوع روابط اجتماعی جدیدی شکل بگیرد تا اینکه مردم را از آنها دور کنیم. تأکید می‌کنم؛ کرونای ایرانی هدف اولش بدن افراد است ولی آنچه برای ما زخم برجا خواهد گذاشت این است که ما را از هم جدا خواهد کرد باید با این وضع مبارزه کنیم باید از در خودفرورفتگی و تعلیق اجتماعی اجتناب کنیم و جامعه را تشویق کنیم به دیگری توجه کنند و دیگران برای‌شان اهمیت پیدا کنند. برای این منظور لازم است کسانی که در معرض بیماری‌اند و گرفتار ویروس شده اند، رفتار‌شان را تصحیح کنند تا از انتقال ویروس ممانعت شود.

احمد بخارایی  
جامعه شناس

بحث کاهش میزان افسردگی بعد از شیوع  کرونا، بحثی نیست که فقط اختصاص به امروز داشته باشد. برای کاهش میزان افسردگی به دلیل وجود هر پدیده‌ای، باید از سه زاویه مختلف به موضوع نگاه کرد .  اولین زاویه، نگاه در سطح خرد است، دیگری در سطح میانی و در نهایت، نگاه سوم به سطح کلان بازمی‌گردد. روانشناسان و حتی روانشناسان اجتماعی بیشتر در سطح خرد به وقایع می‌پردازند. متخصصان روان‌شناختی، به روان‌شناسی رنگ‌ها، شادی‌آفرینی و لزوم توجه به اوقات فراغت اشاره می‌کنند.  برنامه‌های تلویزیونی هم از این دسته هستند ، به عنوان مثال پیام‌های تلویزیونی، برنامه‌های طنز، اجرای نمایش‌های شاد و نظایر آنها همگی در سطح خرد اثرگذاری دارند. اگر به عنوان یک جامعه‌شناس از من سؤال کنند که زاویه نگاه در سطح خرد چه تأثیرگذاری در افزایش نشاط اجتماعی پس از وقوع پدیده ای مانند کرونا دارد؟ در جواب پاسخ می‌دهم که این اثرگذاری تنها کمتر از ۲۰ درصد اتفاق می‌افتد. اما بقیه ماجرا یعنی ۸۰ درصد باقیمانده به نگاه اجتماعی در سطح میانی و کلان مربوط است. سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی از جمله عوامل اثرگذار در این سطوح هستند.
به عنوان مثال، سازمان شهرداری با پرداختن به مبلمان شهری می‌تواند در این خصوص اثرگذار باشد. فردی که پا به خیابان می‌گذارد با دیدن مبلمان شهری زیبا می‌تواند انرژی مثبت بگیرد یا در سطح میانه در مدارس با توجه به تنوع رنگ‌ها، نوع برخورد اولیای مدارس با دانش‌آموزان، رنگ و لعاب در و دیوار مدرسه یا محیط دانشگاه، همه و همه می‌توانند در روحیه و افزایش نشاط اجتماعی تأثیر داشته باشند.
اما بحث اصلی سطح کلان است که به ساختارها مربوط می‌شود. پارامتر اصلی در جهت افزایش نشاط اجتماعی، رضایت اجتماعی است. در واقع هرچه رضایت اجتماعی بالاتر باشد، نشاط اجتماعی هم سطح بالاتری پیدا می‌کند و در نهایت در سلامت اجتماعی خود را نشان می‌دهد. وقتی که رضایت اجتماعی مطرح می‌شود ، اکثریت اعضای جامعه را در برمی‌گیرد. مؤلفه‌هایی مانند احساس امنیت ، امید به آینده و میزان مشارکت اجتماعی، از جمله مؤلفه‌هایی هستند که در افزایش نشاط اجتماعی تأثیرگذار هستند؛ اما متأسفانه در جاهایی می‌بینیم که این مؤلفه‌ها در جامعه ما با مشکلات جدی رو‌به‌رو است. مثلاً امید به آینده می‌تواند موتور محرکه نشاط را به حرکت آورد. بسیاری از افراد در جامعه ما دچار روزمرگی شده‌اند و علاوه بر آن در خصوص ۱۰ سال یا ۲۰ سال آینده خود و فرزندانشان احساس امنیت شغلی یا تحصیلی ندارند. نباید فراموش کرد با افزایش احساس امنیت اجتماعی است که افراد می‌توانند از سطح افسردگی خود بکاهند.  
