شیما جهان بخش
 خبرنگار
 «قطع کردن زنجیره انتقال کرونا و توقف آن در یک محدوده قابل کنترل در حال حاضر و براساس تجربه جهانی مهم‌ترین روش مهار این بیماری اعلام شده است. از همین روست که قرنطینه به‌صورت اجباری و اختیاری در دستور کار دولت‌ها قرار گرفته است. «این توصیه‌ها وقتی قرار باشد در استانی مانند استان البرز که بیش از سه هزار و پانصد واحد تولیدی و صدها کارگاه صنعتی و نیمه صنعتی کوچک در آن فعالیت می‌کنند به‌صورت اختیاری اجرا شود، تبدیل به چالشی بزرگ برای مجریان می‌شود؛ صاحب هر کارگاه و واحد تولیدی و کارگرانی که از صبح زود تا شامگاه در این واحدها کار می‌کنند، هر کدام دلیلی دارند که قرنطینه خانگی را رعایت نکنند و واحد‌های تولیدی در اوج بحران کرونا در این استان فعال بمانند. از تعهدات زمان دار کارفرما به مشتریان گرفته تا قراردادهای کاری نیم بند کارگران که در آستانه عید و پس‌ از یکسال کاری می‌خواهند تا آخر سال سر کار باشند تا همه مزایایشان را بگیرند. در این حوزه بخشنامه‌ها و توصیه‌های دولتی کارآیی زیادی ندارند زیرا ذینفع‌ها از کار فرما گرفته تا کارگر و مشتری در عائله دولت نیستند.
اما اگر بپذیریم که چاره‌ای جز فعال ماندن این واحدها حتی در دوره اوج کرونا نیست، پرسش این است که آیا الزامات و استانداردهای بهداشتی و پیشگیری از کرونا در این محیط‌های کاری رعایت می‌شود؟ آیا دستگاه‌های نظارتی در جهت حمایت از کارگران و کنترل زنجیره انتقال بیماری حضور مؤثر و مقتدرانه در شهرک‌های صنعتی و واحد‌های تولیدی کوچک دارند؟
هر‌چند به‌گفته استاندار البرز، با همکاری تولیدکنندگان و کارگران، این استان توانسته در حوزه تولید مواد ضدعفونی‌کننده و سایر اقلام پزشکی و دارویی برای مقابله با کرونا اقدامات بزرگی انجام دهد اما مصاحبه‌های خبرنگار ما با برخی کارگرانی که در این واحدهای تولید کار می‌کنند روایت‌های رضایتبخشی از وضعیت بهداشتی این کارگاه‌ها و الزام کارفرماها به رعایت استانداردها منعکس نمی‌کند.
نگران بچه کوچکم هستم
 علی کارگر جوانی که به تازگی پدر شده و در شهرک صنعتی سیمین دشت در یک کارخانه لوازم بهداشتی مشغول به کار است، می‌گوید: هر روز از ترس کرونا با هزارسلام و صلوات راهی محل کارم می‌شوم. ترسی از مردن ندارم اما نگران پسرم هستم اگر خانواده‌ام به‌خاطر من بیمار شوند هرگز خودم را نمی‌بخشم. نه می‌توانم خانه بمانم نه اعصاب درست و حسابی برای سر کار رفتن دارم. مرتب اعلام می‌کنند کارگران می‌توانند برای مبتلا نشدن به کرونا مرخصی بگیرند اما در عمل کارفرما می‌گوید اگر مرخصی می‌خواهی به فکر کار جدید باش.او که از روزهای بیکاری می‌ترسد و دعا می‌کند هیچ وقت پای کرونا به بخش تولید باز نشود، ادامه می‌دهد: ترس از بیکاری و شرمنده زن و بچه شدن درد همه کارگران است. ما همه مثل هم هستیم، یک روز کار نکنیم گرسنه می‌مانیم. بچه من نداری را نمی‌فهمد به شیر و پوشک نیاز دارد پس هر جور شده باید به محل کارم بروم.
نمی‌خواهم شب عید دست خالی به خانه بروم
 محمود که بیشتر روزهای عمر 47 ساله‌اش را در کارخانه گذرانده هم از اجبار برای سر کار رفتن در این روزها می‌گوید: ما کل سال را صبح تا شب کار کرده‌ایم که شب عید دست خالی به‌خانه نرویم اما حالا با آمدن این ویروس کارفرما تا الان که چند روز بیشتر به عید نمانده هنوز عیدی ما را نداده و می‌گوید اگر عیدی می‌خواهید خبری از مرخصی نیست؛ بمانید 28 اسفند واریز می‌کنم. تازه به‌جای کم کردن ساعت کار، تولید بیشتر شده و مجبوریم تا آخرشب در کارگاه باشیم. فرق من کارگر با یک کارمند چیست؟ چطور ساعت کاری کارمندان کم شده اما من کارگر باید کار کنم، آن هم بدون هیچ‌گونه امکانات بهداشتی، این انصاف نیست.
