مرجان اسلامی فر
خبرنگار
با کاهش سهم درآمدهای نفتی در اقتصاد  و منفی شدن رشد اقتصادی با نفت، آمارهای جدید نشان می دهد که نقش و سهم بخش صنعت و معدن در رشد اقتصادی کشور یا تولید ناخالص داخلی بدون نفت، افزایش پیدا کرده است. به گونه ای که  بار  رشد اقتصادی بدون نفت کشور بر دوش بخش صنعت و معدن افتاده است. آمارهای جدید برای بسیاری از کارشناسان قابل توجه است. چراکه بعد از تشدید تحریم ها، چندان تصور نمی شد که بخش صنعت و معدن بتواند در حوزه اقتصاد ملی نقش آفرینی کند.
اما کارنامه 9 ماهه وزارت صمت نشان می‌دهد که در اندک شماری از صنایع حال صنعت کشور خوب نیست و در سایر بخش‌ها ضمن رشد تولید، کاهش‌ها در حال جبران است؛ ولی با این فرق که تولیدکنندگان داخلی هم به معنای واقعی به‌سمت داخلی‌سازی رفتند و خیلی از واحدهای صنعتی که کاهش تولید را در پایان سال گذشته تجربه کردند این روزها به مجموعه‌های دانش بنیان و ایده‌های وطنی تکیه کردند تا سهم وابستگی خود به خارج از کشور را کم کنند. براساس آمار اعلامی وزارت صمت، طی 9 ماهه سال‌جاری از میان 42 محصول منتخب صنعتی و معدنی، 28 محصول رشد و 14 محصول کاهش تولید داشته‌اند.  فعالان صنعتی در گفت‌و‌گوهایی که با روزنامه ایران داشتند، عنوان کردند تا زمانی که تکیه دولت‌ها بر نفت و درآمدهای نفتی باشد، صنعت کشور رشد نخواهد کرد و خیلی از تولیدکنندگان مجبور به حذف فعالیت خود از گردونه رقابت و چرخه اقتصاد می‌شوند، از این‌رو آنها همواره خواهان اقتصاد بدون نفت بودند که این روزها به‌خاطر شرایط تحریم فراهم شد. بدین جهت خیلی از صنعتگران که نفت را مانع پیشرفت خود می‌دانستند می‌گویند توسعه فعالیت صنعتی را هدف‌گذاری کردند و اکنون امیدوارند با کمک بانک‌ها تولید وطنی را اجرایی کنند.
البته افراد و گروه‌های صنعتی هم هستند که مشکلاتشان بیشتر شده است و اعتقاد دارند تا زمانی که تحریم‌ها برداشته نشود نمی‌توانند توسعه و رونق را به گروه صنعتی خود برگردانند. وزارت صمت برای این گروه‌ها میزهایی درنظر گرفته است که طی آن داخلی‌سازی با کمک مهندسان ایرانی انجام شود، از سویی دولت از همه بخش‌ها خواسته است که در کنار تولید قرارگیرند نه روبه‌روی آنها! چالش‌های حوزه صنعت، آینده تولید، وضعیت خودروسازان و دیگر موضوعاتی را که می‌تواند به تصمیم‌گیری واحدهای صنعتی کمک کند، از مهدی صادقی نیارکی، سرپرست معاونت امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت پرسیدیم. در ادامه گفت‌و‌گوی «ایران» با مهدی صادقی نیارکی می‌آید.

