پایان سال سخت98 و در انتظار سال نو
نامه ها و قصه ها

درآستانه آخرین سال قرن تحلیلگران از ایران 99 گفتند چهره‌ها برای آیندگان از فردای ایران نوشتند

امیر حاتمی / پیروز حناچی
معصومه ابتکار/ حسام الدین آشنا
محمد جواد آذری جهرمی /  احمد مسجد جامعی
سید ضیا هاشمی /    محمدرضا باهنر
 بهزاد نبوی  /   مصطفی معین
 زهرا شجاعی/   فرشاد مؤمنی  
تقی آزاد ارمکی / هادی خانیکی
 پوران درخشنده   /  عباس عبدی
مهدی شفیعی / سید رضاصالحی امیری
صادق زیباکلام / عباس سلیمی نمین  
امیر ناظمی /  سید مصطفی هاشمی‌طبا
پری ملکی / حسین عبده تبریزی
محمد فاضلی /  علی اکبر گرجی
سید محمد بهشتی / نعمت‌الله فاضلی
ابراهیم فیاض / ابراهیم متقی
نجفقلی حبیبی / هارون یشایایی
علی اصغر سعیدی /    محمد درویش
محمد مهاجری /   بهمن نامور مطلق
علیرضا تابش / رضا نصری  /  کیوان ساکت
علی اصغر سیدآبادی  / غلامحسین محمدی
احمد معتمدی / سعید فائقی /   شهریار وقفی‌پور   محمدعلی بهمنی /  حسین ایمانی جاجرمی
اردشیر گراوند  /  علی صاحبی /  محمدرضا  زمانی علویجه
  محمدرضا گودرزی / رضا منصوری /محمد میرزایی
مهدی انجیدنی / مهدی بینا / مهدی روحانی‌نژاد
 ریبوار سویلی / وارطان وسکانیان /    صدیق‌الله توحیدی
تورگای شفق / اردشیر صالح‌پور / میلاد نیک آبادی
حمیدرضا نعیمی /   محمود معتقدی / شهرام کرمی  
محمد علی دستمالی / امیرحسین کیهان پناه
محمدباقر خرمشاد /  مجید مختاری /  اسدالله نقدی
شهلا کاظمی پور /  ابراهیم افشار     /   بهمن آرمان  
گلستان جعفریان /  رحیم قمیشی آزاده  
محمدباقر قربانزاده  /   یعقوب موسوی   
محمدرضا قدوسی  /   ناصر مزینی  
بیژن ذوالفقارنسب /   محمدرضا طالقانی
و ...

در آستانه آخرین سال قرن، تحلیلگران از ایران ۹۹ گفتند و چهره‌ها در نامه‌هایی به آیندگان از ایران فردا نوشتند. این کتابچه راوی قصه آدم‌ها، حاوی نامه چهره‌ها و حامل چشم‌انداز استادانی است که با امیدی نوروزی، مختصات ایران در حال‌گذار به قرن جدید را ترسیم کردند؛ از راه‌های رفته و نرفته گفتند و نوشتند و مقاصدی که در دوردست قابل رؤیت است یا باید به آن دست یافت. در گفت‌وگویی تفصیلی با حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس جمهوری رابطه دولت و ملت در دوره روحانی بررسی شده است. در بخش «چشم‌انداز» از وزیر دفاع تا استادان دانشگاه و جامعه‌شناسان و اقتصاددانان و هنرمندان و ورزشکاران به سؤالاتی درباره اولویت‌های امروز و فردای ایران پاسخ داده‌اند. بواقع آنچه در سال پرحادثه ۹۸ با رخدادهای مهمی مانند سیل نوروزی، پرونده و محاکمه محمدعلی نجفی، افزایش قیمت بنزین و اعتراضات آبان، شهادت سردار قاسم سلیمانی و تشییع باشکوه و تاریخی ایشان، انتقام سخت ایران از امریکا با درهم کوبیدن پایگاه عین‌الاسد، سقوط هواپیمای اوکراینی، انتخابات مجلس یازدهم و تغییر فاز سیاسی بهارستان و سرآخر شیوع ویروس کرونا در ایران از سر گذراندیم، نیاز به گشودن افقی از فردا بیشتر احساس می‌شود؛ اینکه ایرانی که سالی چنین پرماجرا را تجربه کرده و قرنی چنین پرمناقشه را زیسته، حال با کدام توش و توان باید پا به قرن جدید بگذارد؟ چه حرفی برای آیندگان دارد؟ آدم‌هایش از مسئول دولتی تا افراد عادی چه مشغله‌ها و دغدغه‌هایی دارند؟ و…
کتابچه بهار ۹۹ در پی پاسخ این سؤال نیست که چه شد، می‌خواهد بداند چه می‌شود یا چه باید بشود؟ این را در لابه‌لای نامه‌های چهره‌های شناخته شده‌ای از وزیر و شهردار تا فعال سیاسی و اجتماعی و چهره‌های فرهنگی و ورزشی می‌توان یافت. نامه‌هایی که می‌ماند به یادگار که آیندگان بدانند چه امیدهایی برای فرداها داریم و چگونه می‌اندیشیم؟ این بخش سالنامه «ایران» پیوند خورده با قصه آدم‌ها که از شاعر تا زن سفیر و از یک مکانیک تا زندانی محکوم به اعدام روایت شده است. در انتها هم هزینه‌های زندگی یک ایرانی در سال ۹۸ حساب کتاب شده است؛ آمار آینه واقعی زیست ماست و تحلیل اقتصادی کسب‌و‌کارها یکی از شفاف‌ترین شاخص‌های توفیق و مشقت‌ها. اینکه با تب‌سنج اقتصاد امسال چگونه می‌توان نقایص سال بعد را تشخیص داد؟
حال که برای شکستن زنجیره شیوع کرونا، نوروز در خانه‌ایم و از سفر و دورهمی‌ها خبری نیست فرصت خوبی است برای تورق این سالنامه و سیر در آرای امروزیان و آفاق آیندگان با کتابچه «ایران»