 تا چند روزپیش که خبری از ماسک و دستکش هم نبود و خودمان با وایتکس و صابون سرو ته قضیه را هم می‌آوردیم اما انگار بهداشت گیر داده و مجبور شده‌اند برای ما ماسک و دستکش بخرند. البته به جای آن ناهار را به بهانه بیماری و تذکر بهداشت تعطیل کرده‌اند. رستوران کارگاه هم بسته شده و آوردن غذا ممنوع است. مجبوریم با غذای حاضری که نیازبه گرم کردن نداشته باشد خودمان را سیرکنیم.
ما اگرمی توانستیم در خانه می‌ماندیم
خدیجه 28 ساله که در یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای مواد غذایی در کرج کارمی کند نیز نگران بیماری است و می‌گوید: هر روز با صدها نفر در ارتباط هستیم. انگاربعضی‌ها باور ندارند بحث کرونا جدی است چون فروشگاه از همیشه شلوغ‌تر است. خانوادگی و حتی با بچه کوچک برای خرید می‌آیند و ما هم مجبوریم در این شلوغی به کارمان ادامه دهیم. نمی‌دانم چرا فروشگاه را با این وضع تعطیل نمی‌کنند.
همکار او مریم هم به خبرنگار ما می گوید:«اینجا هر روز کلی مواد ضدعفونی کننده به مردم می‌فروشیم اما مدیر فروشگاه حاضر نیست ژل ضدعفونی و دستکش به کارکنان بدهد. مجبوریم با هزینه خودمان وسایل بهداشتی را بخریم. هیچ نظارتی بر شرایط بهداشتی وجود ندارد. چند روز پیش همکارم با وجود علائم بیماری کلی برای مرخصی اصرار کرد اما قبول نکردند. امروز متوجه شدیم در خانه حالش بد شده و بعد از انتقال به بیمارستان تست کرونای او مثبت اعلام شده است. همه کارکنان و خیلی از مردم با او در ارتباط بوده‌اند. حالا دیگر خودتان شرایط کارگر بیچاره را حساب کنید. ما اگرمی‌توانستیم در خانه می‌ماندیم اما باور کنید نمی‌شود ما منبع درآمدمان خودمان هستیم باید کار کنیم.»
نگران کارگرانم هستم اما...
«جواد مرادی» که صاحب یک کارخانه بزرگ تراشکاری در کمال آباد با 150 کارگر است می‌گوید: قبل از شیوع این ویروس، کلی سفارش کار گرفته‌ام و چاره‌ای جز تولید ندارم. من هم زن و بچه دارم و نگرانی نیروهایم را درک می‌کنم اما اگر تعطیل کنم چطور حقوق، عیدی و سنوات این بنده‌های خدا را بدهم.
 هر روز در به در دنبال مواد ضدعفونی‌کننده هستم تا حداقل کارگران با خیال راحت کار کنند. از ما کارگاه‌های کوچک کاری ساخته نیست. حتی کارگاه‌های بزرگ هم تعطیل نکرده‌اند آن وقت چه توقعی از ما دارید. اگر یک روز تعطیل باشیم باید کارگاه را جمع کنم. 150 نفر از اینجا نان می‌خورند خودشان هم راضی به این کار نیستند.
بخش صنعت ویروس کرونا را جدی بگیرد
«حسین فلاح نژاد» مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی البرز در این زمینه به خبرنگار «ایران» می‌گوید: درست است که بخش صنعت باید ویروس کرونا را جدی بگیرد و مواد ضدعفونی را در اختیار کارگران قرار دهند اما خرید الکل با قیمت بالا از توان خیلی از کارفرمایان خارج است. از کارفرمایان خواسته‌ایم مواد ضدعفونی مورد نیاز خود را به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اعلام کنند، ما نیز در صورت دریافت تقاضا آن را به این سازمان اعلام خواهیم کرد.