قطعاً برای کاهش میزان افسردگی بعد از شیوع بیماری کرونا باید ترسیم خوبی از وضعیت جامعه داشته باشیم تا بتوانیم راهکارهای عملی و با فایده پیدا کنیم. در بحث مشارکت در بعد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی باید فعالیت‌های مسئولان بیشتر شود. در مشارکت اجتماعی افراد باید بتوانند پتانسیل خود را افزایش دهند. در بحث سازمان‌های مردم‌نهاد هم باید مشارکت‌ها حداکثری باشد ، زیرا در بروز بحران‌هایی مثل کرونا، این سازمان‌های مردم‌نهاد هستند که می‌توانند به یاری دولت‌ها بیایند، اما امروز متأسفانه می‌بینیم که چنین سازمان‌هایی خیلی پراکنده در حال فعالیت هستند. در بعد مشارکت فرهنگی، اقوام باید بیشتر از امروز،  دیده شوند، زیرا با احساس مشارکت سطح نشاط اجتماعی در کل جامعه افزایش پیدا می‌کند و در نهایت می‌توان از میزان افسردگی‌ها تا سطح بالایی کاست. وقتی رضایت اجتماعی افزایش پیدا می‌کند ، نشاط هم افزایش می‌یابد.  نگاه جامعه‌شناسان این است که در سطح کلان بیشتر باید به مسائل و مشکلات توجه شود. یعنی توجه به ساختارها و اصلاح ساختارها، می‌تواند به کاهش افسردگی کمک کند. آنچه که واضح است، اینکه با وقوع وقایعی مانند کرونا به آتش عدم نشاط  دمیده می‌شود. پس زودتر باید راهکارهای لازم در جهت حل این معضل اجرایی شود.

محمد معصومیان
گزارش نویس
مادربزرگ سبحان سال‌هاست با دو پرستار در شیفت‌های جداگانه زندگی می‌کند. صدیقه خانم حدود 90 سال سن دارد و 10 سال است که همسرش را از دست داده و همان اوایل هم سکته کرده و حالا دست و پای چپش فلج است. سبحان می‌گوید: «از آنجایی که از نظر ذهنی هنوز کم و بیش فعال است، سعی کردیم برایش پرستار بگیریم تا در خانه خودش بماند ولی کرونا همه چیز را زیر و رو کرد. هفته اول شیوع بیماری پرستارها به موقع می‌آمدند و می‌رفتند و مادر و خاله‌ها در تماس بودند اما چون سن و سال همه فرزندان بالاست از خانه بیرون نمی‌رفتند که به مادر سر بزنند، از طرفی هم می‌ترسیدند ناقل باشند. تا اینکه یک شب تلفن خانه ما زنگ خورد؛ همسایه مادربزرگم بود که سراسیمه از ما می‌خواست زودتر برویم آنجا...» بعد از تمام شدن شیفت پرستار صبح، پرستار دوم با مخالفت فرزندانش و بدون اینکه اطلاع دهد پیش مادر بزرگ سبحان نمی‌رود: «مادربزرگ من که یکجانشین است چند ساعتی تنهایی تحمل می‌کند اما چون کسی نبوده که برای دستشویی کمکش کند رختخواب را کثیف می‌کند و بعد شروع می‌کند به شیون. وقتی ما نوه‌ها به خانه رفتیم از وضعیت مادربزرگ و بوی بدی که در خانه پیچیده بود آنقدر اشک ریختیم که شاید یکی از بدترین خاطرات زندگی ما شود. خودش را زیر پتو جمع کرده بود و بی صدا گریه می‌کرد. آنقدر فریاد کشیده بود که دیگر جانی در بدنش نبود.»