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمانده معظم کل قوا (روز پنجشنبه) با صدور فرمانی به سردار سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با تقدیر از خدمات نیروهای مسلّح به مردم در زمینه مقابله با ویروس کرونا، بر لزوم سازماندهی این خدمات در قالب یک «قرارگاه بهداشتی و درمانی» برای پیشگیری از شیوع بیشتر این بیماری تأکید و خاطرنشان کردند: این اقدام با توجه به قرائنی که احتمال «حمله بیولوژیکی» بودن این رویداد را مطرح کرده می‌تواند جنبه رزمایش دفاع بیولوژیک نیز داشته و بر اقتدار و توان ملّی بیفزاید.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری، متن فرمان رهبر معظم انقلاب اسلامی به این شرح است:
بسمه‌تعالی
سردار سرلشکر باقری
با تقدیر از خدماتی که نیروهای مسلّح تاکنون در زمینه کرونا به مردم عزیز تقدیم کرده‌اند و با تأکید بر ادامه و گسترش هرچه بیشتر آن، لازم است سازماندهی این خدمات به شکل یک قرارگاه بهداشتی و درمانی بوده و علاوه بر درمان و ایجاد مراکز درمانی مانند بیمارستان صحرایی و نقاهتگاه و غیره، به پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری با شیوه‌های لازم نیز بپردازد. تقسیم وظایف و مأموریت‌های سازمان‌ها و بخش‌های نیروهای مسلّح از وظایف این قرارگاه است. این قرارگاه باید در هماهنگی کامل با دولت و وزارت بهداشت و درمان عمل کند.
این اقدام با توجه به قرائنی که احتمال «حمله بیولوژیکی» بودن این رویداد را مطرح کرده می‌تواند جنبه رزمایش دفاع بیولوژیک نیز داشته و بر اقتدار و توان ملّی بیفزاید.
امید است با هدایت الهی و پشتیبانی ویژه حضرت بقیه‌الله ارواحنا فداه ملت ایران همواره پیروز و برخوردار از امنیت و سلامت باشند.
تصمیمات نخستین جلسه قرارگاه بهداشتی و درمانی نیروهای مسلح
در پی دستور فرمانده کل قوا به رئیس ستاد کل نیروهای مسلح مبنی بر تشکیل قرارگاه بهداشتی در این ستادکل برای مبارزه با ویروس کرونا، نخستین جلسه قرارگاه بهداشتی و درمانی امام رضا(ع) نیروهای مسلح (پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا) به ریاست سردار سرلشکر «محمد باقری» رئیس ستادکل نیروهای مسلح دیروز جمعه برگزار شد.
به‌گزار ایرنا، امیر سرلشکر «سید عبدالرحیم موسوی» فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، سردار سرلشکر «حسین سلامی» فرمانده کل سپاه، سردار «حسین اشتری» فرمانده نیروی انتظامی، سردار «علی عبداللهی» معاون هماهنگ‌کننده ستادکل نیروهای مسلح، سردار «غلامرضا محرابی» معاون اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح از جمله حاضران در این جلسه بودند. در این جلسه، جزئیات تشکیل این قرارگاه و ساختار آن بررسی و تصمیم‌گیری شد.
سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در حاشیه نخستین جلسه قرارگاه بهداشتی و درمانی امام رضا(ع) نیروهای مسلح به منظور پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: رصد ملی و یافتن افراد مشکوک و افرادی که احتمال بیماری در آنها وجود دارد، مهم است. ظرف یک هفته تا ۱۰ روز آینده کل ملت ایران یک بار از طریق فضای مجازی، تماس تلفنی و در صورت ضرورت با مراجعه حضوری مورد رصد قرار خواهند گرفت و افراد مشکوک به بیماری کاملاً مشخص می‌شوند.
وی افزود: کسانی که مشکوک نیستند، به منزل‌شان برمی‌گردند با رعایت موازین بهداشتی و پروتکل‌هایی که وزارت بهداشت داده، سلامتی‌شان حفظ می‌شود و موارد مشکوک باید در مراکز مقدماتی مورد معاینه و رسیدگی اولیه قرار بگیرند؛ در این حوزه ما برعهده گرفتیم تا هزار مورد درمانگاه ثابت و سیار نیروهای مسلح را به بخش کشوری در سراسر کشور کمک کنیم تا رصد و معاینه بالینی صورت بگیرد و مواردی که نیازمند دارو یا واگذاری ماسک و امکانات محافظتی هستند، این موارد را در اختیارشان قرار دهیم و مواردی هم که نیاز است، به سمت بیمارستان‌ها هدایت شوند.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با اشاره به دیگر تصمیمات قرارگاه بهداشتی و درمانی امام رضا(ع)، گفت: از جمله تصمیمات دیگر این بود که کمیته انتظامی و امنیتی ما به همراه وزارت کشور و استانداران روال خلوت کردن فروشگاه‌ها و خیابان‌ها و جاده‌ها را که با تصمیم ملی اتخاذ می‌شود، انجام دهند که این کار هم در ۲۴ ساعت آینده سازماندهی خواهد شد.
سرلشکر باقری تأکید کرد: از ملت عزیز خواهش می‌کنم که به توصیه‌ها و درخواست‌های وزارت بهداشت عمل کنیم و با ماندن در منزل و تحرک کمتر زنجیره انتقال بیماری را قطع کنیم؛ اگر این زنجیره ادامه پیدا کند، طبعتاً کنترل بیماری طولانی‌تر خواهد شد و امور ملی ما به مشکل می‌خورد.
وی با تأکید بر اینکه به سرعت موضوع تجهیزات محافظتی مردمی را برطرف خواهیم کرد، گفت: در بخش لجستیک و تأمین ماسک تخصصی N95 که برای کادر بیمارستانی مورد نیاز هست و همچنین لباس مخصوص آنها، وزارت دفاع خط تولید بسیار مفصلی را ایجاد کرده است، در مورد کیت تشخیصی نیز این توان وجود دارد که هر مقدار لازم است تولید شود. درخصوص ماسک‌های عمومی هم میزانی را که اعلام کردند از طریق مجموعه وزارت دفاع، سازمان‌های نیروهای مسلح و مجموعه‌های مردمی که از طریق بسیج اصناف و بسیج کشور سازماندهی شده و با تصمیم امروز توسعه چشمگیر پیدا خواهد کرد.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح تأکید کرد: در این چند روز، سازماندهی کردیم که بسیجیان، دانشجویان پزشکی و همچنین سربازان متخصص و بازنشستگانی که علاقه‌مند هستند و تخصص دارند بلافاصله در بخش کادر درمان به کار گرفته شوند و برای کسانی که نیاز به آموزش فشرده دارند نیز این کار انجام شود و در خدمت کادرهای درمانی باشند.