‌‌تحلیل شما از وضعیت این روزهای صنعت چیست؟
وضعیت صنعت کشور در دو بخش قابل ارزیابی است. یک بخش بر اساس شاخص‌ها و آمار تولید است که طی آن می‌توان به وضعیت دقیق تولید رسید. بخش دیگر مشاهدات محیطی و ارتباطی است که سازمان‌های مسئول با تولیدکنندگان دارند. آمارهای رسمی تولید که 9 ماهه آن رسانه‌ای شده است، نشان می‌دهد که وضعیت تولید نسبت به گذشته بهبود پیدا کرده است و این رشد در صنایعی که مبتنی بر ساخت هستند، بیش از سایر صنایع دیده می‌شود. این نوع کالاها پیشران اقتصاد هستند. از جمله محصولاتی که شاهد رشد آن هستیم می‌توان به صنایع فولاد و پتروشیمی اشاره کرد. این‌گونه صنایع حلقه‌های پسین و پیشین را شکل می‌دهند. زمانی‌که چنین صنایعی رشد تولید را رقم می‌زنند، سایر صنایع هم پیشرفت می‌کنند. در مشاهدات محیطی هم شاهد اتفاق‌های خوبی هستیم. تولیدکنندگان می‌گویند، تولید برای آنها توجیه اقتصادی پیدا کرده و اکنون فعالیت در بخش صنعت و تولید مزیت پیدا کرده است. پیش‌بینی بانک جهانی دال بر این است که ایران رشد اقتصادی را تجربه خواهد کرد. این پیش‌بینی گویای آن است که حوزه صنعت و خدمات در حال پیشرفت هستند. وقتی درآمدهای نفتی رو به کاهش است، یعنی اقتصاد کمترین تأثیر را از آن می‌پذیرد و از این‌رو سایر بخش‌ها در مسیر رشد قرار می‌گیرند.
به نظر شما چرا اکنون تولید توجیه پذیر شده است؟
تولید خیلی از کالاها امروز توجیه پذیر شده است. بررسی محیطی 8 تا 10 سال پیش نشان می‌دهد که نرخ ارز روند تقریباً ثابتی را داشته، درست است که ثبات نرخ ارز سبب ثبات پایه پولی، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و توجیه پذیری سرمایه‌گذاری می‌شود اما اگر در این شرایط، شاخص تورم فزآینده باشد تولید صرف ندارد، چرا که واردات ارزان‌تر و به صرفه‌تر خواهد بود. به همین دلیل طی سال‌های اخیر و در زمان ثبات قیمت ارز شاهد افزایش واردات کالا به کشور بودیم. در مقطع فعلی به جهت واقعی شدن نرخ ارز، تولید انواع کالاها صرفه اقتصادی پیدا کرده  و واردات توجیه فنی و اقتصادی خود را از دست داده است. در این بازه زمانی و تا قبل از اینکه شاخص قیمت با تغییرات زیادی روبه‌رو شود، توصیه می‌کنم که با تمام قوا عمق ساخت داخل را افزایش دهیم. البته عمق ساخت داخل زمانی رشد می‌کند که مسائل محیطی و پیرامونی داخل کشور هم حل شود. بدین جهت نیازمند حذف بخشنامه‌های زائد و قراردادهایی هستیم که اجازه نمی‌دهد تولید مسیر خود را برود.
در حال حاضر اشتیاق سرمایه‌گذاری در بین سرمایه گذاران و واحدهای تولیدی وجود دارد؟
بر اساس پایش، تجزیه و تحلیل محیط می‌توان عنوان کرد در کالاهایی که به واسطه تحریم واردات آن به کشور با مشکلاتی روبه‌رو شده، مجبور هستیم به سمت خوداتکایی حرکت کنیم که همین امر سبب شده در تولید چنین کالاهایی در بین تولیدکنندگان شور و شوق ایجاد شود. در این میان در بعضی از کالاها با باور تولیدات داخلی، بازار جدید صادراتی پیدا شده است. یکی از بازارهای جدید صادراتی در بخش مصنوعات پلاستیکی است. اگر روند صادراتی این نوع کالاها ارزیابی شود، می‌بینیم که طی ماه‌هایی که از تحریم می‌گذرد، صادرات آنها رشد پیدا کرده است. هر چقدر در زنجیره پتروشیمی به کالاها ارزش افزوده بیشتری داده شود، تناژ کمتری صادر و درآمد بیشتری عاید کشور می‌شود. مشاهدات ما این است که محدود شدن برخی از کالاها و منطقی شدن نرخ ارز تولیدات صنعتی را توجیه پذیر کرده است. نمونه دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، پوشاک است. آنگونه که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرده، طی چند وقت اخیر میزان قاچاق پوشاک کاهش یافته است. در این میان بنگاه‌های مختلف تولیدی به ما اعلام کردند که به مدار تولید برگشتند و برخی از واحدهای صنعتی که شیفت کاری خود را کاهش داده بودند، مجدد نسبت به افزایش شیفت کاری خود اقدام کردند.