حالا بچه‌ها مجبور شده‌اند با پرداخت پول بیشتر پرستاری را مجاب کنند تا زمانی که اوضاع به روال قبل برگردد تمام وقت در خانه بماند.
از اولین خبرهایی که با شیوع کرونا به سرعت اضطراب و اندوه به جان همه ریخت، خبر آسیب پذیری افراد سالمند در مقابل این ویروس بود. حالا ترس از ناقل بودن، فرزندان و نوه‌ها را از پدر و مادرها دور می‌‌کرد و این تنها یک طرف ماجرا بود، دلتنگی و محرومیت سالمندان از دیدار فرزندان و محرومیت‌های دیگری مثل قدم زدن و بیرون رفتن هم جای خودش اما از همان روزهای نخست برخی کارشناسان حوزه اجتماعی نسبت به رهاشدگی سالمندانی که تنها و بی فرزند و همسر در خانه زندگی می‌کنند، هشدار دادند که نگرانی‌ها را بیشتر کرد. این بخش از سالمندان ناچار از تغییر سبک زندگی بودند که البته کار راحتی نیست، بخصوص برای آنهایی که سعی می‌کنند با وقت گذرانی با دوستان و روابط اجتماعی، جای خالی همسر و فرزندان را پر کنند. سالمندانی که هر روز با گروه‌های همسال پیاده‌روی و ورزش می‌کنند حالا همه تفریحات ساده و دلگرمی‌‌های روزمره خود را از دست داده‌اند. دیگر بهار برای آنها همزمان نیست با قدم زدن در کوچه باغ‌ها و نشستن زیر درخت سرسبز پارک یا زمانی برای دیدار فرزندان و نوه‌ها و در آغوش کشیده آنها.
علی ثابت 70 ساله است اما نه سن و سال و نه ضایعه نخاعی‌اش تا قبل از شروع کرونا نتوانسته بود چیزی از فعالیت‌هایش کم کند. هفته‌ای سه بار استخر می‌رفت، هفته‌ای یکبار با دوستان دوران دانشگاه در رستورانی جمع می‌شدند و بحث می‌کردند و ‌می‌گفتند و می‌خندیدند و در کنار همه این‌ها آخر هفته‌ها نوه‌هایش را می‌دید وحسابی با آنها وقت می‌گذراند. او که چند سالی است همسرش فوت کرده و او به همراه پسر 30ساله‌اش در آپارتمانی نه چندان بزرگ زندگی می‌کند: «در همه زندگی چنین شرایطی را تجربه نکرده بودم حتی زمانی که چند ماه بخاطر تصادف بستری بودم هم این همه احساس زندانی بودن نداشتم. بالاخره زن و بچه بودند، دوستانم را می‌دیدم اما حالا چند هفته است که از خانه تکان نخورده‌ام. فقط برای اینکه بدنم خشک نشود سعی می‌کنم کمی در خانه نرمش کنم تا روحیه خودم را از دست ندهم. بالاخره خیلی‌ها که بدن سالم‌تری دارند می‌توانند در خانه بدوند یا روی پشت بام بروند اما وضعیت برای کسانی که ویلچرنشین هستند سخت‌تر است واقعاً نمی‌دانم اگر پسرم نبود من چطور می‌توانستم از پس تحمل این وضعیت بربیایم.»
او از دلتنگی برای نوه‌هایش می‌گوید که حالا یک ماهی هست آنها را در آغوش نکشیده: «باور کنید از خودم می‌پرسم اگر قرار است همین طور بچه‌ها و نوه‌هایم را نبینم اصلاً چرا باید زنده باشم؟» آرمان پسر کوچکترش بعد از بغض پدر، گوشی را می‌گیرد و سعی می‌کند فضای خانه را عوض کند: «ولی باور کن حتی یک دقیقه از زمان قرنطینه را هم حرام نکرد. بیشتر از همیشه کتاب خواند و شبی یک فیلم باهم دیدیم و چند سریال. تازه بعد از مدت‌ها با هم آشپزی کردیم.» صدایش را پایین می‌آورد و می‌گوید: «ولی راستش هیچ وقت اینقدر کم حرف و در خود فرورفته ندیده بودمش. احساس می‌کنم این ندیدن بچه‌های برادرم واقعاً او را افسرده‌اش کرده.»