گروه اقتصادی
پس‌از ابلاغ مصوبات فوری برای حمایت از فعالان اقتصادی و کسب و کارها، حالا دولت برای حمایت از اقشار آسیب پذیرجامعه وارد میدان شده است.
رئیس جمهوری پس‌از دریافت گزارش کارگروه مدیریت آثار اقتصادی شیوع ویروس کرونا از اقشار کم درآمد و صاحبان کسب و کارهایی که بر اثر شیوع این بیماری دچار آسیب و لطمه شده‌اند، دستور داد سه بسته حمایتی در اختیار «اقشار کم برخورداری که کسب و کار آنان در آستانه سال نو، لطمه و خسارت جدی دیده اند»، قرار گیرد. به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، برآورد می‌شود سه میلیون خانوار ایرانی مشمول دریافت این بسته‌های حمایتی شوند.
 براساس دستور حسن روحانی به سازمان برنامه و بودجه و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نخستین بسته حمایتی تا پیش از پایان اسفندماه در اختیار افراد مشمول قرار می‌گیرد که با کمک بانک اطلاعات ایرانیان شناسایی یا ثبت‌نام شده‌اند. دو بسته حمایتی دیگر نیز در ابتدای سال آتی، در اختیار مشمولان این طرح قرار خواهد گرفت. سازمان برنامه و بودجه نیز با دستور رئیس جمهور، موظف به تأمین اعتبار این بسته حمایتی شده است. همچنین قرار است جلسه آتی کارگروه مدیریت آثار اقتصادی شیوع ویروس کرونا روز یکشنبه (فردا) به ریاست رئیس جمهوری و با حضور وزرای اقتصادی ذیربط و رؤسای اتاق‌های بازرگانی و اصناف تشکیل شود.
کارگروه مدیریت آثار اقتصادی شیوع ویروس کرونا که به دستور رئیس جمهوری تشکیل شده، به‌طور منظم تشکیل جلسه داده و با بررسی معضلات و آسیب‌های اقتصادی شیوع بیماری کرونا بر اقتصاد کشور، سیاست‌های جبرانی را تدوین و در اختیار رئیس جمهوری و ستاد ملی مبارزه با بیماری کرونا قرار می‌دهد.
گفتنی است درکنار کسب و کارهایی که به‌دلیل شیوع کرونا با رکود و کاهش شدید تقاضا مواجه شده‌اند، اقشار آسیب پذیر نیز که به‌طور عمده مشاغل غیررسمی دارند، دراین شرایط دچار آسیب شده‌اند. برهمین اساس دولت «یارانه کرونایی» را در دستور کار خود قرارداد.
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، شیوع ویروس «کرونا» در ایران همانند 127 کشوری که تاکنون درگیر این بیماری شده‌اند، آثار زیانباری در اقتصاد ایران خواهد داشت. این درحالی است که تازه‌ترین آمارهای رسمی مرکز آمار ایران از بهبود نسبی تولیدناخالص داخلی و رشد اقتصادی کشور در سومین فصل سال‌جاری داشت، اما برآورد شده است که با طولانی شدن شیوع کرونا در کشور این رشد می‌تواند تحت تأثیر منفی قرار گیرد. درهمین راستا، دولت براساس گزارش دستگاه‌های اجرایی و همچنین با مشورت با کارشناسان تصمیم گرفت که ضمن حمایت از کسانی که از کرونا متضرر شده‌اند، از بهبود تولیدناخالص داخلی نیز حراست کند.
پرداخت وام قرض‌الحسنه ۲میلیون تومانی به ۴ میلیون نفر
درهمین زمینه معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز در توضیحاتی بیشتر اعلام کرد: به ۴ میلیون نفر که شرایط ویژه دارند بدون نیاز به ضامن ۱.۵ تا ۲ میلیون تومان وام قرض‌الحسنه پرداخت می‌شود. به‌گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، محمد باقرنوبخت، تصریح کرد: حدود ۷ میلیون نفر را شناسایی کردیم که قرار است تحت حمایت ۲ بسته معیشتی ویژه قرار دهیم.
به‌گفته وی، ۳ میلیون نفر کسانی هستند که  درآمد ثابت ندارند و مشمول دریافت ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان در ماه خواهند شد. ۴ میلیون نفر دیگر کسانی هستند که شرایطشان به نوعی است که به آنها ۱.۵ تا ۲ میلیون تومان وام قرض‌الحسنه پرداخت می‌شود.
وی ادامه داد: این وام ۱۲ درصد سود دارد که ۸ درصد آن را برنامه و بودجه پرداخت می‌کند. دریافت وام نیاز به ضامن ندارد و با کارت یارانه قابل پرداخت است. روزهای پایانی اسفند ماه زمان پرداخت بسته حمایتی  افراد آسیب دیده از کرونا است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه بیان کرد: این رقم ۳۰ ماهه بازگردانده می‌شود که ۳ ماه تنفس دارد و اقساط آن ماهی ۸۰ هزار تومان است. نوبخت در پایان تأکید کرد: ۲۵۰ میلیارد تومان مبلغ مورد نیاز استان گیلان است که واریز خواهد شد.
چه کسانی مشمول بسته حمایتی می‌شوند
رئیس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور دو بسته حمایتی از اقشار آسیب پذیر را تشریح کرد.به گزارش فارس، رضا عوض‌پور در برنامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری شبکه دوم سیما در مورد حمایت از اقشار آسیب پذیر ناشی از پیامدهای ویروس کرونا، اظهارداشت: برای افرادی که مشاغل موقت داشتند و آن را از دست دادند مثل کارگران ساختمانی، فصلی، روزمزد، دست فروشان، رانندگان تاکسی و کارگران رستوران‌ها مقرر شد وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی با همکاری اصناف آنها را شناسایی کند که ما برای آنها طرح خرید اعتباری در نظر گرفته‌ایم.
وی تأکید کرد: رقم آن برای خانوار با بعد یک نفر، یک میلیون تومان و دو نفره و بالاتر دو میلیون تومان است. حدود 3 میلیون خانوار تسهیلات ۴ درصدی دریافت می‌کنند که فرآیند آن از یکشنبه هفته آینده شروع خواهد شد و وزارت کار سامانه را اعلام می‌کند. عوض‌پور ادامه داد: افراد ثبت‌نام می‌کنند و با ۵۲ بانک اطلاعاتی و همکاری اصناف استحقاق سنجی شده و تسهیلاتی با دوره تنفس و ۲۴ ماه بازپرداخت ارائه می‌شود. پرداخت آن بستگی به فرآیند ثبت‌نام و نهایی شدن اسامی دارد که پرداخت آن تا آخر سال یا فروردین ۹۹ خواهد بود.
رئیس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کل کشور در مورد بسته دوم گفت: بسته دیگر شامل کسانی است که شغل نداشتند و حدود 1.5 میلیون خانوار هستند که سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها آنها را شناسایی کرده و هفته آینده اولین بسته حمایتی در اختیارشان قرار می‌گیرد بر این اساس خانوار تک نفره ۲۰۰ هزار تومان، دو نفره ۳۰۰ هزار تومان، سه نفره ۴۰۰ هزار تومان، چهار نفره ۵۰۰ هزار تومان و ۵ نفره و بالاتر ۶۰۰ هزار تومان کارت یارانه آنها شارژ خواهد شد.
حمایت از زنان آسیب‌پذیر
در شرایطی که کرونا یا کووید ۱۹ تبدیل به پاندمی جهانی(همه‌گیری جهانی) شده است، معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده، برای کمک به برقراری موازنه اقتصادی از طریق توجه ویژه به وضعیت معیشتی زنان بخصوص بانوان قشر آسیب پذیر جامعه، اقداماتی را در دست اجرا دارد.
به‌گزارش معاونت امور زنان و خانواده، معصومه ابتکار با بیان اینکه دولت از ابتدای کار، برنامه‌ها و طرح‌های توان‌افزایی را بخصوص برای زنان سرپرست خانوار اجرا کرده، گفت: در شرایط کنونی لازم می‌بینیم که این برنامه‌ها همچنان ادامه داشته باشد و مطابق با نیازهای روز اجرایی شود.
معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده افزود: تاکنون در همکاری مشترک با وزارت کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۱۲ هزار زن سرپرست خانوار که فاقد هرگونه پوشش حمایتی بودند تحت آموزش‌های توان‌افزایی مهارتی برای اشتغال و کارآفرینی قرار گرفته‌اند.
ابتکار در ادامه گفت: در پی شیوع کرونا در کشور یکی از رویکردهای معاونت توجه بیشتر به معضلات زنان سرپرست خانواری است که تحت پوشش هیچ طرح حمایتی نبوده‌اند و این موضوع در مکاتبه با معاون اول رئیس جمهوری منعکس شده، ضمن اینکه در همکاری با وزارت کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی این مهم پیگیری خواهد شد و در این بین طرح‌هایی مانند ایجاد فرصت‌های جدید اشتغال در تولید لوازم شوینده و بهداشتی و حفاظتی برای پیشگیری در اولویت قرار دارد. معاون رئیس جمهوری با اشاره به اینکه هم‌اکنون این فرصت‌های جدید اشتغال با همکاری دستگاه‌های ذی ربط و فعالین بخش خصوصی آغاز شده و در سطح تهران و استان‌ها در حال اجراست، گفت: به‌عنوان مثال در حال حاضر در کارگاه‌های مختلف با رعایت موازین بهداشتی و پیشگیری و استانداردها، بانوان در حال تولید تجهیزات مورد نیاز هستند که در این روند هم به معیشت آنها کمک می‌شود و هم یاریگر کشور در معضل کنونی هستند.
به‌گفته وی طرح‌های توان‌افزایی اقتصادی زنان سرپرست خانوار با همکاری وزارتخانه‌های همکار و سازمان‌های مردم نهاد در بودجه سال ۹۹ پیش‌بینی شده ضمن اینکه معاونت امور زنان و خانواده یک دوره ویژه آموزشی را در بحث کرونا برای ۱۲۰۰ تشکل مردم نهاد تدارک دیده که بزودی به اجرا در می‌آید.
گفتنی است این ۱۲۰۰ تشکل، سال گذشته در دوره‌های ۴ روزه توان‌افزایی معاونت امور زنان و خانواده شرکت کرده‌اند و اکنون می‌توانند از آموزش‌هایی که دیده‌اند درسطح محلی برای مقابله با تهدید کرونا استفاده کنند.‌

برش
‌بسته حمایتی هفته آینده پرداخت می‌شود

وزیرتعاون، کار و رفاه اجتماعی در حساب توئیتری خود نوشت: با دستور رئیس جمهوری به کلیه افرادی که شغل خاص با درآمد ثابت ندارند، در اسفندماه یک بسته حمایتی پرداخت می‌شود.‏محمد شریعتمداری ادامه داد: حمایت از اقشار کم درآمدی که در آمد ثابت ندارند از مهم‌ترین اولویت‌های ماست. این افراد با کمک بانک اطلاعات ایرانیان شناسایی یا ثبت‌نام می‌شوند.