وزارت صنعت، معدن و تجارت به دنبال آن است که پلتفرمی در رشته فعالیت‌های صنعتی شکل بگیرد؛ پلتفرمی که اجزا را به هم متصل کند و در قالب یک اکوسیستم، سایر مجموعه‌ها را به حرکت در آورد.البته طی چند سال اخیر در خیلی از رشته‌های صنعتی پلتفرم‌ها شکل گرفته است. پلتفرم‌ها باید تبدیل به زنجیره ارزش افزوده و این زنجیره به بازار جهانی وصل شود.
این زنجیره‌ها در وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال شناسایی و شکل‌گیری است. با چنین تعریف و رویکردی وقتی سرمایه‌گذاری اتفاق می‌افتد باید از آن حمایت کرد. این روالی است که همه کشورها در صنایع نوپای خود طی می‌کنند. حمایت‌های دولتی باید تا زمانی باشد که واحدهای صنعتی به بلوغ برسند و بتوانند در داخل و خارج از کشور جایگاه خود را پیدا کنند.
چرا صحبت‌های مدیران وزارت صمت با فضایی که تولیدکنندگان ترسیم می‌کنند، متفاوت است؟ دولتمردان از رشد تولید و بهبود فضای کسب و کار می‌گویند اما فعالان صنعتی گله‌مند هستند و می‌گویند روز به روز شرایط تولید بدتر شده است، علت این تناقض گویی‌ها چیست؟
موضوعاتی که در باب بهبود شرایط صنعتی عنوان کردم، مشاهدات محیطی ما است. اگر تولیدکنندگان به ما حرفی می‌زنند و در سایر فضاها، حرف دیگری، موضوع‌اش کاملاً متفاوت است. در بازدیدهایی که از واحدهای صنعتی داشتیم و بدون دوربین و خبرنگار بوده است، واقعیت را از زبان تولیدکنندگان شنیدیم و آنها از بهتر شدن شرایط صحبت کردند. عمده اعتراض تولیدکنندگان به ضوابط، مصوبات، بخشنامه‌ها و برخی از محدودیت‌ها (موانع تولید) برمی‌گردد که برخی از آن با عنوان تحریم داخلی یاد می‌کنند. تولیدکنندگان می‌گویند اگر محیط کسب و کارشان مناسب شود، امکان افزایش تولید بیشتر خواهد شد. در شرایط حاضر، هر چقدر عمق ساخت داخل بیشتر باشد، مشکلات تولید کمتر است. واحدهایی که تولیداتشان واردات محور (مونتاژکار) بوده است، امروز بیشترین مشکل را دارند. یک بحث هم به فرهنگ برمی‌گردد، اگر واحدهای صنعتی احساس رضایت را به صورت عمومی مطرح کنند، تصور می‌کنند که توجه به آنها کمتر می‌شود. در حقیقت این اعتراض‌ها به خاطر این است که دولت، تشکل‌ها و سایر مجموعه‌ها به آنها توجه بیشتری کنند.
خیلی از مواقع گفته شده فعالان صنعتی جنبه رسانه‌ای ندارند، یعنی هدف جلب توجه دولت و تشکل‌ها نیست؟
آدم‌های در حال رفت و آمد به وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌باشند که بالای هزار میلیارد تومان در شرایط تحریم در حال سرمایه‌گذاری هستند. متأسفانه برخی از واحدهای صنعتی ترجیح می‌دهند که احساس رضایت خود را عنوان نکرده و مخفی کنند. این به معنای آن نیست که بخواهم از شرایط موجود دفاع کنم و بگویم فضای تولید ایران به مثابه بهشت است. هیچ کس به اندازه ما به خاطر مراجعات مکرر صنعتگران آنها را درک نمی‌کند، بسیاری از ضوابط و مقررات چون نگاه دستگاهی و بخشی دارد، محدودیت‌هایی را برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است.
شاید به همین دلیل است که واحدهای صنعتی می‌گویند اگر دولت دست از سر ما بردارد، مشکلات حل می‌شود؟
هیچ جای دنیا حتی در آزادترین اقتصاد‌ها، دولت دستش را از کسب و کارها بر نمی‌دارد. به عنوان مثال کشور امریکا، رفتارهایی که در تعرفه‌ها، خروج از پیمان‌ها، ایجاد الزام مبنی بر اینکه با کدام کشورها همکاری نشود و سایر موارد، جنبه دخالت در اقتصاد دارد. با این تفاسیر در آزادترین اقتصادها هم دولت‌ها حضور دارند. اما نوع دخالت و میزان دخالت کشورها متفاوت است.