شاید یکی از مسائلی که شما هم در برخورد با سالمندان دیده‌اید یا افراط در مراقبت و شست‌وشو بوده یا کاملاً برعکس یعنی ناباوری کامل نسبت به کشنده بودن ویروس. حالا فکر کنید سالمندی که ناباور به مسائل بهداشتی است، بیماری زمینه‌ای خطرناکی هم مثل دیابت، فشار، چربی خون یا بیماری قلبی و عروقی هم داشته باشد. درست مثل پدر ندا که 78 ساله است و سال‌ها قبل هم شیمی درمانی شده و هنوز با قرص‌ و مشورت مدام با پزشک زندگی می‌کند. ندا تعریف می‌کند که او در آغاز شیوع کرونا اصلاً تذکرات آنها را جدی نمی‌گرفته است: «پدرم مدام می‌گفت عمر دست خداست و نیازی به این کارها نیست تا اینکه همسایه پایینی ما مبتلا شد و به رحمت خدا رفت. خیلی با پدرم دوست بود و بعد از فوت او چنان وحشتی کرده که حتی از اتاق هم بیرون نمی‌آید. با اینکه دوستش قبل از مرگ چندباری از بیمارستان با بابا تماس گرفته بود و از او خواسته بود اگر اتفاقی برایش افتاد حواسش به زن و بچه‌اش باشد اما پدرم بعد از مرگ او از قرنطینه بیرون نرفته.»
ندا با ناراحتی تأکید می‌کند که واقعاً شرایط پدرش بعد از مرگ دوست و همسایه‌اش نگران کننده و وحشتناک است: «نه تنها به لحاظ روانی آشفته شده بلکه چون دیگر بیرون نمی‌رود پاهایش هم حسابی درد می‌کند. تلفنی که با دکتر حرف زدم گفت باید به فیزیوتراپی برود اما حالا که اصلاً نمی‌تواند بیرون برود باید چکار کنیم؟ واقعاً نباید برای سالمندانی که در شرایط خاص هستند خدماتی از این دست در نظر گرفته شود؟ انگارهیچکس به فکر سالمندان نیست.»
یکی دیگر از چالش‌های بسیاری از سالمندان، مواجهه با تکنولوژی است. شاید همانقدر که خرید اینترنتی برای جوانان ساده و در صف نان ایستادن برای آنها سخت باشد برای اغلب سالمندان خرید اینترنتی ناممکن و ایستادن در صف خرید راحت‌تر است. بد نیست در پایان، ماجرای «خاله مولود و کارت بانکی» را هم بخوانید که به نقل از مصطفی خواهرزاده او اینجا می‌آورم: «خاله مولود من نزدیک به 70 سال سن دارد و هیچ وقت ازدواج نکرده و تنها زندگی می‌کند. یکی از خصوصیات جالب خاله مولود نداشتن کارت بانکی و امتناع از گرفتن آن بود. همیشه پولش را نقد از بانک می‌گرفت تا اینکه یک روز می‌رود نانوایی نان بگیرد اما نانوا به هیچ وجه از او پول قبول نمی‌کند. آن ماجرا گذشت و بالاخره به اصرار و کمک من رفتیم بانک برایش کارت گرفتیم. حالا این کارت بانکی برای او تبدیل به چالش نگران کننده‌ و عجیب و غریبی شده و هر بار که با او صحبت می‌کنیم تنها دعایی که می‌کند این است که ای کاش زودتر قرنطینه و کرونا تمام شود تا از دست کارت بانکی مسخره‌اش راحت شود چون هربار یا رمز کارت یادش می‌رود یا نمی‌تواند درست و حسابی بفهمد چقدر کم شده و چقدر مانده و هزار و یک مشکل دیگر.»