گروه سیاسی/ شیوع گسترده ویروس کرونا در ایران که این روزها دامن شــمار بســیاری از کشورها از جمله ایالات متحده امریــکا را نیز گرفته است، باعث شد محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران دست به قلم شود و خطاب به جامعه جهانی، خواستار لغو تحریم‌ها و ارسال کمک‌های فوری شود. نامه به دبیرکل سازمان ملل متحد و درخواست لغو تحریم‌های امریکایی از یک سو و انتشار لیست اقلام درخواستی ایران و درخواست وام از صندوق بین‌المللی پول از جمله اقداماتی است که طی روزهای گذشته از سوی وزارت خارجه ایران صورت گرفته است. وزیر خارجه و رئیس بانک مرکزی ایران پنجشنبه گذشته خبر دادند که از صندوق بین‌المللی پول ۵ میلیارد دلار کمک درخواست کرد‌ه‌اند. درخواستی که برای نخستین بار از سوی ایران در پنج دهه اخیر مطرح می‌شد. در همین چارچوب ظریف در توئیتی نوشت که «کریستالینا جیورجیوا، رئیس صندوق بین‌المللی پول گفته است به کشورهایی که تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفته‌اند، از طریق ابزارهای مالی فوری حمایت می‌کند و بانک مرکزی ایران درخواست دسترسی فوری به این امکان را مطرح کــرده اســت.» وزیــر خارجه ایران همچنین تصریح کرده که «صندوق بین‌المللی پول و هیأت مدیره آن باید به تعهدات این صندوق پایبند باشند و در طرف درست بایستند و مسئولانه اقدام کنند.» عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران نیز همزمان در صفحه اینستاگرام خود ضمن اشاره به درخواست ایران برای دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول به نامه‌ای که ایران جمعه گذشته (16 اسفند) به رئیس صندوق بین‌المللی پول نوشته، اشاره کرده و گفته که «ایران با توجه به میزان سهمیه خود در صندوق، خواستار بهره‌مندی از تسهیلات تأمین مالی سریع  در حدود ۵ میلیارد دلار است.» همتی ضمن ابراز امیدواری به اینکه صندوق بین‌المللی پول به مسئولیت خود در حوزه وظایفش به سرعت عمل کند، افزود که «واکنش جامعه جهانی و صندوق بین‌المللی پول می‌تواند معیار خوبی برای ارزیابی ادعاهای آنها در کمک به کنترل این ویروس و کاهش آلام مردم آسیب دیده، باشد.»
حدود 10 روز پیش بود که صندوق بین‌المللی پول از اختصاص بودجه‌ای ۵۰ میلیارد دلاری برای کمک رسانی به کشورهایی که از ویروس کرونا آسیب دیده‌اند، خبر داد. در همین رابطه گری رایس، سخنگوی صندوق به درخواست کمک ایران اشاره کرده و خبر داده است همه این درخواست‌ها را بر اســـاس سیاست‌های صندوق بررســی کــرده و در روزهـــای آینده جزئیات بیشتری در همین رابطه ارائه خواهد داد. صندوق بین‌المللی پول گفته بود که این ۵۰ میلیارد دلار را در دسترس کشورهای کم درآمد یا درآمد متوسط با نظام‌های ضعیف بهداشتی قرار می‌دهد.
نامه به دبیر کل سازمان ملل
هــمزمان بـــا درخــــواست ایران از صنـــدوق بین‌المللـــی پــول، وزیر خارجه ایران در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل که رونوشت آن برای رؤسای ســـــازمان‌های بیـــن‌المللـــی و وزرای‌خارجه همه کشورها ارسال شد، بر ضــرورت رفع تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه ایران برای مقابله با کرونا تأکید کرد. ظریف در این نامه تأکید کرده است که علی‌رغم توانمندی علمی و تعهد نظام سلامت ایران برای مبارزه با شیوع ویروس کرونا، تحریم‌های ایالات متحده بر تجارت قانونی و  پیش شرط‌های اخیر مقامات ایالات متحده برای ممانعت از فروش دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای بشردوستانه، تلاش‌ها برای مبارزه با شیوع کووید-۱۹ در ایران را با موانع جدی مواجه کرده است. وزیر امور خارجه در بخش دیگر این نامه تأثیر تحریم‌های ثانویه بر فروش نفت و همچنین دیگر صادرات کشور توسط بخش خصوصی و در نتیجه کاهش توان دولت برای تأمین یارانه کالاهای اساسی شهروندان ایرانی و کاهش توان بخش خصوصی برای تولید و اشتغال، چندلایه بودن تحریم‌ها برای ممانعت از فروش دارو و تجهیزات پزشکی به ایران، عدم تأمین لوازم و نرم‌افزارهای ناوبری مورد استفاده شرکت‌های هواپیمایی ایران با هدف زمینگیر کردن بخش هوایی ایران و اقدامات اخیر شرکت‌های امریکایی برای مانع‌تراشی در استفاده از فناوری اطلاعــــات در جلوگیــری از شـــــیوع کووید-۱۹ را به عنوان مثال‌هایی از اقدامات امریکا برشمرده که تا حدی در بی‌عملی جامعه جهانی در مقابل اقدامات غیرقانونی دولت ایالات متحده ریشه دارد.
به گفته وزیر خارجه، ایالات متحده می‌بایست به سرعت به کارزار تروریسم اقتصادی خود علیه مردم ایران خاتمه دهد و فوراً تمامی تحریم‌هایی را که به صورت غیرقانونی علیه کشور من در تناقض آشکار با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل اعمال کرده، لغو کند.
وزیر خارجه ایران همزمان با این نامه در یک پیام توئیتری نوشت که تلاش‌های کادر درمانی در ایران «به خاطر محدودیت‌ها» با کمبودهای بسیار روبه‌رو شده است و فهرستی از نیازمندی‌های فوری ایران برای مقابله با گسترش بیشتر کرونا را نیز منتشر کرد. او با انتشار فهرستی از ضروری‌ترین نیازها نوشت: «ویروس‌ها تبعیض قائل نمی‌شوند، انسان‌ها هم نباید قائل شوند.» ده‌ها میلیون دست تجهیزات حفاظتی شخصی از جمله کلاه، ‌دستکش و ماسک‌های ان۹۵، دســـتکش یکبــار مصـــرف، دستگاه‌ هوارسانی، روپوش‌ جراحی، کیت‌های تست و دستگاه‌های قابل حمل اشعه ایکس از جمله اقلامی است که در فهرست وزیر خارجه ایران آمده است.
جدال دیپلماتیک ایران و امریکا درباره کرونا
مقام‌های ایرانی در حالی از جامعه جهانی خواسته‌اند برای کمک به لغو تحریم‌های امریکایی در بحبوحه مبارزه ایران با شیوع ویروس کرونا وارد میدان شوند که دولتمردان امریکایی همچنان ادعا می‌کنند خواهان کمک به ایران هستند. چنان که دونالد ترامـــپ، رئیـــس جمهــوری امریکا پنجشنبه گذشته در حاشیه دیدار با نخست وزیر ایرلند در کاخ سفید، مدعی شد که برخی کشورها از جمله ایران، به دلیل شیوع ویروس کرونا در وضعیت بحرانی هستند و ما بهترین پزشکان جهان را داریم و به ایران پیشنهاد کمک داده‌ایم.» او در ادامه خطاب به ایران افزوده بود که «اگر آنها بخواهند، ما خوشحال می‌شویم به آنها کمک کنیم.» این پیشنهاد کمک از سوی عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران این چنین پاسخ گرفت که «ما بهترین، کارآمدترین و شجاع‌ترین ‎کادر درمانی جهان را داریم و نیازی به پزشک امریکایی نداریم.» سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین خطاب به رئیس جمهوری امریکا نوشته است: «به جای دلسوزی ریاکارانه و فخرفروشی مشمئزکننده، ‎تروریسم اقتصادی و ‎تروریسم درمانی را متوقف کنید تا دارو و تجهیزات پزشکی به کادر درمانی و مردم ‎ایران برسد.» مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا هم پیش‌تر ادعای کمک به ایران را مطرح کرده و گفته بود که امریکا به طور رسمی به ایران پیشنهاد کمک داده و امیدوار است ایران آن را بپذیرد.
ادعای کمک مقام‌های امریکایی به ایران برای مبارزه با کرونا در حالی مطرح می‌شود که پیامدهای کمبود دارو و تجهیزات پزشکی در ایران در ماه‌های گذشته و به دنبال اعمال تحریم‌های امریکا علیه ایران بتدریج نمایان می‌شود. هر چند امریکا مدعی شده که کالاهای بشردوستانه بویژه دارو و تجهیزات پزشکی را از تحریم‌های خود استثناء کرده اما ایران به دلیل نگرانی بسیاری از بانک‌های جهانی از تحریم‌های امریکا برای تأمین دارو با مشکل روبه‌رو است. این از جمله موضوعاتی بود که در نامه وزیر خارجه ایران به دبیر کل سازمان ملل مورد اشاره قرار گرفت.
به رغم همه اینها روند فشار حداکثری امریکا بر ایران ادامه دارد. در همین چارچوب ترامپ پنجشنبه گذشـــته قانــون وضعیت اضطــرار ملی در قبال ایران را که نخستین بار در سال ۱۹۹۵ اعلام شد، به مدت یک سال دیگر تمدید کرد و از لغو هیچ تحریمی علیه ایران آن‌هم در بحبوحه بحران جهانی شیوع کرونا سخنی به میان نیاورد.