هر باری که به وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌آمدم، دَر ورودی مملو از افرادی بود که می‌خواستند با مدیران صحبت کنند، اما امروز فضای لابی وزارتخانه تغییر کرده است. چراغ‌ها خاموش و تعداد مراجعه کنندگان به انگشتان یک دست هم نمی‌رسد، علت این اتفاق در رکود تولید نیست؟
سیاست این بود که وزارت صنعت، معدن و تجارت به فعالیت ستادی خود برگردد. حجم وسیعی از متقاضی و ارباب رجوع برای دیدار با مدیران و گرفتن امضا هیچ معنا و مفهومی ندارد. ما باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی و طراحی کنیم که تولیدکنندگان درگیر آمد و شد به وزارتخانه نباشند. با توجه به شاخص‌های تولید، نمی‌توان رکود را تأیید کرد. هفته گذشته عدم ساخت را طی بخشنامه‌ای اعلام کردیم، قرار شد 176 ردیف تعرفه‌ای صرفاً در قالب کارتابل فنی عدم ساخت آن انجام شود (ممنوعیت واردات کالاهایی که امکان ساخت آن در کشور وجود دارد) و در این میان هیچ استانی حق نامه نگاری ندارد. ما باید تمام سعی خود را انجام دهیم تا تعداد مراجعان به وزارت صمت کم شود.
با توضیحاتی که ارائه کردید برای سال آینده هیچ بحرانی را برای بخش صنعت پیش‌بینی نمی‌کنید؟
ما در فضایی صحبت می‌کنیم که نسبت به سال 97 تغییرات زیادی داشته است. ما در شرایطی کار می‌کنیم که پویایی آن زیاد و محیط مرتب در حال تغییر است. سیستم برای آن‌که خودش را بازیابی کند باید چابک و چالاک باشد.
وزارت صمت سناریویی دارد که اگر شرایط تحریم بدتر شد، برای تولیدکنندگان راهکاری داشته باشد؟
چند کار به صورت همزمان در حال انجام است تا اثرات منفی تحریم‌ها کاسته شود. اولین فعالیتی که دنبال می‌کنیم، ساخت داخل است که در دو بخش در حال پیگیری است. یک بخش در قالب میزهای تولید داخل یا همان نهضت ساخت داخل که به صورت متمرکز در حال پیگیری است. دیگری قانون حداکثر استفاده از توان واحدهای تولیدی و خدماتی است. این امر دستاوردهای بزرگی برای کشور خواهد داشت. در قالب این طرح‌ها می‌توان درصد خوداتکایی را حداقل در 35 رشته صنعتی ارتقا داد. موضوع دیگر اجرای برنامه‌های کوتاه مدت 2 ساله و 5 ساله با همکاری بخش خصوصی است. از ابزارهای موجود کشور هم می‌خواهیم بیشترین بهره را ببریم. بحث دیگری که با جدیت در حال پیگیری هستیم، توسعه صادرات است. کالاها و کشورهای هدف برای افزایش صادرات مدنظر قرار گرفته شده‌اند و سازمان توسعه تجارت در حال برنامه‌ریزی است. هدف افزایش استفاده از ظرفیت واحدهای صنعتی است.
 در کدام حوزه خوداتکایی در تولید افزایش پیدا کرده است؟
اگر بخواهیم به‌صورت رتبه‌ای به این مقوله نگاه کنیم، اولین بخش صنعت خودرو است. در حوزه خودرو سه میز ساخت داخل به ارزش 275 میلیون یورو و در صنعت مخابرات با دو میز ساخت داخل با حدود 118 میلیون یورو قرارداد منعقد شده است. این موارد تفاهمنامه نیست، بلکه قرارداد است که به منزله تضمین ساخت داخل است. سومین بخش تجهیزات پتروشیمی بوده است که ارزش قرارداد آن برای داخلی‌سازی 92 میلیون یورو بوده است.چهارمین حوزه صنعت فولاد است که ساخت داخل آن به‌صورت تفاهمنامه است و ارزشی بالغ بر 430 میلیون یورو دارد. امیدواریم با سرعت این تفاهمنامه‌ها به قرارداد تبدیل شود. تمام این موارد جایگزین واردات خواهد شد.