گروه اجتماعی /  بیش از ۵ هفته از آغاز قرنطینه در آسایشگاه خیریه معلولین و سالمندان کهریزک می گذرد. به گفته معاون مدیر کهریزک در طی این مدت با تلاش های صورت گرفته، شیوع بیماری درمیان مددجویان و پرسنل مهار شده است. حمیده پورفهیم همچنین از احتمال تمدید مدت قرنطینه تا انتهای سال و زمان ریشه‌کن شدن کامل بیماری کرونا خبر می دهد و به «ایران» می گوید: طبق صحبت وزیر بهداشت و احتمال شیوع بیشتر بیماری کرونا در فصل پاییز، برای محافظت از جان و سلامتی مددجویان،برنامه‌ریزی‌ها به صورتی انجام شده که قرنطینه در این مرکز تا پایان سال و زمان ریشه کن شدن کامل بیماری ادامه یابد. وی می افزاید: برگزاری کلاس های آموزش مستمر در مورد نحوه مواجهه با بیماران مبتلا به کرونا به صورت هفتگی و افزایش سطح آگاهی پرسنلی که ارتباط مستقیم با مددجویان دارند باعث شده، میزان ابتلا به این بیماری درمیان پرسنل و گیرندگان خدمت کاهش یافته و اوضاع آسایشگاه تحت کنترل قرار گیرد. پور فهیم در ادامه به مشکلات روحی برخی از مددجویان در دوران قرنطینه اشاره می کند و می گوید: حدود ۴۸۰ نفر از ۱۷۵۰ مددجویی که در کهریزک حضور دارند سالمندان آگاه و معلولان جوان تشکیل می‌دهند. این افراد به دلیل دوری از خانواده، دوستان و حتی خیرینی که به صورت منظم با آنها دیدار داشتند در معرض مشکلات و فشارهای روحی و روانی قرار گرفتند‌. از آنجایی که تعداد خانواده هایی که حاضر شدند در مدت شیوع کرونا وظیفه پرستاری از مددجو را در خانه برعهده بگیرند انگشت شمار بود، برای حفظ سلامت روان آنها برنامه ریزی شد. در واقع شرایطی را فراهم کردیم تا آنها بتوانند با استفاده از امکانات شبکه‌های آموزشی و همچنین کلاس های مجازی که به کمک معلمین خیر تشکیل می شود درس بخوانند و اوقات فراغت خود را پر کنند.

گروهی دیگر نیز در کلاس های آموزشی نظیر آموزش نمایش، مهارت زندگی و حتی مشاوره شرکت  می کنند تا از عوارض روحی و روانی قرنطینه در امان بمانند. معاون مدیر آسایشگاه کهریزک با تأکید بر افزایش نیازهای این مرکز اظهار می کند: متأسفانه با شروع قرنطینه از همراهی حدود ۱۳۰۰ نیکوکار محروم شده ایم البته تعداد زیادی از آنها به صورت غیر حضوری به ما کمک کرده و برخی از نیازهای این مرکز را تامین می کنند. برای مثال روزانه ۵۰۰ عدد ماسک توسط نیکوکاران به این مرکز اهدا می‌شود.
اما نیاز ما بسیار بیشتر از این تعداد است، به طوری که روزانه ۱۶۰۰ ماسک جراحی و ۳۰۰ عدد ماسک N۹۵ در کهریزک مصرف می شود. همچنین روزانه ۵۵۳۰ جفت دستکش لاتکس و ۷۸ لیتر محلول ضدعفونی هم مورد استفاده قرار می گیرد، که هزینه بالایی را به این آسایشگاه تحمیل می‌کند. متأسفانه تأمین تجهیزات و مواد بهداشتی به صورت روزانه صورت می گیرد و در این زمینه نیازمند حمایت بیشتر خیرین و نیکوکاران هستیم.