سپیده پیری
خبرنگار
چین عطسه کرد و اقتصاد دنیا بیمار شد. بیماری مهلک با عارضه‌های جهانی، تا جایی که از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین چالش اقتصادی جهان پس‌از بحران مالی سال ۲۰۰۸ یاد می‌شود. اکنون می‌توان گفت کمتر کشوری است که از تبعات این بیماری در امان مانده باشد. حال سه هفته‌ای می‌شود که ایران هم در فهرست کشورهای مبتلا قرار گرفته و حال و روز بیماری بر تمام ابعاد کشور سایه انداخته. بدنه اقتصاد کشور که پیش‌تر با تحریم و اف‌ای‌تی‌اف کم رمق شده بود حالا پیکری کرونازاده است و نیازمند مرهم فوری. گروهی از استادان و پژوهشگران اقتصاد در راستای اهتمام به مسئولیت اجتماعی خود، برای کاهش انتشار کرونا و تسکین زیان‌های اقتصادی ناشی از آن، در یادداشتی مشترک درصدد ارائه بسته پیشنهادی و راهکارهای سیاستی با تأکید بر بکارگیری ابزارهای اقتصادی، برآمده‌اند.
پیشنهادهای ارائه شده جمع‌بندی ای از نظرات محققان اقتصاد و ترجمه راهکارهای کشورهای دنیا برای مقابله با آثار زیان بار اقتصادی این ویروس است که به‌صورت اشاره وار و با تأکید بر انطباق با ساختارهای اقتصادی - اجتماعی ایران ارائه شده است. راهکارهای ارائه شده به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: دسته اول به پیشنهاداتی برای کاهش انتشار ویروس کرونا در کشور می‌پردازد.
از آنجایی که مهم‌ترین راهکار کاهش انتشار ویروس، قطع زنجیره انتشار آن و کاهش سفرها و جابه‌جایی هاست، ابزار‌های اقتصادی در این زمینه می‌توانند به کمک سیاستگذاران بیایند. دسته دوم پیشنهادات که در سه قسمت عنوان شده است، به سیاست‌های مقابله با آثار زیان بار اقتصادی سمت تقاضا، سمت عرضه و بخش حقیقی اقتصاد اشاره دارد.  کارشناسان و متخصصان تأکید می‌کنند که سیاست‌های پیشنهادی باید مورد بررسی و امکان سنجی قرار گیرند و از بین آنها، مناسب‌ترین‌ها را که قابلیت اجرایی دارند ، انتخاب کرد. کارشناسان مشارکت‌کننده معتقدند برخلاف آثار زیان بار اقتصادی کرونا ویروس، شیوع این بیماری فرصت‌هایی برای اصلاح ساختارهای اجتماعی و اقتصادی فراهم کرده است که پس از مهار این بیماری می‌بایست از این فرصت‌ها به نحو احسن استفاده شود.
کاهش سفر و سفرزایی، توسعه تجارت الکترونیک و دولت الکترونیک، حذف مجوزهای کسب و کار، خرید آنلاین، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در زمینه مراقبت‌های بهداشتی و تولید لوازم آن، ارزیابی مجدد زنجیره‌های عرضه، گرایش حکمرانی به سمت اقتصاد رقابتی، افزایش سطح نظافت اماکن عمومی، بهبود بهداشت فردی و اجتماعی، کوتاه کردن مسافت محل زندگی تا محل اشتغال، بهبود سیستم درمانی کشور و بیمه‌ها و کاهش حجم اسکناس و مسکوک برخی از این فرصت‌ها هستند که باید دنبال شوند.

پیشنهادهایی برای کاهش انتشار کرونا
 طراحی مشوق‌هایی که موجب کاهش سفر خواهد شد (به‌طور مثال فروشندگان آنلاین با ثبت لینک سفارش‌ها و معاملات آنلاین خود در یک سامانه به ازای تعداد سفارشات، کمک هزینه حمل‌ونقل دریافت نمایند.)
 طراحی مشوق‌هایی که موجب کاهش سفر خواهند شد. (به‌طور مثال اخذ عوارض از رفت و آمد‌های بین شهری یا اعمال موقت مالیات بر بنزین)
 استفاده رایگان از نسخه‌های تجاری اپلیکیشن‌های حوزه آموزش، سلامت و بازرگانی برای مدارس، سازمان‌های غیردولتی و...
 پیاده‌سازی طرح تداوم کسب و کار انعطاف پذیر یا (BCP(Business Continuity Planning
 آموزش کسب‌و‌کارها در طراحی استراتژی ارتباطات چندجانبه با مشتریان و همچنین استفاده از تمام کانال‌های ارتباطی موجود.
 طراحی استانداردهای مختلف برای نحوه معامله با انواع خرده‌فروشان و اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌های عمومی.
 ترویج استفاده از خرید آنلاین به جای نمایشگاه‌های عرضه مستقیم در انواع کالاها بخصوص مواد غذایی.
 دعوت از شرکت ­های فناوری و دانش بنیان برای ایجاد محصولاتی جهت کمک به جلوگیری از گسترش کرونا ویروس.
 برآورد دقیق مبتلایان و پیش‌بینی تغییرات آتی آن جهت فراهم کردن امکانات لجستیکی نظیر تخت‌های بیمارستانی، دستگاه‌های تنفس مصنوعی و...
 راهنمایی و آموزش کسب و کارها در خصوص اطلاعات مربوط به کرونا ویروس، چگونگی امکان آلوده شدن و راه جلوگیری از آن.
 محدود کردن دامنه افراد آلوده از طریق انتصاب یک تیم کوچک قابل اعتماد با آزادی عمل در تصمیم‌گیری‌های تاکتیکی و حیاتی در شرکت
 بهره‌گیری از هوش مصنوعی و بانک‌های اطلاعاتی برای ردیابی و پیگیری افراد مبتلا به کرونا به کمک شرکت‌های فناوری.
 نگهداری و مراقبت دقیق و وسواس گونه از زیرساخت‌های شهری نظیر اینترنت، تلفن، آب و برق.
 استفاده از تکنولوژی برای اجتناب از تماس با انسان نظیر سیستم‌های عامل، اپلیکیشن‌ها و... که می‌تواند زمینه همکاری و ارتباط مؤثر را برقرار نماید.
 به اشتراک‌گذاری و ترویج داستان افراد واقعی که مبتلا به کرونا بوده‌اند ولی با مراجعه بموقع بهبود یافته اند.
 استانداردسازی و اتوماسیون فرآیند تشخیص ابتلای افراد به کرونا و اطلاع‌رسانی در مورد آن.
 ساده‌سازی و کاهش موانع و مراحل فرآیند تشخیص ابتلای افراد به کرونا با تعیین مراکز و پایگاه‌های موقتی در تمامی محلات شهرها.
تبدیل سهمیه بنزین نوروزی به کمک معیشتی اقشار ضعیف یا اختصاص آن به تابستان سال بعد.

راهکارهای سیاستی طرف تقاضا
 ایجاد حساب اعتباری ماهانه جهت خرید آنلاین، برای افراد آسیب پذیر که فقط قابلیت خرید داشته باشد و بتدریج با حساب یارانه تسویه شود.
 تأسیس صندوق‌های حمایتی از اقشار فرودست با کمک‌های داوطلبانه اقشار فرادست و نخبگان نظام.
 ترویج و سازماندهی مسئولیت اجتماعی شرکتی جهت تأمین منابع لازم برای مقابله با کروناویروس.
 اعطای بسته معیشتی و یارانه نقدی جهت تأمین حداقل نیازهای خانوارهایی که به‌دلیل شرایط بازارها، درآمدشان افت کرده است مانند رانندگان تاکسی و اتوبوس، کارگران بخش­ های خدماتی، راهنماهای تورهای گردشگری و...
 افزایش حمایت‌های مالی از کسب و کارهای آسیب‌پذیر نظیر افزایش دوره بازپرداخت وام‌ها و کاهش هزینه تأمین مالی (نرخ بهره)، گسترش کانال‌های تأمین مالی مستقیم.
 بازرسی و نظارت مستمر بر قیمت عرضه و کیفیت اجناس فروخته شده فروشگاه‌های آنلاین.
 پرداخت هزینه‌های بیمه بیکاری برای چند ماه به‌ کارکنان واحدهای خدماتی و شرکت‌های کوچک ‌‌و کارگران ساختمانی و... که به‌دلیل کروناویورس بیکار شده‌اند.
 نظارت بر زنجیره تأمین کالاهای تولیدی و واکنش سریع و انعطاف‌پذیری به تغییرات زنجیره عرضه.
 تلاش برای افزایش تاب‌آوری زنجیره عرضه از طریق استفاده از منابع جایگزین، ثبات در زنجیره تأمین و ارتباط حداکثری با تأمین‌کننده‌ها
 برقراری امکان ظرفیت تولید اضافی برای جبران نوسانات زنجیره عرضه.
 ارتباط متقابل زنجیره تأمین کسب و کارها، بین استان‌های کشور.
 هماهنگی و ارتباط در بازاریابی و فروش محصولات و همچنین پاسخگویی به شوک‌های تقاضا.
 رصد روزانه آمار تولیدات مواد و مصرف ملزومات بهداشتی
 پرداخت یارانه‌های آموزش نیروی کار و خرید خدمات دورکاری کسب‌وکارها.