 چقدر از این قراردادها و تفاهمنامه‌ها با بخش‌های نظامی و دفاعی کشور بوده است؟
تعداد خیلی کمی بوده است، مثلاً در حوزه خودرو بین 7 تا 8 مجموعه قرارداد منعقد کردند. هدف ما این است که صنایع کوچک و متوسط را این طور درگیر کنیم، تا آنها فعالیت خود را توسعه دهند.
 وزارت صمت تا چه حد به این جمله اعتقاد دارد که تولید به هر شکلی در کشور اتفاق بیفتد؟
ما کشوری هستیم که در سنوات گذشته مسائلی بر ما مترتب شد که بیشتر مسائل پیرامونی بوده است. اگر امروز تولید نداشتیم چه اتفاقی می‌افتاد؟ همین صنعت خودرویی که همه از آن انتقاد می‌کنند اگر وجود نداشت چه اتفاقی رخ می‌داد، واردات خودرو چگونه ادامه می‌یافت و قیمت‌ها به کجا می‌رسید؟ارزان‌ترین خودروی بازار جهانی اکنون 10 هزار یورو است، اگر یک میلیون از آن وارد می‌شد چقدر ارز از کشور خارج می‌شد؟ در حوزه لوازم خانگی هم اوضاع به این شکل است. با این اوصاف ما باید تولید را در راستای خوداتکایی و استقلال صنعتی دنبال کنیم.
این امر نگران‌کننده نیست که بازار به‌صورت انحصاری دست چند مجموعه است؟ این مهم به طور قطع باعث افت کیفیت می‌شود چرا که رقابتی هم وجود ندارد؟
رقابت جزو اصول توسعه صنعتی است، یعنی ما نمی‌توانیم تولیدی داشته باشیم که نیاز مشتریان را در داخل کشور تأمین نکند و نمی‌توانیم تولیدی داشته باشیم که مازاد آن را نتوانیم صادر کنیم. آن کسی که سرمایه‌گذاری می‌کند، مهم‌ترین دغدغه‌اش این است که کالایی را تولید کند که امکان فروش و صادرات آن را داشته باشد؛ نمونه آن صنعت غذا است.
صنعت غذا متفاوت است، در این بخش پیشرفت‌ها مشهود اما در خیلی از حوزه‌ها در حال درجا زدن هستیم.
97 درصد صنعت غذا به معنای واقعی خصوصی است. وقتی بنگاهی به‌صورت خصوصی اداره می‌شود بهره‌وری و نوآوری آن بیشتر است. در حوزه پوشاک، فرش و دارو هم پیشرفت‌های خوبی حاصل شده است.
بعد از اینکه از واردات لوازم خانگی جلوگیری شد، شاهد کالاهای تقلبی و تولید زیرپله‌ای هستیم، علت را در چه می‌دانید؟
در حوزه لوازم خانگی و کالاهایی که قاچاق پذیر هستند، قانون الزام کرده است که وارداتی و تولید داخلی شناسه داشته باشند. این شناسه برای آن است که کالا قابل کنترل باشد تا امکان تشخیص کالای اصیل از کالای تقلبی فراهم شود. آن چیزی که در بازار لوازم خانگی اهمیت بسزایی دارد، قابلیت اطمینان است. وقتی یک برند معروف تقلب می‌شود، از قابلیت بالای اطمینان آن برند استفاده شده است، لذا تنها موضوعی که می‌تواند از چنین امری جلوگیری کند، شناسه است. تولیدکنندگان باید بپذیرند در بازه زمانی مشخص به شناسه کالا بپیوندند و نباید مقاومت کنند. به هر ترتیب ما اکنون واردات لوازم خانگی نداریم و آن‌هایی که به‌عنوان برند خارجی در بازار عرضه شدند یا قاچاق هستند یا تقلبی(البته احتمال دارد که به‌صورت قانونی وارد شده باشند که ثبت سفارش آنها قبل از سال 97 بوده، اما تعداد چنین لوازم خانگی خیلی کم است)، از این‌رو تولیدکنندگان لوازم خانگی برای حفظ بازار خود باید شناسه را بپذیرند.