وی در خصوص انتقاد کارگران در خصوص تغییر ساعت کاری واحدهای تولیدی می‌گوید: بازرسانی را به واحدهای تولیدی اعزام کرده‌ایم تا در صورت توافق با کارفرما ساعت کاری را تغییر دهند، اگر کارفرما قبول نکرد و مورد اضطراری باشد مسأله در کمیسیون کارگری مطرح و در این خصوص تصمیم‌گیری می‌شود.
فلاح‌نژاد با بیان اینکه واحدهای صنعتی از قبل استانداردها را رعایت کرده و به‌صورت منظم بازرسی‌ها صورت می‌گرفته است، می‌افزاید: محیط‌های کارگری جزو پاک‌ترین محیط‌ها هستند و کارگران در صورت رعایت نکات بهداشتی نباید نگران باشند.
وی کمبود مواد ضدعفونی را مربوط به روزهای ابتدایی شیوع ویروس در استان دانسته و ادامه می‌دهد: درحال حاضر با همکاری مسئولان شهرک‌های صنعتی، الکل به انداره کافی برای واحدهای تولید مواد ضدعفونی استان خریداری شده و این واحدها در سه شیفت در حال فعالیت هستند تا علاوه برتأمین نیاز استان البرز بتوانیم به سایر استان‌ها نیز یاری برسانیم.
تولید مواد ضدعفونی‌کننده با تمام ظرفیت درالبرز
«عزیزالله شهبازی»، استاندار البرز در گفت‌و‌گو با «ایران» همکاری تولیدکنندگان استان را مناسب ارزیابی کرده و می‌گوید: در شرایط فعلی که کشور با ویروس کرونا مواجه شده و در بسیاری از استان‌ها و مراکز درمانی با کمبود تجهیزات روبه‌رو شده‌ایم تولید‌کنندگان البرزی از تمام ظرفیت خود استفاده می‌کنند و در این برهه حساس روسفید هستند.
استاندار البرز با اشاره به اینکه در حال حاضر تولید مواد ضدعفونی‌کننده در استان با تمام ظرفیت در حال انجام است، می‌افزاید: در روزهای اول بخصوص در مراکزدرمانی با مشکلاتی در این زمینه مواجه بودیم که با رایزنی‌های صورت گرفته، تعداد زیادی ماسک و لباس محافظ پزشکی(گان) وارد استان و مشکل تا حدودی برطرف شد. در بازدیدی که از چند واحد تولید مواد ضدعفونی‌کننده و ماسک داشته‌ام از این واحدها خواسته شد با همکاری دستگاه‌های متولی نیاز مردم به این مواد را به‌طور کامل تأمین کنند. در حال حاضر ۴۲۰داروخانه استان با نظارت علوم پزشکی در حال توزیع اقلام ضدعفونی‌کننده و ماسک هستند.
وی با بیان اینکه واحدهای تولید‌کننده مواد ضدعفونی درشهرک‌های استان به‌صورت شبانه روزی در حال فعالیت هستند، ادامه داد: واحدهای تولیدی البرز اعلام کرده‌اند که به اندازه کافی محصول تولید کرده‌اند اما در توزیع اختلال وجود دارد که باید این امر هر چه سریع‌تر ساماندهی شود. اعلام کرده‌ایم در صورتی که واحدی برای حمل‌ونقل این مواد اولیه با مشکل مواجه شده، می‌توانیم ازناوگان حمل‌ونقل برای کمک به آنان استفاده کنیم.
شهبازی تصریح می‌کند: در مقطعی تولید‌کنندگان با کمبود مواد اولیه مانند الکل مواجه شده بودند که با پیگیری‌های صورت گرفته این مواد تهیه و در اختیارشان قرار گرفت. برخی از واحدها نیز که به‌دلیل نبود مواد اولیه در حال تعطیل شدن بودند مشکل آنها نیز حل شده و حواله صادرات و الکل توسط سازمان صمت استان در اختیارشان قرار گرفته است. همچنین از واحدهای صنعتی که ظرفیت خالی دارند و می‌توانند از این ظرفیت برای کمک به دیگر واحدها استفاده کنند، خواسته‌ایم اعلام کنند تا مواد اولیه در اختیار آنان قرار بگیرد.
نماینده عالی دولت در استان البرز تأمین سلامت کارگران را اولویت اصلی دانسته و خاطرنشان می‌کند: به منظور تأمین سلامت محیط‌های کارگری در شهرک‌های صنعتی استان، شرکت‌ها موظف به استفاده پرسنل از ماسک، مواد ضدعفونی‌کننده و نصب بنرهای آموزشی شده‌اند و این موارد هر روز مورد بررسی دستگاه‌های متولی قرار می‌گیرد.