راهکارهای سیاستی طرف عرضه محصولات مرتبط با مقابله و درمان کروناویروس
این بخش معطوف به انواع سیاست‌هایی است که ظرفیت انعطاف‌پذیری بخش عرضه برای تولید هرچه بیش‌تر محصولات مورد نیاز در دوره بحران و نیز مقابله با شوک‌‌های منفی تقاضا را بیش‌تر می‌کند. مثال‌‌هایی از چنین سیاست‌هایی عبارتند از:
 کاهش عوارض گمرکی روی مواد اولیه زنجیره تأمین محصولات مورد نیاز در دوره بحران
 کاهش و به تعویق انداختن پرداخت‌های مالیاتی کسب و کارها تا برگشت فروش آنها به سطوح قبلی
 کاهش هزینه مبادلاتی و بهبود کارآیی زنجیره تأمین از طریق ایجاد بستر‌های الکترونیک جفت و جورسازی (Matching) مختص زنجیره تأمین محصولات و تجهیزات پزشکی مربوط به پیشگیری و درمان کروناویروس
 پرداخت حق بیمه سهم کارفرمایانی که با وجود مشکلات به‌وجود آمده نیروی کار خود را اخراج نکرده یا کمترین تعدیل نیروی کار را داشته باشند
 طراحی بسته‌های حمایتی برای کسب‌وکارهایی که از کاهش تقاضای عمومی متضرر شده‌اند
 رایزنی برای کاهش دوره تسویه حساب فروشگاه‌های اینترنتی با صاحبان مشاغل خرد از دو ماه به کمتر از یک‌ماه جهت بهبود وضعیت نقدینگی آنها
 کاهش اجاره‌بهای کسب و کارهایی که از املاک و مستغلات دولتی، شبه دولتی و نهادهای حاکمیتی نیروی کار خود را اخراج نکرده یا کمترین تعدیل نیروی کار را داشته باشند
 به تعویق انداختن پرداخت‌های هزینه‌ای نظیر قبوض آب، برق، گاز و تلفن تا زمان عادی شدن شرایط
 به تعویق انداختن عوارض نوسازی شهرداری‌ها و فاضلاب و پسماند تا زمان عادی شدن شرایط
 کاهش و به تعویق انداختن پرداخت حق بیمه تأمین اجتماعی کارگران تا زمان عادی شدن شرایط
 کوتاه کردن زمان صدور مجوزهای کسب و کار برای جلوگیری از مراجعات
 توجه بیشتر به شرکت‌های درگیر تولید تجهیزات پزشکی، مانند لباس‌های محافظتی، ماسک و...
 منع صادرات و تسهیل در واردات کالاهایی که به تولید تجهیزات پزشکی، بهداشتی و... کمک می‌نمایند.
 تسهیل شرایط خرید اعتباری


کمک به بخش حقیقی اقتصاد
 (محیط کسب و کار)
هدف از این سیاست‌ها کمک به بقا و رشد بنگاه‌های اقتصادی در شرایط هنگام و بعد از بحران کرونا است.
 اعطای کمک‌های اقتصادی و تمدید سررسید وام یا تجدید وام برای کاهش تأثیرات منفی کروناویروس بر اقتصاد و بخصوص بخش‌های صنعتی، حمل‌و‌نقل، توریسم، ساخت و ساز، خطوط هوایی و هتل‌ها
 طراحی و اعمال سیاست‌های حمایتی درپاسخ به نگرانی‌های آتی کسب‌و‌کارها
 تسریع در ارائه پشتیبانی لجستیک، اداری و همچنین ارائه مجوزهای گمرکی
 همکاری شرکت‌های بیمه با کسب‌وکارهای زیان دیده از کروناویروس
 کاهش نرخ وام برای کمک به مشاغلی که تحت تأثیر شیوع کروناویروس آسیب دیده‌اند.
 کاهش هزینه‌های اداری برای شرکت‌ها  و بنگاه‌های تولیدی که از کروناویروس آسیب دیده‌اند.
 تقویت خدمات به شرکت‌ها و ارائه راه‌حل به بنگاه‌های تولیدی جهت بهبود ساخت‌و‌سازها، جذب نیروی کار و... تا عملیات عادی خود را از سر بگیرند.
 شناسایی و توسعه ابزارهای نوین تأمین مالی برای دولت و کسب‌و‌کارها
 شناسایی و توسعه ابزارهای ضمانتی توسط صندوق‌های حمایتی و بخصوص صندوق ضمانت صادرات برای تسهیل حضور بنگاه‌های کوچک و متوسط و همچنین بنگاه‌های صادراتی در تأمین مالی از بازار سرمایه
 استفاده از اوراق بدهی جهت تأمین منابع مالی مورد نیاز زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی
 طراحی مؤسسات یا نهاد مالی که بتواند تسهیل‌کننده تأمین منابع مالی بنگاه‌های تولیدی باشد، این مؤسسات تحت عنوان Bill Brokerها شناخته می‌شوند و به طور معمول حساب دریافتنی، اسناد تجاری و اوراق بهادار تولیدکنندگان یا تجار را تنزیل می‌نمایند.
 تمدیدمدت قرارداد شرکت‌های طرف قرارداد با دولت که تحت تأثیر شیوع کروناویروس نتوانسته‌اند به تعهدات خود عمل نمایند.
 ارائه قیمت ترجیحی برخی از نهاده‌ها همچون انرژی به بنگاه‌های تولیدی
 کاهش موقت سطح ذخایر بانک‌ها نزد بانک مرکزی جهت تأمین منابع مورد نیاز
 افزایش بهره‌گیری از مدل‌های عملیاتی مشارکت بخش خصوصی و همچنین انواع مدل‌‌های تحویل پروژه با مشارکت بخش خصوصی مانند BBO، BOT، BLT، ROT، LBO، MOT و...
 توسعه خدمات تجارت الکترونیکی جهت تقویت تجارت خارجی
 تأمین نقدینگی لازم برای سرمایه در گردش واحدهای تولیدی آسیب دیده

اسامی مشارکت‌کنندگان
 در ارائه بسته پیشنهادی

1 - علی دینی ترکمانی، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی
2 - حسن فرازمند، دانشگاه شهید چمران اهواز
3 - سید عزیز آرمن، دانشگاه شهید چمران اهواز
4 -وحید اشرفی، پژوهشگر اقتصاد رفتاری در دانشگاه دوک
5 -وجیهه افضلی، پژوهشگر اقتصادی
6 - قدرت‌الله امام وردی، دانشگاه آزاد، تهران مرکز
7 - عباس امینی فرد، دانشگاه استراسبورگ فرانسه
8 -یعقوب اندایش، دانشگاه شهید چمران اهواز
9 - محمود اولاد، پژوهشگر اقتصاد
10 - لطفعلی بخشی، دانشگاه علامه
11 - سحر بشیری، دانشگاه حضرت معصومه قم
12 - حجت پارسا، دانشگاه خلیج فارس
13 - جهانمیر پیش‌بین، بازنشسته دانشگاه شهید چمران اهواز
14- ابوالفضل جنتی مشکانی، مدرس دانشگاه
15 - خلیل جهانگیری، دانشگاه ارومیه
16 - سید فخرالدین حسینی، دانشگاه آزاد
17 - جعفر خیرخواهان، پژوهشگر اقتصاد
18- محمد هادی رجایی لیتکوهی، دانشگاه شمال
19 - محمد رضایی‌پور، مؤسسه پژوهش‌های بازرگانی
20 -امیر رضا سوری، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی
21 - همایون شیرازی، پژوهشگر اقتصاد
22 - بهروز صادقی عمروآبادی، دانشگاه شهید چمران اهواز
23 - نرگس صالح نیا، دانشگاه فردوسی مشهد
24 - اسماعیل صفرزاده، دانشگاه الزهرا
25 - مسعود صوفی مجیدپور، دانشگاه آزاد
26 - محمد علیزاده، دانشگاه لرستان
27 - سعید عیسی‌زاده، دانشگاه بوعلی همدان
28 - احمد محمدی، دانشگاه کردستان
29 - اسماعیل محمدی، دانشگاه المهدی اصفهان
30 - نرگس مرادخانی، دانشگاه زنجان
31 - ارشک مسائلی، پژوهشگر اقتصادی
32 - سید امین منصوری، دانشگاه شهید چمران اهواز
33 -سید جواد آقاجری، دانشگاه شهید چمران اهواز