کاهش تولید خودرو چه زمانی جبران خواهد شد؟ تولیدات خودروسازان تا چه زمان روند منفی طی خواهد کرد؟
تا تیرماه صنعت خودرو تحریم نبود و بعدش هم سه ماه فرصت داده شد. بدین جهت از مهرماه تحریم جدی صنعت خودرو شروع شد، اگر میزان تولید را از آذرماه تا بهمن کنترل کنید می‌بینید که کاهش تولید خودرو، در حال جبران است، با این تفاوت که بخشی از سی کی دی‌ها را در کشور نداریم و برای جبران آنها باید سه برابر تولید کنیم. یعنی چون ساندرو تولید نمی‌شود باید جای آن سه دستگاه خودرو به مشتری داده شود. فشار به تولید داخل بسیار مضاعف شده است. روند تولید خودرو مثبت شده است و قطعاً سال آینده وضعیت تولید خودرو بهتر خواهد شد. از سویی تعهدات کمی ایجاد کردیم. تعهدی که از سال گذشته در کمیته خودرو برای مجوزهای پیش فروش شروع کردیم، نسبت به مدت مشابه قبل اش یک سوم شده است.
یعنی مانند سال گذشته بدون پشتوانه تولید، پیش فروش انجام نشده است؟
به‌هیچ عنوان چنین کاری را انجام ندادیم.
خودروسازان با عنوان پیش فروش، نقدینگی خود را افزایش ندادند؟
برای تنظیم بازار و تأمین نقدینگی بنگاه اجازه ندادیم خودروسازان تعهدی دهند که نتوانند آن را محقق کنند.
آیا درخواستی از سوی خودروسازان بوده است؟
بله درخواست زیاد بوده است اما ما اجازه پیش فروش ندادیم. وزارت صمت؛ خودروسازان را مکلف کرده است که در مقابل ایفای دو تعهد معوق در پیش فروش خودرو، مجوز یک پیش فروش جدید داشته باشند. با روندی که خودروسازان در تولید پیش گرفته‌اند می‌توانند خودروهای        پیش‌فروش شده را در موعد مقرر به مردم تحویل دهند.
وزارت صمت بررسی‌های لازم را انجام داد که خودروسازان به‌صورت واقعی به تعهدات خود عمل کرده باشند؟
بله؛ یکی از الزام‌ها برای ارائه مجوز پیش فروش این است که سازمان حمایت تعهدات پیش فروش‌هایی که خودروسازان عملیاتی کردند را تأیید کرده باشد. در حال حاضر میزان تعهدات سال 97 بسیار کم شده است. یکسری از خودروها هم هستند که خودروسازان به خاطر شرایط تحریم امکان تحویل آن را ندارند. تعداد خودروهای کف کارخانه از بالای 100 هزار دستگاه اکنون به کمتر از 20 هزار دستگاه رسیده است. خودروی ناقص به‌منزله حبس سرمایه است.کار جهادی گونه‌ای صورت گرفت تا تعداد خودروهای ناقص کم شود. این در شرایطی است که نهاده‌های تولید خودرو گران شده و خودروسازان مجبور هستند با قیمت‌های قبلی محصولات خود را به فروش برسانند. شرایط بازار خودرو مثبت شده است.
خط تولید خودروهایی که متوقف شده است، چه آینده‌ای خواهند داشت؟
خط تولید خودروهایی که مشارکت خارجی دارد فعلاً فریز شده تا تعیین تکلیف شود.
یعنی مذاکره‌ای در حال انجام است؟
 بالاخره هم سرمایه شرکای خارجی درگیر است و هم اینکه سرمایه داخلی تحت‌الشعاع آن قرار گرفته است. این سری مانند تحریم‌های گذشته تنها بحث رویالتی (بهره مالکانه) مطرح نیست بلکه سرمایه‌گذاری (شرکای خارجی پول وارد کشور کردند که اعداد کمی هم نیست) از سوی شرکای خارجی صورت گرفته است.
با این اوصاف خطوط تولید چه می‌شود؟
با این وضعیت که آینده خیلی مشخص نیست، صلاح نیست سرمایه‌گذاری جدیدی انجام دهیم و خطوط تولید را به سمت خودروهای جدید ببریم.
در حال حاضر واردات قطعه به‌صورت سی‌کی‌دی انجام می‌شود؟
بله داریم. این واردات هم برای عملیاتی کردن تعهدات است.
زمانی که رنو و پژو وارد کشور شدند، خیلی‌ها گلایه کردند که چرا دوباره با این مجموعه‌ها قرارداد بسته شد و چرا جایگزین بهتری انتخاب نشد، حال که از رفتن دوباره آنها چند ماهی می‌گذرد نسبت به همکاری با رنو و پژو وزارت صمت چه نگاهی دارد؟
این خودروسازان در بازار ایران سابقه دارند و در خودروهایی که تولید شده شبکه قطعه‌سازی ما با آنها کار کرده است.یعنی شرکت‌های خودروسازی و قطعه‌سازی‌مان با روند کاری رنو و پژو کاملاً آشنا هستند. در دوره جدید تفاوت همکاری‌ها در این بود که شرکت‌ها مجبور شدند، سرمایه‌گذاری کنند. لذا در مقطع پسابرجام برای آنکه شبکه خودروسازی با شرایط بهتری به نتیجه برسد همکاری با فرانسوی‌ها ادامه پیدا کرد.
اگر قرار باشد دوباره همکاری با شرکت‌های خارجی صورت گیرد در چه قالبی حرکت خواهیم کرد؟
در مدل جدید همکاری‌ها به‌سمت افزایش عمق ساخت داخل خواهد بود. در این میان هدف‌گذاری ما این است که به سمتی برویم که خودمان خودرو طراحی و تولید کنیم. می‌خواهیم خودروی بومی با استاندارد روز تولید کنیم. برای همکاری‌های آتی باید ملاحظاتی را که در مرحله پسابرجام داشتیم با جدیت بیشتری دنبال کنیم. نگاه ما این است که در بازه زمانی کوتاه مدت میزان وابستگی خود به سایر کشورها در تولید خودرو را کم کنیم. از گذشته باید درس بگیریم و وابستگی‌های خود را کم کنیم. اگر هم بخواهیم کار جدیدی انجام دهیم سعی کنیم روی خودروی بومی خود انجام دهیم. اگر شرکت‌های خارجی می‌خواهند به ما کمک کنند بهتر است در خودروی بومی ایران کمک کنند.

9 نکته از مصاحبه

1در مقطع فعلی به جهت واقعی شدن نرخ ارز، تولید انواع کالاها صرفه اقتصادی پیدا کرده  و واردات توجیه فنی و اقتصادی خود را از دست داده است
‌2عمق ساخت داخل، زمانی رشد می‌کند که مسائل محیطی و پیرامونی داخل کشور هم حل شود. بدین جهت نیازمند حذف بخشنامه‌های زائد و قراردادهایی هستیم که اجازه نمی‌دهد تولید مسیر خود را برود
‌3در این میان در بعضی از کالاها با باور تولیدات داخلی، بازار جدید صادراتی پیدا شده است
‌4در این میان بنگاه‌های مختلف تولیدی به ما اعلام کردند که به مدار تولید برگشتند و برخی از واحدهای صنعتی که شیفت کاری خود را کاهش داده بودند، مجدد نسبت به افزایش شیفت کاری خود اقدام کردند
‌5 حمایت‌های دولتی باید تا زمانی باشد که واحدهای صنعتی به بلوغ برسند و بتوانند در داخل و خارج از کشور جایگاه خود را پیدا کنند‌
‌6 عمده اعتراض تولیدکنندگان به ضوابط، مصوبات، بخشنامه‌ها و برخی از محدودیت‌ها (موانع تولید) برمی‌گردد که برخی از آن با عنوان تحریم داخلی یاد می‌کنند
‌7 در شرایط حاضر، هر چقدر عمق ساخت داخل بیشتر باشد، مشکلات تولید کمتر است. واحدهایی که تولیداتشان واردات محور (مونتاژکار) بوده است، امروز بیشترین مشکل را دارند
‌8 هیچ جای دنیا حتی در آزادترین اقتصاد‌ها، دولت دستش را از کسب و کارها بر نمی‌دارد. به عنوان مثال کشور امریکا، رفتارهایی که در تعرفه‌ها، خروج از پیمان‌ها، ایجاد الزام مبنی بر اینکه با کدام کشورها همکاری نشود و سایر موارد، جنبه دخالت در اقتصاد دارد
‌9 آن کسی که سرمایه‌گذاری می‌کند، مهم‌ترین دغدغه‌اش این است که کالایی را تولید کند که امکان فروش و صادرات آن را داشته باشد؛ نمونه آن صنعت غذا است