15 و 16

5 و 11

غلامحسین محمدی
رئیس مرکز ارتباطات و بین الملل شهرداری تهران
فکر می‌کنم در حالت معمولی برای شناخت فرهنگ ایران و ایرانی، هیچ موقعی بهتر از حد فاصل نیمه‌های اسفندماه تا پایان تعطیلات نوروز نیست. یک ماه زیبا و غنی از نشانه‌های اصالت اعتقادی و سنتی که هر کدامشان، دفتری پربار از آیه‌های سلامت زندگی اجتماعی است. از تعهد به سنت زیبای درختکاری گرفته تا جشن عاطفه‌هایی که به بخشی از عادات سالانه ما ایرانی‌ها بدل شده؛ از برگزاری جشن باشکوه نوروز گرفته تا صله‌ارحام و دیدوبازدیدهایی که باززنده‌سازی مستمر ارتباطات کهن خانوادگی و اجتماعی است؛ یک ماه زیبا و غنی از نشانه‌های شایسته یک ملت مبنی بر انطباق درست با تمدن، که در انتها به روز طبیعت و سیزده‌به‌در می‌انجامد.
دقیق که نگاه می‌کنیم، می‌بینیم از میانه اسفند تا میانه فروردین، باید یک ۳۰روزه جدید به تقویم اضافه کنیم با عنوان «ماه فرهنگ»؛ بازه زمانی‌ای که با پاسداشت طبیعت آغاز می‌شود، در نوع‌دوستی و تقویت ارتباطات ادامه می‌یابد و باز درنهایت با پاسداشت طبیعت پایان می‌رسد. امسال هم البته با آنکه در ظاهر جز این به‌نظر می‌رسد اما در واقع چیزی به طور بنیادین تغییر نکرده است. خانه و شهر و کشور همان است، طبیعت و نوروز نیز همان است که همیشه بوده؛ حال فقط تعریف ما از پیوندها و اتصالات اجتماعی می‌بایست با دقت در آنچه بر تمام جهان می‌گذرد، دستخوش بهبود و بازخوانی شود. امسال ما در ایران با شیوع یک بیماری مواجهیم که ازطرف سازمان جهانی بهداشت نیز رسماً «پاندمیک» خوانده شده؛ یک بیماری با شیوع و فراگیری جهانی که روبه‌رویی با آن مستلزم رعایت مجموعه‌ای از ملاحظات ضروریست؛ از سوی دیگر پویایی در برابر رخدادهای جهان و نشان دادن واکنش درخور به آنها نیز از ویژگی‌های انکارناپذیر یک جامعه زنده و سالم است که تابه‌حال نشان داده‌ایم، به‌شایستگی واجد آن هستیم.
آنچه سال‌های گذشته تحت عناوینی چون جشن عاطفه‌ها رخ می‌داد، امسال خود را در مقیاسی با چندین برابر بزرگی در مهربانی‌های بی‌کران شهروندان به یکدیگر در موضوع کرونا نشان می‌دهد؛ کفاش‌های ساده ماسک و دستکش رایگان به مردم می‌دهند، کاسبان ساده برای رهگذران شیر آب و صابون می‌گذارند تا دستانشان را بشویند، دانشجویان با پس‌اندازهایشان وسایل ضدعفونی می‌خرند و خودجوش به پاکسازی شهر می‌پردازند، پزشک‌ها و پرستاران تمام وجود خود را در طبق اخلاص گذاشته‌اند، مردم بهترین بُعد خود را نشان داده‌اند، این روزها مردم دارند با همان ضلعی از روح و روان و جسمشان زندگی می‌کنند که خدا خود در آن دمیده است.
امسال قرار است همان نیکی و مهربانی را تنها در قالبی دیگر به نمایش بگذاریم. همیشه به دیدار یکدیگر می‌رفتیم تا ارتباطات و پیوندهامان را تقویت کنیم. نوروز ۱۳۹۹ نیز در واقع قرار است از خود، عزیزان و پیوندهای تنیده‌مان حراست کنیم. امسال می‌خواهیم نشان دهیم که برای دوست‌داشتن‌هامان حاضر به بهای چه هزینه‌ای هستیم.
فکر می‌کنم در زندگی اغلب ما نوروز ۱۳۹۹ به کمیت و کیفیتی کاملاً متفاوت ماندگار خواهد شد؛ تعطیلات کش‌دار و طولانی و ناگزیر در آخرین سال از قرنی که هزار هزار هزار ماجرایش را با هم از سر گذراندیم و حالا نیز، نوروزش را به‌شکلی دیگر «با هم» و «برای هم» برگزار می‌کنیم. این بدون تردید ایرانی‌ترین نوروز نسل ما خواهد بود.

علی ربیعی
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری و سخنگوی دولت
روز شنبه سوم اسفند در جمع مدیران مطبوعات در وزارت ارشاد که با حضور آقای حریرچی، معاون وزارت بهداشت برگزار شد، اولین سخنم این بود که برای عبور از بحران کرونا، آن را سیاسی نکنیم. کرونا یک مسأله در حوزه بهداشتی و شاید نوعی ویروس بهداشتی- اجتماعی باشد که عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژی را متأثر خواهد کرد. تأکید ما این بود که در عبور از بحران هیچ چیز خطرناک‌تر از اتصال کرونا با سیاست داخلی نیست. من ناچار شدم این موضوع را این هفته دستمایه یادداشت قرار دهم چون آن را بر مدیریت بحران کرونا تأثیرگذار می‌دانم. مدیریت منسجم، کادر درمانی با روحیه، مردم مطمئن و اعتماد عمومی اصلی‌ترین عواملی هستند که در کنار تجهیزات، دارو و فناوری می‌توانند ما را از کرونا با آسیب کمتری عبور دهند و همه اینها در پیوند کرونا با سیاست داخلی بشدت ضربه خواهند خورد.
این روزها می‌بینیم که عده‌ای روی تلی از رنج و نگرانی مردم به تعبیر محاوره‌‌ای، شیک و مجلسی نشسته‌‌اند و فیلم تولید می‌کنند و بیانیه می‌نویسند. این گروه فیلم‌هایی می‌سازند که به استودیو و هزینه نیاز دارند و ساخت‌شان کار عموم مردم نیست. یک جمله رئیس جمهوری درباره شکل جدید جلسات ستاد ملی کرونا را طوری القا می‌کنند که انگار دولت فقط در قالب هفته‌‌ای یک جلسه و چند ساعت وقت متوجه کرونا است. خودشان می‌دانند که این حرف بدون پایه و اساس است و من آن را چیزی جز کنش سیاسی غیرصادقانه در امتداد نزاع‌های کسب قدرت نمی‌بینم. این همان چیزی است که من پیوند دادن سیاست داخلی و رقابت‌ها برای قدرت با موضوع ملی کرونا می‌نامم.
من بین کسانی که صادقانه و با رنجی درونی شده از رنج مردم می‌نویسند با تیترهای سیاست‌زده و توئیت‌ها با بازی سیاسی تفاوت قائلم. آنان که با رنج می‌نویسند قلم‌شان پاینده باد و حق دارند هرچقدر می‌خواهند نقد کنند، اما روی سخنم با کسانی است که اصل یک گفته را قلب و تحریف می‌کنند. من در همه جلسات مهم دولت درباره کرونا حضور داشته‌ام و هیچ کمیته مرتبطی نیست که در آن عضو نباشم، بنابراین می‌توانم روایتی صادقانه ارائه کنم. واقعیت آن چیزی نیست که این گروه ارائه می‌کنند و کارشان هیچ کمکی به بهبود کرونا نمی‌کند.
درخواست‌های زیادی در روزهای اخیر مطرح شده که ریاست ستاد ملی مقابله با کرونا ارتقا پیدا کند، این خواسته حتی از سوی سازمان‌های مردم‌نهاد هم به من منتقل شده است. در محاوره‌‌ای چند دقیقه‌‌ای که با دکتر نمکی دوست صادق و دلسوز داشتیم او هم احساس می‌کرد به تصمیماتی در سطوح بالاتر نیاز است. قرار ما بر این شد که ستاد ملی در چند سطح به‌کار خود ادامه دهد. در یک سطح وزیر بهداشت که از ابتدای شیوع کرونا به خانه خود نرفته و با تیمش در حالت قرارگاهی ستاد را مدیریت می‌کند، ریاست ستاد را برعهده دارد که با شرکت چند وزیر و معاون وزیر جلسات را دنبال کنیم. هفته‌ای یک روز هم در سطح عالی در جلسه‌‌ای با حضور مسئولان تراز اول قوا و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح مباحث مرور و بعضی تصمیمات که نیاز به اقدامات خارج از اختیارات متعارف دارد تصمیم‌گیری شود. آیا این حرف به این معناست که دولت هفته‌‌ای یک روز و چند ساعت درباره کرونا جلسه خواهد گذاشت؟ چگونه بی‌انصافانه این تفسیر غلط را در جامعه ملتهب تزریق می‌کنند؟
تمام جلسات هیأت دولت هفته‌‌ای دو روز و ۸ ساعت به کرونا اختصاص دارد، در شورای معاونین تمام وزارتخانه‌ها با دستور کار کرونا جلسه برگزار می‌شود. اقدامات و عملکرد وزارتخانه‌ها بنا به تصویب هیأت دولت معطوف به کرونا شده است. کرونا دلمشغولی و زندگی روزمره تمام دولت شده است. رئیس جمهوری روزانه تماس‌های تلفنی با استانداران دارد و دستورات لازم را صادر می‌کند. من حداقل هفته‌ای سه بار در جلسات مختلف در بحث کرونا با رئیس جمهوری مشارکت دارم. در همین هفته، جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا از روز شنبه در وزارت بهداشت به‌صورت ویدئو کنفرانس برگزار می‌شود، روز یکشنبه ستاد اقتصادی با موضوع کرونا برگزار می‌شود و دوشنبه ستاد ملی به‌صورت حضوری جلسه دارد و در این خلال ابعاد مختلف کرونا از ابعاد آموزشی تا حفظ اقتصاد کشور، چرخه تولید، حفظ زندگی مردم و بویژه معیشت طبقات پایین و توان کسب و کارها و بازگشایی مرزهای بسته شده و صادرات کشاورزان و تأمین ارز مورد بحث قرار می‌گیرد.
مهم‌ترین موضوع این است که چگونه اقدام کنیم تا صف اول مبارزه ما نشکند. جهان با کمبود ماسک روبه‌رو شده، اما دولت جلسات و اقدامات ویژه برای تولید ضدعفونی کننده‌ها و ماسک‌ها برگزار کرده و انجام می‌دهد. درست در زمانی که با یک خبر در کشورهای توسعه یافته با اقتصاد قوی مثل کانادا و استرالیا فروشگاه‌ها غارت می‌شوند، همت دولت بر این است که چگونه ما مردم را نگران نکنیم و کالاهای اساسی را تأمین کنیم. چرا این قدر بی‌انصافانه متهم می‌کنید؟ امپراطوری رسانه‌ای و پول‌هایی را که برای این امپراطوری هزینه می‌شود، صرف اطلاع‌رسانی و افزایش انسجام ملی در کوران این بحران کنید، به اخلاق، دینداری و وطن‌دوستی نزدیک‌تر است.
دولت را متهم به خستگی می‌کنند اما من فکر می‌کنم خسته واقعی آنها هستند که از آرامش مردم خسته شده‌اند و مایلند هر چیزی - حتی اپیدمی کرونا - برای‌شان نان قدرت بپزد. سال‌ها حسرت کسب قدرت پیرشان کرده است. سؤال این است: آیا آقای ترامپ هر روز در رسانه‌ها برای کرونا جلسه می‌گذارد؟ کدام رئیس جمهوری در تلویزیون می‌گوید مردم من امروز در جلسه بودم؟ البته که ما هم کاستی‌هایی داریم. من نافی کاستی در تصمیم‌گیری‌ها نیستم و حتی منتقد برخی از آنها بوده‌ام. اصلاً مگر تصمیم‌ها فردی گرفته می‌شوند که همه چیز به شخص رئیس جمهوری وابسته باشد؟ حسن روحانی مگر آن رئیس‌جمهوری است که خودش را متخصص همه چیز بداند و امور ستاد ملی مقابله با کرونا را به تشکیل جلسات متعدد با حضور خودش منحصر کند؟
ابهام دیگر درباره آمار جانباختگان بر اثر شیوع کروناست. من هرچند تخصصی در اپیدمیولوژی ندارم ولی با حضور در جلسات مختلف چنین دریافته‌‌ام که این اختلافات آماری درباره میزان ابتلا و فوت بر اثر کرونا، نه از سر غیرصادق بودن و کتمان واقعیت از مردم است.
کاستن از آمار چه نفعی برای دولت دارد؟ همگان خوب بنگرند که برخی کشورها همین الان هم پنهانکاری می‌کنند. دولت ایران در زمانی مرگ بر اثر کرونا را اعلام کرد که فقط دو روز تا انتخابات باقی مانده بود و کشورهای بسیاری هیچ آماری از ابتلا یا جانباختگان ارائه نکرده بودند. وزارت بهداشت معتقد است افرادی که تست آنها مثبت اعلام می‌شود به‌عنوان جانباخته کرونایی اعلام کنیم که بر اساس قواعد سازمان بهداشت جهانی است. محتمل است برخی بر اثر بیماری‌های دیگر جان باخته باشند و امکان تست فراهم نشده باشد اما به کرونا نیز مبتلا بوده‌اند. شبکه‌های فارسی‌زبان خارجی نیز در نگفتن کاستی‌های سیاست‌ها، اقدامات و اطلاع‌رسانی کشورهای توسعه‌یافته و درست در مقابل آن، بزرگ‌نمایی هر مسأله‌ای در ایران سنگ تمام گذاشته‌اند. یکی از رسانه‌ها که پترودلار می‌گیرد حتی یک خبر درباره کتمان‌کاری صاحب رسانه خودش نمی‌دهد. این رسانه‌ها حتی یک نقد مربوط به حل مسائل ندارند و فقط با روح و روان مردم بازی می‌کنند.
در این شب‌ها که شبکه‌های فارسی زبان خارجی را دنبال می‌کنم حتی یک نقد نسبت به نقشی که تحریم‌های ظالمانه در تخریب زیرساخت‌های بهداشتی و ساختار سلامت برجای نهاده، ندیدم. چگونه می‌توان از یکسو توصیه‌ها و مراقبت‌های پیشگیرانه در خصوص کرونا داشت و از دیگر سو در جانب لابی‌های تحریم موضع گرفت و به توجیه آن پرداخت.
البته حساب آن دسته از پزشکان شریف و کارشناسان سیاستگذاری سلامت که گاه در دل همان رسانه‌ها از موضع همدلی با ملت ایران هرآنچه را که در انبان تجربه و دانش دارند بی‌دریغ با مردم و با کادر درمانی داخل کشور به اشتراک می‌گذارند جداست.
این رسانه‌ها حتی یک نقد مربوط به کاستی‌ها و درس‌های نظام سلامت در غرب ندارند و فقط با روح و روان مردم بازی می‌کنند. کرونا همه ایرانیان را به شمول ایرانیان مقیم خارج در معرض یک امتحان انسانی و میهنی بزرگ نهاده. انصافاً بسیاری از هم‌میهنان مذکور به رسالت میهنی و به سوگند پزشکی و تعهد کارشناسی خود خوب عمل می‌کنند. تا آنجا که این پزشکان شریف امکان ظهور در آن رسانه‌ها می‌یابند شاهد یک تضاد بزرگ میان گفتمان پزشکی آنان و گفتمان سیاسی رسانه میزبان هستیم. دفاع از تحریم‌های ظالمانه با توجه به تهاجم مستقیمی که آن تحریم‌ها متوجه حق سلامت ایرانیان کرده روز‌به‌روز دشوار‌تر می‌شود. نه فقط برای ترامپ و پمپئو و دیگر مردان ترامپ بلکه برای مزدبگیرانی که در آن رسانه‌ها تمامیت ذهنی و مقاومت زیست محورانه مردم ایران را مورد هدف قرار داده‌اند.
همچنان که ظریف در نهایت حکمت و درایت در نامه خود خطاب به دبیرکل سازمان ملل یادآور شده با توجه به جو ارعاب و تروریسم اقتصادی امریکا علیه مردم ایران واردات مربوط به اقلام دارویی از اروپا در مقایسه با سال اجرای برجام گاه تا ۷۵ درصد کاهش یافته است. اما دولت و بخصوص کادر درمانی با‌ وجود همه دشواری‌های مادی و کمبود تجهیزات واقعاً خوش درخشیده‌اند. فداکاری آنان برای من تداعی‌کننده فداکاری بسیجی‌هایی است که با‌وجود کمبود مین‌یاب پای در میدان مین نهاده و از میهن دفاع می‌کردند. امروز هم پزشکان، پرستاران و به طورکلی کل کادر درمان تبدیل به سرداران و قهرمانان مدافع سلامت شهروندان بزرگترین تأمین‌کنندگان امنیت در معنای دقیق «امنیت انسانی» هستند.
 امروز صحبتی با مسئولان دو سازمان مردم نهاد داشتم؛ دو بچه جنوب شهری که با فعالیت آنها بارقه‌های امید را می‌توان در درون جامعه دید. این روزها بخشی از کار خودم را برای حل و فصل مشکلات سمن‌ها اختصاص داده‌ام تا زمینه حضورشان در مقابله با کرونا را تسهیل کنیم. پس از چند هماهنگی بین سازمان‌های مردم نهاد و جلسه‌‌ای کوتاه با یکی از این سازمان‌ها خوشبختانه شنیدم که آنها اقدام به محله‌بندی و کمک غذایی به افراد نیازمند می‌کنند. دیدن بچه‌های بسیجی و مسجدی در کنار وزارت بهداشت و ان‌جی‌اوها هم امیدوارکننده است. امروز یکی از مسئولان سازمان‌های مردم نهاد می‌گفت در یک قسمت بچه‌ها با سلام و صلوات کار می‌کنند و آن‌سو بچه‌های دیگر با رقص و پایکوبی. راه عبور موفق ما از کرونا همین آرامش و اعتماد و یکدلی است. مهم‌ترین مسأله  عمل به توصیه‌های وزارت بهداشت و آرامش دادن به همه است. آنها که می‌توانند در قالب سازمان‌های مردمی با عمل به توصیه‌های بهداشتی وارد شوند و این را آزمونی ببینند برای‌گذار از سخت‌ترین برهه‌های زندگی به سوی فردایی پر از یکدلی و امید.